ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ราชวงศ์โชซ็อน"

ช่วงเวลาที่ราชวงศ์โชซ็อนปกครองเกาหลีนั้น ได้สร้างการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ที่มั่นคง ส่งเสริมปรัชญาของลัทธิขงจื๊อให้ซึมซาบไปในสังคมโชซ็อน และรับวัฒนธรรมจีน เป็นช่วงเวลาที่วัฒนธรรมโชซ็อนรุ่งเรือง และมีความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี แต่ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 16 ราชวงศ์โชซ็อนอ่อนแอลงด้วยการรุกรานของญี่ปุ่นและแมนจูเรีย ทำให้โชซ็อนใช้นโยบายปิดประเทศอย่างแข็งกร้าว อาณาจักรโชซ็อนจึงเป็นรู้จักของชาวตะวันตกในนาม '''อาณาจักรฤๅษี''' (The Hermit Kingdom) เมื่อสิ้นคริสต์ศตวรรษที่ 18 อาณาจักรโชซ็อนก็เสื่อมลงด้วยการแบ่งฝักแบ่งฝ่ายและการแย่งชิงอำนาจและการเผชิญทั้งศึกภายนอกและศึกภายใน จนกระทั่งปี [[ค.ศ. 1895]] เมื่อจักรวรรดิญี่ปุ่นชนะสงครามกับจักรวรรดิชิง (ประเทศจีน) ก็ได้ส่งทหารบุกเข้า[[พระราชวังเคียงบก]]เพื่อปลงพระชนม์ '''[[สมเด็จพระจักรพรรดินีมย็องซ็องแห่งจักรวรรดิโชซ็อน|พระมเหสีมิน จาย็อง]]''' พระมเหสีใน[[พระเจ้าโกจง]] (ภายหลังได้รับการสถาปนาพระอิสริยยศเป็น '''จักรพรรดินีมย็องซ็อง''') และบังคับให้อาณาจักรโชซ็อนแยกตัวเป็นเอกราชจากจักรวรรดิชิงตาม[[สนธิสัญญาชิโมโนเซกิ]] ใน [[ค.ศ. 1897]] อย่างไรก็ตาม อาณาจักรโชซ็อนโดยพระเจ้าโกจง (พระอิสรยิยศขณะนั้น) โดยการถวายคำแนะนำของรัสเซีย จึงเลื่อนสถานะของอาณาจักรโชซ็อนเป็น[[จักรวรรดิโชซ็อน]] และสถาปนาอิสริยยศพระองค์เองใหม่เป็นสมเด็จพระจักรพรรดิ แต่ในที่สุดก็จบลงด้วยการเข้ายึดครองของจักรวรรดิญี่ปุ่นใน [[พ.ศ. 2453]] (ค.ศ. 1910) ตาม[[สนธิสัญญาการเข้ายึดครองเกาหลีของญี่ปุ่น]] ในรัชสมัยของสมเด็จพระจักรพรรดิยุงฮีแห่งจักรวรรดิโชซ็อน ([[พระเจ้าซุนจง]]) ด้วยการลดพระอิสริยยศเหลือเพียง '''กษัตริย์''' และบังคับเชื้อพระวงศ์ทุกพระองค์ไปประทับที่ญี่ปุ่นเพื่อเป็นองค์ประกัน

ราชวงศ์โชซอนก่อตั้งขึ้นโดย นายพล[[อี ซอง-กเย]] (태조; Lee Seong-gye) ขุนพลคนสำคัญแห่ง[[ราชวงศ์โครยอ]] (Korea Dynasty) ได้ก่อการยึดอำนาจในปี [[พ.ศ. 1935]] (ค.ศ. 1392) ขึ้นเป็น[[พระเจ้าแทโจ]] ทรงเปลี่ยนชื่อประเทศเสียใหม่เป็นโชซ็อนและย้ายเมืองหลวงมาอยู่ที่[[ฮันยาง]] หรือ กรุงโซลในปัจจุบัน

ก่อนหน้านั้น ตั้งแต่ปี [[พ.ศ. 1931]] แผ่นดินซึ่งปกครองโดยราชวงศ์โครยอที่ปกครองเกาหลีมาถูกล้มล้างราชบัลลังก์ และให้[[พระเจ้าคงยาง]] ครองราชย์เป็นกษัตริย์หุ่นเชิด

ใน [[พ.ศ. 1935]] อี ซอง-กเย ก็ปลดพระเจ้าคงยางและตั้งตนเองเป็นกษัตริย์ราชวงศ์ใหม่ และย้ายเมืองหลวงมาที่[[ฮันยาง]] ทำการก่อสร้างและปรับปรุงเมือง จนสร้าง[[พระราชวังเคียงบก]]เสร็จใน [[พ.ศ. 1938]] [[พระเจ้าแทจง]]โอรสของพระเจ้าแทโจก็ได้ทรงวางรากฐานการปกครองของ[[อาณาจักรโชซ็อน]] ทรงตั้ง[[สภาอึยจอง]] ให้มีการสำรวจสำมะโนประชากร และสนับสนุนลัทธิขงจื๊อให้เป็นที่ยอมรับนับถือเหนือพระพุทธศาสนาซึ่งแต่เดิมมีชาวโชซ็อนนับถือกันมาช้านาน [[พ.ศ. 1944]] [[ราชวงศ์หมิง]]ก็ยอมรับให้ราชวงศ์โชซ็อนปกครองโชซ็อนอย่างเป็นทางการ และเป็นเมืองขึ้นของจีนต้องส่งบรรณาการ

| [[พระเจ้าแทโจแทโจแห่งโชซ็อน|แทโจ]]

| [[พระเจ้าจองจงช็องจงแห่งโชซ็อน|จองจงช็องจง]]

| [[พระเจ้ามุนจงนจงแห่งโชซ็อน|มุนจง]]

| [[พระเจ้าดันทันจง|ทันจง]]

| [[พระเจ้าเยจงแห่งโชซ็อน|เยจง]]

| [[พระเจ้าซองจงซ็องจงแห่งโชซ็อน|ซองจง]]

| [[พระเจ้าจุงจงชุงจง|จุงจงชุงจง]]

| [[พระเจ้าอินจงแห่งโชซ็อน|อินจง]]

| [[พระเจ้าเมียงจงมย็องจงแห่งโชซ็อน|เมียงจงมย็องจง]]

| [[พระเจ้าซอนโจซ็อนโจแห่งโชซ็อน|ซอนโจ]]

| [[พระเจ้าฮย็อนจงฮย็อนจงแห่งโชซ็อน|ฮย็อนจง]]

| [[พระเจ้าซุกจงแห่งโชซ็อน|ซุกจง '''숙종''' ]]

| [[พระเจ้าคยองจงคย็องจงแห่งโชซ็อน|คยองจงคย็องจง]]

| [[พระเจ้ายองโจย็องโจแห่งโชซ็อน|ยองโจ]]

| [[พระเจ้าจองโจช็องโจแห่งโชซ็อน|จองโจ]]

| [[พระเจ้าซุนโจโจแห่งโชซ็อน|ซุนโจ]]

|[[พระเจ้าฮอนจงฮ็อนจง|ฮอนจง]]

| [[พระเจ้าชอลจงช็อลจง|ชอลจง]]

| [[พระเจ้าโกจักรพรรดิโคจง|โกจง]]

* '''วังบี''' (王妃 왕비), คือฐานันดรศักดิ์สำหรับพระมเหสีแห่งโชซ็อน, ขานแทนพระนามว่า '''มามา''' (媽媽 마마) หรือ '''ชุงกุงจอน/ชุงจอน''' (中宮殿 중궁전 ''ชุงกุงจอน'' หรือ 中殿 중전 ''ชุงจอน'') สำหรับฝ่ายใน ซึ่งหมายถึงพระตำหนักกลางของพระราชวังอันเป็นที่ประทับของพระมเหสี สำหรับพระราชินีมเหสีที่ยังคงพระชนม์ชีพอยู่ จะมีฐานันดรศักดิ์'''วังฮู''' (王后 왕후) ต่อท้ายพระนาม

* '''ซังวัง''' (上王 상왕), คือฐานันดรศักดิ์ที่สำหรับอดีต[[พระเจ้าแผ่นดินซึ่งทรงสละราชสมบัติให้กับพระราชโอรสหลวง]], ขานแทนพระนามว่า ''ชอนฮา'' (殿下 전하 ''jeonha'') หรือ ''มามา'' (媽媽 마마)

* '''คุน''' (君 군) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับพระราชโอรส ประสูติแต่พระเจ้าแผ่นดินกับพระสนม หรือพระโอรสในองค์ชายพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ (แดกุน), ขานแทนพระนามว่า ''อากีซี'' (아기씨) ก่อนทรงเข้าพิธีมงคลสมรส และ "แดกัม" (大監 대감) หลังเข้าพิธี

* '''วังเซจา''' (王世子 왕세자) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับองค์ชายพระรัชทายาท หรือเรียกฐานันดรอย่างลำลองว่า '''เซจา''' (世子 세자) , ขานแทนพระนามว่า ''จอฮา'' (邸下 저하) หรือขานแทนพระนามโดยลำลอง (ซึ่งเรียกพระนามโดยปรกติโดยฝ่ายใน) ว่า '''ตงกุง''' (東宮 동궁-ตำหนักบูรพา) หรือ '''ชุงกุง''' (春宮 춘궁) ซึ่งแปลว่าตำหนักทิศตะวันออกอันเป็นที่ประทับขององค์ชายพระรัชทายาท; สมาชิกราชวงศ์ที่มีพระอิสริยยศสูงกว่า มักขานฐานันดรอย่างลำลองและขานแทนพระนาม"มามา'' (媽媽 마마)

* '''วังเซจาบิน''' (王世子嬪 왕세자빈) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับพระชายาในองค์ชายพระรัชทายาท ("วังเซจา") หรือเรียกฐานันดรอย่างลำลองว่า '''เซจาบิน''' (世子嬪 세자빈) ขานแทนพระนามว่า ''มาโนรา'' หรือ "มานูรา" (마노라 ''manora'' หรือ 마누라 ''manura'') ภายหลังจากที่ราชสำนักได้รับอิทธิพลจาก"ตระกูลคิมจากอันดง" ทำให้การขานแทนพระนามเกิดความสับสน และหันไปขานแทนพระนามวังเซจาบินว่า "มามา" (媽媽 마마)

* '''วังเซซน''' (王世孫 왕세손) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับพระโอรสประสูติแต่องค์ชายพระรัชทายาท ("วังเซจา") และพระชายาในองค์ชายพระรัชทายาท ("วังเซจาบิน") หรือพระนัดดาชายในพระเจ้าแผ่นดิน , ขานแทนพระนามว่า ''ฮัปอา'' (閤下 합하)

* '''ฮวางแทฮู''' (皇太后, 황태후, [[สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง]]) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับสมเด็จพระจักรพรรดินี (พระมเหสี) ในสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ก่อนหน้า หรือพระบรมราชชนนีในสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ปัจจุบัน

* '''แทฮวางแทฮู''' (太皇太后, 태황태후, [[สมเด็จพระบรมราชอัยยิกาเจ้า]]) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับสมเด็จพระจักรพรรดินี (พระมเหสี) ในสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ก่อนหน้านับขึ้นไป 2 ขั้น หรือพระอัยยิกา (ย่า) ในสมเด็จพระจักรพรรดิองค์ปัจจุบัน

* '''ฮวางแทจา''' (皇太子, 황태자, เจ้าชาย[[มกุฎราชกุมาร]]) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับองค์ชายพระรัชทายาท ขานแทนพระนามว่า "ชอนฮา" (殿下 전하)

* '''ฮวางแทจาบี''' (皇太子妃, 황태자비, เจ้าหญิงมกุฎราชกุมารี พระวรชายา) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับพระวรชายาในองค์ชายพระรัชทายาท หรือมกุฎราชกุมาร

* '''ชินวัง''' (親王, 친왕, เจ้าฟ้าชาย) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับองค์เจ้าชาย หรือพระราชโอรสประสูติแต่สมเด็จพระจักรพรรดิกับสมเด็จพระจักรพรรดินี

* '''ชินวังบี''' (親王妃, 친왕비, เจ้าหญิง พระชายา) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับพระชายาในองค์เจ้าชาย หรือพระชายาในพระราชโอรสประสูติแต่สมเด็จพระจักรพรรดิกับสมเด็จพระจักรพรรดินี

* '''กงจู''' (公主, 공주, เจ้าฟ้าเจ้าหญิงชั้นเอก) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับพระราชธิดา ประสูติแต่สมเด็จพระจักรพรรดิกับสมเด็จพระจักรพรรดินี

* '''องจู''' (翁主, 옹주, เจ้าหญิงชั้นโท) คือฐานันดรศักดิ์สำหรับพระราชธิดา ประสูติแต่สมเด็จพระจักรพรรดิกับพระสนม