ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พญานาค"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: เครื่องมือแก้ไขต้นฉบับปี 2560 |
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 17:
| script =Klu'i rgyal po
}}
'''พญานาค''' หรือ '''นาคราช''' ({{lang-sa|नागराज}} ''นาคราช'') หมายถึง [[นาค]]ผู้เป็นใหญ่ นาคผู้เป็นหัวหน้า<ref>{{อ้างหนังสือ|ผู้แต่ง = [[ราชบัณฑิตยสถาน]]|ชื่อหนังสือ = พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 | URL = http://www.royin.go.th/dictionary/| จังหวัด = พิมพ์ครั้งที่ ๒, กรุงเทพฯ|พิมพ์ที่ = ราชบัณฑิตยสถาน|ปี = 2556|ISBN = 978-616-7073-80-4|จำนวนหน้า = 1,544|หน้า =}}</ref> ตามความเชื่อใน[[ศาสนาแบบอินเดีย]] คล้ายกับ[[พญามังกร]] ({{lang-zh|龍王}} ''หลงหวัง'') ตามคติ[[ศาสนาพื้นบ้านจีน]]
== ศาสนาพุทธ ==
[[พระไตรปิฎกภาษาบาลี]]กล่าวถึง
* '''มณีกัณฐ์''' มีแก้วมณีประดับที่คอ อาศัยในแม่น้ำคงคา ศรัทธาฤๅษีตนหนึ่งจึงขึ้นมาขดตัว 7 รอบแล้วแผ่พังพานใหญ่บนศีรษะฤๅษีนั้น<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=1&siri=48 กุฏิการสิกขาบท], พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๑ มหาวิภังค์ ภาค ๑</ref>
*'''[[มุจลินท์]]''' ได้ขดตัว 7 รอบพระโคตมพุทธเจ้า แล้วแผ่พังพานใหญ่บนพระเศียรเพื่อปกป้องพระองค์จากสภาพอากาศและสัตว์ต่าง ๆ ระหว่างทรงเสวยวิมุตติสุขใต้ต้นจิกหลังตรัสรู้<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/m_siri.php?B=4&siri=3 มุจลินทกถา], พระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๑ มหาวิภังค์ ภาค ๑</ref> เป็นที่มาของ[[ปางนาคปรก]]
* '''สุปัสสะ''' ผู้กราบทูลพระพุทธเจ้าว่านาคที่ไม่มีศรัทธาเลื่อมใสอาจทำร้ายภิกษุที่ฉันเนื้องู เมื่อพญานาคกลับไปหลังจากฟังธรรมจากพระพุทธเจ้าแล้ว ก็ทรงบัญญัติสิกขาบทว่าภิกษุฉันเนื้องูต้องอาบัติทุกกฎ<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_item/v.php?B=5&A=1372&Z=1508&pagebreak=0 พระพุทธบัญญัติห้ามฉันเนื้องู], พระไตรปิฎกเล่มที่ ๕ พระวินัยปิฎกเล่มที่ ๕ มหาวรรค ภาค ๒</ref>
ใน[[อรรถกถา]] กล่าวถึง
* '''กาฬะ''' เมื่อพระโคดมลอยถาดทองที่[[แม่น้ำเนรัญชรา]] ถาดนั้นลอยทวนน้ำแล้วจมลงไปในนาคพิภพ แล้วซ้อนใต้ถาดของพระพุทธเจ้าสามพระองค์ พญากาฬนาคราชได้ยินเสียงนั้นแล้วจึงกล่าวว่า ''เมื่อวาน พระพุทธเจ้าบังเกิดขึ้นองค์หนึ่ง วันนี้บังเกิดขึ้นอีกหนึ่งองค์'' แล้วลุกขึ้นกล่าวสรรเสริญด้วยบทหลายร้อยบท<ref>[http://www.84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=32.0&i=1&p=7 อรรกถาพุทธาปทาน], อรรถกถา ขุททกนิกาย อปทาน ภาค ๑ เถราปทาน ๑. พุทธวรรค</ref>
== ศาสนาฮินดู ==
ในศาสนาฮินดู มีนาค 3 ตนที่ได้ชื่อว่า
* '''เศษะ''' หรือ '''อนันตนาคราช''' เป็นบุตรตนโตผู้อุทิศตนรับใช้[[พระวิษณุ]] เป็นพระแท่นบรรทมของพระองค์เมื่อทรงบำเพ็ญโยคนิทรา ซึ่งรู้จักในชื่อ[[นารายณ์บรรทมสินธุ์]]
* '''วาสุกี''' หรือ '''วาสุกรี''' เป็นบุตรคนรองผู้รับใช้[[พระศิวะ]] ให้ทรงใช้เป็นสังวาลย์ห้อยพระศอ และเสียสละร่างกายเป็นเชือกกวนเกษียรสมุทรแก่เหล่าเทพและอสูร
| |||