'''มณีปุระ''' ({{lang-hi|मणिपुर}}) เป็น[[States and territories of India|รัฐ]]ในทางตะวันออกเฉียงเหนือของ[[ประเทศอินเดีย]] มีเมืองหลวงคือเมือง[[อิมผาล]]<ref>''Manipur: Treatise & Documents'', Volume 1, {{ISBN|978-8170993995}}, Introduction</ref> อาณาเขตติดต่อกับ[[Nagaland|รัฐนาคาแลนด์]]ทางเหนือ; [[Mizoram|รัฐมิโซรัม]]และ[[ประเทศพม่า]] ([[รัฐชีน]]) ทางใต้; [[รัฐอัสสัม|อัสสัม]]ทางตะวันตก;[[และประเทศพม่า]] ([[Sagaing Regionเขตซะไกง์]]) ทางตะวันออก รัฐมีพื้นที่รวม {{convert|22327|km2}} และมีประชากรเกือบ 3 ล้านคน ซึ่งมี[[Meitei people|ชาวไมไต]] เป็นกลุ่มหลัก และยังมีชาว [[Pangal]]s หรือ Pangans (มุสลิมมณีปุระ), ชนเผ่า[[Naga people|นาคา]], ชนเผ่า [[Kuki people|Kuki]]/[[Zo people|Zo]] เป็นต้น มณีปุระตั้งอยู่ตรงรอยต่อของจุดการแลกเปลี่ยนทางเศรษฐกิจและวัฒนธรรมของเอเชีย เป็นเวลามากกว่า 2,500 ปีมาแล้ว<ref>Naorem Sanajaoba (editor), ''Manipur, Past and Present: The Heritage and Ordeals of a Civilization'', Volume 4, Chapter 1: NK Singh, {{ISBN|978-8170998532}}</ref> ด้วยลักษณะทางภูมิศาสตร์ซึ่งตั้งอยู่จุดเชื่อมต่อของอนุทวีปอินเดียกับ[[เอเชียกลาง]] [[เอเชียตะวันออกเฉียงใต้]] [[จีน]] [[เอเชียตะวันออก]] [[ไซบีเรีย]] [[ไมโครนีเซีย]] และ[[พอลินีเชีย]]<ref>Naorem Sanajaoba (editor), ''Manipur, Past and Present: The Heritage and Ordeals of a Civilization'', Volume 4, Chapter 4: K Murari, {{ISBN|978-8170998532}}</ref><ref>{{Cite web | url=http://e-pao.net/epSubPageExtractor.asp?src=manipur.History_of_Manipur.Trade_connection_of_Manipur_with_Southeast_Asia_in_Pre_British_period_Part_2_By_Budha_Kamei | title=Trade connection of Manipur with Southeast Asia in Pre British period Part 2 by Budha Kamei | access-date=7 July 2018 | archive-url=https://web.archive.org/web/20180708044726/http://e-pao.net/epSubPageExtractor.asp?src=manipur.History_of_Manipur.Trade_connection_of_Manipur_with_Southeast_Asia_in_Pre_British_period_Part_2_By_Budha_Kamei | archive-date=8 July 2018 | url-status=live | df=dmy-all }}</ref>
