ผลต่างระหว่างรุ่นของ "แม่เจ้าบัวไหล"

| ภาพimage = ไฟล์:แม่เจ้าบัวไหล.jpg

'''แม่เจ้าบัวไหล''' เป็นราชเทวีในภรรยาของ[[เจ้าพิริยเทพวงษ์|น้อยเทพวงษ์]] อดีตเจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 22 และเป็นแม่เจ้าหลวงแห่งนครแพร่

แม่เจ้าบัวไหล ประสูติเกิดเมื่อปี [[พ.ศ. 2390]] ที่เมืองนครน่าน เป็นธิดาในพระยาไชยสงคราม เชื้อสายเจ้าเจ็ดตนทางพะเยา กับ เจ้านางอิ่น ชาวไทยอง <ref>[http://www.huglanna.com/index.php?topic=167.0 แม่เจ้าบัวไหล เทพวงศ์] จากเว็บไซต์ฮักล้านา</ref> มีเจ้าเชษฐาและเชษฐภคินีร่วมอุทร ได้แก่ 1.เจ้าจอมแปง (เจ้านางของ ซึ่งเป็นชายาเดิมพระยาไชยสงครามได้ขอไปอุปการะที่พะเยา) 2.เจ้าเทพรส รสเข้ม (ฝาแฝดกับเจ้าจอมแปง) 3.เจ้านางสามผิว (ได้ถึงแก่กรรมด้วยโรงท้องร่วงตอนอายุ 13 ปี) ในตอนที่ท่านประสูตินั้นเกิด พระยาไชยสงคราม ถูกเรียกตัวจากเมืองน่านมายังกรุงเทพฯ เนื่องจากต้องคดี เรื่อง ช่วยเจ้าหลวงนครน่าน ยกพลไปกวดต้อนตีเอาเมืองหัวพันห้าทั้งหกที่แคว้นสิบสองปันนา กวาดต้อนเชลยศึกชาวไทลื้อชาวไทยอง มาไว้ที่เขตนาน้อยเมืองน่าน ดังนั้นจึงต้องเดินทางโดยเรือขณะที่น้ำน่านนองเต็มฝั่ง บิดาเลยตั้งชื่อให้ว่า "บัวไหล" <ref>[https://th-th.facebook.com/www.piriyalai.ac.th/posts/569634379742787 เจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์และแม่เจ้าบัวไหล]</ref>

แม่เจ้าบัวไหล นั้นได้รับการสถาปนาให้ดูแลเมืองแพร่ ก่อนที่เจ้าพิริยเทพวงษ์จะเสด็จกลับจากราชการที่ [[กรุงเทพมหานคร]] ชาวเมืองแพร่จึงเรียกขานเจ้าบัวไหลว่า "แม่เจ้าหลวง" และต่อมาได้รับการเสกสมรสและแต่งตั้งให้เป็นพระชายาชายาของเจ้าผู้ครองนครแพร่ แม่เจ้าบัวไหลในตอนเด็ก บัวไหลได้รับการอบรมเลี้ยงดูแบบเจ้านายตามขนบธรรมเนียมล้านนามาอย่างดี มีฝีมือในการเย็บปักผ้าและงานปักเย็บทุกชนิด ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] รัชกาลที่ 5 แม่เจ้าบัวไหลได้ปักผ้าม่านและหมอนขวาน ตลอดจนเครื่องใช้ต่างๆต่าง ๆ ถวาย เป็นที่โปรดปรานของรัชกาลที่ 5 ถึงกับได้รับการโปรดเกล้าฯ ให้จัดห้องเฉพาะ แล้วพระราชทานให้ชื่อว่า "ห้องบัวไหล" นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณและเป็นเกียรติประวัติอันสูงยิ่ง เพื่อแสดงถึงเจ้านายสตรีทางเหนือ เป็นผู้มีฝีมือในงานศิลปะปักเย็บอย่างยอดเยี่ยม และตามคำกราบบังคมทูลของ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ|สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ]] ได้กล่าวไว้ว่า บัวไหลเป็นผู้หญิงดีในเมืองลาวเฉียงเวลาเจ้านครแพร่ลงมากรุงเทพฯ ก็ว่าราชการบ้านเมืองแทนสามี

เมื่อวันที่ [[25 กรกฎาคม]] [[พ.ศ. 2445]] ก็เกิดการจลาจลเงี้ยวปล้นเมืองแพร่ เจ้าพิริยเทพวงษ์ พิริยเทพวงษ์ต้องโทษกบฏ ถูกถอดยศและได้หลบภัยไปประทับที่[[หลวงพระบาง]] ประเทศลาว และไม่ได้กลับมาอีกเลยจนกระทั่งถึงแก่พิราลัยกรรมที่นั่น ส่วนแม่เจ้าบัวไหลพร้อมด้วยบุตรหลานได้ถูกควบคุมตัวไปกรุงเทพฯ ตามพระบรมราชโองการ ภายใต้การควบคุมดูแลของ [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ|พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ]] (พระยศขณะนั้น) เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เป็นเวลา 4-5 ปี จึงได้รับพระบรมราชานุญาตให้กลับคืนบ้านเมืองได้ โดยในบั้นปลายของชีวิต แม่เจ้าบัวไหลได้ประทับกับราชธิดาองค์บุตรสาวคนเล็กและบุตรเขย ที่จวนข้าหลวงประจำจังหวัดเชียงราย และได้ถึงแก่พิราลัยกรรมที่เชียงราย เมื่อ [[พ.ศ. 2475]] สิริชนมายุอายุได้ 85 ปี

== ราชโอรส-บุตรธิดา ==

แม่เจ้าบัวไหลและ[[เจ้าพิริยเทพวงษ์]] ได้มีราชโอรส ราชธิดาร่วมกัน 7 องค์ <ref>[http://www.lannaworld.com/cgi/lannaboard/reply_topic.php?id=34650 ประวัติแม่เจ้าบัวไหล] จากเว็บไต์โลกล้านนา</ref>

* พ.ศ. 2454 แม่เจ้าบัวไหลเป็นแม่งานใหญ่ในการรับเสด็จสมเด็จฯสมเด็จพระพันปีหลวงคราวเสด็จเมืองแพร่

{{ต.จ.ฝ่ายใน|2443}}<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2443/039/557_1.PDF พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์]</ref> - ต่อมาวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2446 ถูกเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=20|issue=เพิ่มเติม 28|pages=467|title=ประกาศลัญจกราภิบาล ถอดบัวไหลออกจากสามัญสมาชิกาตติยจุลจอมเกล้า|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2446/028/467.PDF|date=11 ตุลาคม ร.ศ. 122|accessdate=5 ตุลาคม พ.ศ. 2563}}</ref>เนื่องจาก[[กรณีกบฏเงี้ยวเมืองแพร่]]

[[หมวดหมู่:เจ้านายฝ่ายเหนือแม่เจ้า]]

[[หมวดหมู่:แม่เจ้าบุคคลจากจังหวัดแพร่]]