ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรวรรดิ"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
CommonsDelinker (คุย | ส่วนร่วม)
แทนที่ภาพ Maurya_Dynasty_in_265_BCE.jpg ด้วย Maurya_empire_in_265_BCE.jpg จากวิกิพีเดียคอมมอนส์
Cuteystudio (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 1:
{{ลิงก์ไปภาษาอื่น}}
{{รูปแบบแห่งรัฐ}}
'''จักรวรรดิ''' (อ่านว่า จัก-กฺระ-หฺวัด, [[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]: empire) ถูกนิยามว่าหมายถึง "กลุ่มชาติรัฐหรือชาติพันธุ์ที่อยู่ภายใต้การปกครองของ[[จักรพรรดิ]]หรือ[[อำนาจอธิปไตย|อธิปไตย]]ของรัฐอื่นๆอื่น ๆ ที่ทรงอิทธิพล โดยทั่วไปมีอาณาเขตกว้างใหญ่กว่าราชอาณาจักร"<ref>''Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English Language'', Portland House, New York, 1989, p. 468.</ref>
 
นักวิชาการได้ถกเถียงกันมานานเกี่ยวกับคำว่า “'''Empire'''” ในภาษาอังกฤษหรือ “'''จักรวรรดิ'''” ในภาษาไทย (จากคำภาษา[[ละติน]] “'''imperium'''” ที่หมายถึงสายการบังคับบัญชาทางการทหารของรัฐบาล[[โรมัน]]โบราณ) โดยทั่วไปมักนิยามให้เป็นรัฐที่มีอาณาจักรอื่นที่มี[[ประชากร]]และ[[วัฒนธรรม]]ที่แตกต่างชัดเจนอยู่ภายใต้อิทธิพลอำนาจการปกครองหรืออยู่ใน[[เครือจักรภพ]] เช่นประเทศใน[[เครือจักรภพอังกฤษ]]ในปัจจุบัน นิยามอีกรูปแบบหนึ่งอาจเน้นปัจจัยทาง[[เศรษฐกิจ]]หรือ[[การเมือง]] แต่โดยทั่วไปมักหมายถึงการครอบงำทางอำนาจการทหาร
 
เช่นเดียวกับรัฐทั่วไป '''จักรวรรดิ'''จะมีโครงสร้างทางการเมืองของตนเอง หรืออย่างน้อยก็โดยวิธีกดขี่บังคับให้อยู่ใต้อำนาจ จักรวรรดิบนแผ่นดินใหญ่ (เช่น [[จักรวรรดิมองโกล]] หรือจักรวรรดิอาคีเมนิดเปอร์เชีย – Achaemenid Persia) มักจะขยายไปตามอาณาเขตที่ประชิดต่อเนื่องกัน ส่วนจักรวรรดิทางทะเล (เช่น จักรวรรดิเอเธนีเนียน จักรวรรดิโปรตุเกสและจักรวรรดิอังกฤษ) อาจมีอาณาเขตกระจัดกระจายหลวมๆหลวม ๆ แต่อยู่ในอำนาจการควบคุมทางกองทัพเรือเป็นต้น
'''จักรวรรดิ'''ที่มีมาก่อนจักรวรรดิโรมันหลายร้อยปี ได้แก่จักรวรรดิอียิปต์ซึ่งได้ก่อตั้งจักรวรรดิเมื่อประมาณ 1000 ปีก่อน พ.ศ. โดยการรุกรานและผนวก[[นิวเบีย]]และรัฐอิสระโบราณชื่อ[[เลแวนต์]] (Levant) [[จักรวรรดิแอคคาเดียน]]แห่งซาร์กอนแห่งแอคแคดมีตัวตนอยู่ในฐานะเป็นรูปแบบแรกสุดของจักรวรรดิบนแผ่นดินใหญ่ที่ห่างไกล จักรวรรดิมีความแตกต่างโดยชัดเจนจากการเป็น[[สหพันธรัฐ]]ซึ่งมีความผูกพันทางการปกครองแต่มีอำนาจที่เป็น''อัตตาณัติ'' (autonomy) ที่มากพอควรที่รัฐบาลกลางล่วงละเมิดมิได้ ในอีกแง่มุมหนึ่งอาจกล่าวเปรียบเทียบจักรวรรดิทางกายภาพได้ว่าเป็นการครอบงำด้วยอิทธิพลที่มิใช่การทหารโดยตรง แต่เป็นการตกอยู่ในเขตอิทธิพลทางการเมืองและวัฒนธรรมที่เป็นไปในทางเดียวกัน มองที่อีกด้านของเหรียญเดียวกันนี้ก็อาจเห็นได้อีกมุมมองหนึ่งได้ว่าเป็นการใช้ยุทธวิธีแบ่งแยกแล้วปกครอง
โดยกลุ่มชนที่ต่างเชื้อชาติและวัฒนธรรม (“ศัตรูของศัตรูของเราก็คือเพื่อนของเรา”) โดยเข้าไปแทรกแซงระหว่างกลางเพื่อประโยชน์สูงสุดของจักรวรรดิ