ผลต่างระหว่างรุ่นของ "มังกยอชวา"

{{ชื่ออื่น|||มังกะยอชวามังกยอชวา (แก้ความกำกวม)}}

| name = มังกะยอชวามังกยอชวา<br/> ({{lang-my-Mymr|မင်းကြီးစွာ}} ''มีนจีซวา'')

| succession = [[รายพระนามพระมหาอุปราชาพม่า|ทายาทผู้มีสิทธิโดยตรงของพม่าพระมหาอุปราชา]]

| predecessor = [[พระเจ้านันทบุเรง|มังเอิง]]

| successor = [[พระเจ้ามังรายกะยอชวาที่ 2 แห่งอังวะ|มังรายกะยอชวา]]

| birth_date = 27 พฤศจิกายน ค.ศ. 1558 <br> วันอาทิตย์ แรม 2 ค่ำ เดือน [[Nadawนะดอ]] 920 [[Burmese calendarปฏิทินพม่า|MEจ.ศ.]] 920

| death_date = {{OldStyleDate|8 มกราคม|ค.ศ.1593|29 ธันวาคม ค.ศ. 1592}} (34 พรรษา) <br> วันศุกร์ ขึ้น 8 ค่ำ เดือน[[Tabodweดะโบ่-ดแว]] 954 ME

| date of burial = กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1593 <br/> [[Tabaungดะบ้อง]] 954จ.ศ. ME954

'''มังกะยอชวาสามเกลียด'''<ref>''ประชุมพงศาวดาร ภาคที่ 64 พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 116''</ref> หรือ '''มังกยอชวา'''<ref>''พงษาวดารเรื่องเรารบพม่า ครั้งกรุงศรีอยุทธยา'', หน้า 85</ref> ({{lang-my|မင်းကြီးစွာ}}; [[อักษรโรมัน]]: Minyekyawswa,Mingyi Minchit SraSwa; ออกเสียง: ''เมงเยจอสวา''){{IPA-my|mɪ́ɴdʑí หรือ '''มังสามเกียด''' (ตามที่พงศาวดารไทยและพงศาวดารมอญเรียกswà|pron}}) เป็น[[รายพระนามพระมหาอุปราชาพม่า|พระมหาอุปราชาหงสาวดี]] พระราชโอรสใน[[พระเจ้านันทบุเรง]] เป็นผู้มีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์ไทยโดยทรงนำทัพมาตีการทำสงครามหลายครั้งกับ[[กรุงศรีอยุธยา]]หลายครั้ง รวมถึงได้ทรงทำจนสวรรคตใน[[สงครามยุทธหัตถี]]กับ[[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]]

มังกะยอชวาสามเกลียด หรือ มีนจีซวา เสด็จพระราชสมภพที่[[กรุงหงสาวดี|หงสาวดี]] พระราชประวัติเมื่อทรงพระเยาว์มีปรากฏใน' ''[[คำให้การชาวกรุงเก่า]]''' กับ '''[[คำให้การขุนหลวงหาวัด']]'' ว่าเดิมทรงมีความสนิทสนมกับพระนเรศวรดี ต่อมาได้มีการชนไก่ระหว่าง[[พระนเรศวร]]และมังกะยอชวา ไก่ของพระนเรศวรชนะไก่ของมังกะยอชวา มังกะยอชวาจึงกล่าววาจาเหยียดหยามพระนเรศวรทำให้พระนเรศวรรู้สึกเจ็บช้ำพระทัย

เมื่อ [[พ.ศ. 2124]] ภายหลัง[[พระเจ้าบุเรงนอง]]เสด็จสวรรคต [[พระเจ้านันทบุเรง]]ได้ขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์ มังกะยอชวาสามเกลียดจึงได้รับการแต่งตั้งเป็นพระมหาอุปราชมังกะยอชวา หรือ พระมหาอุปราชานั่นเอง

ในปีที่พระเจ้านันทบุเรงขึ้นครองราชย์ เจ้าฟ้า[[เมืองคัง]]แข็งเมืองต่อ[[หงสาวดี|กรุงหงสาวดี]] พระเจ้านันทบุเรงจึงโปรดเกล้าฯให้ ให้พระนเรศวร [[พระสังขทัต]]และ และพระมหาอุปราชมังกะยอชวามหาอุปราชา ไปปราบเมืองคัง หลังจากการตกลงกันมังกะยอชวาจึงยกขึ้นไปตีเมืองคังเป็นพระองค์แรกในเดือน 5 ขึ้น 7 ค่ำ ตั้งแต่สี่ทุ่มแต่ไม่สำเร็จ จนรุ่งสางจึงต้องถอยทัพกลับ หลังจากนั้นสองวันพระนเรศวรทรงสามารถตีเมืองคังได้

ใน[[ พ.ศ. 2127]] พระเจ้าอังวะตะโดเมงสอพระเจ้าอังวะเป็นกบฏ มีการกล่าวกันว่าเพราะพระมหาอุปราชมหาอุปราชาวิวาทพระชายาซึ่งเป็นธิดาของตะโดเมงสอถึงขั้นทำร้ายตบตีกันจนเลือดตกยางออก ทำให้นางเอาผ้าซับเลือดแล้วใส่ผอบส่งไปให้พระบิดา ทำให้พระเจ้าอังวะแยกตัวออกจากหงสาวดี พระเจ้านันทบุเรงจึงยกทัพไปปราบด้วยพระองค์เอง ส่วนพระมหาอุปราชมังกะยอชวามหาอุปราชาได้อยู่รักษาพระนคร

พระนเรศวรได้ยกทัพตามไปช่วยปราบกบฏอังวะด้วยโดยยกไปช้าๆช้า ๆ ความตอนนี้ต่างกันในพงศาวดาร[[ไทย]]กับ[[พม่า]]

[[พ.ศ. 2129]] พระเจ้านันทบุเรงยกทัพมาล้อมกรุงศรีอยุธยา พระมหาอุปราชมังกะยอชวามหาอุปราชาทรงยกทัพมาด้วยแล้วตั้งค่ายที่ทุ่งชายเคืองทางทิศตะวันออกของพระนคร ได้ทรงให้กองทัพม้าตีทัพพระยากำแพงเพชรที่มาป้องกันผู้คนที่ออกไปเกี่ยวข้าวแตกพ่าย การรบติดพันมาถึง [[พ.ศ. 2130]] พระเจ้านันทบุเรงจึงทรงยกทัพกลับ พระมหาอุปราชาก็ยกทัพกลับด้วย

[[พ.ศ. 2133]] [[สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช]]เสด็จสวรรคต [[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]]ขึ้นครองราชสมบัติสืบต่อ พระเจ้านันทบุเรงจึงให้พระมหาอุปราชมังกะยอชวามหาอุปราชายกไปตีกรุงศรีอยุธยา แต่ก็เสียทีจนกองทัพแตกพ่ายจนพระองค์เกือบถูกจับได้ พระมหาอุปราชาเสด็จกลับถึงหงสาวดีเมื่อเดือน 5 [[พ.ศ. 2134]] ทรงถูกพระราชบิดาภาคทัณฑ์ให้ทำการแก้ตัวใหม่

[[ไฟล์:Seal Suphanburi.png|thumb|220px|right|[[ตราประจำจังหวัดของไทย|ตราประจำ]][[จังหวัดสุพรรณบุรี]]ในปัจจุบัน แสดงถึงสงครามยุทธหัตถีระหว่าง สมเด็จพระนเรศวรมหาราช กับ พระมหาอุปราชมังกะยอชวามหาอุปราชา]]
พระเจ้านันทบุเรงจึงมีรับสั่งให้พระมหาอุปราชมังกะยอชวาไปตีกรุงศรีอยุธยาอีกครั้ง พระองค์เสด็จจากหงสาวดีเมื่อ [[วันพุธ]] [[เดือนอ้าย]] ขึ้น 7 ค่ำ ปีมะโรง [[พ.ศ. 2135]]

เช้าของวันจันทร์ แรม 2 ค่ำ เดือนยี่ ปีมะโรง พ.ศ. 2135 [[สมเด็จพระนเรศวร]]และ[[สมเด็จพระเอกาทศรถ]] ทรงช้างที่กำลังตกมัน ในระหว่างการรบจึงวิ่งไล่ตามพม่าหลงเข้าไปในแดนพม่า มีเพียงทหารรักษาพระองค์และจาตุรงค์บาทเท่านั้นที่ติดตามไปทันสมเด็จพระนเรศวรทอดพระเนตรเห็นพระมหาอุปราชาทรงพระคชสารอยู่ในร่มไม้กับเหล่าเท้าพระยา จึงทราบได้ว่าช้างทรงของสองพระองค์หลงถลำเข้ามาถึงกลางกองทัพ และตกอยู่ในวงล้อมข้าศึกแล้ว แต่ด้วยพระปฏิภาณไหวพริบของสมเด็จพระนเรศวร ทรงเห็นว่าเป็นการเสียเปรียบข้าศึกจึงไสช้างเข้าไปใกล้ แล้วตรัสถามด้วยคุ้นเคยมาก่อนแต่วัยเยาว์ว่า "พระเจ้าพี่เราจะยืนอยู่ใยในร่มไม้เล่า เชิญออกมาทำยุทธหัตถีด้วยกัน ให้เป็นเกียรติยศไว้ในแผ่นดินเถิด ภายหน้าไปไม่มีพระเจ้าแผ่นดินที่จะได้ยุทธหัตถีแล้ว" พระมหาอุปราชาได้ยินดังนั้น จึงไสช้างนามว่า พลายพัทธกอเข้าชนเจ้าพระยาไชยานุภาพเสียหลัก พระมหาอุปราชาทรงฟันสมเด็จพระนเรศวรด้วยพระแสงของ้าว แต่สมเด็จพระนเรศวรทรงเบี่ยงหลบทัน จึงฟันถูกพระมาลาหนังขาด จากนั้นเจ้าพระยาไชยานุภาพชนพลายพัทธกอเสียหลัก สมเด็จพระนเรศวรทรงฟันด้วยพระแสงของ้าวถูกพระมหาอุปราชาเข้าที่อังสะขวา สิ้นพระชนม์อยู่บนคอช้าง

แต่ในมหายาชะเวงหรือพงศาวดารของพม่า [[มหาราชวงศ์]]ระบุว่า การยุทธหัตถีครั้งนี้ ช้างทรงของสมเด็จพระนเรศวรบุกเข้าไปในวงล้อมของฝ่ายพม่า ฝ่ายพม่าก็มีการยืนช้างเรียงเป็นหน้ากระดาน มีทั้งช้างของพระมหาอุปราชา ช้างของเจ้าเมืองชามะโรง ทหารฝ่ายสมเด็จพระนเรศวรก็ระดมยิงปืนใส่ฝ่ายพม่า เจ้าเมืองชามะโรงสั่งเปิดผ้าหน้าราหูช้างของตน เพื่อไสช้างเข้ากระทำยุทธหัตถีกับสมเด็จพระนเรศวรเพื่อป้องกันพระมหาอุปราชา แต่ปรากฏว่าช้างของเจ้าเมืองชามะโรงเกิดวิ่งเข้าใส่ช้างของพระมหาอุปราชาเกิดชุลมุนวุ่นวาย กระสุนปืนลูกหนึ่งของทหารฝ่ายสมเด็จพระนเรศวรก็ยิงถูกพระมหาอุปราชาสิ้นพระชนม์<ref>{{cite web|url=http://tvshow.tlcthai.com/คุณพระช่วย-21มิย57/|title=คุณพระช่วย|date=21 June 2014|accessdate=22 June 2014|publisher=ช่อง 9}}</ref>

[[หมวดหมู่:ราชวงศ์ตองอูพระมหาอุปราชาพม่า]]