ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ผู้ใช้:Anonimeco/กระบะทราย"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Anonimeco (คุย | ส่วนร่วม)
แทนที่เนื้อหาด้วย "{{กระบะทรายผู้ใช้}} <!-- กรุณาทดลองเขียนหรือร่างบทควา..."
ป้ายระบุ: ถูกแทน ย้อนด้วยมือ
Anonimeco (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: ถูกย้อนกลับแล้ว
บรรทัด 1:
[[ไฟล์:Ovules in flower.png|thumb|ออวุลภายในดอก ''Helleborus foetidus'']]
{{กระบะทรายผู้ใช้}}
 
<!-- กรุณาทดลองเขียนหรือร่างบทความใต้บรรทัดนี้ -->
'''ออวุล''' ({{lang-en|ovule}}) เป็นโครงสร้างที่ก่อกำเนิดและเป็นที่อยู่ของเซลล์สืบพันธุ์เพศเมียของ[[พืชมีเมล็ด]] ออวุลประกอบด้วย 3 ส่วนได้แก่ [[ผนังออวุล]]ชั้นนอกสุด [[นิวเซลลัส]]หรือส่วนที่เหลือของ[[อับเมกะสปอร์]] และ[[แกมีโทไฟต์]]เพศเมียที่สร้างจาก[[อับสปอร์|เมกะสปอร์]]ที่เป็นแฮพลอยด์อยู่ตรงกลาง แกมีโทไฟต์เพศเมียมีหน้าที่ผลิต[[เซลล์ไข่]] หลังปฏิสนธิออวุลจะเจริญเป็น[[เมล็ด]]<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/zs7thyc/revision/3|title=Seeds and fruit - KS3 Biology Revision|website=BBC|accessdate=March 1, 2021}}</ref> คำ ovule มาจาก[[ภาษาละติน]] ōvum แปลว่าไข่<ref>{{cite web|url=https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/ovule|title=Ovule - definition and meaning|website=Collins English Dictionary|accessdate=March 1, 2021}}</ref>
 
== ตำแหน่งของออวุล ==
ในพืชดอก ออวุลจะอยู่ภายในส่วนของ[[ดอก]]ที่เรียกว่า[[วงเกสรเพศเมีย]] (gynoecium) [[รังไข่ (พฤกษศาสตร์)|รังไข่]]สร้างออวุลหนึ่งหรือมากกว่าหนึ่งออวุลแล้วกลายสภาพเป็นผนัง[[ผลไม้]] ออวุลยึดเกาะกับพลาเซนตาในรังไข่ด้วยโครงสร้างที่เรียกว่าก้านออวุลหรือก้านเมล็ด (funiculus) รูปแบบการเกาะของออวุลมีหลากหลายได้แก่<ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/plant/angiosperm/Seeds|title=Angiosperm - Seeds|website=Britannica|accessdate=March 1, 2021}}</ref>
* พลาเซนตาที่ยอด (apical placentation): ออวุลเกาะที่ยอดรังไข่
* พลาเซนตารอบแกนร่วม (axile placentation): รังไข่ถูกแบ่งเป็นช่องย่อยที่ภายในมีออวุลเกาะที่แกนกลางร่วม
* พลาเซนตาที่ฐาน (basal placentation): ออวุลเกาะที่ฐานรังไข่
* พลาเซนตารอบแกน (free central placentation): ออวุลเกาะที่แกนกลางร่วมคล้ายแบบ axile แต่รังไข่ไม่ได้ถูกแบ่งเป็นช่องย่อย
* พลาเซนตาแนวเดียว (marginal placentation): ออวุลเกาะที่ด้านเดียวของรังไข่
* พลาเซนตาตามแนวตะเข็บ (parietal placentation): ออวุลเกาะที่แนวที่เชื่อมชนกันของคาร์เพล
 
ใน[[พืชเมล็ดเปลือย]]เช่นสน ออวุลเกิดบนผิวเกล็ดภายในโคนเพศเมีย<ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/science/ovule|title=Ovule - Definition, Description, & Facts|website=Britannica|accessdate=March 1, 2021}}</ref> ในขณะที่ออวุลของ[[เฟิร์นมีเมล็ด]]ที่สูญพันธุ์แล้วช่วงต้นจะเกิดบนผิวใบ ก่อนที่ต่อมาออวุลของพืชชนิดนี้จะหุ้มด้วยกลุ่มกิ่งก้านที่เปลี่ยนรูปเป็นกาบรูปถ้วย (cupule)<ref>{{Cite journal|last=Krassilov|first=V.A|date=1977|title=Contributions to the knowledge of the Caytoniales|journal=Review of Palaeobotany and Palynology|doi=10.1016/0034-6667(77)90010-0|volume=24|pages=155–178 }}</ref>
 
=== การเรียงพลาเซนตา ===
<gallery mode="packed">
ไฟล์:Gynoecium morphology placentation apical-pendulous longitudinal section.png|พลาเซนตาที่ยอด (apical)
ไฟล์:Gynoecium morphology placentation axile-2 cross section.png|พลาเซนตารอบแกนร่วม (axile)
ไฟล์:Gynoecium morphology placentation basal longitudinal section.png|พลาเซนตาที่ฐาน (basal)
ไฟล์:Gynoecium morphology placentation free-central cross section.png|พลาเซนตารอบแกน (free central)
ไฟล์:Gynoecium morphology placentation marginal longitudinal section.png|พลาเซนตาแนวเดียว (marginal)
ไฟล์:Gynoecium morphology placentation parietal-1 cross section.png|พลาเซนตาตามแนวตะเข็บ (parietal)
</gallery>
 
== ส่วนของออวุล ==
=== ผนังออวุล ===
[[ไฟล์:Ovule-Gymno-Angio-en.svg|thumb|300px|ออวุลของพืชเมล็ดเปลือย (ซ้าย) และพืชดอก (ขวา)]]
ผนังออวุล (integument) เป็นชั้นปกป้องออวุล [[พืชเมล็ดเปลือย]]มีผนังออวุลชั้นเดียว ส่วน[[พืชดอก]]มีผนังออวุลสองชั้น มีการเสนอวิวัฒนาการของผนังออวุลชั้นใน (ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของการเกิดออวุลจากอับเมกะสปอร์) ว่าเกิดจากการล้อมอับเมกะสปอร์โดยแขนงที่เป็นหมัน<ref>Herr, J.M. Jr., 1995. The origin of the ovule. Am. J. Bot. 82(4):547-64</ref> อิงจากฟอสซิลของ ''Elkinsia'' กลุ่มพืชเมล็ดเปลือยช่วงแรก ๆ จาก[[ยุคดีโวเนียน]]ที่มีโครงสร้างเป็นพูเชื่อมกับอับเมกะสปอร์ และด้านบนพูขยายเป็นวงล้อมรอบอับเมกะสปอร์<ref name=Stewart>{{cite book |first1=W.N. |last1=Stewart |first2=G.W. |last2=Rothwell |date=1993 |title=Paleobotany and the evolution of plants |publisher=Cambridge University Press |isbn=0521382947 }}</ref> ขณะที่วิวัฒนาการของผนังออวุลชั้นนอกยังคงเป็นที่ถกเถียง มีการเสนอว่ากาบรูปถ้วย (cupule) ของชนิดที่สูญพันธุ์แล้วอาจเป็นที่มาของผนังออวุลชั้นนอก โดยอิงจากฟอสซิลของ Caytoniales และ Glossopteridales<ref>Frohlich and Chase, 2007. After a dozen years of progress, the origin of angiosperms is still a great mystery. Nature 450:1184-1189 (20 December 2007) | {{doi|10.1038/nature06393}};</ref> ผนังออวุลไม่ได้ล้อมนิวเซลลัสที่อยู่ภายในทั้งหมด แต่มีช่องเปิดที่เรียกว่าไมโครไฟล์ (micropyle) เพื่อให้[[ละอองเรณู]]หรือเซลล์สืบพันธุ์เพศผู้เข้ามาปฏิสนธิ ซึ่งหลังปฏิสนธิผนังออวุลจะเจริญเป็นเปลือกเมล็ด
 
=== นิวเซลลัส ===
นิวเซลลัส (nucellus) เป็นโครงสร้างชั้นในของออวุล เป็นเนื้อเยื่อหุ้มเซลล์ดิพลอยด์ ([[สปอโรไฟต์]]) นิวเซลลัสในแง่โครงสร้างหน้าที่นั้นเทียบเท่ากับอับเมกะสปอร์<ref>{{cite web|url=http://www.agri.ubu.ac.th/~kitti/part3/ovule.html|title=ออวุล|website=คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี|accessdate=March 1, 2021}}</ref> ในออวุลที่ยังไม่เจริญเต็มที่ นิวเซลลัสมีเมกะสปอไซต์ ซึ่งเป็นเซลล์ดิพลอยด์ที่สร้างเมกะสปอร์ผ่านการแบ่งเซลล์แบบ[[ไมโอซิส]]
 
ในพืชเมล็ดเปลือย 3 ใน 4 สปอร์แฮพลอยด์มักเสื่อม จึงมีเพียงเมกะสปอร์เดียวภายในนิวเซลลัส ขณะที่พืชดอกมีจำนวนเมกะสปอร์เหลือรอดที่หลากหลาย รูปแบบทั่วไปของการเจริญของแกมีโทไฟต์เพศเมียคือมีเมกะสปอร์เดียว ตามด้วยการแบ่งเซลล์แบบ[[ไมโทซิส]]สามครั้ง ในพืชสกุล ''Allium'' และ ''Hyacinthoides'' จะเหลือ 2 เมกะสปอร์ ขณะที่พืชสกุล ''Fritillaria'' จะเหลือเมกะสปอร์ครบ 4 สปอร์<ref>{{citation |author1=Gifford, E.M. |author2=Foster, A.S. |year=1989 |title=Morphology and evolution of vascular plants |publisher=W. H. Freeman and Company |location=New York }}</ref>
 
หลังปฏิสนธินิวเซลลัสอาจเจริญไปเป็นเพอริสเปิร์ม เนื้อเยื่อสะสมอาหารสำหรับ[[เอ็มบริโอ]]<ref>{{cite web|url=https://www.researchgate.net/publication/316699880_Difference_Between_Perisperm_and_Endosperm|title=Difference Between Perisperm and Endosperm|author=Panawala, Lakna|website=ResearchGate|date=May 5, 2017|accessdate=March 1, 2021}}</ref> นิวเซลลัสของพืชบางชนิดก่อกำเนิดเอ็มบริโอภายในเมล็ดผ่านกลไก[[การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ]]ที่เรียกว่า nucellar embryony
 
=== เมกะแกมีโทไฟต์ ===
เมกะแกมีโทไฟต์ (megagametophyte) เป็น[[แกมีโทไฟต์]]เพศเมียที่เกิดจากเมกะสปอร์ภายในนิวเซลลัส
 
ในพืชเมล็ดเปลือย เมกะแกมีโทไฟต์มีประมาณ 2000 นิวเคลียส และสร้างโครงสร้างหรืออวัยวะสร้างเซลล์ไข่เรียกว่า[[อาร์คิโกเนียม]]<ref>{{cite journal |last1=Sakai |first1=Satoki |date=September 3, 2012 |title=Evolutionarily stable size of a megagametophyte: evolution of tiny megagametophytes of angiosperms from large ones of gymnosperms |url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1558-5646.2012.01789.x |journal=Evolution |volume=67 |issue=2 |pages=539-547 |doi=10.1111/j.1558-5646.2012.01789.x |access-date=March 1, 2021}}</ref> ในพืชดอกบางครั้งเรียกเมกะแกมีโทไฟต์ว่าถุงเอ็มบริโอ (embryo sac) มีเพียง 7 เซลล์และ 8 นิวเคลียส โดยเจริญมาจากเมกะสปอร์ผ่านการแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส 3 ครั้ง โดย 7 เซลล์ประกอบด้วยเซลล์แอนติโพด (antipodal cells) 3 เซลล์ เซลล์กลาง (central cell) 1 เซลล์ เซลล์ไข่ 1 เซลล์ และเซลล์ซิเนอร์จิด (synergid cells) 2 เซลล์<ref>{{cite journal |last1=Skinner |first1=Debra J |last2=Sundaresan |first2=Venkatesan |date=June 20, 2018 |title=Recent advances in understanding female gametophyte development |url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6013762/ |journal=F1000Research |volume=7 |doi=10.12688/f1000research.14508.1 |access-date=March 1, 2021}}</ref> เซลล์แอนติโพดมีหน้าที่หล่อเลี้ยงเอ็มบริโอ<ref>{{cite web|url=https://www.britannica.com/science/plant-development/Preparatory-events|Plant development - Preparatory events|website=Britannica|accessdate=March 1, 2021}}</ref> ขณะที่เซลล์กลางที่มีโพลาร์นิวเคลียสจะรวมกับนิวเคลียสของละอองเรณูกลายเป็น[[เอนโดสเปิร์ม]]ในเมล็ด<ref>{{cite journal |last1=Dresselhaus |first1=Thomas |last2=Sprunck |first2=Stefanie |last3=Wessel |first3=Gary M. |date=February 8, 2016 |title=Fertilization Mechanisms in Flowering Plants |url=https://www.cell.com/current-biology/pdf/S0960-9822(15)01558-4.pdf |journal=Current biology |volume=26 |issue=3 |pages=125–139 |doi=10.1016/j.cub.2015.12.032 |access-date=March 1, 2021}}</ref> ส่วนเซลล์ซิเนอร์จิดทำหน้าที่นำทางละอองเรณูเข้ามาในถุงเอ็มบริโอเพื่อปฏิสนธิกับเซลล์ไข่<ref>{{cite journal |last1=Eckardt |first1=Nancy A. |date=August 2007 |title=Elucidating the Function of Synergid Cells: A Regulatory Role for MYB98 |url=http://www.plantcell.org/content/19/8/2320 |journal=The Plant Cell |volume=19 |issue=8 |pages=2320–2321 |doi=10.1105/tpc.107.055640 |access-date=March 1, 2021}}</ref>
 
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
 
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
* {{commons category-inline|ovules|ออวุล}}
* {{commons category-inline|ovule diagrams|แผนภาพออวุล}}
 
[[หมวดหมู่:สัณฐานวิทยาของพืช]]
[[หมวดหมู่:กายวิภาคศาสตร์ของพืช]]
[[หมวดหมู่:การถ่ายเรณู]]
{{โครงพืช}}