|
| place = [[เกาะตาง]] [[กัมพูชาประชาธิปไตย]]
| territory =
| result = สหรัฐได้รับชัยชนะ โดยยึดเรือและตัวประกันกลับคืนมาได้
| status =
| combatant1 = [[ไฟล์:Flag of United States.svg|border|25px]] [[สหรัฐ]]
| notes =
}}
'''กรณี''มายาเกวซ''''' ({{lang-en|<i>Mayaguez</i> incident}}) เป็น[[ปฏิบัติการทางทหาร]]ของ[[สหรัฐ]]ที่รวดเร็ว และเกิดขึ้นเพียง 3 วัน ระหว่างวันที่ 13–15 พฤษภาคม ค.ศ. 1975 แต่ได้ส่งผลกระทบต่อ[[การเมือง]]ยังภูมิภาค[[อินโดจีน]]
เวลาประมาณ 15.20 น. ของวันที่ 12 พฤษภาคม เรือบรรทุกสินค้าซึ่งใช้บรรทุกเวชภัณฑ์และเสบียงสัญชาติ[[อเมริกัน]]ชื่อ [[เอสเอส มายาเกวซ|เอสเอส ''มายาเกวซ'']] (SS ''Mayaguez'') ซึ่งแล่นระหว่าง[[ฮ่องกง]]กับ[[ประเทศไทย]] ขณะที่แล่นอยู่ห่างจาก[[ชายฝั่ง]]ของ[[ประเทศกัมพูชา]]เพียง 60 ไมล์ ซึ่งถือเป็นเขตน่านน้ำสากล ได้ถูกเรือปืนจำนวนหลายลำของ[[กัมพูชาประชาธิปไตย]] ([[เขมรแดง]]) เข้าล้อมและบุกยึด จับตัวประกันซึ่งเป็นกัปตันและลูกเรือไว้ได้ทั้งหมด 39 คน จากนั้นได้ลากไปจอดลอยลำทิ้งสมอไว้ที่[[เกาะตาง]] ใกล้กับเมือง[[กำปงโสม]] (เมืองพระสีหนุในปัจจุบัน)
การกระทำดังกล่าวถือว่าเป็นการหยามหน้ารัฐบาลสหรัฐอย่างรุนแรง และด้วยขณะนั้น[[สงครามเวียดนาม]]เพิ่งยุติลงได้เพียงไม่กี่วัน เนื่องจากการที่กองทัพเขมรแดงและ[[เวียดนามเหนือ]]สามารถ[[การยึดกรุงไซ่ง่อน|บุกยึด]][[ไซง่อน|กรุงไซง่อน]] [[ประเทศเวียดนามใต้]] และ[[กรุงพนมเปญ]] ประเทศกัมพูชา ได้อย่างเบ็ดเสร็จ ถือเป็นชัยชนะครั้งใหญ่ของ[[ลัทธิคอมมิวนิสต์]] และเป็นความพ่ายแพ้ครั้งประวัติศาสตร์ของกองทัพสหรัฐ
รัฐบาลสหรัฐโดย[[ประธานาธิบดีสหรัฐ|ประธานาธิบดี]][[เจอรัลด์ ฟอร์ด]] ได้ตัดสินใจอย่างเร่งด่วนส่งกองกำลังทหารซึ่งส่วนมากเป็น[[United States Marine Corps|นาวิกโยธิน]]ประมาณ 1,000 นาย จาก[[เกาะโอกินาวะ]]และ[[Subic Bay|อ่าวซูบิก]] เข้าประจำการที่[[สนามบินอู่ตะเภา]]ในพื้นที่ของประเทศไทย เพื่อใช้เป็นฐานในการปฏิบัติการบุกยึดเรือและตัวประกันคืน ในวันที่ 13 พฤษภาคม โดยปฏิบัติการเริ่มขึ้นในเช้ามืดของวันที่ 14 พฤษภาคม โดยมีเครื่องบินรบจากฐานทัพอเมริกันที่[[จังหวัดอุดรธานี]]และ[[นครราชสีมา]]ออกปฏิบัติการร่วมด้วย และประสบความสำเร็จในเวลาประมาณ 11.00 น. โดยสามารถจมเรือปืนของเขมรแดงลงได้ 3 ลำ มีความสูญเสียด้วยกันของทั้งสองฝ่าย แต่สามารถช่วยเหลือตัวประกัน รวมถึงลูกเรือประมงของไทยจำนวน 5 คนออกมาได้
ทว่าปฏิบัติการดังกล่าว ทางทางการสหรัฐมิได้กระทำการแจ้งอย่างเป็นทางการแก่ใช้ฐานบินอู่ตะเภาทั้งที่รัฐบาลไทย อันถือเป็นการละเมิดอธิปไตยของไทยขณะนั้นไม่อนุญาตอย่างชัดแจ้ง ในวันที่ 17 พฤษภาคม ได้มีกลุ่มนักศึกษาและประชาชนจำนวน 10,000 คน และเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ เป็น 30,000 คน นำโดย[[ธีรยุทธ บุญมี]] ทำการประท้วงที่หน้า[[สถานเอกอัครราชทูตสหรัฐประจำประเทศไทย]] [[ถนนวิทยุ]] อย่างรุนแรง โดยประณามการกระทำของสหรัฐฝ่ายรัฐบาลไทยเรียกว่าเป็น[[จักรวรรดินิยม]]อเมริกันที่คุกคามภูมิภาคแถบนี้ ซึ่งก่อนหน้านั้นได้มีการชุมนุมลักษณะเช่นนี้และมีความพยายามเคลื่อนไหวที่จะให้มีการถอนกำลังทหารละเมิดอธิปไตยของสหรัฐออกจากประเทศไทยมาแล้ว โดยรัฐบาลไทยได้ขีดเส้นตายว่า และให้สหรัฐต้องถอนกำลังทหารออกจากประเทศไทยให้หมดภายใน 18 เดือน และการชุมนุมประท้วงครั้งนี้นับว่าเป็นการเคลื่อนไหวของภาคประชาชนครั้งใหญ่ที่สุดหลังจาก[[เหตุการณ์ 14 ตุลา]] เมื่อ 2 ปีก่อนอู่ตะเภาในทันที
รัฐบาลไทยโดย[[นายกรัฐมนตรีไทย|นายกรัฐมนตรี]][[หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช]] ได้ตอบโต้สหรัฐด้วยการขอให้ทางการสหรัฐทำหนังสือขอโทษมาอย่างเป็นทางการ และจะมีการพิจารณาทบทวนข้อตกลงต่าง ๆ ระหว่างกัน และพลตรี [[ชาติชาย ชุณหะวัณ]] รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ ได้มีคำสั่งเรียกตัว[[อานันท์ ปันยารชุน]] เอกอัครราชทูตไทยประจำสหรัฐกลับด่วน
ในที่สุดเหตุการณ์จบลงในวันที่ 19 พฤษภาคม หลังจากการชุมนุมยืดเยื้อนานถึง 3 วัน เมื่ออุปทูตสหรัฐประจำประเทศไทยได้ส่งสาสน์แสดงความเสียใจต่อการกระทำดังกล่าว ต่อมา ในเดือนธันวาคมปีเดียวกัน [[เครื่องบินรบ]]รุ่น [[เอฟ-4 แฟนทอม 2|เอฟ-4]] ลำสุดท้ายก็ได้บินออกจากสนามบินกองทัพอากาศอุดรธานี ถือเป็นการปิดฉากการประจำการทางทหารของสหรัฐในประเทศไทยอย่างเด็ดขาด<ref>กระแสต้าน "จักรวรรดินิยมอเมริกัน" ''นักศึกษาชุมนุมประท้วงการใช้ฐานทัพอากาศในไทย โดยไม่ขออนุญาต'' หน้า 149, ''กาลานุกรมสยามประเทศไทย 2485-2554'' โดย [[ชาญวิทย์ เกษตรศิริ]] ISBN 978-974-228-070-3</ref><ref>Walter LaFeber, ''America, Russia, and the Cold War, 1945-1990'', (McGraw - Hill, Inc., 1991), pp. 281 – 282.</ref> สุดท้ายสหรัฐถอนทหารออกจากประเทศไทยหมดสิ้นในปี 1976
== อ้างอิง ==
| 