ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
NewFrontierHistoryThai (คุย | ส่วนร่วม)
เจรจากับครอว์เฟิร์ต
บรรทัด 29:
| wikilinks =
}}
'''สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์''' (หรือ '''สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่''' ชื่อว่า '''ดิศ บุนนาค)'''<ref>{{cite web |url= http://www.bunnag.in.th/history6-ditbunnag.html|title= สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค)|author= ชมรมสายสกุลบุนนาค|date= |work= |publisher= |accessdate=26 เมษายน 2558}}</ref> หรือ สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่ [[ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน]]ในรัชกาล[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ดำรงตำแหน่งเป็น'''เจ้าพระยาพระคลัง'''ใน[[รัชกาลที่ 2]] และ[[รัชกาลที่ 3]] เป็นบิดาของ[[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)]] [[เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค)]] [[เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดีฯลฯ (ท้วมเป็นผู้มีบทบาทในการต่างประเทศของสยามในรัชกาลที่ บุนนาค)]] [[เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค)]] และ[[เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค)]]3
 
== ประวัติ ==
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ เกิดเมื่อปี [[พ.ศ. 2331]] เดิมชื่อ '''ดิศ''' เป็นบุตรของ[[เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค)]] กับเจ้าคุณนวล ([[เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล]]) รับราชการซึ่งเป็นมหาดเล็กพระขนิษฐาใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชอมรินทราบรมราชินี]] รับพระสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์เกิดในสาย[[สกุลบุนนาค]]ซึ่งสืบเชื้อสายมาจาก[[เจ้าพระยาบวรราชทานตำแหน่งเป็น'''นายสุดจินดานายก หุ้มแพรมหาดเล็ก'''(เฉกอะหมัด)]] ได้รับการเลื่อนตำแหน่งตามลำดับสมุหนายกชาวเปอร์เซียในรัชสมัย[[สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม]] จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงได้เลื่อนขึ้นเป็น '''บิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์'''คือเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) คนทั่วไปนิยมเรียกว่า "ดำรงตำแหน่งเป็น[[สมุหกลาโหม]]ในแผ่นดิน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]] บ้านของเจ้าพระยาองค์ใหญ่"อรรคมหาเสนาอยู่ที่บริเวณกำแพง[[พระบรมมหาราชวัง]]ทางทิศใต้ (เรียกบริเวณ[[วัดพระเชตุพน]]ฯในปัจจุบัน<ref>http://www.bunnag.in.th/history7-home1.html</ref> สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติประยูรวงศ์มีพี่สาวร่วมมารดาได้แก่เจ้าคุณวังหลวง (ทัตนุ่น) บุนนาคเจ้าคุณวังหน้า (คุ้ม)]] และเจ้าคุณปราสาท (ต่าย) และมีน้องชายของท่านว่าร่วมมารดาคือนายทัต "ต่อมาคือ[[สมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อย")บรมมหาพิชัยญาติ]]
 
นายดิศเข้ารับราชการเป็นมหาดเล็กในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชในตำแหน่งเป็น''นายสุดจินดาหุ้มแพรมหาดเล็ก'' หลังจากนั้นได้เลื่อนขึ้นเป็น''หลวงสิทธิ์นายเวร'' และ''จมื่นไวยวรนาถ''ตามลำดับ ในรัชกาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยนายดิศได้รับตำแหน่ง''พระยาสุริยวงศ์มนตรี''จางวางมหาดเล็ก ในขณะที่น้องชายของนายดิศคือนายทัตเข้ารับราชการเป็นมหาดเล็กใน[[กรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์|กรมพระราชวังบวร]]ฯ ในพ.ศ. 2362 เจ้าเมือง[[มาเก๊า]]ส่งนายคาร์ลูส มานูเอล ดา ซิลเวียรา (Carlos Manoel da Silveira) หรือ "นายกาลส" เข้ามายังกรุงเทพฯเพื่อเป็นตัวแทนของ[[โปรตุเกส]]เจริญสัมพันธไมตรี พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยโปรดฯให้พระยาสุริยวงศ์มนตรี (ดิศ) จัดการต้อนรับคณะทูตโปรตุเกส เป็นการต้อนรับแขกเมืองชาวยุโรปครั้งแรกของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์
 
=== เจรจากับครอว์เฟิร์ต ===
ในพ.ศ. 2363 สุลต่านอาหมัดทัจอุดดินฮาลิมชาฮ์ (Ahmad Tajuddin Alim Shah) แห่งไทรบุรี หรือ "ตวนกูปะแงหรัน" (Tunku Pangeran) แข็งเมืองไม่ยอมขึ้นต่อกรุงเทพฯ [[เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย ณ นคร)|เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย)]] ยกทัพไปยึดเมืองไทรบุรีในพ.ศ. 2364 สุลต่านตวนกูปะแงหรันหนีไปยังเกาะหมากหรือ[[เกาะปีนัง]]ซึ่งไทรบุรีได้ยกให้แก่อังกฤษเมื่อพ.ศ. 2329 สยามจึงเข้าปกครองไทรบุรีโดยตรง ฝ่ายอังกฤษมีความกังวลว่าเมื่อสยามผนวกไทรบุรีแล้วตนจะไม่ได้รับอนุญาตให้ตั้งอยู่ที่เกาะปีนังอีกต่อไป [[ฟรานซิส รอว์ดอน-เฮสติงส์ มาร์เควสแห่งเฮสติงส์ที่ 1|มาร์เควสแห่งเฮสติงส์]] (Marquess of Hastings) ผู้ปกครอง[[บริติชอินเดีย]] ส่งนาย[[จอห์น ครอว์เฟิร์ด]] (John Crawfurd) เป็นทูตเข้ายังกรุงเทพฯเพื่อเจริญสัมพันธไมตรีและดูท่าทีของสยาม พระยาสุริยวงศ์มนตรี (ดิศ) ได้เลื่อนขึ้นเป็น''พระยาสุริยวงศ์โกษา''ที่พระคลัง พระยาสุริยวงศ์โกษา (ดิศ) ให้การตอนรับแก่นายครอว์เฟิร์ตโดยให้พักที่ตึกตรงข้ามวัดประยูรวงศ์<ref>เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค). '''พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓'''.</ref>และนำนายครอว์เฟิร์ตเข้าเฝ้า[[กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์]] การเจรจาระว่างสยามและอังกฤษในครั้งนี้ล้มเหลวเนื่องจากฝ่ายอังกฤษเสนอให้ตั้งกงสุลและลดภาษี ฝ่ายสยามร้องขอซื้ออาวุธยุทโธปกรณ์สำหรับการศึกกับพม่า ฝ่ายอังกฤษตอบว่าจะขายอาวุธให้แก่สยามก็ต่อเมื่อสยามงดทำศึกกับพันธมิตรของอังกฤษ (หมายถึงพม่า) อีกทั้งนายครอว์เฟิร์ตยังถือจดหมายของพระยาไทรบุรีตวนกูปะแงหรันมาสร้างความไม่พอใจแก่ฝ่ายสยาม
 
=== สนธิสัญญาเบอร์นี ===
 
=== สงครามที่ปัตตานี กลันตัน และตรังกานู ===
 
=== อานัมสยามยุทธ ===
 
=== ปราบจีนตั้วเหี่ย ===
ได้รับการเลื่อนตำแหน่งตามลำดับ จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงได้เลื่อนขึ้นเป็น '''สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์''' คนทั่วไปนิยมเรียกว่า "สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่" (เรียก[[สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค)]] น้องชายของท่านว่า "สมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อย")
 
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ เป็น[[สมเด็จเจ้าพระยา]]องค์แรกของ[[กรุงรัตนโกสินทร์]] มีหน้าที่สำเร็จราชการแผ่นดิน ดูแลต่างพระเนตรพระกรรณทั่วทั้งพระราชอาณาจักร ใช้[[ตราสุริยมณฑลเทพบุตรชักรถ]] ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แห่งตระกูลบุนนาค ท่านเป็นผู้สร้าง[[วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร]]