ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ผู้ใช้:Anonimeco/กระบะทราย"

'''พืชเมล็ดเปลือย''' ({{lang-en|gymnosperms}}) หรือ '''Acrogymnospermae''' เป็น[[พืชมีเมล็ด]]กลุ่มหนึ่งที่ประกอบด้วย[[พิโนฟิตา|สน]] [[ปรง]] [[แปะก๊วย]] และ[[เนโทไฟตา]] คำ gymnosperm มาจากการรวมคำ[[ภาษากรีกโบราณ]] 2 คำคือ γυμνός (gumnós, “เปลือย”) และ σπέρμα (spérma, “เมล็ด”)<ref>{{cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/gymnosperm|title=Definition of gymnosperm|website=Merriam-Webster|accessdate=February 18, 2021}}</ref> สาเหตุที่เรียกพืชเมล็ดเปลือยมาจากการที่เมล็ดไม่ได้ถูกห่อหุ้มด้วย[[รังไข่ (พฤกษศาสตร์)|รังไข่]]เนื่องจากไม่มี[[ดอก]] และเมล็ดเจริญบนแผ่นใบหรือโคน<ref>{{cite web|url=https://sciencing.com/do-gymnosperms-produce-flowers-fruit-13428148.html|title=Do Gymnosperms Produce Flowers & Fruit?|author=Grant, Bonnie|website=Sciencing|date=July 21, 2017|accessdate=February 18, 2021}}</ref> ต่างจาก[[พืชดอก]]ที่เมล็ดห่อหุ้มด้วยรังไข่ซึ่งต่อมาเจริญเป็นผล<ref>{{cite web|url=https://www.thoughtco.com/what-are-gymnosperms-4164250|title=What Are Gymnosperms?|author=Bailey, Regina|website=ThoughtCo|date=May 2, 2018|accessdate=February 18, 2021}}</ref>

พืชเมล็ดเปลือยและพืชมีดอกเป็นพืชสองกลุ่มที่รวมเป็นพืชมีเมล็ด (spermatophytes) พืชเมล็ดเปลือยประกอบด้วย 6 ไฟลัม 4 ไฟลัมที่ยังคงมีอยู่ ได้แก่ ไซแคโดไฟตา (Cycadophyta) กิงโกไฟตา (Ginkgophyta) เนโทไฟตา (Gnetophyta) และพิโนฟิตาพิโนไฟตา (Pinophyta) ขณะที่อีก 2 ไฟลัมคือ [[เทอริโดสเปอร์มาโตไฟตา]] (Pteridospermatophyta) และ[[คอร์ไดทาเลส]] (Cordaitales) นั้นสูญพันธุ์แล้ว<ref name=":0">{{Cite book|title=Biology of Plants|last=Raven|first=P.H.|publisher=New York: W.H. Freeman and Co.|year=2013}}</ref> ในบรรดา 4 ไฟลัมที่ยังมีอยู่ สนเป็นไฟลัมที่มีจำนวนชนิดมากที่สุด รองลงมาคือปรง เนโทไฟต์ ([[สกุลมะเมื่อย]] [[เอฟิดรา]] [[เวลวิชเซีย]]) และแปะก๊วย

พืชเมล็ดเปลือยมีช่วง[[สปอโรไฟต์]]เป็นช่วงเด่นในวงจรชีวิตเช่นเดียวกับ[[พืชมีท่อลำเลียง]] สปอร์สองชนิดคือไมโครสปอร์และเมกะสปอร์จะถูกสร้างที่โคนเพศผู้และโคนเพศเมียตามลำดับ ในช่วง[[แกมีโตไฟต์]] จะมีการสร้าง[[ละอองเรณู]]จากไมโครสปอร์ ขณะที่เมกะแกมีโตไฟต์หรือ[[เซลล์ไข่]]จะถูกสร้างจากเมกะสปอร์และถูกเก็บไว้ใน[[ออวุล]] ระหว่างการถ่ายเรณู ละอองเรณูจะถูกลมหรือแมลงพาไปยังออวุลของอีกต้น ละอองเรณูจะผ่านเข้าช่องเล็ก ๆ ของเยื่อหุ้มออวุลไปพบกับเซลล์ไข่และเกิดการปฏิสนธิ หลังจากนั้น[[ไซโกต]]จะพัฒนาเป็น[[เอ็มบริโอ]]และเมล็ด

ปัจจุบันพืชเมล็ดเปลือยที่ยังมีอยู่มีมากกว่า 1,000 ชนิด<ref name="TPL">{{cite web|url=http://www.theplantlist.org/browse/G/|title=Gymnosperms on The Plant List|publisher=Theplantlist.org|access-date=2013-07-24}}</ref> มีการยอมรับอย่างแพร่หลายว่าพืชเมล็ดเปลือยถือกำเนิดช่วงปลาย[[ยุคคาร์บอนิเฟอรัส]] โดยมาแทนที่ป่าฝน[[ไฟลัมไลโคไฟตา|ไลโคไฟต์]]ในภูมิภาคเขตร้อน<ref name="SahneyBentonFerry2010RainforestCollapse">{{cite journal | author= Sahney, S. | author2= Benton, M.J. | author3= Falcon-Lang, H.J. | name-list-style= amp | year=2010 | title= Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica | journal=Geology | volume = 38 | pages = 1079–1082 | doi=10.1130/G31182.1 | issue=12 | bibcode=2010Geo....38.1079S}}</ref><ref>Campbell and Reece; Biology, Eighth edition</ref> พืชเมล็ดเปลือยมีคุณค่าทางเศรษฐกิจ [[เกี๊ยะ]] [[เฟอร์]] [[สปรูซ]] และ[[ซีดาร์]]เป็นตัวอย่างพืชกลุ่มสนที่นำมาทำเป็นไม้แปรรูป ผลิตกระดาษ และเรซิน ประโยชน์อื่น ๆ ของพืชเมล็ดเปลือย ได้แก่ [[สบู่]] [[สารเคลือบเงา]] [[ยาทาเล็บ]] [[น้ำหอม]] และ[[อาหาร]]

การจำแนกประเภทอย่างเป็นทางการของพืชเมล็ดเปลือยที่ยังมีอยู่เรียกว่า Acrogymnospermae ซึ่งเป็น[[เคลด|กลุ่มโมโนไฟเลติก]]ใน[[พืชมีเมล็ด]]{{sfn|Cantino|2007}}<ref name=":2">{{cite journal|last1=Christenhusz|first1=M.J.M.|last2=Reveal|first2=J.L.|last3=Farjon|first3=A.|last4=Gardner|first4=M.F.|last5=Mill|first5=R.R.|last6=Chase|first6=M.W.|year=2011|title=A new classification and linear sequence of extant gymnosperms|url=http://www.mapress.com/phytotaxa/content/2011/f/pt00019p070.pdf|journal=Phytotaxa|volume=19|pages=55–70|doi=10.11646/phytotaxa.19.1.3}}</ref> กลุ่ม Gymnospermae ที่กว้างกว่ารวมถึงพืชเมล็ดเปลือยที่สูญพันธุ์และเชื่อว่าเป็น[[พาราไฟลี|กลุ่มพาราไฟเลติก]] ซึ่งฟอสซิลพืชเมล็ดเปลือยที่พบเป็นพืชที่ไม่เข้ากับ 4 กลุ่มที่ยังมีอยู่ โดยมีลักษณะเป็นพืชมีเมล็ดคล้าย[[เฟิร์น]] (บางครั้งเรียก[[เทอริโดสเปอร์มาโตไฟตา|เทอริโดสเปิร์ม]] หรือเฟิร์นมีเมล็ด)<ref>Hilton, Jason, and Richard M. Bateman. 2006. Pteridosperms are the backbone of seed-plant phylogeny. ''Journal of the Torrey Botanical Society'' 133: 119–168 ([http://www.bioone.org/perlserv/?request=get-abstract&doi=10.3159%2F1095-5674(2006)133%5B119%3APATBOS%5D2.0.CO%3B2&ct=1 abstract])</ref>