ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อำเภอวังเหนือ"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
บรรทัด 1:
{{กล่องข้อมูล อำเภอ
| name = วังเหนือ
เส้น 18 ⟶ 17:
'''วังเหนือ''' ({{lang-nod|[[ไฟล์:Lanna-Wang Nuea.png|50px]]}}) เป็น[[อำเภอ]]ที่อยู่เหนือสุดของ[[จังหวัดลำปาง]] เป็นต้นกำเนิด[[แม่น้ำวัง]] ชุมชนในท้องถิ่นมีวิถีการดำเนินชีวิตแบบเรียบง่าย อยู่กับธรรมชาติ
== ประวัติศาสตร์ ==
อำเภอวังเหนือเดิมชื่อว่า '''เมืองวัง''' หรือ '''เวียงวัง''' สันนิษฐานว่าได้ตั้งขึ้นในสมัย
*
*วันที่ 24 พฤษภาคม 2474 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลำปางและจังหวัดเชียงราย โดยโอนพื้นที่หมู่ 1 บ้านงิ้วเฒ่า และหมู่ 15 บ้านผาวี ตำบลทุ่งฮั้ว อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง มาขึ้นกับตำบลป่าหุ่ง อำเภอเมืองพาน จังหวัดเชียงราย<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=48|issue=0 ก|pages=88|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง โอนหมู่บ้านในจังหวัดลำปาง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2474/A/88.PDF|date=May 24, 1931|language=}}</ref>
*วันที่ 21 มีนาคม 2480 แยกพื้นที่ตำบลทุ่งฮั้ว ตำบลวังเหนือ ตำบลวังใต้ และตำบลร่องเคาะ อำเภอแจ้ห่ม มาตั้งเป็น '''กิ่งอำเภอวังเหนือ''' ขึ้นกับอำเภอแจ้ห่ม<ref>
* วันที่ 9 มกราคม 2481 ยุบตำบลวังใต้ และโอนพื้นที่หมู่ 1-7,9-12 ของตำบลวังใต้ (ที่ถูกยุบ) ไปขึ้นกับตำบลวังเหนือ กับโอนพื้นที่หมู่ 8,13-17 ของตำบลวังใต้ (ที่ถูกยุบ) ไปขึ้นกับตำบลร่องเคาะ<ref>
* วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลวังเหนือ ในท้องที่บางส่วนของตำบลวังเหนือ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=73|issue=99 ง|pages=(ฉบับพิเศษ) 67-68|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลวังเหนือ กิ่งอำเภอวังเหนือ อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2499/D/099/67.PDF|date=November 28, 1956|language=}}</ref>
* วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอวังเหนือ อำเภอแจ้ห่ม เป็น '''อำเภอวังเหนือ
* วันที่ 2 กรกฎาคม 2530 จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านใหม่ ในท้องที่บางส่วนของตำบลวังเหนือ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=104|issue=125 ง|pages=4596-4598|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านใหม่ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2530/D/125/4596.PDF|date=July 2, 1987|language=}}</ref>
* วันที่ 15 กันยายน 2532 ตั้งตำบลวังทอง แยกออกจากตำบลร่องเคาะ และตำบลวังใต้ ตั้งตำบลวังซ้าย แยกออกจากตำบลวังเหนือ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=106|issue=154 ง|pages=(ฉบับพิเศษ) 21-35|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบล ในท้องที่อำเภอแม่ทะ และอำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2532/D/154/21.PDF|date=September 15, 1989|language=}}</ref>
* วันที่ 12 กันยายน 2533 ตั้งตำบลวังแก้ว แยกออกจากตำบลทุ่งฮั้ว<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=107|issue=170 ง|pages=(ฉบับพิเศษ) 37-41|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2533/D/170/37.PDF|date=September 12, 1990|language=}}</ref>
* วันที่ 9 พฤศจิกายน 2538 ตั้งตำบลวังทรายคำ แยกออกจากตำบลวังใต้<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=63|issue=90 ง|pages=59-63|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2538/D/090/59.PDF|date=November 9, 1995|language=}}</ref>
* วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลวังเหนือ และสุขาภิบาลบ้านใหม่ เป็น เทศบาลตำบลวังเหนือ และเทศบาลตำบลบ้านใหม่ ตามลำดับ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=116|issue=9 ก|pages=1-4|title=พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/009/1.PDF|date=February 24, 1999|language=}}</ref> ด้วยผลของกฎหมาย▼
* วันที่ 3 พฤศจิกายน 2560 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลวังเหนือ อำเภอวังเหนือ รวมกับเทศบาลตำบลวังเหนือ<ref>
== ที่ตั้งและอาณาเขต ==
อำเภอวังเหนือตั้งอยู่ทางทิศเหนือสุดของจังหวัด ห่างจากตัวเมือง[[ลำปาง]] 108 กิโลเมตร แต่อยู่ห่างจากตัวเมือง[[พะเยา]]เพียง 55 กิโลเมตร และห่างจากตัวเมือง[[เชียงใหม่]]ประมาณ 99 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
* '''ทิศเหนือ''' ติดต่อกับ[[อำเภอพาน]] ([[จังหวัดเชียงราย]])
* '''ทิศตะวันออก''' ติดต่อกับ[[อำเภอแม่ใจ]]และ[[อำเภอเมืองพะเยา]] ([[จังหวัดพะเยา]])
* '''ทิศใต้''' ติดต่อกับ[[อำเภองาว]] [[อำเภอแจ้ห่ม]] และ[[อำเภอเมืองปาน]]
* '''ทิศตะวันตก''' ติดต่อกับ[[อำเภอเวียงป่าเป้า]] (จังหวัดเชียงราย)
▲อำเภอวังเหนือเดิมชื่อว่า '''เมืองวัง''' หรือ '''เวียงวัง''' สันนิษฐานว่าได้ตั้งขึ้นในสมัย[[พุทธศตวรรษที่ 6]] ([[พ.ศ. 500]]-[[พ.ศ. 599|599]]) ซึ่งปรากฏตามหลักฐานในหนังสือพงศาวดารชาติไทยเล่ม 2 ของ[[พระบริหารเทพธานี]] ได้กล่าวถึงแว่นแคว้นยวนเชียง (หน้า 4 บรรทัดที่ 4-6) ว่า "เมื่อภายหลัง [[พ.ศ. 590]] แว่นแคว้นยวนเชียงก็แยกตั้งบ้านเมืองออกไปทางทิศตะวันตกอีกหลายเมือง เช่น เวียงกาหลง (เวียงป่าเป้า) เวียงฮ่อ ดงเวียง เมืองวัง (วังเหนือ) แจ้ห่ม เป็นต้น" และในหนังสือประวัติศาสตร์เชียงรายซึ่งจัดพิมพ์ในงานฉลอง 25 พุทธศตวรรษ หน้า 13 ก็ปรากฏความคล้ายกันคือ "ในราวพุทธศตวรรษที่ 5 มีพวกไทยถอยร่นจากตอนใต้ประเทศจีนปัจจุบันมาสมทบกับพวกไทยที่เมืองเชียงลาวเพิ่มขึ้นมากทุกที ซึ่งขยายเมืองให้กว้างขวางออกไปอีก เรียกว่า แคว้นชุนยางหรือยวนเชียว มีอาณาเขตแผ่ไปถึงหลายเมือง เช่น เวียงกาหลง (เวียงป่าเป้า) แจ้ห่ม เวียงฮ่อ ดงเวียง เวียงวัง (วังเหนือ) และเชียงแสน ทั้งนี้ภายหลัง พ.ศ. 590 เป็นต้นมา"
▲[[พุทธศตวรรษที่ 18]] (ราว [[พ.ศ. 1713]]) กาลสมัยแห่ง[[แคว้นโยนกเชียงแสน|ราชอาณาจักรโยนกบุรีศรีช้างแสน]]ถูกกองทัพเจ้าคำฟ้าหรือขุนเสียขวัญฟ้าแห่งอาณาจักรเมายกมาตีจนพ่ายแพ้ ด้วยการนำของ[[พระเจ้าไชยศิริ]]แห่งเมือง[[ไชยปราการ]]ได้เผาบ้านเมืองก่อนอพยพกองทัพประชาราษฎรขอบขัณฑสีมาผ่านเข้ามาในเขตเมืองวัง และพักขบวนทัพ ณ เขาดอยด้วน ก่อนจะอพยพประชาราษฎรล่วงไปถึงเมืองแปบ (เมืองกำแพงเพชร) ในขณะนั้น กลุ่มคนในขบวนอพยพดังกล่าวจำนวนหนึ่งได้แยกตัวออกมาตั้งบ้านสร้างเมืองอยู่ ณ เมืองวัง บริเวณแถบต้น[[แม่น้ำวัง]]อันเป็นแหล่งพื้นที่อันอุดมสงบสมบูรณ์ โดยการนำของเจ้าพ่อพญาวัง และในยุคนี้มีการค้าขายและผลิตสินค้า ประเภทถ้วยชามเครื่องปั้นดินเผาผางประทีป ที่มาจากเตาเผาสันกำแพง เชียงใหม่ เตาเผาพาน เชียงราย หรือเตาเผาวังเหนือ เวียงกาหลง และมีการค้นพบชิ้นถ้วยที่ผลิตในยุคราชวงค์หมิงประเทศจีน ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาในอดีตเกิดภาวะสงครามขึ้นระหว่าง[[พม่า]]กับ[[ล้านนา]] ทำให้ผู้คนต่างหนีภัยไปในทิศทางต่าง ๆ จนกลายเป็นสภาพเมืองร้าง จนถึงช่วงระหว่าง ปี [[พ.ศ. 2373]] เมืองวังกลับคืนสู่สภาพความเป็นชุมชนเมืองอีกครั้งหนึ่ง หลังจากพม่าสิ้นอำนาจการปกครอง ในสมัย[[พระเจ้ากาวิละ]]สามารถขับไล่พม่าได้สำเร็จ
▲* วันที่ 1 พฤศจิกายน 2468 ตั้งตำบลทุ่งฮั้ว แยกออกจากตำบลวังเหนือ<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2468/A/202.PDF]ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในตำบลทุ่งฮั้ว ซึ่งแยกออกจากตำบลวังเหนือ ท้องที่อำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง</ref>
▲*วันที่ 21 มีนาคม 2480 แยกพื้นที่ตำบลทุ่งฮั้ว ตำบลวังเหนือ ตำบลวังใต้ และตำบลร่องเคาะ อำเภอแจ้ห่ม มาตั้งเป็น '''กิ่งอำเภอวังเหนือ''' ขึ้นกับอำเภอแจ้ห่ม<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2480/D/3191.PDF]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งกิ่งอำเภอวังเหนือ</ref>
▲* วันที่ 9 มกราคม 2481 ยุบตำบลวังใต้ และโอนพื้นที่หมู่ 1-7,9-12 ของตำบลวังใต้ (ที่ถูกยุบ) ไปขึ้นกับตำบลวังเหนือ กับโอนพื้นที่หมู่ 8,13-17 ของตำบลวังใต้ (ที่ถูกยุบ) ไปขึ้นกับตำบลร่องเคาะ<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2481/D/3344.PDF]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดลำปาง</ref>
▲* วันที่ 22 กรกฎาคม 2501 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอวังเหนือ อำเภอแจ้ห่ม เป็น '''อำเภอวังเหนือ'''<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2501/A/055/321.PDF]พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอกระสัง อำเภอกระนวน อำเภอบางกอกใหญ่ อำเภอขุนหาร อำเภอพนา อำเภอปากช่อง อำเภอวังเหนือ อำเภอวังชิ้น อำเภอแม่ทา อำเภอหนองหมู อำเภอสระแก้ว อำเภออมก๋อย อำเภอบางซ้าย อำเภอทับสะแก อำเภอบุณฑริก อำเภอลานสะกา อำเภอจอมบึง อำเภอท่ายาง อำเภอสามเงา อำเภอฟากท่า อำเภอบ้านเขว้า อำเภอชานุมาน อำเภอแม่พริก อำเภอท่าสองยาง อำเภอสะเมิง อำเภอหนองแขม และอำเภอพระแสง พ.ศ. ๒๕๐๑</ref>
▲* วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลวังเหนือ และสุขาภิบาลบ้านใหม่ เป็น เทศบาลตำบลวังเหนือ และเทศบาลตำบลบ้านใหม่ ตามลำดับ
▲* วันที่ 3 พฤศจิกายน 2560 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลวังเหนือ อำเภอวังเหนือ รวมกับเทศบาลตำบลวังเหนือ<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/E/270/8.PDF]๓ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลวังเหนือกับเทศบาลตำบลวังเหนือ อำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง เป็นเทศบาลตำบลวังเหนือ</ref>
== การแบ่งเขตการปกครอง ==
เส้น 83 ⟶ 79:
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลวังแก้ว''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังแก้วทั้งตำบล
* '''องค์การบริหารส่วนตำบลวังทรายคำ''' ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังทรายคำทั้งตำบล
== สถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ ==
| |||