|
| บรรยายภาพ = พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงลงพระปรมาภิไธยประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับนี้ ณ [[พระที่นั่งอนันตสมาคม]]
| ผู้ตรา = [[รัฐบาลไทย]]
|ผู้ลงนาม =[[พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เมื่อครั้งดำรงพระอิสริยยศ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร]]
|ผู้ลงนามรับรอง =พลเอก [[ประยุทธ์ จันทร์โอชา]]<br>(นายกรัฐมนตรี)
|ชื่อร่าง = ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
}}
'''รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560''' เป็น[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย]] ฉบับที่ 20 ซึ่งจัดร่างโดยคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) ร่างขึ้นในระหว่างช่วง พ.ศ. 2558–2560 ภายหลังการรัฐประหารในประเทศโดยหลังจากที่[[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ]] เมื่อวันที่(คสช.) 22ซึ่งมีพลเอก พฤษภาคม[[ประยุทธ์ จันทร์โอชา]] เป็นหัวหน้า ได้ก่อ[[รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2557 โดยรัฐธรรมนูญฉบับนี้ [[พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว|รัฐประหาร]] เมื่อครั้งดำรงพระอิสริยยศ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงลงพระปรมาภิไธยเมื่อวันที่ 622 เมษายนพฤษภาคม พ.ศ. 2560 ณ2557 ประกาศยกเลิก[[พระที่นั่งอนันตสมาคมรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550]] และออก[[พระรัฐธรรมนูญแห่งราชวังดุสิต]]อาณาจักร กรุงเทพมหานคร(ฉบับชั่วคราว) และมีพลเอกพุทธศักราช [[ประยุทธ์ จันทร์โอชา2557]] นายกรัฐมนตรี เป็นผู้รับสนองพระราชโองการซึ่งบัญญัติให้มีการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
สืบเนื่องจาก[[รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2557]] และการยกเลิก[[ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550|รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับที่ผ่านมา]] ทำให้เริ่มขึ้นเมื่อมีการตั้งคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ โดย(กยร.) เมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2557 ได้มีการตั้งคณะกรรมาธิการร่างรัฐธรรมนูญชุดแรก จำนวนประกอบด้วยสมาชิก 36 คน ซึ่งสมาชิกทุกคนมาจากการแต่งตั้งทั้งหมด มี[[บวรศักดิ์ อุวรรณโณ]] เป็นประธาน<ref name="Laws14"/> แต่ในวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2558 [[สภาปฏิรูปแห่งชาติ]] (สปช.) มีมติไม่รับร่างรัฐธรรมนูญของคณะกรรมาธิการฯ กยร.<ref name="LawsCancel"/> ทำให้มีการต้องตั้งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญขึ้นใหม่ จำนวน 21 คนกรธ. ขึ้นเมื่อวันที่ 5 ตุลาคม พ.ศ. 2558 และเพื่อมาจัดทำร่างฉบับใหม่ ประกอบด้วยสมาชิก 21 คน มี[[มีชัย ฤชุพันธุ์]] เป็นประธาน<ref name="Laws15"/> โดยนับเป็นรัฐธรรมนูญฉบับที่เมื่อร่างเสร็จแล้ว 2 ที่ผ่านได้จัดให้มีการออกเสียงประชามติรับรอง ต่อจาก[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550]] โดยได้รับเสียงเห็นชอบท่วมท้นถึง 16.8 ล้านเสียง ต่อเสียงคัดค้านและไม่เห็นชอบ 10.5 ล้านเสียง นับเป็นรัฐธรรมนูญไทยฉบับที่สองที่ผ่านประชามติ ฉบับก่อนหน้า คือ [[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550]]<ref>[http://www.bbc.com/thai/39491973 กว่าจะเป็นรัฐธรรมนูญฉบับที่ 20]</ref>
[[สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร]] ทรงลงพระปรมาภิไธยในร่างรัฐธรรมนูญเมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2560 ณ [[พระที่นั่งอนันตสมาคม]] [[พระราชวังดุสิต]] กรุงเทพมหานคร และพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้า คสช. และนายกรัฐมนตรี ลงนามรับสนองพระราชโองการ รัฐธรรมนูญมีผลใช้บังคับทันที
เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 [[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ]]กระทำ[[รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2557|รัฐประหาร]] และยกเลิก[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550]] ต่อมาในวันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 ได้ประกาศใช้[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557]] ซึ่งกำหนดให้มีคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ จำนวน 36 คน สรรหามาจาก[[สภาปฏิรูปแห่งชาติ]] [[สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ประเทศไทย) พ.ศ. 2557|สภานิติบัญญัติแห่งชาติ]] [[คณะรัฐมนตรีไทย|คณะรัฐมนตรี]] และคณะรักษาความสงบแห่งชาติ เพื่อร่างรัฐธรรมนูญถาวรฉบับใหม่ และกำหนดให้คณะกรรมมาธิการฯ ร่างรัฐธรรมนูญให้เสร็จภายใน 120 วันนับแต่วันที่ได้รับความเห็นหรือข้อเสนอแนะจากสภาปฏิรูปแห่งชาติ วันที่ 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2557 [[เทียนฉาย กีระนันทน์]] ประธานสภาปฏิรูปแห่งชาติ ลงนามคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมมาธิการฯ ซึ่งมี[[บวรศักดิ์ อุวรรณโณ]] เป็นประธาน<ref name="Laws14">[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2557/E/222/1.PDF ประกาศสภาปฏิรูปแห่งชาติ เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 30 มกราคม 2559</ref> ▼
คณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญต้องจัดทำร่างรัฐธรรมนูญให้ครอบคลุมต่าง ๆ ตามที่มาตรา 35 ของรัฐธรรมนูญชั่วคราวกำหนด ร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้เดิมมี 315 มาตรา<ref>[http://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/download/article/article_20150429103838.pdf ร่างรัฐธรรมนูญ (ฉบับส่งให้สภาปฏิรูปแห่งชาติศึกษา และเปิดอภิปราย) ], รัฐสภา, สืบค้นวันที่ 6 กันยายน 2558</ref> หลังจากได้รับข้อเสนอของสภาปฏิรูปแห่งชาติแล้วนั้น คณะกรรมมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญได้ปรับแก้เนื้อหาให้เหลือ 285 มาตรา<ref>[http://www.parliament.go.th/ewtcommittee/ewt/draftconstitution/ewt_dl_link.php?nid=633 ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ล่าสุด (ฉบับเสนอสภาปฏิรูปแห่งชาติ เพื่อลงมติ)], รัฐสภา, สืบค้นวันที่ 6 กันยายน 2558</ref> แต่ในวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2558 สภาปฏิรูปแห่งชาติมีมติไม่รับร่างรัฐธรรมนูญของคณะกรรมาธิการฯ<ref name="LawsCancel">[http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=1441511486 มติ "สปช." 135 เสียงคว่ำร่างรธน. - ยุบ กมธ.ชุด "บวรศักดิ์"], ข่าวสด, 6 ตุลาคม 2558</ref> ส่งผลให้สภาปฏิรูปแห่งชาติและคณะกรรมมาธิการฯ สิ้นสุดลงในวันนั้น ▼▲เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 [[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ]]คสช. กระทำ[[รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2557|รัฐประหาร]] และยกเลิก[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550]] ต่อมาในวันที่ 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 ได้ประกาศใช้[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557]] ซึ่งกำหนดให้มี คณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ จำนวนคยร. ประกอบด้วยสมาชิก 36 คน สรรหามาจาก [[สภาปฏิรูปแห่งชาติ]] สปช., [[สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ประเทศไทย) พ.ศ. 2557|สภานิติบัญญัติแห่งชาติ]] (สนช.), [[คณะรัฐมนตรีไทย|คณะรัฐมนตรี]] (ครม.), และ คณะรักษาความสงบแห่งชาติ คสช. เพื่อร่างรัฐธรรมนูญถาวรฉบับใหม่ และกำหนดให้ คณะกรรมมาธิการฯ กยร. ร่างรัฐธรรมนูญให้เสร็จภายใน 120 วันนับแต่วันที่ได้รับความเห็นหรือข้อเสนอแนะจาก สภาปฏิรูปแห่งชาติ สปช. ต่อมาในวันที่ 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2557 [[เทียนฉาย กีระนันทน์]] ประธาน สภาปฏิรูปแห่งชาติ สปช. ลงนามคำสั่งแต่งตั้ง คณะกรรมมาธิการฯ กยร. ซึ่งมี[[บวรศักดิ์ อุวรรณโณ]] เป็นประธาน<ref name="Laws14">[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2557/E/222/1.PDF ประกาศสภาปฏิรูปแห่งชาติ เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 30 มกราคม 2559</ref>
▲คณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญกยร. ต้องจัดทำร่างรัฐธรรมนูญให้ครอบคลุม เรื่องต่าง ๆ ตามที่มาตรา 35 ของรัฐธรรมนูญชั่วคราวกำหนด ร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้เดิมมี 315 มาตรา<ref>[http://www.parliament.go.th/ewtadmin/ewt/parliament_parcy/download/article/article_20150429103838.pdf ร่างรัฐธรรมนูญ (ฉบับส่งให้สภาปฏิรูปแห่งชาติศึกษา และเปิดอภิปราย) ], รัฐสภา, สืบค้นวันที่ 6 กันยายน 2558</ref> หลังจากได้รับข้อเสนอของ สภาปฏิรูปแห่งชาติ สปช. แล้ว นั้น คณะกรรมมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญกยร. ได้ปรับแก้เนื้อหาให้เหลือ 285 มาตรา<ref>[http://www.parliament.go.th/ewtcommittee/ewt/draftconstitution/ewt_dl_link.php?nid=633 ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ล่าสุด (ฉบับเสนอสภาปฏิรูปแห่งชาติ เพื่อลงมติ)], รัฐสภา, สืบค้นวันที่ 6 กันยายน 2558</ref> แต่ในวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2558 สภาปฏิรูปแห่งชาติสปช. มีมติไม่รับร่างรัฐธรรมนูญของ คณะกรรมาธิการฯ กยร.<ref name="LawsCancel">[http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid=1441511486 มติ "สปช." 135 เสียงคว่ำร่างรธน. - ยุบ กมธ.ชุด "บวรศักดิ์"], ข่าวสด, 6 ตุลาคม 2558</ref> ส่งผลให้ สภาปฏิรูปแห่งชาติ สปช. และ คณะกรรมมาธิการฯ กยร. สิ้นสุดลงในวันนั้น
รัฐธรรมนูญชั่วคราว มาตรา 39/1 กำหนดว่า "ภายในสามสิบวันนับแต่วันที่สภาปฏิรูปแห่งชาติและคณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญสิ้นสุดลง หรือนับแต่วันที่คณะกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญสิ้นสุดลง หรือนับแต่วันที่ร่างรัฐธรรมนูญเป็นอันตกไป ให้คณะรักษาความสงบแห่งชาติแต่งตั้งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญขึ้นคณะหนึ่ง ประกอบด้วยประธานกรรมการคนหนึ่งและกรรมการอื่นอีกไม่เกินยี่สิบคน เพื่อทำหน้าที่ร่างรัฐธรรมนูญให้แล้วเสร็จภายในหนึ่งร้อยแปดสิบวันนับแต่วันที่ได้รับแต่งตั้ง"<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2558/A/064/1.PDF รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช ๒๕๕๗ แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๑) พุทธศักราช ๒๕๕๘], เล่ม ๑๓๒, ตอนที่ ๖๔ ก, หน้า ๑. [ออนไลน์]. เข้าถึงเมื่อ: 12 ธันวาคม 2559</ref>
รัฐธรรมนูญชั่วคราว มาตรา 39/1 กำหนดว่า ภายใน 30 วันนับแต่ สปช. และ กยร. สิ้นสุดลง หรือนับแต่ กยร. สิ้นสุดลง หรือนับแต่ร่างรัฐธรรมนูญตกไป ให้ คสช. ตั้ง กรธ. ขึ้น มีสมาชิกไม่เกิน 20 คน เพื่อมาจัดทำร่างฉบับใหม่ให้เสร็จภายใน 180 วันนับแต่วันได้รับแต่งตั้ง<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2558/A/064/1.PDF รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช ๒๕๕๗ แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ ๑) พุทธศักราช ๒๕๕๘], เล่ม ๑๓๒, ตอนที่ ๖๔ ก, หน้า ๑. [ออนไลน์]. เข้าถึงเมื่อ: 12 ธันวาคม 2559</ref> ดังนั้น ในวันที่ 5 ตุลาคม พ.ศ. 2558 พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ได้ลงนามคำสั่งคสช. จึงแต่งตั้งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญจำนวน 21กรธ. คนโดยมี[[มีชัย ฤชุพันธุ์]] เป็นประธาน<ref name="Laws15">[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2558/E/239/1.PDF ประกาศคณะรักษาความสงบแห่งชาติ เรื่อง แต่งตั้งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ], ราชกิจจานุเบกษา, สืบค้นวันที่ 6 ตุลาคม 2558</ref>
== รายนามคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ กรธ. ==
{{col-begin}}
{{col-3}}
# [[มีชัย ฤชุพันธุ์]] (ประธาน)
# กีระณา สุมาวงศ์
# รองศาสตราจารย์ ดร. [[จุรี วิจิตรวาทการ]]
# ศาสตราจารย์ ดร.[[ชาติชาย ณ เชียงใหม่]]
# ธนาวัฒน์ สังข์ทอง
<li> พลเอก [[อัฏฐพร เจริญพานิช]]
{{col-end}}
คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญกรธ. ชุดนี้พ้นจากตำแหน่งตามมาตรา 267 แห่งของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เมื่อวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2561 หลังจาก[[พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ]]ว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2561 และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2561 ซึ่งเป็น 2 ฉบับสุดท้าย ประกาศลงในราชกิจจานุเบกษา <ref>[http://news.ch3thailand.com/politics/77646 "มีชัย"เปิดใจหลังยุบ กรธ.พ้นตำแหน่ง]</ref><ref>[http://tnnthailand.com/content/6698 เปิดใจภารกิจสุดท้ายมือกฎหมาย มีชัย ฤชุพันธุ์]</ref>
==เนื้อหาร่างรัฐธรรมนูญ==
{{การเมืองไทย}}
29 มกราคม พ.ศ. 2559 คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญกรธ. ได้เผยแพร่ร่างรัฐธรรมนูญเบื้องต้นผ่านเว็บไซต์ของรัฐสภา<ref>[http://www.thairath.co.th/content/570023 เนื้อหาสาระร่างรัฐธรรมนูญ (ฉบับปราบโกง) เบื้องต้น 270 มาตรา], ไทยรัฐ, สืบค้นวันที่ 30 มกราคม 2559</ref>
30 มีนาคม พ.ศ. 2559 หนังสือพิมพ์ ''สเตรดไทมส์'' เขียนว่า ร่างรัฐธรรมนูญดังกล่าวจะให้[[คณะรักษาความสงบแห่งชาติ|คณะผู้ยึดอำนาจการปกครอง]]มีอำนาจในรัฐสภาอีกห้าปี โดยจะได้แต่งตั้งสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) ทั้ง 250 คน โดยสงวนหกที่นั่งไว้ให้ผู้บัญชาการทหารและตำรวจ นอกจากนี้ ในกรณีที่เกิดวิกฤตการณ์ ยังมีบทเฉพาะกาลให้สภาผู้แทนราษฎรเลือกนายกรัฐมนตรีที่มิได้มาจากการเลือกตั้ง<ref>[http://www.straitstimes.com/asia/thailands-new-draft-constitution-unveiled Thailand's new draft Constitution unveiled]. ''The Strait Times''.</ref>
10 เมษายน พ.ศ. 2559 หนังสือพิมพ์ ''ประชาไท'' ลงว่า ร่างรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าวตัดสิทธิของบุคคลได้รับบริการสาธารณสุขของรัฐ "อย่างทั่วถึงและมีประสิทธิภาพ" แต่กำหนดให้เป็น "หน้าที่ของรัฐ"<ref>[http://prachatai.org/journal/2016/04/65181 ร่างรัฐธรรมนูญ 2559: ตัดข้อความ “สิทธิเสมอกัน” ในการรับบริการสาธารณสุข “ที่ได้มาตรฐาน”]</ref>
เนื้อหาในรัฐธรรมนูญชุดนี้ ที่เปลี่ยนไป มีการตัดมาตรา 5 องค์กรแก้วิกฤต แก้ไขมาตรา 12 คุณสมบัติองคมนตรีที่ต้องไม่เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) หรือดำรงตำแหน่งทางการเมือง มาตรา 15 อำนาจการแต่งตั้งและการให้ข้าราชการในพระองค์พ้นจากตำแหน่งขึ้นอยู่กับพระราชอัธยาศัย มาตรา 16 มาตรา 17 การตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์หรือไม่ก็ได้ เมื่อพระมหากษัตริย์จะไม่ประทับอยู่ในราชอาณาจักร มาตรา 19 ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ซึ่งเคยได้รับการแต่งตั้งและปฏิญาณตนมาแล้ว ไม่ต้องปฏิญาณตนที่รัฐสภาอีก และมาตรา 182 เกี่ยวกับเรื่องผู้ลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ<ref>[https://prachatai.com/journal/2017/04/70931 รัฐธรรมนูญ 2560 แก้ 8 มาตราจากร่างฯประชามติ-ตัดองค์กรแก้วิกฤต-เพิ่มส.ว.ร่วมเลือกนายกฯ]</ref>
== การลงประชามติ ==
[[ไฟล์:Thai Referrendum 2016 result by province (Charter).png|200px|thumb|ผลคะแนนร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยรายจังหวัด สีเหลืองเห็นชอบ สีน้ำเงินไม่เห็นชอบ|link=Special:FilePath/Thai_Referrendum_2016_result_by_province_(Charter).png]]
{{บทความหลัก|การออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2559}}
26 มีนาคม พ.ศ. 2559 นรชิต สิงหเสนี โฆษกคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ กรธ. แถลงว่าคณะกรรมการ กรธ. ได้พิจารณาร่างรัฐธรรมนูญเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดยมีเนื้อหา 16 หมวด 279 มาตรา
7 เมษายน พ.ศ. 2559 สภานิติบัญญัติแห่งชาติสนช. พิจารณาร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยการออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญ พ.ศ. .... วาระ 2 และ 3 ตามที่คณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติการออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญที่มีพลเอก สมเจตน์ บุญถนอม เป็นประธาน เสนอมา โดยมีสาระสำคัญ คือ เปิดโอกาสให้แสดงความเห็นต่อร่างรัฐธรรมนูญได้โดยไม่ปิดกั้น แต่ต้องไม่ขัดต่อกฎหมาย โดยการพิจารณาใช้เวลาผ่าน 5 ชั่วโมงจึงผ่านร่างพระราชบัญญัติได้ และไม่ใช้เครื่องลงคะแนนโดยใช้เครื่องเพื่อลงคะแนน<ref>[http://www.thairath.co.th/content/602698 สนช.ลงมติผ่านร่าง พ.ร.บ.ประชามติ รุมค้าน ก.ม.ห้ามชวนโหวตโน ละเมิดสิทธิ์ปชช.] ไทยรัฐ</ref>
9 เมษายน พ.ศ. 2559 สภานิติบัญญัติแห่งชาติสนช. เห็นชอบเป็นเอกฉันท์ให้เพิ่มคำถามประชามติว่า จะให้รัฐสภาลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีใน 5 ปีหลังรัฐสภาชุดแรกตามรัฐธรรมนูญนี้ได้หรือไม่<ref>[http://www.posttoday.com/politic/425641 สนช.เคาะตั้งคำถามพ่วงประชามติให้รัฐสภาฯโหวตเลือกนายกฯ] โพสต์ทูเดย์.</ref>
19 เมษายน พ.ศ. 2559 [[คณะกรรมการการเลือกตั้ง (ประเทศไทย)|คณะกรรมการการเลือกตั้ง]] ประกาศ(กกต.) กำหนดให้วันอาทิตย์ที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2559 เป็นวันออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญ<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2559/A/032/11.PDF ประกาศคณะกรรมการการเลือกตั้ง เรื่อง กำหนดวันออกเสียงประชามติ] ราชกิจจานุเบกษา.</ref>
{| class="wikitable sortable" cellspacing="0" cellpadding="0" style="width:835px; text-align:center;"
|}
7 สิงหาคม พ.ศ. 2559 ในการออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญ ผลออกมาปรากฏว่า ร่างรัฐธรรมนูญผ่านความเห็นชอบด้วยคะแนนเสียง 15,562,027 คะแนน ขณะที่คำถามพ่วงว่าด้วยการกำหนดให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ส.ส. และสมาชิกวุฒิสภา ส.ว. เลือกนายกรัฐมนตรีภายในระยะเวลา 5 ปีแรกผ่านความเห็นชอบด้วยคะแนนเสียง 13,969,594 คะแนน
จากนั้น คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญกรธ. นำร่างรัฐธรรมนูญไปปรับปรุงในบางมาตราและในบทเฉพาะกาลเพื่อให้เข้ากับคำถามพ่วงเป็นเวลา 30 วัน หลังจากนั้นเมื่อปรับปรุงร่างรัฐธรรมนูญเสร็จสิ้นแล้วคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญจะทำการ ส่งร่างกลับคืนนายกรัฐมนตรีให้นำขึ้นทูลเกล้าฯ เพื่อให้ทรงลงพระปรมาภิไธยในร่างรัฐธรรมนูญเพื่อประกาศใช้เป็นกฎหมายต่อไป
หลังจากประกาศใช้รัฐธรรมนูญแล้ว ทางคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญกรธ. จะได้ทำการร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญที่สำคัญ 4 ฉบับจากทั้งหมด 10 ฉบับ ได้แก่ ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง, ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ส.ส., ร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา ส.ว., และร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการเลือกตั้ง กกต. โดยสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศจะได้ส่งความคิดเห็นไปยังคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ กรธ. เพื่อประกอบร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ จากนั้น จะได้ส่งร่างไปยังสภานิติบัญญัติแห่งชาติ สนช. เพื่อพิจารณาร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญทั้ง 4 ฉบับ โดยใช้เวลาทั้งสิ้น 8 เดือนหรือ 240 วัน จากนั้น สภานิติบัญญัติแห่งชาติสนช. จะได้ทำการพิจารณาร่างพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญอีก 6 ฉบับจนครบ 10 ฉบับเพื่อจะเข้าสู่การเลือกตั้งในช่วงปลายปี พ.ศ. 2560 หรือต้นปี พ.ศ. 2561
== การประกาศใช้ ==
ตามหมายกำหนดการ ที่ 9/2560 เรื่อง หมายกำหนดการพระราชพิธีประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ซึ่ง[[สำนักพระราชวัง]]ออกเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2560 [[พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร]] จะเสด็จออกจาก[[พระที่นั่งอัมพรสถาน]] มายัง[[พระที่นั่งอนันตสมาคม]] [[พระราชวังดุสิต]] เมื่อในวันพฤหัสบดีที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2560 เวลา 15.00 น. และประทับพระราชอาสน์หน้าพระที่นั่งพุดตานกาญจนสิงหาสน์เพื่อลงพระปรมาภิไธยในร่างรัฐธรรมนูญและประทับตราพระราชลัญจกร<ref>[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/B/016/1.PDF หมายกำหนดการ ที่ ๙/๒๕๖๐ เรื่อง หมายกำหนดการพระราชพิธีประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐] ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๓๔ ตอน ๑๖ ข หน้า ๑ ๓ เมษายน ๒๕๖๐</ref> โดยพระราชพิธีประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยมีครั้งสุดท้ายในวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2511 เป็น[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2511]] ทำให้ประเทศไทยจึงว่างเว้นจากพระราชพิธีพระราชทานรัฐธรรมนูญนานถึงดังกล่าวมา 49 ปี<ref>[https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1479272441 พิธีพระราชทานรัฐธรรมนูญ ธรรมเนียมปฏิบัติ 3 รัชกาล]</ref>โดย ครั้งนี้เป็นการประกอบพระราชพิธีประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยครั้งที่ 5<ref>[https://www.matichon.co.th/politics/news_1128935 มีชัย ฤชุพันธุ์ เปิดหัวใจ กรธ. ผ่าน ‘บันทึกไว้กันลืม’]</ref>
==ข้อวิจารณ์==
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เป็นรัฐธรรมนูญฉบับแรกที่ [[พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว]] มอบ "ข้อสังเกตพระราชทาน" และให้รัฐบาลแก้ให้เป็นไปตามข้อสังเกตดังกล่าว<ref>[http://www.bbc.com/thai/thailand-38977996 รัฐบาลแก้ไข รธน. ตามข้อสังเกตพระราชทานเสร็จแล้ว]</ref>จำนวน 3 มาตรา ได้แก่มาตรา 5 มาตรา 17 และมาตรา 182<ref>[https://www.isranews.org/isranews-scoop/53227-rtn-53227.htmlกางมาตรา 5-17-182 รธน.ใหม่ ก่อนนายกฯสั่งแก้ให้เป็นไปตามพระราชกระแสรับสั่ง]</ref>ซึ่งยังไม่เคยปรากฏมาก่อนที่กษัตริย์มอบข้อสังเกตพระราชทานและมีพระราชกระแสรับสั่งให้แก้ไขตามพระราชประสงค์ อีกทั้งการแก้ไขรัฐธรรมนูญเป็นการแก้ไขภายหลัง[[การออกเสียงประชามติร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2559]] ภายหลังการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับนี้หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติยังได้อ้างถึงอำนาจตามมาตรา 44 ใน[[รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช 2557]]<ref>http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/E/176/18.PDF</ref> ▼
▲รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เป็นรัฐธรรมนูญฉบับแรกที่ [[พระ บาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว]] มหากษัตริย์ทรงมอบ "ข้อสังเกตพระราชทาน" และให้รัฐบาล แก้แก้ไขให้เป็นไปตามข้อสังเกตดังกล่าว<ref>[http://www.bbc.com/thai/thailand-38977996 รัฐบาลแก้ไข รธน. ตามข้อสังเกตพระราชทานเสร็จแล้ว]</ref>จำนวน 3 มาตรา ได้แก่มาตรา 5 มาตรา 17 และมาตรา 182<ref>[https://www.isranews.org/isranews-scoop/53227-rtn-53227.htmlกางมาตรา 5-17-182 รธน.ใหม่ ก่อนนายกฯสั่งแก้ให้เป็นไปตามพระราชกระแสรับสั่ง]</ref> ซึ่งยังไม่เคยปรากฏมาก่อนที่ พระมหากษัตริย์ มอบข้อสังเกตพระราชทานและมีพระราชกระแสรับสั่งให้แก้ไขตามพระราชประสงค์จะทรงประพฤติเช่นนั้น อีกทั้งการแก้ไข ร่างรัฐธรรมนูญ เป็นการแก้ไขภายหลัง[[การออกเสียงตามพระราชประสงค์ครั้งนี้ก็เกิดขึ้นหลังจากที่มีประชามติ รับรองร่าง รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยแล้ว พุทธศักราช 2559]] ภายหลังการและเมื่อประกาศใช้ ร่างรัฐธรรมนูญ ฉบับนี้แล้ว หัวหน้า คณะรักษาความสงบแห่งชาติ คสช. ยัง ได้อ้างถึงใช้อำนาจตามมาตรา 44 ใน[[ของรัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว ) พุทธศักราช 2557]]อยู่อีก<ref>http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2560/E/176/18.PDF</ref>
ไทเรล ฮาเบอร์คอร์น จากภาควิชาการเมืองและการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ของมหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลีย ซึ่งมีผลงานเขียนเกี่ยวกับประเทศไทยในหลายประเด็น วิจารณ์เกี่ยวกับรัฐธรรมนูญชุดนี้ในทำนอง "ทำให้ทหารมีที่ยืนอย่างถาวรในรัฐบาล เพื่อให้การแทรกแซงกลายเป็นเรื่องปกติ"<ref>[http://www.bbc.com/thai/thailand-39538186 รัฐธรรมนูญใหม่ กับ ความไม่แน่นอนใหม่]</reF> รวมไปถึง สมาชิกวุฒิสภา มาจากการคัดเลือกของ คสช. และมีวาระนานกว่าชุดอื่น 5 ปี ยังมีอำนาจร่วมโหวตเพื่อเลือกนายกรัฐมนตรี และมีอำนาจกำกับดูแลให้รัฐบาลชุดใหม่ต้องทำตามยุทธศาสตร์วางไว้ ที่ คสช. จะจัดทำขึ้น<ref>[https://ilaw.or.th/node/4474 7 เรื่องต้องรู้: อ่าน “รัฐธรรมนูญ 2560” ฉบับเร่งรัด]</ref> สวนดุสิตโพลเผยผลสำรวจประชาชนเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญในสายตาประชาชน จำนวนทั้งสิ้น 1,164 คน ระหว่างวันที่ 6-9 ธ.ค. 2560 ต่อการประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เมื่อวันที่ 6 เมษายน 2560 โดยมองว่าเป็นฉบับปราบโกง เน้นป้องกันทุจริต แต่จุดอ่อนมองเป็นการสืบทอดอำนาจของคสช.<ref>[https://www.posttoday.com/politic/news/529610 โพลชี้รธน.ปี60เป็นฉบับปราบโกง แต่มองจุดอ่อนสืบทอดอำนาจ]</ref> ▼
▲ไทเรล ฮาเบอร์คอร์น จากภาควิชาการเมืองและการเปลี่ยนแปลงทางสังคม ของมหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลีย ซึ่งมีผลงานเขียนเกี่ยวกับประเทศไทยในหลายประเด็น วิจารณ์เกี่ยวกับรัฐธรรมนูญชุดนี้ในทำนอง ว่า "ทำให้ทหารมีที่ยืนอย่างถาวรในรัฐบาล เพื่อให้การแทรกแซงกลายเป็นเรื่องปกติ"<ref>[http://www.bbc.com/thai/thailand-39538186 รัฐธรรมนูญใหม่ กับ ความไม่แน่นอนใหม่]</reF> รวมไปถึง สมาชิกวุฒิสภาส.ว. มาจากการคัดเลือกของ คสช. และมีวาระ นานกว่าชุดอื่น 5 ปี ซึ่งนานกว่าชุดอื่น ทั้งยังมีอำนาจร่วม โหวตเพื่อออกเสียงเลือกนายกรัฐมนตรี และมีอำนาจกำกับดูแลให้รัฐบาลชุดใหม่ต้องทำตามยุทธศาสตร์ วางไว้ ที่ คสช. จะจัดทำขึ้น<ref>[https://ilaw.or.th/node/4474 7 เรื่องต้องรู้: อ่าน “รัฐธรรมนูญ 2560” ฉบับเร่งรัด]</ref> สวนดุสิตโพลเผยผลสำรวจ ประชาชนเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญในสายตาความคิดเห็นของประชาชน จำนวนทั้งสิ้น 1,164 คน ระหว่างวันที่ 6-9 ธธันวาคม พ. คศ. 2560 ต่อการเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญที่ประกาศใช้ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เมื่อวันที่ 6 เมษายน 2560ใหม่ โดย ส่วนใหญ่มองว่า เป็นฉบับปราบโกง เน้นป้องกันทุจริต แต่จุดอ่อน มองเป็นการสืบทอดอำนาจของ คสช.<ref>[https://www.posttoday.com/politic/news/529610 โพลชี้รธน.ปี60เป็นฉบับปราบโกง แต่มองจุดอ่อนสืบทอดอำนาจ]</ref>
===ระบบการเลือกตั้งแบบใหม่===
รัฐธรรมนูญดังกล่าวกำหนดการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นแบบ[[การให้มีผู้แทนแบบจัดสรรปันส่วนผสม|จัดสรรปันส่วนผสม]] ซึ่งบัตรเลือกตั้งสามารถเลือกได้เพียงตัวเลือกเดียวเพื่อเลือกทั้งผู้สมัครและพรรคการเมือง ระบบดังกล่าวมีความมุ่งหมายตามแถลงคือต้องการให้พรรคการเมืองส่งผู้สมัครรับเลือกตั้งคนที่ดีที่สุด ไม่ใช่ส่ง "เสาโทรเลข" อย่างไรก็ตรม ความมุ่งหมายแฝงเร้นคือการป้องกันพรรคการเมืองขนาดใหญ่เกินกึ่งหนึ่งของสภาผู้แทนราษฎร ใน[[การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2562]] จึงเกิดยุทธศาสตร์ "พรรคแบงก์ย่อย" ซึ่งพรรคการเมืองพันธมิตรของ[[ทักษิณ ชินวัตร]] มีการตั้งพรรคการเมืองหลายพรรคแล้วส่งผู้สมัครแบบแบ่งเขตและบัญชีรายชื่อแยกกัน นอกจากนี้ยังมีปรากฏการณ์ดึงตัวผู้สมัครจากครึกโครมโดย[[พรรคพลังประชารัฐ]]ในปี 2561<ref name="bbc">[https://www.bbc.com/thai/thailand-47828666 2 ปีประกาศใช้ รธน. : สำรวจสิ่งที่ กรธ. คิด กับสิ่งที่เกิดขึ้นจริงในสนามเลือกตั้ง 2562]</ref> ▼
▲รัฐธรรมนูญดังกล่าวกำหนดการเลือกตั้ง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ส.ส. เป็นแบบ[[การให้มีผู้แทนแบบจัดสรรปันส่วนผสม|จัดสรรปันส่วนผสม]] ซึ่งบัตรเลือกตั้งสามารถเลือกได้เพียงตัวเลือกเดียวเพื่อเลือกทั้งผู้สมัครและพรรคการเมือง ระบบดังกล่าวมี การแถลงความมุ่งหมาย ตามแถลงคือต้องการของระบบดังกล่าวไว้ว่า เพื่อให้พรรคการเมืองส่งผู้สมัคร รับเลือกตั้งคนที่ดีที่สุด ไม่ใช่ส่ง "เสาโทรเลข" อย่างไรก็ ตรมตาม ความมุ่งหมายแฝงเร้น คือ การ ป้องกันพรรคการเมืองขนาดใหญ่เกินกึ่งหนึ่งของสภาผู้แทนราษฎร ดังนั้น ใน[[การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2562]] จึงเกิดยุทธศาสตร์ "พรรคแบงก์ย่อย" ซึ่งพรรคการเมืองพันธมิตรของ[[ทักษิณ ชินวัตร]] มีการตั้งพรรคการเมืองหลายพรรคแล้วส่งผู้สมัครแบบแบ่งเขตและบัญชีรายชื่อแยกกัน นอกจากนี้ ยังมีปรากฏการณ์ ดึงตัวผู้สมัครจากครึกโครม โดยที่[[พรรคพลังประชารัฐ]] ดึงตัวผู้สมัครใน ปีช่วง พ.ศ. 2561<ref name="bbc">[https://www.bbc.com/thai/thailand-47828666 2 ปีประกาศใช้ รธน. : สำรวจสิ่งที่ กรธ. คิด กับสิ่งที่เกิดขึ้นจริงในสนามเลือกตั้ง 2562]</ref>
นอกจากนี้ ถึงแม้รัฐธรรมนูญกำหนดให้พรรคการเมืองเปิดเผยชื่อบุคคลที่จะเสนอเป็นนายกรัฐมนตรีตามมาตรา 88 กระนั้น ในมาตรา 272 ยังเปิดช่องให้รัฐสภาพิจารณาบุคคลนอกบัญชีของพรรคการเมืองต่าง ๆ เป็นนายกรัฐมนตรีได้ อีกทั้ง วุฒิสภาชุดแรกซึ่งมีวาระ 5 ปียังมีอำนาจลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีตามมาตรา 272 ได้ หมายความว่า วุฒิสภาดังกล่าวจะมีอำนาจลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีได้ 2 คน (หากคิดวาระคนละ 4 ปี)<ref name="bbc"/> ▼
▲นอกจากนี้ ถึงแม้รัฐธรรมนูญกำหนดให้พรรคการเมืองเปิดเผยชื่อบุคคลที่จะเสนอเป็นนายกรัฐมนตรีตามมาตรา 88 กระนั้น ในแต่มาตรา 272 ยังเปิดช่องให้รัฐสภาพิจารณาบุคคลนอกบัญชี ของที่พรรคการเมือง ต่าง ๆ เป็นนายกรัฐมนตรีเสนอมาได้ อีกทั้ง วุฒิสภาส.ว. ชุดแรกซึ่งมีวาระ 5 ปียังมีอำนาจลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีตามมาตรา 272 ได้ หมายความว่า วุฒิสภาส.ว. ดังกล่าวจะมีอำนาจลงมติเลือกนายกรัฐมนตรีได้ 2 คน (หากคิดวาระคนละ 4 ปี)<ref name="bbc"/>
{{โครงส่วน}}
==อ้างอิง==
{{รายการอ้างอิง}}
==แหล่งข้อมูลอื่น==
| 