|
คำว่า '''พรหมพิราม''' หมายถึง เมืองที่งดงามเป็นที่อยู่แห่งพรหมหรือพระเจ้าผู้สร้างโลก เดิมเรียกว่า '''เมืองพรหมพิราม''' ตั้งอยู่ริมแม่น้ำน่าน ตำบลมะตูม ต่อมาได้ยกฐานะเป็นอำเภอชื่อว่า '''อำเภอพรหมพิราม''' เมื่อ พ.ศ. 2438 และได้ย้ายที่ตั้งที่ว่าการอำเภอมาตั้งที่ฝั่งขวาของลำน้ำน่านที่ บ้านย่านขาด เมื่อประมาณ 50 ปีที่ผ่านมา ต่อมาเมืองทางรัฐบาลได้สร้างทางรถไฟสายเหนือ (กรุงเทพ-เชียงใหม่) ขึ้นจึงย้ายที่ว่าการอำเภอมาตั้งใกล้ทางรถไฟอีกครั้งหนึ่งที่บ้านกรับพวง (ปัจจุบัน คือบ้านพรหมพิราม) ตำบลพรหมพิราม ห่างจากสถานีรถไฟพรหมพิราม ประมาณ 500 เมตร สำหรับอาคารนั้นแต่เดิมเป็นไม้ชั้นเดียว ในปี พ.ศ. 2503 จึงได้ปรับปรุงขึ้นเป็น 2 ชั้น โดยเทพื้นคอนกรีตใต้ถุนอาคารเดิมและตีฝาโดยรอบ ซึ่งใช้เป็นที่ทำการของส่วนราชการต่างๆ ปัจจุบันได้สร้างที่ว่าการอำเภอใหม่ ณ สถานที่เดิมเป็นอาคารคอนกรีต 2 ชั้น และเปิดทำการเมื่อ ปี พ.ศ. 2519<ref>[http://district.cdd.go.th/phromphiram/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B2/]ประวัติอำเภอพรหมพิราม</ref>
*วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดพิษณุโลก กับจังหวัดอุตรดิตถ์ โดยโอนพื้นที่หมู่ 5,7 (ในขณะนั้น) ของตำบลตลุกเทียม อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก ไปขึ้นกับหมู่ 9 ของตำบลพญาแมน อำเภอพิชัย จังหวัดอุตรดิตถ์ ให้ถือคลองต่อเขตฝั่งเหนือนับตั้งแต่ริมบ้านข่อม ไปจนตลอดปลายคลองซึ่งต่อกับคลองตรั่งเป็นเส้นแบ่งเขต<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=54|issue=0 ก|pages=40-54|title=พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัด พุทธศักราช ๒๔๗๙|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2480/A/40.PDF]พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัด|date=1 พุทธศักราชเมษายน ๒๔๗๙2480|language=}}</ref>
*วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2490 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอเมืองพิษณุโลก กับอำเภอพรหมพิราม โดยโอนพื้นที่หมู่ 13 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านกร่าง อำเภอเมืองพิษณุโลก มาขึ้นกับตำบลท่าช้าง อำเภอพรหมพิราม<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=64|issue=9 ง|pages=254-257|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในจังหวัดพิษณุโลก ศรีสะเกษ ตราด สิงห์บุรี อ่างทอง เพ็ชรบุรี และระนอง|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2490/D/009/254.PDF]ประกาศกระทรวงมหาดไทย|date=18 เรื่องกุมภาพันธ์ เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในจังหวัดพิษณุโลก ศรีสะเกษ ตราด สิงห์บุรี อ่างทอง เพชรบุรี และระนอง2490|language=}}</ref>
*วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลคันโช้ง แยกออกจากตำบลหินลาด ตั้งตำบลท้อแท้ แยกออกจากตำบลวัดโบสถ์ ตั้งตำบลทับยายเชียง แยกออกจากตำบลวงฆ้อง และตำบลมะต้อง ตั้งตำบลบ้านยาง แยกออกจากตำบลหินลาด และตำบลท่างาม<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=64|issue=26 ง|pages=1114-1433|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2490/D/026/1114.PDF]ประกาศกระทรวงมหาดไทย|date=10 เรื่องมิถุนายน ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ2490|language=}}</ref>
*วันที่ 9 ธันวาคม 2490 แยกพื้นที่ตำบลวัดโบสถ์ ตำบลท้อแท้ ตำบลท่างาม ตำบลหินลาด และตำบลคันโช้ง ของอำเภอพรหมพิราม ไปตั้งเป็น '''กิ่งอำเภอวัดโบสถ์'''<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=64|issue=60 ง|pages=3188-3193|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยกฐานะตำบลขึ้นเป็นกิ่งอำเภอ|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2490/D/060/3188.PDF]ประกาศกระทรวงมหาดไทย|date=9 เรื่องธันวาคม ยกฐานะตำบลขึ้นเป็นกิ่งอำเภอ2490|language=}}</ref> และขึ้นการปกครองกับอำเภอพรหมพิราม
*วันที่ 23 ธันวาคม 2490 โอนพื้นที่ตำบลบ้านยาง อำเภอพรหมพิราม ไปขึ้นกับ กิ่งอำเภอวัดโบสถ์<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=64|issue=62 ง|pages=3469-3470|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในจังหวัดพิษณุโลก|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2490/D/062/3469.PDF]ประกาศกระทรวงมหาดไทย|date=23 เรื่องธันวาคม เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในจังหวัดพิษณุโลก (โอนตำบลบ้านยาง อำเภอพรหมพิราม ไปขึ้นกับกิ่งอำเภอวัดโบสถ์ จังหวัดพิษณุโลก)2490|language=}}</ref>
*วันที่ 17 กันยายน 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลวงฆ้อง ในท้องที่บางส่วนของตำบลวงฆ้อง และบางส่วนของตำบลมะต้อง<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=72|issue=74 ง|pages=(ฉบับพิเศษ) 88-89|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลวงฆ้อง อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2498/D/074/88.PDF]ประกาศกระทรวงมหาดไทย|date=17 เรื่องกันยายน จัดตั้งสุขาภิบาลวงฆ้อง อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก2498|language=}}</ref>
*วันที่ 5 มิถุนายน 2499 ยกฐานะกิ่งอำเภอวัดโบสถ์ อำเภอพรหมพิราม เป็น '''อำเภอวัดโบสถ์'''<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2499/A/046/{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=73|issue=46 ก|pages=657.PDF]-661|title=พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอนาทวี อำเภอสะบ้าย้อย อำเภอคำชะอี อำเภอย่านตาขาว อำเภอวัดโบสถ์ อำเภอหนองบัว อำเภอวัฒนานคร อำเภอแสวงหา อำเภอท่าชนะ อำเภอพระพุทธบาท อำเภอโนนสัง อำเภอบำเหน็จณรงค์ อำเภอคอนสวรรค์ อำเภอบ้านโฮ่ง อำเภอคีรีมาศ อำเภอชนแดน อำเภอแม่แจ่ม อำเภอไทรน้อย และอำเภอบ้านแพง พ.ศ. ๒๔๙๙|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2499/A/046/657.PDF|date=5 มิถุนายน 2499|language=}}</ref>
*วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลพรหมพิราม ในท้องที่บางส่วนของตำบลพรหมพิราม<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=73|issue=99 ง|pages=(ฉบับพิเศษ) 51-52|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลพรหมพิราม อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2499/D/099/51.PDF]ประกาศกระทรวงมหาดไทย|date=28 เรื่องพฤศจิกายน จัดตั้งสุขาภิบาลพรหมพิราม อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก2499|language=}}</ref>
*วันที่ 26 กันยายน 2510 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอพรหมพิราม กับอำเภอเมืองพิษณุโลก โดยโอนพื้นที่หมู่ 1 (ในขณะนั้น) ของตำบลมะตูม อำเภอพรหมพิราม ไปขึ้นกับตำบลจอมทอง อำเภอเมืองพิษณุโลก<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=84|issue=90 ก|pages=747-749|title=พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอพรหมพิราม และอำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก พ.ศ. ๒๕๑๐|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2510/A/090/747.PDF]พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอพรหมพิราม|date=26 และอำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลกกันยายน พ.ศ. ๒๕๑๐2510|language=}}</ref>
*วันที่ 5 กันยายน 2521 ตั้งตำบลดงประคำ แยกออกจากตำบลทับยายเชียง<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2521/D/092/{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=95|issue=92 ง|pages=2897.PDF]-2901|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอพรหมพิราม และกิ่งอำเภอเนินมะปราง อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2521/D/092/2897.PDF|date=5 กันยายน 2521|language=}}</ref>
*วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลวงฆ้อง และสุขาภิบาลพรหมพิราม อำเภอพรหมพิราม เป็นเทศบาลตำบลวงฆ้อง และเทศบาลตำบลพรหมพิราม ตามลำดับ<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=116|issue=9 ก|pages=1-4|title=พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2542/A/009/1.PDF]พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล|date=24 พ.ศ.กุมภาพันธ์ ๒๕๔๒2542|language=}}</ref>
*วันที่ 21 ตุลาคม 2547 กำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอพรหมพิรามให้มีอาณาเขตตำบลที่ถูกต้อง โดยกำหนดให้ตำบลพรหมพิรามให้มีเขตการปกครองรวม 15 หมู่บ้าน ตำบลท่าช้าง ให้มีเขตการปกครองรวม 13 หมู่บ้าน ตำบลวงฆ้อง ให้มีเขตการปกครองรวม 11 หมู่บ้าน ตำบลมะตูม ให้มีเขตการปกครองรวม 6 หมู่บ้าน ตำบลหอกลอง ให้มีเขตการปกครองรวม 7 หมู่บ้าน ตำบลศรีภิรมย์ ให้มีเขตการปกครองรวม 12 หมู่บ้าน ตำบลตลุกเทียม ให้มีเขตการปกครองรวม 8 หมู่บ้าน ตำบลวังวน ให้มีเขตการปกครองรวม 10 หมู่บ้าน ตำบลหนองแขม ให้มีเขตการปกครองรวม 10 หมู่บ้าน ตำบลมะต้อง ให้มีเขตการปกครองรวม 11 หมู่บ้าน ตำบลทับยายเชียง ให้มีเขตการปกครองรวม 6 หมู่บ้าน และตำบลดงประคำ ให้มีเขตการปกครองรวม 10 หมู่บ้าน<ref>[{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=121|issue=85 ง|pages=13-57|title=ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2547/D/085/013.PDF]ประกาศกระทรวงมหาดไทย|date=21 เรื่องตุลาคม การกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก2547|language=}}</ref>
== ที่ตั้งและอาณาเขต ==
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
{{อำเภอจังหวัดพิษณุโลก}}
[[หมวดหมู่:อำเภอในจังหวัดพิษณุโลก|พรหมพิราม]]
[[หมวดหมู่:อำเภอในจังหวัดพิษณุโลก]]
{{โครงจังหวัด}}
| 