ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Biganucha (คุย | ส่วนร่วม)
Miwako Sato (คุย | ส่วนร่วม)
บรรทัด 6:
| death_date = {{วันตายและอายุ|2466|7|8|2435|7|5}}<br>[[พระราชวังปทุมวัน]] [[เขตปทุมวัน|อำเภอปทุมวัน]] [[จังหวัดพระนคร]]
| succession = ผู้อำนวยการโรงเรียนเพาะช่าง
| father1 = [[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
| mother1 = [[สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง]]
| spouse-type = ภรรยา
| spouse = '''ชายา'''<br>[[หม่อมเจ้าบุญจิราธร จุฑาธุช]]<br>'''หม่อม'''<br>หม่อมลออ จุฑาธุช ณ อยุธยา<br>หม่อมระวี จุฑาธุช ณ อยุธยา
| issue1 = [[พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธสิริโสภา]]<br>[[พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรานนท์ธวัช]]
| dynasty = [[ราชวงศ์จักรี|จักรี]]
บรรทัด 17:
 
== พระประวัติ ==
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย พระราชโอรสองค์ที่ 90 ใน[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] และพระองค์ที่ 8 ใน [[สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง]] ประสูติเมื่อวันอังคารที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2435 ณ พระตำหนักมรกฎสุทธิ์ [[เกาะสีชัง]] [[จังหวัดชลบุรี]] โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานนามเขตพระราชฐานว่า "[[พระจุฑาธุชราชฐาน]]" ตามพระนาม "สมเด็จเจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก" ซึ่งประสูติ ณ ที่แห่งนั้น <ref>[http://www.cu-cultural.chula.ac.th/image/menu/off_jt.html พระประวัติเจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก]</ref> เมื่อทรงพระเยาว์ทรงพระนามว่า "ทูลกระหม่อมติ๋ว" พระองค์มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฎว่า ''สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก สยามาธิปกปรมินทรจุฬาลงกรณราชวโรรส อดิศัยยศอุภัยชาติพิสุทธิ์ ไทวปายนุตมศักดิ์ อดุลยลักษณวิลาส มหามกุฎราชพงศานุพัทธ วิวัฒนผลพรพิสิษฐ มหิศรราชกุมาร''
 
วันที่ 18 มกราคม ร.ศ. 123 (นับแบบปัจจุบันตรงกับ พ.ศ. 2448) ได้รับสถาปนาเป็น''สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก สยามาธิปกปรมินทรจุฬาลงกรณ์ราชวโรรส อดิศัยยศอุภัยชาติพิสุทธิ์ ไทวปายณุตตมศักดิ์ วิบูลยลักษณวิลาศ มหามกุฎราชพงษานุพัทธ์ วิวรรฒผลพรพิสิษฐ มหิศรราชกุมาร กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย''<ref name=":0">{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=21|issue=44|pages=801-802|title=พระบรมราชโองการ ประกาศ เฉลิมพระนาม|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2447/044/801.PDF|date=29 มกราคม ร.ศ. 123| accessdate = 26 กันยายน พ.ศ. 2561|language=ไทย}}</ref>
 
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าฯกรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชยทรงเดินทางไปศึกษาต่อที่[[ประเทศอังกฤษ]] พร้อมกับ[[สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา|เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ]]และ[[สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก|เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช]] เมื่อ พ.ศ. 2448 ทรงศึกษาใน Magdalene College [[มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์]] กลับมารับราชการเป็นอาจารย์ใน[[จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย]]<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2461/D/1480.PDF แจ้งความกระทรวงธรรมการ เรื่อง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯเกล้าฯ ให้พระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย เสด็จเข้ารับราชการเป็นอาจารย์ในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย], เล่ม ๓๕, ตอน ๐ง, ๒๒ กันยายน พ.ศ. ๒๔๖๑, หน้า ๑๔๘๐</ref> ทรงสอนวิชาภาษาอังกฤษที่[[คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย|คณะรัฐฏประศาสนศาสตร์]] เมื่อวันที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2461 และทรงเป็นผู้บัญชาการ[[โรงเรียนเพาะช่าง]] เมื่อ พ.ศ. 2461
 
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก มีพระทัยใฝ่งานศิลปะ โปรดการทรงแกรนด์[[เปียโน]] [[ฮาร์พ]] และ[[ไวโอลิน]] โปรดศิลปะการละคร ได้ทรงพระนิพนธ์บทละครดึกดำบรรพ์
 
[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว]]โปรดเกล้า ฯเกล้าฯ พระราชทานที่ดินบริเวณที่เป็นพระราชวังปทุมวันเดิม แก่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย ทรงสร้าง[[วังเพชรบูรณ์]]เป็นที่ประทับ ซึ่งต่อมาถูกทุบทิ้งสร้างเป็นศูนย์การค้าเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์ เมื่อ พ.ศ. 2525 ปัจจุบันคือ [[เซ็นทรัลเวิลด์]] ส่วนพระตำหนักเดิมถูกย้ายมาอยู่ที่ซอยอัคนี (ซอยงามวงศ์วาน ๒) ชื่อว่า [[ตำหนักประถม-นนทบุรี|ตำหนักประถม]] [[อำเภอเมืองนนทบุรี]] [[จังหวัดนนทบุรี]] [http://web.archive.org/20080217022841/www.geocities.com/tamnakprathom/]
 
== สิ้นพระชนม์ ==
บรรทัด 40:
| caption2 = หม่อมระวี จุฑาธุช ณ อยุธยา
}}
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราไชย เป็นต้นราชสกุล "จุฑาธุช" อภิเษกกับ[[หม่อมเจ้าบุญจิราธร จุฑาธุช|หม่อมเจ้าบุญจิราธร ชุมพล]] พระธิดาใน[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์]] เมื่อวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2465 ซึ่งก่อนจะอภิเษกพระองค์ทรงมีหม่อมอยู่ก่อนแล้วสองท่านคือหม่อมลออ จุฑาธุช ณ อยุธยา (สกุลเดิม ศิริสัมพันธ์) ธิดาพระนมอิน ศิริสัมพันธ์ กับหม่อมระวี จุฑาธุช ณ อยุธยา (สกุลเดิม ไกยานนท์) นางละครจากคณะละคร[[วังสวนกุหลาบ]]<ref>{{cite web |url=http://phrachudadhuj.com/chudadhuj2.htm|title=สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย|author=|date=|work= |publisher=พิพิธภัณฑ์จุฑาธุชราชฐาน เกาะสีชัง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย|accessdate=13 พฤษภาคม 2557}}</ref>
 
ส่วนพระโอรสและพระธิดามีอย่างละพระองค์ ประสูติแต่หม่อมทั้งสองท่านหาได้ประสูติแต่หม่อมเจ้าบุญจิราธร ผู้เป็นชายาเลย พระบุตรทั้งสองพระองค์จึงมีฐานันดรศักดิ์เป็น ''หม่อมเจ้า'' เมื่อแรกประสูติ แต่ต่อมาได้รับการเฉลิมพระยศเป็น ''พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า'' ในรัชกาลของ[[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เมื่อ พ.ศ. 2470 ทั้งนี้พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงสุทธสิริโสภา ประสูติแต่หม่อมลออ ส่วนพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรานนท์ธวัช ประสูติแต่หม่อมระวี<ref>{{อ้างหนังสือ