ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ศาสนาฮินดู"

ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู เป็นศาสนาที่เก่าแก่ที่สุดในโลก ในตอนแรกเริ่มเรียกว่า "[[ศาสนาพราหมณ์]]"เป็นศาสนาประเภทเอกเทวนิยมตามอิทธิพลความเชื่อของชาวอารยันจากเทือกเขาคอเคซัสที่เข้ามาปกครองชาวดาวิเดียนที่แต่เดิมคาดว่านับถือศาสนาแบบพหุเทวนิยมโดยสันนิษฐานจากซากศิลปเมืองโบราณที่ค้นพบในลุ่มแม่น้ำสินธุ์ ต่อมาศาสนาพราหมณ์ได้เสื่อมความนิยมลงระยะหนึ่งเนื่องจากอิทธิพลของศาสนาพุทธ จนมาในช่วงพุทธศตวรรษที่ 13 [[ศังกราจารย์]]ได้ปฏิรูปศาสนาโดยแต่งคัมภีร์ปุราณะลดความสำคัญของศาสนาพุทธ และนำหลักปฏิบัติรวมทั้งหลักธรรมของศาสนาพุทธมหายานบางส่วนมาใช้และฟื้นฟูปรับปรุงศาสนาพราหมณ์ให้เป็นศาสนาฮินดู โดยคำว่า “ฮินดู” เป็นคำที่ใช้เรียกชาวอารยันที่อพยพเข้าไปตั้งถิ่นฐานในลุ่มแม่น้ำสินธุ (เพี้ยนเป็นฮินดู) และเป็นคำที่ใช้เรียกลูกผสมของชาวอารยันกับชาวพื้นเมืองในชมพูทวีป และชนพื้นเมืองนี้ได้พัฒนาศาสนาพราหมณ์โดยการเพิ่มเติมเทพเจ้าท้องถิ่นดั้งเดิมลงไป เนื่องจากเวลานั้นสังคมอินเดียไม่นับถือพระพรหมและแนวคิดพระเจ้าสร้างโลกอย่างมากเนื่องจากอิทธิพลของพุทธศาสนาที่สร้างวัฒนธรรมอเทวนิยมได้สำเร็จ ในขณะเดียวกันศาสนาพุทธกลับมีลักษณะเป็นกึ่งพหุเทวนิยม คือนิยมนับถือเทวดา ทำให้อินเดียในขณะนั้นเกิดมีเทพเจ้าท้องถิ่นมากมาย ทางตอนเหนือนับถือพระศิวะซึ่งเป็นเทพแห่งภูเขาหิมาลัย ทางตอนใต้ชาวประมงและชาวนานับถือวิษณุซึ่งเป็นเทพที่ให้ฝนและพายุ(ภายหลังพระวิษณุถูกเปลี่ยนชื่อเป็นพระนาราย) ชาวป่านับถือพระนิรุทธ และตอนกลางนับถือพระพิฆเนตร คนอินเดียเวลานั้นเริ่มไม่นับถือพระพรหมของศาสนาพราหมณ์อันเป็นแนวคิดเอกเทวนิยมพระเจ้าองค์เดียวเป็นจำนวนมากขึ้น เพราะอิทธิพลของศาสนาพุทธที่เป็นอเทวนิยม ต่อมาศาสนาพุทธก็ถูกทำลายจนสิ้นซากจากการรุกรานของชาวมองโกลที่นับถือศาสนาอิสลาม ต่อมาราชวงศ์โมริยะศังกราจารย์ได้ทำการขับไล่ราชวงศ์โมกุลของอิสลามได้สำเร็จ จึงต้องการนำศาสนาดั้งเดิมกลับมาเพื่อลดอิทธิพลของอิสลาม แต่ก็ไม่สามารถใช้ศาสนาพุทธได้ เพราะมุสลิมมองโกลที่เข้ามายึดครองและสั่งเข่นฆ่าพระสงฆ์เผาคัมภีร์และวัดในพระพุทธศาสนาจนแทบสูญสิ้นไปจากอินเดีย ส่วนศาสนาพราหมณ์ในเวลานั้นแทบไม่มีใครสนใจรู้จักแล้ว เมื่อต้องมีศาสนาปฏิรูปแนวทางฮินดูใหม่แทนพุทธและพราหมณ์เดิม จึงได้พยายามรวมเทพเจ้าแต่ละท้องถิ่นต่างๆมารวมเป็นหนึ่งเดียวกันกับศาสนาพราหมณ์ โดยมีเทพเจ้าหลักสามองค์คือพรหม ศิวะ วิษณุ โดยการเพิ่มพระศิวะ และพระวิษณุที่คนในอินเดียตอนนั้นนับถือมากที่สุดเพิ่มเข้ามา ส่วนพระพรหมคนอินเดียไม่นิยมอีกเลยจนถึงปัจจุบัน เข้าใจว่าเกิดจากการจงใจลดบทบาทผู้สร้างลงเพราะศาสนาอิสลามนับถือผู้สร้างมาก จึงเน้นให้บูชาพระศิวะผู้ทำลายและพระวิษณุผู้รักษาแทน โดยใช้แนวคิด พรหมผู้สร้าง นารายณ์ผู้รักษา ศิวะผู้ทำลาย หรือตรีมูรติ แล้วเรียกศาสนาของใหม่นี้ว่า “ศาสนาฮินดู”