ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การก"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Nullzerobot (คุย | ส่วนร่วม)
ลบลิงก์ที่ซ้ำซ้อน wikidata
Boom1221 (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
'''การก''' คือ[[ลักษณะทางไวยากรณ์|ลักษณะพิเศษทางไวยากรณ์]]ของ[[คำนาม]] [[คำสรรพนาม]] [[คำคุณศัพท์]] [[คำอนุภาค]] หรือ[[คำบอกตัวเลข]] ที่ระบุหน้าที่ของคำนั้น ๆ ใน[[วลี]] [[อนุประโยค]] หรือ [[ประโยค]] คำนาม คำสรรพนาม คำคุณศัพท์ [[ตัวกำหนด]] คำอนุภาค คำบุพบท คำบอกตัวเลข [[คำกำกับนาม]] และ[[ส่วนขยาย]]ในบางภาษาสามารถมีรูป[[การผันคำ|ผัน]]ได้หลายรูปขึ้นอยู่กับการก ขณะที่ภาษามีวิวัฒนาการ การกสามารถรวม (ตัวอย่างเช่นในภาษากรีกโบราณ [[อธิกรณการก]] (Locative) รวมเข้ากับ[[สัมปทานการก]] (Dative)) ปรากฏการณ์เช่นนี้เรียกว่า [[Syncretism]]
'''การก''' ของ[[คำนาม]]หรือ[[สรรพนาม]]จะแสดงหน้าที่ทางไวยากรณ์ของคำนั้น ๆ ในประโยค เช่น [[ประธาน]] [[กรรมตรง]] [[กรรมรอง]] สถานที่ ฯลฯ โดยทั่วไปแล้ว ภาษาที่ 'มีการก' จะหมายถึงภาษาที่มีการเปลี่ยนแปลง[[วิภัตติ]]เพื่อแสดงการก เช่น [[ภาษาบาลี]] [[ภาษารัสเซีย]] [[เยอรมัน]] [[ละติน]] ฯลฯ แต่หลาย ๆ ภาษาก็ใช้วิธีการอื่นเพื่อแสดงการก เช่น การใช้[[บุพบท]] หรือการลำดับคำในประโยค เป็นต้น นอกจากคำนามและสรรพนามแล้ว [[คำนำหน้านาม]]และ[[คุณศัพท์]]ก็มักจะแสดงการกเช่นกัน
 
ภาษาต่าง ๆ เช่น [[ภาษากรีกโบราณ]] [[ภาษาอาร์มีเนีย]] [[ภาษาอัสสัม]] ภาษาส่วนใหญ่ใน[[กลุ่มภาษาบอลโต-สลาวิก]] [[ภาษาบาสก์]] ภาษาส่วนใหญ่ใน[[กลุ่มภาษาคอเคเซียน]] [[ภาษาเยอรมัน]] [[ภาษาไอซ์แลนด์]] [[ภาษาญี่ปุ่น]] [[ภาษาเกาหลี]] [[ภาษาละติน]] [[ภาษาสันสกฤต]] [[ภาษาทมิฬ]] [[ภาษาทิเบต]] (หนึ่งในภาษาที่มีวรรณยุกต์) [[กลุ่มภาษาเตอร์กิก]] และ[[กลุ่มภาษายูราล]] มีระบบการกที่ใหญ่ คำนาม คำสรรพนาม คำคุณศัพท์ และตัวกำหนดต่างมีการผันคำทั้งหมด (โดยใช้[[วิภัตติปัจจัย]]เป็นปกติ) เพื่อระบุถึงการกที่มันอยู่ จำนวนของการกในแต่ละภาษานั้นแตกต่างกันไป โดยในภาษาเปอร์เซียและภาษาเอสเปรันโตมี 2 การก ภาษาอังกฤษใหม่มี 3 การกเฉพาะสรรพนามเท่านั้น ภาษาเยอรมันและภาษาไอซ์แลนด์มี 4 การก ภาษาโรมาเนียมี 5 การก ภาษาละติน ภาษาสโลวีเนีย ภาษารัสเซีย และภาษาตุรกีมีอย่างน้อย 6 การก ภาษาอาร์มีเนีย ภาษาเช็ก ภาษาลัตเวีย ภาษาลิทัวเนีย ภาษาโปแลนด์ ภาษาบอสเนีย ภาษาเซอร์เบีย ภาษาโครเอเชีย ภาษาสโลวาเกีย และภาษายูเครนมี 7 การก ภาษาสันสกฤตและภาษาทมิฬมี 8 การก ภาษาเอสโตเนียมี 14 การก ภาษาฟินแลนด์มี 15 การก ภาษาฮังการีมี 18 การก และภาษาทเซซ (Tsez) มี 64 การก
== ประเภทของการก ==
 
การกที่มักพบได้บ่อย ได้แก่ [[กรรตุการก]] (Nominative) [[กรรมการก]] (Accusative) [[สัมปทานการก]] และ[[สัมพันธการก]] (Genitive) โดยปกติในภาษาไทยมักใช้คำบุพบทในส่วนของคำที่ทำหน้าที่เช่นเดียวกับการก ตัวอย่างเช่นบุพบทวลี ''ด้วยเท้า'' (ดังในประโยคที่ว่า "แดงเตะเพื่อนด้วยเท้า") ในภาษารัสเซียสามารถสื่อสารวลีเดียวกันได้ด้วยคำ ๆ เดียวโดยใช้[[กรณการก]] (Instrumental)
 
== การกในภาษาต่าง ๆ ==
=== ภาษาไทย ===
ภาษาไทยแบ่งการกเป็น 5 ประเภท ได้แก่
* กรรตุการก - ผู้ทำหรือผู้ใช้ให้ทำ เช่น ตำรวจจับผู้ร้าย ตำรวจ เป็นกรรตุการก
เส้น 11 ⟶ 16:
* วิเศษณการก - คำที่เรียงอยู่หลังบุพบทที่ใช้เป็นบทเชื่อม เช่น ตำรวจจาก สน.บางเขน สน.บางเขน เป็นวิเศษณการก ถ้าละบุพบทเสีย ก็อยู่ติดกับบทที่มันประกอบ
 
=== การกในกลุ่มภาษาต่าง ๆอินโด-ยูโรเปียน ===
ภาษาในกลุ่มภาษาอินโด-ยูโรเปียนมี 8 การกแต่เดิม ดังนี้ โดยยกตัวอย่างภาษาไทยประกอบ
{| class="wikitable"
|-
!การก
!สิ่งที่ระบุ
!ตัวอย่างคำในประโยค
!ตัวอย่างประโยค
!ปฤจฉา
!หมายเหตุ
|-
|[[กรรตุการก]]
|[[ประธาน (ไวยากรณ์)|ประธาน]]ของ[[กริยาแท้]]
|ฉัน<br>ดำ<br>ช่าง
|'''''ฉัน'''ซื้อแกงเขียวหวาน''<br>'''''ดำ'''ฝากกระเป๋าไว้<br>'''''ช่าง'''พึ่งจะซ่อมรถเมื่อวาน''
|ใคร? หรือ อะไร?
|เทียบได้กับ[[ประธานสรรพนาม]] (คำสรรพนามที่ทำหน้าที่เป็นประธาน)
|-
|[[กรรมการก]]
|[[กรรมตรง]]ของ[[สกรรมกริยา]]
|แกงเขียวหวาน<br>กระเป๋า<br>รถ<br>พี่
|''ฉันซื้อ'''แกงเขียวหวาน'''<br>''ดำฝาก'''กระเป๋า'''ไว้<br>''ช่างพึ่งจะซ่อม'''รถ'''เมื่อวาน''<br>ลุงข้างบ้านเรียก'''พี่'''เข้าไปพบ
|ใคร? หรือ อะไร?
|เทียบได้กับ[[กรรมสรรพนาม]] (คำสรรพนามที่ทำหน้าที่เป็นกรรม)
|-
|[[สัมปทานการก]]
|[[กรรมรอง]]ของคำกริยา
|แก่เขา<br>ที่แดง<br>กับพ่อ
|''ฉันซื้อแกงเขียวหวานให้'''แก่เขา'''''<br>''ดำฝากกระเป๋าไว้'''ที่แดง'''''<br>''ช่างพึ่งจะซ่อมรถให้'''กับพ่อ'''เมื่อวาน''
|แก่ใคร? หรือ แก่อะไร?
||เทียบได้กับ[[กรรมสรรพนาม]] (คำสรรพนามที่ทำหน้าที่เป็นกรรม)<br>โดยมีคำบุพบทนำหน้า เช่น ที่ กับ แก่ เป็นต้น
|-
|[[อปาทานการก]]
|การเคลื่อนที่ออกห่างจากสิ่งหนึ่งหรือที่มา
|จากร้านค้าหน้าปากซอย<br>จากกรุงเทพ<br>จากเจ้าของ
|''ฉันซื้อแกงเขียวหวานให้แก่เขา'''จากร้านค้าหน้าปากซอย'''''<br>''ฉันมา'''จากกรุงเทพ'''''<br>''สุนัขวิ่งหนี'''จากเจ้าของ'''ทันทีที่ตะโกน''
|จากไหน? จากใคร?
|มักนำหน้าด้วย "จาก" ในภาษาไทย
|-
|[[สัมพันธการก]]
|ผู้เป็นเจ้าของของคำนามอีกอย่าง
|ของเขา<br>ของประเทศไทย
|''แกงเขียวหวาน'''ของเขา'''มาจากร้านค้า''<br>''ฉันมาจากกรุงเทพที่เป็นเมืองหลวง'''ของประเทศไทย'''''
|ของใคร? ของอะไร?
|มักนำหน้าด้วย "ของ" ในภาษาไทย
|-
|[[สัมโพธนาการก]]
|ผู้ที่ถูกเรียก
|ตัวเอง!<br>นี่เธอ!<br>ดูก่อนอานนท์
|'''''ตัวเอง!''' อย่าลืมซื้อของมานะ''<br>'''''นี่เธอ!''' ซื้ออะไรมาน่ะ''<br>'''ดูก่อนอานนท์'''...
|
|
|-
|[[อธิกรณการก]]
|สถานที่หรือเวลา
|ในประเทศไทย<br>ที่บ้าน<br>เมื่อคืน
|''พวกเราอาศัยอยู่'''ในประเทศไทย'''''<br>''ภรรยาของเขารอเขาอยู่'''ที่บ้าน'''ตั้งแต่เช้า''<br>'''''เมื่อคืน'''พวกเธอไปไหนมา?''
|ที่ไหน? ในไหน? เมื่อไหร่?
|เทียบได้กับคำบุพบทต่าง ๆ
|-
|[[กรณการก]]
|อุปกรณ์ วิธีการที่ใช้ หรือผู้ร่วมมือที่ทำให้เกิดการกระทำ
|โดยสารรถยนต์ (โดยรถยนต์)<br>ด้วยมือ<br>ให้เพื่อนทำ
|''นักเรียน'''โดยสารรถยนต์'''ไปโรงเรียนเป็นประจำ''<br>''จดหมายฉบับนี้เขียนขึ้น'''ด้วยมือ'''''<br>การบ้านนี้ฉัน'''ให้เพื่อนทำ'''ให้
|อย่างไร? ใช้ใครทำ? ใช้อะไรทำ? ทำกับใคร?
|
|}
 
 
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/การก"