ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ผู้ใช้:Famefill/ทดลองเขียน"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Famefill (คุย | ส่วนร่วม)
Famefill (คุย | ส่วนร่วม)
แทนที่เนื้อหาด้วย "{{กระบะทรายผู้ใช้}} <!-- กรุณาทดลองเขียนหรือร่างบทควา..."
ป้ายระบุ: ถูกแทน
 
บรรทัด 1:
{{กระบะทรายผู้ใช้}}
<!-- กรุณาทดลองเขียนหรือร่างบทความใต้บรรทัดนี้ -->
{{Infobox Former Country
|native_name = {{aut|秦}}
|conventional_long_name = ฉิน
|common_name = Qin dynasty
|national_motto =
|continent = เอเชีย
|region = เอเชียตะวันออก
|country = จีน
|era =
|status = จักรวรรดิ
|government_type = สมบูรณาญาสิทธิราชย์
|year_start = 221 ก่อน ค.ศ.
|year_end = 206 ก่อน ค.ศ.
|p1 = ราชวงศ์โจว
|p2 = รัฐฉิน
|s1 = 18 อาณาจักร
|s2 = ราชวงศ์ฮั่น
|s3 = หนานเยฺว่
|event_start = [[สงครามรวมชาติของฉิน|การรวมชาติ]]
|event_end = ยอมแพ้ต่อ [[จักรพรรดิฮั่นเกาจู่|หลิว ปัง]]
|event1 =
|event2 = [[จิ๋นซีฮ่องเต้]]สวรรคต
|date_event2 = 210 ก่อน ค.ศ.
|event3 =
|image_map = Qin Dynasty.png
|image_map_caption = เขตอำนาจของราชวงศ์ฉิน
|capital = [[เสียนหยาง]]
|common_languages = [[จีนโบราณ]]
|religion = [[ศาสนาชาวบ้านจีน|ความเชื่อพื้นบ้านของจีน]]
|currency = [[ป้านเหลียง]]
| title_leader = [[จักรพรรดิจีน|จักรพรรดิ]]
|leader1 = [[จิ๋นซีฮ่องเต้]]
|leader2 = [[จักรพรรดิฉินที่ 2]]
|year_leader1 = 221-210 ก่อน ค.ศ.
|year_leader2 = 210-207 ก่อน ค.ศ.
|title_deputy = [[อัครมหาเสนาบดี (ประเทศจีน)|อัครมหาเสนาบดี]]
|deputy1 = [[หลี่ ซือ]]
|year_deputy1 = 221-203 ก่อน ค.ศ.
|deputy2 = [[เจ้า เกา]]
|year_deputy2 = 208–207 ก่อน ค.ศ.
|legislature =
|stat_year1 = 210 ก่อน ค.ศ.
|stat_area1 =
|stat_pop1 = 40,000,000
|stat_year2= 220 ก่อน ค.ศ.<ref name="Taagepera">{{cite journal|last1=Taagepera|first1=Rein|title=Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D|journal=Social Science History|date=1979|volume=3|issue=3/4|page=121|doi=10.2307/1170959|jstor=1170959}}</ref>
|stat_area2= 2300000
}}
 
'''ราชวงศ์ฉิน''' ({{zh|c=秦朝|w=Chʻin²-chʻao²|p=Qíncháo}}) หรือ '''ราชวงศ์จิ๋น''' เป็น[[ราชวงศ์ในประวัติศาสตร์จีน|ราชวงศ์แรก]]ของ[[ประวัติศาสตร์จีน#สมัยราชวงศ์และจักรวรรดิ|จักรวรรดิจีน]]<ref> "...The collapse of the Western Zhou state in 771 BC and the lack of a true central authority thereafter opened ways to fierce inter-state warfare that continued over the next five hundred years until the Qin unification of China in 221 BC, thus giving China her first empire." Early China A Social and Cultural History, Cambridge University Press, 2013, page 6.</ref> ปกครองแผ่นดินในช่วง 221 – 206 ก่อน ค.ศ. ชื่อมากจาก[[รัฐฉิน]] (ปัจจุบันคือ[[มณฑลกานซู่]]และ[[มณฑลส่านซี]]ของจีน) ราชวงศ์ฉินก่อตั้งโดย[[จิ๋นซีฮ่องเต้|จักรพรรดิฉินฉื่อ]] (จิ๋นซีฮ่องเต้) จักรพรรดิพระองค์แรกของราชวงศ์ จากการปฏิรูปกฎหมายของ[[ชาง ยาง]] ช่วงศตวรรษที่ 4 ก่อน ค.ศ. ใน[[ยุครณรัฐ]] ส่งผลให้รัฐฉินแข็งแกร่งเพิ่มขึ้นอย่างมาก ในช่วงกลางและปลายศตวรรษที่ 3 ก่อน ค.ศ. รัฐฉินได้ดำเนินการพิชิตอย่างรวดเร็ว อันดับแรกได้ยุติอำนาจของ[[ราชวงศ์โจว]] และพิชิต 6 รัฐใน[[เจ็ดรณรัฐ]] ช่วงระยะเวลา 15 ปีถือเป็นเวลาที่สั้นมากสำหรับราชวงศ์ที่สำคัญในประวัติศาสตร์จีนมีจักรพรรดิเพียง 2 พระองค์ แต่ได้สร้างระบบจักรวรรดิของจีนที่เริ่มตั้งแต่ 221 ก่อน ค.ศ. จนถึงการสิ้นสุดลงในเหตุการณ์[[การปฏิวัติซินไฮ่]] ในปี ค.ศ. 1912
 
ราชวงศ์ฉินพยายามสร้างรัฐที่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันโดยการรวมศูนย์อำนาจการเมืองและกองทัพขนาดใหญ่สนับสนุนโดยเศรษฐกิจที่มั่นคง<ref>Tanner 2010, p. 85-89</ref> ราชสำนักได้ปลดชนชั้นสูงและเจ้าของที่ดินเพื่อควบคุมการบริหารชาวบ้านได้โดยตรงผู้ซึ่งเป็นประชากรส่วนใหญ่และเป็นกำลังแรงงาน โครงการที่มีความทะเยอทะยานนี้เกี่ยวข้องกับชาวบ้านและนักโทษสามแสนคน เช่นการเชื่อมต่อกำแพงชายแดนทางด้านเหนือในตอนท้ายได้กลายเป็น[[กำแพงเมืองจีน]] การสร้างระบบถนนใหม่ ตลอดไปจนการสร้าง[[สุสานจิ๋นซีฮ่องเต้]]ที่รายล้อมไปด้วย[[กองทัพดินเผา]]ขนาดเท่าคนจริง<ref>{{Cite book|title=Ancient World History-Patterns of Interaction|last=Beck|first=B, Black L, Krager, S|display-authors=etal|publisher=Mc Dougal Little|year=2003|isbn=978-0-618-18393-7|location=Evanston, IL|pages=187|quote=|via=}}</ref>
 
ราชวงศ์ฉินได้นำสู่การปฎิรูป เช่น มาตราฐานของเงินตรา การชั่งตวง วัดขนาด และระบบมาตราฐานการเขียน ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อการรวมชาติและส่งเสริมการค้า นอกจากนี้ด้านการทหารได้ใช้อาวุธ การขนส่ง และยุทธวิธีที่ทันสมัยที่สุดแม้ว่าราชสำนักมีระบบที่เข้มงวด [[ชาวฮั่น]]ที่นับถือ[[ลัทธิขงจื๊อ]]กล่าวถึงการยึดถือกฎระเบียบของราชวงศ์ฉินไว้ว่าเป็นเผด็จการแบบเบ็ดเสร็จโดยอ้างเหตุการณ์ที่เป็นที่รู้จักกันคือการ[[เผาตำรา ฝังบัณฑิต]] ทว่านักวิชาการสมัยใหม่บางคนจะโต้แย้งความจริงของเรื่องราวนี้
 
ขณะที่จิ๋นซีฮ่องเต้สิ้นพระชนม์ไปเมื่อ 210 ปีก่อน ค.ศ. ขุนนางสองคนของพระองค์ได้กำหนดรัชทายาทใหม่ในความพยายามที่จะมีอิทธิพลและควบคุมการปกครองของราชวงศ์ ต่อมาขุนนางทั้งสองกลับผิดใจกันจนทำให้จักรพรรดิฉินที่ 2 สวรรคต การก่อจลาจลได้เกิดไปทั่วและจักรวรรดิอ่อนแอลงในไม่ช้าก็พ่ายต่อ[[ฌ้อปาอ๋อง|เซี่ยง อวี่]] ขุนพลรัฐฉู่ซึ่งสถาปนาตนเองเป็นกษัตริย์ผู้เป็นใหญ่แห่งฉู่ตะวันตก (ซีฉู่ป้าหวางหรือที่รู้จักในชื่อฌ้อปาอ๋อง) และ[[จักรพรรดิฮั่นเกาจู่|หลิว ปัง]] ผู้สถาปนา[[ราชวงศ์ฮั่น]]ในภายหลัง แม้จะมีการปกครองในระยะสั้น แต่ราชวงศ์มีอิทธิพลอย่างมากต่อนาคตของจีนโดยเฉพาะราชวงศ์ฮั่น และชื่อของจักรวรรดิเป็นจุดกำเนิดชื่อในยุโรปว่า China
 
==ประวัติศาสตร์==
{{see also|รัฐฉิน|เส้นเวลายุครณรัฐและราชวงศ์ฉิน}}
 
===ก่อตั้งและการพัฒนาในช่วงแรก===
 
[[ไฟล์:States of Zhou Dynasty.png|thumb|left|แผนที่แสดงรัฐหลักสมัยราชวงศ์โจวตะวันออก]]
 
ในศตวรรษที่ 9 ก่อน ค.ศ. [[เฟย์จื่อ]]ทายาทของ[[เกา เหยา]] ขุนนางในสมัยโบราณสมัย[[พระเจ้าชุ่น]]ได้รับการแต่งตั้งให้ปกครองเมืองฉิน ปัจจุบันคือเมือง[[เทียนสุ่ย]] ตรงกับรัชสมัยของ[[พระเจ้าโจวเซี่ยว]] กษัตริย์รัชกาลที่ 8 ของราชวงศ์โจว บริเวณนี้ได้กลายเป็นที่รู้จักในฐานะรัฐฉิน 897 ปีก่อน ค.ศ. ในช่วง[[ก้งเหอ]]พื้นที่แห่งนี้ได้ถูกกำหนดให้เพื่อการเลี้ยงและเพาะพันธุ์ม้า หนึ่งในลูกหลานของเฟย์จื่อคือ[[ฉินจวงกง]]
เป็นคนโปรดของ[[พระเจ้าโจวผิง]] กษัตริย์รัชกาลที่ 13 ของราชวงศ์โจว
 
==รายพระนามจักรพรรดิ==
จิ๋นซีฮ่องเต้เป็นพระเจ้าแผ่นดินจีนพระองค์แรกที่สถาปนาตนเองเป็น "จักรพรรดิ" หลังจากการรวมชาติเมื่อ 221 ปีก่อน ค.ศ. นักประวัติศาสตร์โดยทั่วไปถือว่าปีนั้นเป็นจุดเริ่มต้นของ "ราชวงศ์ฉิน" ซึ่งหลังจากนั้น 15 ปีก็ได้ล่มสลายลงจากสงครามกลางเมืองใน 207 ปีก่อน ค.ศ.<ref>Bodde 1986, p. 20</ref>
 
{| class="wikitable"
|-----
! พระนามหลังสิ้นพระชนม์ / พระนาม
! พระนามเดิม
! ครองราชย์
|-
|[[จิ๋นซีฮ่องเต้]] (ฉินฉื่อหฺวังตี้/秦始皇帝)
| เจิ้ง (政)
| 221 – 210 ปีก่อน ค.ศ.
|-
| [[จักรพรรดิฉินที่ 2|ฉินที่ 2]] (ฉินเอ้อร์ฉื่อ/秦二世)
| หูไห่ (胡亥) || 210 – 207 ปีก่อน ค.ศ.
|-
| ''ไม่มี'' || [[จื่ออิง]] (子嬰)
| 207 ปีก่อน ค.ศ.
|}
 
==พงศาวลี==
{{chart top|collapsed=yes|width=30%|ราชวงศ์ฉิน}}
{{chart/start|align=center|style=font-size:112%;| summary=Boxes and lines diagram with 7 boxes}}
{{chart |border=1| | | | | QQQ |QQQ=''ดูเพิ่ม: [[พงศาวลีกษัตริย์ฉิน]]''}}
{{chart |border=1| | | | | |!}}
{{chart |border=1| | | | |Qin |Qin=<small>เจิ้ง (政) 259–210 ก่อน ค.ศ.<br />{{nowrap|กษัตริย์ฉิน (秦王) 247–221 ก่อน ค.ศ.}}</small><br />'''[[จิ๋นซีฮ่องเต้]] (秦始皇)'''<br />221–210 ก่อน ค.ศ.|boxstyle_Qin=border-width:2px}}
{{chart |border=1| |,|-|-|-|^|-|-|-|.| }}
{{chart |border=1|s1 | | | | | |s18 |s1=<small>1|boxstyle_s1=border-width:0px|s18=<small>18 หรือ 25 (เป็นที่โต้แย้ง)|boxstyle_s18=border-width:0px}}
{{chart |border=1| Fus | | | | | |Erq |Fus=[[ฝูซู]] (扶蘇)<br /><small>ตาย 210 ก่อน ค.ศ.|Erq=<small>{{nowrap|หูไห่ (胡亥) 229–207 ก่อน ค.ศ.}}</small><br />'''[[จักรพรรดิฉินที่ 2|ฉินที่ 2]] (秦二世)'''<br />210–207 ก่อน ค.ศ.|boxstyle_Erq=border-width:2px}}
{{chart |border=1| |!}}
{{chart |border=1|Ziy |Ziy=<small>จื่ออิง (子嬰) ตาย 206 ก่อน ค.ศ.</small><br />{{nowrap|'''[[จื่ออิง|ฉินที่ 3]] (秦三世)'''}}<br />207 ก่อน ค.ศ.|boxstyle_Ziy=border-width:2px}}
{{chart/end}}
{{chart bottom}}
 
==ข้อมูลอ้างอิง==
===รายการอ้างอิง===
{{รายการอ้างอิง}}
 
===แหล่งข้อมูล===
{{refbegin}}
* {{cite book |title = World and Its Peoples: Eastern and Southern Asia |publisher=[[Marshall Cavendish]] |year=2007 |url = https://books.google.com/?id=cKh2KL5LqEsC&printsec=frontcover |isbn = 978-0-7614-7631-3 }}
* {{cite book |title = Readings in Classical Chinese Philosophy |editors = Philip J. Ivanhoe and Bryan W. Van Norden |publisher=[[Hackett Publishing]] |year=2005 |isbn = 978-0-87220-780-6 |url = https://books.google.com/?id=5PL9hSUiVEoC&printsec=frontcover}}
* {{cite book |title=Beyond Pain: The Role of Pleasure and Culture in the Making of Foreign Affairs |last=Breslin |first=Thomas A. |publisher=[[Greenwood Publishing Group]] |year = 2001 |isbn = 978-0-275-97430-5 |url = https://books.google.com/?id=AD5Lx-kJsMEC&printsec=frontcover }}
* {{cite book |url = https://books.google.com/?id=xdVkzs6iI1YC&printsec=frontcover#PPA183,M1 |title = The Trail of Time: Shih-chien Ti Tsu-chi : Time Measurement with Incense in East Asia |last=Bedini |first=Silvio |publisher=[[Cambridge University Press]] |isbn = 978-0-521-37482-8 |year = 1994 }}
* {{cite book |first=Derk |last=Bodde |chapter=The State and Empire of Ch'in |editor-first1=Denis |editor-last1=Twitchett |editor-first2=Michael |editor-last2=Loewe |title=The Cambridge History of China, Volume I: the Ch'in and Han Empires, 221 B.C. – A.D. 220 |location=Cambridge |publisher=Cambridge University Press |year=1986 |ref=harv |isbn = 978-0-521-24327-8 }}
* {{cite book |title=Pacific Century: The Emergence of Modern Pacific Asia |last=Borthwick |first=Mark |publisher=[[Westview Press]] |year=2006 |isbn = 978-0-8133-4355-6 |url = https://books.google.com/?id=Wbd-Eonn70cC&printsec=frontcover }}
* {{cite book |last=Kinney |first=Anne Behnke |first2=Grant |last2=Hardy |title=The Establishment of the Han Empire and Imperial China |publisher=[[Greenwood Press]] |location=[[Westport, Connecticut]] |year=2005 |isbn=978-0-313-32588-5 |url=https://archive.org/details/establishmentofh00gran }}
* {{cite book |last=Keay |first=John |author-link=John Keay |title = China A History |publisher = Harper Press |year = 2009 |isbn = 9780007221783 }}
* {{cite book |title = The Early Chinese Empires: Qin and Han |first = Mark Edward |last = Lewis |publisher = Belknap Press |location = London |year = 2007 |isbn = 978-0-674-02477-9 |url = https://archive.org/details/historyofimperia00broo }}
* {{cite book |title = Will the Boat Sink the Water?: The Life of China's Peasants |author1 = Chen Guidi |author2=Wu Chuntao |translator = Zhu Hong |publisher=[[PublicAffairs]] |year = 2007 |isbn = 978-1-58648-441-5 |url = https://books.google.com/?id=gFEK1pLNqqMC&printsec=frontcover }}
* {{cite book |title = China: Its History and Culture |first = W. Scott |last = Morton |edition = 3rd |publisher = [[McGraw-Hill]] |isbn = 978-0-07-043424-0 |year = 1995 |url = https://archive.org/details/chinaitshistory000mort }}
* {{cite book |title = China: A History |first = Harold |last = Tanner |publisher=[[Hackett Publishing Company|Hackett]] |isbn = 978-1-60384-203-7 |year = 2010 }}
{{refend}}