ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จิ๋นซีฮ่องเต้"

'''ฉินฉื่อหฺวังตี้''' ตาม[[ภาษาจีนมาตรฐาน|สำเนียงกลางมาตรฐาน]] หรือ '''จิ๋นซีฮ่องเต้''' ตามสำเนียงอื่น ({{zh|c=秦始皇帝|p=Qín Shǐ Huángdì}}; 260–210 ปีก่อนคริสตกาล<ref name="wood">Wood, Frances. (2008). ''China's First Emperor and His Terracotta Warriors'', pp. 2-33. Macmillan Publishing, 2008. ISBN 0-312-38112-3.</ref>) เป็นพระนามที่ปัจจุบันใช้เรียกมีความหมายตรงตัวว่า '''"ปฐมจักรพรรดิฉินอ๋องเจิ้ง'''" (秦王政) หรือพระเจ้าเจิ้งเป็นจักรพรรดิพระองค์แรกของประเทศจีนที่ทรงผนวกรวมเข้าเป็นหนึ่ง

จิ๋นซีฮ่องเต้เดิมพระองค์เป็นผู้ครอง[[อ๋องรัฐฉิน]]แคว้น และมีพระนามว่า '''ฉินหวังเจิ้ง''' (秦王政; "เจิ้ง หวัง (อ๋อง) แห่งฉิน") พระองค์ทรงสถาปนา[[ราชวงศ์รัฐฉิน]]เมื่อปีที่ 220 ก่อนคริสตกาล และทรงผนวกดินแดนจีนทั้งมวลได้สำเร็จในปีที่ 221 ก่อนคริสตกาล เป็นอันสิ้นสุด[[เลียดก๊ก|ยุครณรัฐ]]<ref name="duik">Duiker, William J. & al. ''World History: Volume I: To 1800'', 5th ed., p. 78. Thomson Higher Education Publishing, 2006. ISBN 0-495-05053-9.</ref> พระองค์ไม่ทรงใช้ตำแหน่ง "[[อ๋อง]]หวง" (皇; "ราชา") ดังที่เคยใช้กันมาในสมัย[[ราชวงศ์ซาง]]และ[[ราชวงศ์โจว]] แต่ทรงใช้ตำแหน่ง "ฮ่องเต้หวงตี้" (皇帝; "ราชาธิราช") จึงถือกันว่า ทรงเป็นฮ่องเต้ราชาธิราช (จักรพรรดิ) พระองค์แรกในประวัติศาสตร์แห่งประเทศจีน ตำแหน่งฮ่องเต้ "หวงตี้" นี้พระเจ้าแผ่นดินจีนทรงใช้สืบต่อกันมาอีกสองพันปี

ในรัชสมัยของพระองค์ แม่ทัพนายกองของพระองค์มีบทบาทอย่างยิ่งในการขยายแว่นแคว้น [[การรบกับเผ่าเยฺว่]]ทางใต้เมือง[[ฉู่ (เมือง)|รัฐฉู่]]ทำให้ดินแดน[[ไป่เยฺว่]]ของเมือง[[หูหนาน]]และ[[กวั่งตง]]ตกเป็นของเมืองรัฐฉิน ส่วน[[การรบกับพวกซฺยงหนู]]ในเอเชียตอนกลางส่งผลให้เมืองรัฐฉินได้ดินแดน[[เอ้อเอ่อร์ตัวซือ]]ของกลุ่ม[[ซฺยงหนู]] แม้ที่สุดแล้วจะเป็นเหตุให้[[Modu Chanyu|มั่วตู๋ ฉันฉาน-ยฺหวี]] ผู้นำซฺยงหนู สามารถผนวกดินแดนได้บ้างก็ตาม พระองค์ยังได้อำมาตย์ราชเสวกหลายคน เช่น อัครมหาเสนาบดี[[หลี่ ซือ]] [[อัครมหาเสนาบดี (ประเทศจีน)|เจ้าพระยามหาอุปราช]] มาช่วยปฏิรูปการปกครองการเมืองและเศรษฐกิจเพื่อจัดระเบียบประเพณีอันหลากหลาย<ref name="duik" /> เป็นเหตุให้ทรง[[เผาตำรา ฝังบัณฑิต]]<ref name="Ren" /> พระองค์ยังทรงรวมกำแพงเมือง ซึ่งกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปนั้นเข้าเป็น[[กำแพงเมืองจีน]] สร้างถนนหนทางระบบใหม่เป็นการใหญ่ และสร้าง[[สุสานจักรพรรดิฉินที่ 1|สุสานหลวง]]โดยมีรูปปั้นองครักษ์ขนาดเท่าคนจริงคอยพิทักษ์อยู่ ระหว่างที่เสด็จอยู่ในราชสมบัตินั้น พระองค์ทรงเสาะแสวงหา[[น้ำอมฤต]]มาตลอด แต่สุดท้ายก็สวรรคตเมื่อปีที่ 210 ปีก่อนคริสตกาล เพราะพระองค์ได้เสวยปรอทเพราะพระองค์เชื่อว่าเป็นยาอายุวัฒนะ<ref name="Ren" /><!--