วิกิพีเดีย

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระช่วงเกษตรศิลปการ (ช่วง โลจายะ)"

เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Supong (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 2 ครั้ง
ล ข้อมูลจากทายาทพระช่วง
Supong (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 2 ครั้ง
บรรทัด 24:
[[ไฟล์:Monument of Phra Chuangkasetsilapakan.jpg|thumb|250px|อนุสาวรีย์พระช่วงเกษตรศิลปการ (ช่วง โลจายะ) ที่[[อนุสาวรีย์สามบูรพาจารย์]] หน้าอาคารสถาบันเกษตราธิการ [[มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์]] [[กรุงเทพมหานคร]]]]
 
พระช่วงเกษตรศิลปการ มีชื่อเดิมว่า '''ช่วง โลจายะ''' เกิดเมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2442 ที่บ้านแซ่ ตำบลพระประแดง [[อำเภอพระประแดง]] [[จังหวัดสมุทรปราการ]] เป็นบุตรของ ร.อ. หลวงศรีพลแผ้ว (ขาว โลจายะ)
พระช่วงเกษตรศิลปการ มีชื่อเดิมว่า '''ช่วง โลจายะ''' เกิดเมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2442 ที่ตำบลพระประแดง [[อำเภอพระประแดง]] [[จังหวัดสมุทรปราการ]] เป็นบุตรของหลวงศรีพลแผ้ว (ขาว โลจายะ) ท่านสำเร็จการศึกษาระดับชั้นประถมจาก[[โรงเรียนวัดทรงธรรม]] และระดับมัธยมจาก[[โรงเรียนมัธยมวัดสุทัศน์]]และ[[โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย]] เมื่อสำเร็จการศึกษาได้เป็นครูประจำโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ก่อนจะได้รับทุนจาก[[กระทรวงธรรมการ]]ให้ศึกษาต่อ ณ ต่างประเทศ โดยท่านได้ศึกษาในระดับปริญญาตรีสาขาการเกษตรที่[[มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ ลอส บันยอส]]ตามคำชักชวนของ[[หลวงอิงคศรีกสิการ (อินทรี จันทรสถิตย์)|เอี้ยง จันทรสถิตย์]] ซึ่งศึกษาอยู่ ณ มหาวิทยาลัยเดียวกัน และย้ายไปศึกษาต่อที่[[ประเทศสหรัฐอเมริกา]]ตามคำสั่งของรัฐบาลไทย จนจบการศึกษาในระดับปริญญาตรีและปริญญาโทสาขาสัตวบาลจาก[[มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน แมดิสัน|มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน]] ซึ่งท่านเป็นคนที่สองของประเทศไทยที่จบปริญญาโททางการเกษตรในต่างประเทศถัดจากเอี้ยง จันทรสถิตย์ หรือหลวงอิงคศรีกสิการในเวลาต่อมา
 
<br />
ภายหลังจบการศึกษาพระช่วงเกษตรศิลปการได้เข้าทำงานรับราชการครูที่โรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรม บางสะพาน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ในปี พ.ศ. 2467 ระหว่างที่รับราชการท่านได้รับยศรองอำมาตย์เอกในปี พ.ศ. 2468 ซึ่งต่อมาโรงเรียนได้ย้ายที่ตั้งไปยังอำเภอทับกวางในปี พ.ศ. 2469 พระช่วงเกษตรศิลปการได้ย้ายการทำงานไปยังที่ตั้งใหม่และได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น'''หลวงช่วงเกษตรศิลปการ''' และได้ย้ายไปเป็นครูที่[[โรงเรียนมัธยมวัดเทพศิรินทร์]]ในปี พ.ศ. 2471 และ[[โรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย]]ในปี พ.ศ. 2472
 
== ประวัติการศึกษา ==
ในปี พ.ศ. 2473 พระช่วงเกษตรศิลปการได้ย้ายราชการมาสังกัด[[กระทรวงกลาโหม]]ตามคำขอของกระทรวง โดยดำรงตำแหน่งเป็นหัวหน้าแผนกเสบียงสัตว์และผู้อำนวยการสอนวิชากสิกรรมแก่นายทหาร และได้รับพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น '''พระช่วงเกษตรศิลปการ''' ในปี พ.ศ. 2475 และย้ายมาปฏิบัติงานในกรมตรวจกสิกรรมสังกัด[[กระทรวงเกษตรพาณิชยการ]]และได้ดำรงตำแหน่งอาจารย์ใหญ่ประจำโรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรมภาคเหนือ ที่แม่โจ้ จังหวัดเชียงใหม่ และเปลี่ยนสถานะเป็นโรงเรียนมัธยมวิสามัญเกษตรกรรมภาคเหนือในเวลาต่อมา
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>เข้าศึกษาชั้นประถมศึกษา ที่โรงเรียนวัดทรงธรรม อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ
ในปี พ.ศ. 2481 รัฐบาลได้ทำการยุบโรงเรียนฝึกหัดครูมัธยมวิสามัญเกษตรกรรม พระช่วงเกษตรศิลปการได้ผลักดันให้รักษาโรงเรียนมัธยมวิสามัญเกษตรกรรมภาคเหนือที่แม่โจ้ไว้และจัดตั้งวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ขึ้น โดยดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการวิทยาลัย และจัดตั้งตั้งกองวิทยาลัยเกษตรศาสตร์สังกัดกรมเกษตรและการประมง ต่อมาท่านได้รับการแต่งตั้งเป็นอธิบดีกรมเกษตรและการประมงในปี พ.ศ. 2482 และมีส่วนร่วมในการก่อตั้ง[[มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์]]ร่วมกับ[[หลวงสุวรรณวาจกกสิกิจ]] และ[[หลวงอิงคศรีกสิการ]]
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>มัธยมศึกษาตอนต้น     มัธยม 1 ถึง 3 ที่ โรงเรียนมัธยมวัดสุทัศน์          
หลังจากดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมเกษตรและการประมง พระช่วงเกษตรศิลปการได้ดำรงตำแหน่งสำคัญหลายอย่าง โดยดำรงตำแหน่งเป็นนายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ในปี พ.ศ. 2491 และได้รับการแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการในปี พ.ศ. 2492 เป็นกรรมการอำนวยการธนาคารเกษตรกรในปี พ.ศ. 2495 และเป็นผู้ดูแลนักเรียนไทยในสหรัฐอเมริกาจนกระทั่งเกษียณอายุราชการใน พ.ศ. 2500 ภายหลังจากเกษียณอายุราชการได้ดำรงตำแหน่งนายกสภาสถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้ในปี พ.ศ. 2518 เป็นตำแหน่งสุดท้ายของการทำงาน
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>มัธยมศึกษาตอนปลาย มัธยม 4 ถึง 8 ที่ โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>พ.ศ. 2459 เมื่อศึกษาจบแล้วได้สมัครเป็นครูสอนที่โรงเรียนสวนกุหลาบ เป็นเวลา 2 ปี
พระช่วงเกษตรศิลปการ เสียชีวิตเมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2531
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ได้รับทุนกระทรวงธรรมการ จากเจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี ไปเรียนวิชาช่าง (วิศวกรรมเครื่องกล) ณ ประเทศสหปาลีรัฐอเมริกา (สหรัฐอเมริกา) แต่ระหว่างนั้นอยู่ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 ไม่สะดวกที่จะเดินทางไปสหรัฐอเมริกา  รัฐบาลเกรงจะเกิดอันตรายในการเดินทางของนักเรียนทุน จึงได้เปลี่ยนให้ฝากเรียนที่ประเทศฟิลิปปินส์ชั่วคราว เนื่องจากอยู่ในระหว่างสงครามทำให้สถานที่เรียนของพระช่วงเกษตรศิลปการอยู่ในสภาพทรุดโทรมเป็นอย่างมาก ไม่ถูกหลักอนามัย นักศึกษาล้มเจ็บกันมาก ขณะนั้น หลวงอิงคศรีกสิการ (เอี้ยง จันทรสถิตย์) ซึ่งเป็นเพื่อนนักเรียนสวนกุหลาบ กำลังศึกษาด้านการเกษตรปีที่ 2 อยู่ที่มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ ที่ลอสบันยอส  จึงได้ชวนคุณพระช่วงเกษตรศิลปการ ให้ไปศึกษา ณ ที่เดียวกัน
== ผลงาน ==
* เป็นแรงสำคัญที่ต่อสู้ให้การศึกษาทางเกษตรของไทยคงอยู่
* ร่วมก่อตั้ง[[มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์]]
* ออกพระราชบัญญัติควบคุม[[ต้นสัก]]
* สร้างป่าสงวน
* ส่งเสริมให้มีการปลูก[[ปอกระเจา]]
* นำ[[ปลาหมอเทศ]] จาก[[อินโดนีเซีย]]มาเผยแพร่
* ส่งเสริมให้ชาวเชียงใหม่ ปลูกพืชไร่ เช่น ยาสูบ ถั่วเหลือง หอมหัวใหญ่ ขยายพันธ์ลำใยพันธ์ดี
* ก่อตั้งบริษัทฝ้ายไทยเพื่อตรึงราคาฝ้ายให้เกษตรกร
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>พ.ศ. 2463 คุณพระช่วงเกษตรศิลปการ ศึกษาอยู่ในชั้นปีที่ 2 ที่มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ ที่ลอสบันยอส   
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>พ.ศ. 2464 เมื่อสงครามโลกสงบลง รัฐบาลจึงได้ย้ายนักเรียนไทยไปศึกษาต่อที่สหรัฐอเมริกา โดยท่านได้เข้าศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน  สหรัฐอเมริกา ในสาขาวิชาสัตวบาล
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>พ.ศ. 2467 ท่านจบปริญญาตรีและปริญญาโท จากมหาวิทยาลัยวิสคอนซิน นับเป็นคนไทยคนที่ 2 ที่จบปริญญาโทด้านการเกษตร  ต่อจากหลวงอิงคศรีกสิการ ซึ่งจบปริญญาโทด้านการเกษตร จากมหาวิทยาลัยคอร์แนล
 
<br />
 
== รับราชการ ==
พ.ศ. 2467 หลังจากจบการศึกษาระดับปริญญาโทแล้ว ได้เดินทางกลับประเทศไทย ได้รับการบรรจุราชการครั้งแรกเป็นอาจารย์ประจำกระทรวงธรรมการ โดยเข้ารับราชการครูที่โรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรม อำเภอบางสะพานใหญ่ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์  ในสมัยนั้นอาจารย์ทุกคนและนักเรียนต้องทำงานอย่างหนัก ช่วยกันพัฒนาสถานที่ ปลูกสร้างอาคารด้วยตนเอง เนื่องจากรัฐบาลไม่มีงบประมาณสนับสนุน
 
พ.ศ. 2468 ได้รับยศ รองอำมาตย์เอก
 
พ.ศ. 2469  โรงเรียนได้ย้ายที่ตั้งไปยังอำเภอทับกวาง จังหวัดสระบุรี  พระช่วงเกษตรศิลปการได้ย้ายการทำงานไปยังที่ตั้งใหม่ และไปเริ่มต้นบุกเบิกใหม่ ทำงานหนัก ทั้งสอนหนังสือและงานภาคสนาม  ในปีเดียวกัน ท่านได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น หลวงช่วงเกษตรศิลปการ ขณะที่มีอายุเพียง 27 ปี
 
พ.ศ. 2470 ท่านได้ริเริ่มจัดทำหนังสือพิมพ์กสิกร ฉบับปฐมฤกษ์ออกจำหน่ายเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2470 โดยมีหม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากร เป็นเจ้าของและบรรณาธิการ หนังสือเล่มนี้อยู่ยั่งยืนมาจนถึงปัจจุบัน
 
พ.ศ. 2471 เกิดการเปลี่ยนแปลงด้านนโยบายการศึกษาของชาติครั้งใหญ่  ท่านได้ย้ายไปเป็นครูที่โรงเรียนมัธยมวัดเทพศิรินทร์ เป็นอาจารย์สอนวิชาวิทยาศาสตร์ระดับมัธยม และปีเดียวกันนี้ ท่านได้สมรสกับคุณสำอางค์ ไรวา สุภาพสตรีในตระกูลคหบดี
 
พ.ศ. 2472 ย้ายไปอยู่โรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย ดำรงตำแหน่งเป็นผู้กำกับคณะช่วงเกษตร และเป็นอาจารย์สอนวิชาวิทยาศาสตร์ระดับมัธยม
 
พ.ศ. 2473 กระทรวงกลาโหมได้ขอตัวท่านไปช่วยราชการ โดยดำรงตำแหน่งเป็นหัวหน้าแผนกเสบียงสัตว์ และผู้อำนวยการสอนวิชากสิกรรมแก่นายทหาร
 
* <span class="s2"> </span>สอนวิชากสิกรรมแก่ทหารเกณฑ์ เพื่อเมื่อปลดประจำการณ์แล้ว ทางราชการจะให้ที่ทำกินแก่ทหารเหล่านั้นแถบชายแดน เพื่อทำการเกษตรและเป็นรั้วของชาติไปด้วย
* <span class="s2"> </span>ช่วงที่ท่านดำรงตำแหน่งอยู่นี้ เจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่องค์สุดท้ายขณะนั้น ได้มอบพื้นที่กองเสบียงสัตว์ต่างของท่านที่อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ให้แก่กระทรวงกลาโหม
 
พ.ศ. 2475 ได้รับพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น พระช่วงเกษตรศิลปการ
 
พ.ศ. 2476 กระทรวงเกษตรพาณิชยการ ได้ขอตัวท่านจากกระทรวงกลาโหม โดยโอนมาสังกัดกรมตรวจกสิกรรม (กรมเกษตร) แล้วส่งท่านไปก่อตั้งสถานีทดลองกสิกรรมภาคเหนือ  ที่บ้านแม่โจ้ ตำบลหนองหาร อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่  
 
พ.ศ. 2477 กระทรวงธรรมการ โดยเจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี ได้ตั้ง '''โรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรมภาคเหนือ''' (ปปก.- ประกาศนียบัตรประถมกสิกรรม) ที่แม่โจ้ จังหวัดเชียงใหม่ ได้ขอตัวคุณพระช่วงเกษตรศิลปการย้ายมาสังกัดกระทรวงธรรมการ  แต่งตั้งให้เป็นอาจารย์ใหญ่และหัวหน้าสถานีทดลองกสิกรรมภาคเหนือในเวลาเดียวกัน  ในเวลาต่อมาโรงเรียนฝึกหัดครูประถมกสิกรรมที่แม่โจ้ได้เปลี่ยนสถานะเป็น '''โรงเรียนฝึกหัดครูมัธยมวิสามัญเกษตรกรรมภาคเหนือ'''
 
พ.ศ. 2481 รัฐบาลมีนโยบายยุบโรงเรียนฝึกหัดครูมัธยมวิสามัญเกษตรกรรม '''พระช่วงเกษตรศิลปการได้ผลักดันให้รักษาโรงเรียนฝึกหัดครูมัธยมวิสามัญเกษตรกรรมภาคเหนือที่แม่โจ้ไว้ และจัดตั้งเป็นวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ขึ้น''' โดยดำรงตำแหน่ง '''ผู้อำนวยการวิทยาลัยเกษตรศาสตร์''' และจัดตั้งกองวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ สังกัดกรมเกษตรและการประมง
 
พ.ศ. 2482 - 2492 ท่านได้รับการแต่งตั้งเป็น '''อธิบดีกรมเกษตรและการประมง'''  โดยในระหว่าง 10 ปี ท่านมีผลงาน ดังนี้
 
<span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>พ.ศ. 2482 โดยการริเริ่มการก่อตั้งของ 3 บูรพาจารย์ คือ พระช่วงเกษตรศิลปการ หลวงสุวรรณวาจกกสิกิจ หลวงอิงคศรีกสิการ รวมทั้งบุคคลสำคัญอีกหลายท่าน เช่น ศาสตราจารย์จรัด สุนทรสิงห์ อาจารย์เริ่ม บูรณฤกษ์ อาจารย์กวี วิสุทธารมณ์ เป็นต้น '''ได้ร่วมกันจัดตั้งวิทยาลัยเกษตรศาสตร์''' ขึ้นที่ทุ่งบางเขน '''โดยมีการเปลี่ยนแปลงวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จนมาเป็นมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ในปัจจุบัน''' โดยมีฐานะเป็น กองหนึ่งของกรมเกษตร  พระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์จึงเกิดขึ้น และมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 2 กุมภาพันธ์พ.ศ. 2486
 
<span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>พ.ศ. 2489 ในระหว่างที่ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมเกษตรและการประมง เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 สงบลง 1 ปี ท่าน'''ได้ร่วมคณะผู้แทนไทยไปประชุมองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) ที่สหรัฐอเมริกา''' ในฐานะผู้สังเกตการณ์ หลังการประชุมได้แวะไปเยี่ยมสถานศึกษาเดิมคือ มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน ซึ่งทางมหาวิทยาลัยได้มอบประกาศนียบัตรนักเรียนเก่าดีเด่นให้แก่ท่าน และการเดินทางไปสหรัฐอเมริกาในครั้งนี้ ท่านได้นำวัคซีนป้องกันโรครินเดอร์เปสต์กลับมาประเทศไทยด้วย วัคซีนชนิดนี้ได้ช่วยป้องกันชีวิตสัตว์เลี้ยงของประเทศไทยในสมัยนั้นไว้ไม่น้อยเลย
 
<span class="s2"> </span>พ.ศ. 2491 ในระหว่างที่ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมเกษตรและการประมงนั้น ท่านได้ดำรงตำแหน่งเป็น '''นายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์'''
 
พ.ศ. 2492 -2495 ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง '''รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ''' (กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ในปัจจุบัน) สมัย จอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี หลังจากที่ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมเกษตรและการประมงได้ 10 ปี ท่านดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการนานประมาณ 3 ปี ท่านได้สร้างผลงานอันเป็นประโยชน์ต่อประเทศชาติหลายประการด้วยกัน อาทิ
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>การออกพระราชบัญญัติควบคุมต้นสัก การสร้างป่าสงวนหลายแห่ง
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ริเริ่มการปลูกป่าสนสามใบ บนภูเขาที่มีระดับความสูงโดยเริ่มทำการทดลองเพาะพันธุ์ต้นสนเมืองหนาวพันธุ์ต่างๆ ที่ดอยสุเทพ  
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ทางแถบชายทะเล ริเริ่มการปลูกสนประดิพัทธ์ที่หาดแม่รำพึง จังหวัดระยอง และที่สวนสน หัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เสาจากต้นสนประดิพัทธ์นำมาใช้ประโยชน์เป็นเสาโปะ ใช้จับปลาในอ่าวไทยในสมัยนั้น
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกปอกระเจา ในเขตพื้นที่น้ำท่วมนา เพื่อใช้ทำกระสอบข้าวสาร สมัยก่อนต้องสั่งซื้อปอจากต่างประเทศ
 
<span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>พ.ศ. 2485 เกิดน้ำท่วมใหญ่ที่กรุงเทพและภาคกลางทั้งหมด ทำให้พืชผักสวนครัวขาดแคลน ท่านได้แนะนำและส่งเสริมให้มีการปลูกถั่วงอก ในสมัยนั้นจอมพล ป.พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี เมื่อน้ำท่วม จึงเป็นการเริ่มความนิยมการขายก๋วยเตี๋ยวเรือใส่ถั่วงอกและผักบุ้ง เพื่อให้ประชาชนได้รับอาหารครบหมู่
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ดำเนินการสร้างเขื่อนเพชร ที่จังหวัดเพชรบุรี เป็นเขื่อนแรกของประเทศไทย ทำให้บริเวณรอบเขื่อนมีความอุดมสมบูรณ์  โดยเฉพาะที่อำเภอท่ายาง จังหวัดเพชรบุรี และสร้างเขื่อนเจ้าพระยาที่จังหวัดตาก เป็นเขื่อนผลิตกระแสไฟฟ้าแห่งแรกของประเทศไทย
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>จัดตั้งกรมประมง โดยแยกจากกรมเกษตรและการประมง ผลงาน คือ
** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>การนำปลาหมอเทศจากประเทศอินโดนีเซียมาเผยแพร่
** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>การทำแหล่งเพาะพันธุ์ปลาที่กว้านพะเยา ซึ่งเป็นต้นแบบในการเพาะเลี้ยงปลาน้ำจืดเพื่อการพาณิชย์ในปัจจุบัน
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>กรมเกษตร ผลงาน คือ
** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ส่งเสริมการพัฒนาพันธุ์ข้าว และส่งเสริมการผลิตข้าวเป็นสินค้าออกที่สำคัญ
** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ขยายพันธุ์ลิ้นจี่ที่ฝาง โดยใช้เมล็ดพันธ์จากเมืองจีนเป็นการริเริ่มปลูกลิ้นจี่ที่ภาคเหนือ สมัยก่อนมีพันธุ์พื้นเมืองที่อัมพวา และบางขุนเทียน
** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ต่อยอดการปลูกมันสัมปะหลังนำมาใช้ประโยชน์เป็นอาหารสัตว์ แปรรูปเป็นแป้งมันสัมปะหลัง ซึ่งผลิตผลทั้งสองชนิดนี้เป็นสินค้าส่งออกของประเทศ
** <span class="s2"> </span>ก่อตั้งบริษัทฝ้ายไทย เพื่อตรึงราคาฝ้ายให้เกษตรกร
** <span class="s2"> </span>แนะนำให้ปลูก ถั่วเหลือง หลังปลูกข้าว หรือพืชไร่ เป็นการปรับดินให้มีปุ๋ยไนโตรเจนในดิน
** <span class="s2"> </span>ส่งเสริมการปลูกหอมหัวใหญ่ ปลูกพืชผักเมืองหนาวเช่นแครอท กะหล่ำปลี มะเขือเทศ บีทรูท เป็นต้น
** <span class="s2"> </span>ขยายพันธุ์ลำใยพันธุ์ดี
** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ส่งเสริมการปลูกใบยาสูบ
*** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>สมัยที่อยู่แม่โจ้ ได้สั่งซื้อเมล็ดพันธุ์ยาสูบเวอร์จิเนียซึ่งมีเม็ดเล็กมาก จากสหรัฐอเมริกา ใส่ซองจดหมายส่งมาทางไปรษณีย์
*** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>คุณหญิงช่วงฯ ได้นำเมล็ดพันธุ์นี้มาผสมทรายละเอียดเกลี่ยเพื่อแบ่งเป็นส่วนๆนำไปเพาะในแปลงทดลองที่แม่โจ้ พบว่าขึ้นได้ดี จนศิษย์แม่โจ้รุ่นแรกๆเป็นเศรษฐียาสูบกันหลายคน
*** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ได้สร้างโรงบ่มยาสูบที่แม่โจ้เป็นต้นแบบแห่งแรกในประเทศไทย
*** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ระหว่างที่ท่านเป็นรัฐมนตรีเกษตรฯ ได้ขยายโรงงานยาสูบจากสะพานเหลือง ถนนพระราม 4 โดยจัดหาที่ดินของโรงงานยาสูบในปัจจุบัน ซึ่งพื้นที่บางส่วนได้ถูกแบ่งเป็น ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ดำรงตำแหน่ง '''นายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์''' ผลงานในตำแหน่งนี้ อาทิเช่น
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ได้ให้องค์การป่าไม้นำรายได้จากสัมปทานป่าแม่อิง มาใช้เพื่อพัฒนามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>สนับสนุนให้มีทีมรักบี้ โดยจ้างครูต่างประเทศมาฝึกสอน ทำให้ทีมรักบี้เกษตรศาสตร์ได้รางวัลชนะเลิศหลายครั้งจนมีชื่อเสียงมาก
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>กำหนดให้วันที่ 2 กุมภาพันธ์ เป็นวันเกษตรแห่งชาติ มีการประกวดพืชผล เช่นข้าวสายพันธุ์ปิ่นแก้วของเพชรบุรี ได้รางวัลชนะเลิศ ในปีแรก ทำให้มีการพัฒนาปรับปรุงพันธุ์ข้าวสายพันธ์ต่างๆ และยังมีการประกวดพืชพรรณอื่นๆ ได้แก่ ข้าวโพด ผักสวนครัวต่างๆ เป็นต้น ซึ่งกิจกรรมนี้ได้สืบทอดต่อมาจนถึงปัจจุบัน
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ท่านเป็นผู้มีคุณธรรม รักความซื่อสัตย์ ยุติธรรม อย่างยิ่งและจะไม่ยอมกระทำการใดๆ เพื่อผลประโยชน์ส่วนตัวเด็ดขาด พ.ศ. 2495 เกิดการเปลี่ยนแปลงรัฐบาลใหม่ เมื่อท่านพ้นจากการเป็นรัฐมนตรี ได้รับการแต่งตั้งเป็น '''กรรมการผู้จัดการธนาคารเกษตร (ธนาคารกรุงไทยในปัจจุบัน)'''
 
พ.ศ. 2483 ดำรงตำแหน่ง '''ผู้อำนวยการวิทยาลัยการค้า สมาคมพ่อค้าไทย ปัจจุบันคือ'''
 
'''มหาวิทยาลัยหอการค้า'''
 
พ.ศ. 2499 - 2502 ได้รับแต่งตั้งเป็น '''ทูตวัฒนธรรม และผู้ดูแลนักเรียนไทย''' ในสหรัฐอเมริกา
 
พ.ศ. 2503 - 2504 ครบเกษียณอายุราชการ จึงได้เดินทางกลับประเทศไทย เป็นข้าราชการบำนาญ  ได้ดำรงตำแหน่ง '''ผู้อำนวยการ ไร่เอสอาร์ ที่อำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี''' ผลงานในช่วงที่ดูแลไร่เอสอาร์ ได้แก่
 
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ควบคุมการปลูกมันสัมปะหลัง และผลิตแป้งมันสัมปะหลังส่งออกไปยังสหรัฐอเมริกา โดยมี <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span> มรว.เทพฤทธิ์ เทวกุล ซึ่งเป็นวิศวกร เป็นผู้จัดการโรงงาน
* <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>มีการเลี้ยงโคนมพันธุ์บรามัน  
** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>มีการปลูกหญ้าขน ซึ่งมีแร่ธาตุซีเลเนี่ยมสูง ทำให้วัวแข็งแรงไม่ป่วยง่าย
** <span class="s1"><span class="Apple-converted-space"> </span></span>ได้มีโอกาสรับเสด็จ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนารถ คราวเสด็จเยี่ยมไร่เอสอาร์ ได้ทูลเกล้าถวายโคนมพันธุ์บรามัน ซึ่งโปรดให้เลี้ยง ที่วังสวนจิตรลดา ซึ่งเป็นช่วงการเริ่มต้นโครงการนมของสวนจิตรลดา
 
 
พ.ศ. 2518 - 2522 ภายหลังจากเกษียณอายุราชการ ได้รับพระมหากรุณาโปรดเกล้าให้ดำรงตำแหน่ง '''นายกสภาสถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้''' เป็นตำแหน่งสุดท้ายของการทำงาน เคยมีศิษย์ของท่านตั้ง
 
พรรคการเมืองพรรคสัมมาชีพ-ช่วยชาวนา แต่ท่านมิได้เคยเข้าร่วมพรรคการเมืองนี้ หรือพรรคการเมืองใดทั้งสิ้นท่านใช้ชีวิตบั้นปลายกับครอบครัวที่รัก และลูกหลานอยู่กันพร้อมหน้าอย่างอบอุ่น
 
* <span class="s2"> </span>ได้เล่นดนตรีไทยกับเพื่อนนักดนตรีไทยอย่างสนุกสนาน ตั้งชื่อวงว่า วงหนุ่มน้อย เพื่อนนักดนตรีไทย อาทิ พระยามไหศวรรย์ เป็นต้น โดยนัดพบกันอาทิตย์ละครั้งสองครั้ง ณ บ้านไทยของท่านที่ ถนนลาดหญ้า
* <span class="s2"> </span>ในวันที่ 20 กรกฎาคมของทุกปี ซึ่งเป็นวันเกิดของท่าน จะมีลูกศิษย์ที่รักและเคารพมาเยี่ยมท่านมิได้ขาด
* <span class="s2"> </span>หลังจากที่ท่านล่วงลับไปแล้ว ศิษย์แม่โจ้ยังมีการนัดสังสรรกันทุกวันที่ 20 ของทุกๆเดือน ที่ภัตตาคารพงหลี ซึ่งประเพณีนี้ยังคงจัดอยู่จนทุกวันนี้แม้ท่านจะจากเราไปแล้ว
 
<span class="s2"> </span>
 
พระช่วงเกษตรศิลปการ เสียชีวิตเมื่อวันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2531 สิริอายุได้ 88 ปี
 
 
รวมระยะเวลาในการรับราชการ รับใช้บ้านเมืองตั้งแต่เริ่มเป็นครูสอนในโรงเรียนสวนกุหลาบ พ.ศ. 2459 จนถึงตำแหน่งสุดท้าย คือ ฑูตวัฒนธรรม และผู้ดูแลนักเรียนไทยในสหรัฐอเมริกา จนเกษียณอายุราชการใน พ.ศ. 2502 เป็นเวลา 43 ปี  ด้วยคุณงามความดีของ'''คุณพระช่วงเกษตรศิลปการ'''ที่มีต่อมหาวิทยาลัยแม่โจ้ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และวงการเกษตรของประเทศไทย ท่านได้รับพระราชทานปริญญาดุษฎีบัณฑิต (กิตติมศักดิ์) จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และมหาวิทยาลัยแม่โจ้ และบรรดาศิษย์รุ่นหลังๆได้สร้าง '''อนุสาวรีย์รูปเหมือนของคุณพระช่วงเกษตรศิลปการเพื่อเป็นเกียรติประวัติ และเป็นที่สักการบูชาของชนชาวไทยต่อไป ณ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ และ ณ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ บางเขน''' อนุสาวรีย์รูปเหมือนของพระช่วงเกษตรศิลปการ เคียงคู่กับอนุสาวรีย์ของ หลวงสุวรรณวาจกกสิกิจ และ หลวงอิงคศรีกสิการ เป็นอนุสาวรีย์ 3 บูรพาจารย์ ซึ่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ได้จัดให้มีการวางพวงมาลา เพื่อระลึกถึงพระคุณของท่านทั้งสามในวันที่  2 กุมภาพันธ์ อันเป็นวันสถาปนามหาวิทยาลัยทุกปี มาจวบจนกระทั่งทุกวันนี้
<br />
== สถานที่ ==
 
* [[อนุสาวรีย์สามบูรพาจารย์]] หน้า[[สถาบันเกษตราธิการ สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์]]
* อนุสาวรีย์พระช่วงเกษตรศิลปการ [[มหาวิทยาลัยแม่โจ้]] [[จังหวัดเชียงใหม่]]
* อาคารช่วงเกษตรศิลปาการ สำนักหอสมุด [[มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์]]
 
<br />
== เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ==
* 25 กพ. 2468   เหรียญบรมราชาภิเศกเงิน รัชกาลที่ 7
* [[ไฟล์:Order of the White Elephant - Special Class (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก]] ชั้น[[มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก]] (ม.ป.ช.)
*11 พค.2480    ตริตราภรณ์ มงกุฏสยาม (ต.ม.)
* [[ไฟล์:Order of the Crown of Thailand - Special Class (Thailand) ribbon.svg|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย]] ชั้น[[มหาวชิรมงกุฎ]] (ม.ว.ม.)
*20 กย. 2482   ตริตราภรณ์ ช้างเผือก (ต.ช.)
{{ท.ม.|2483}}<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2483/D/1897_1.PDF แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์], (ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา รัชกาลที่ 8) เล่ม 57, 1 ตุลาคม พ.ศ. 2483, หน้า 1897.</ref>
*20 กย. 2483   ทวิติยาภรณ์ มงกุฎไทย (ท.ม.)
*30 กย. 2485 1) ทวิติยาภรณ์ ช้างเผือก (ท.ช.)
 
2) เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)
 
* 19 กย. 2486   ประถมาภรณ์ มงกุฎไทย (ป.ม.)
* 10 ธค. 2492   ประถมาภรณ์ ช้างเผือก (ป.ช.)
* 5 สค. 2494     มหาวชิรมงกุฏ (ม.ว.ม.)
 
<br />
 
== '''เกียรติคุณ และปริญญาบัตรกิตติมศักดิ์''' ==
พ.ศ. 2494   เหรียญตรา และสายสะพายชั้นสูงจากประเทศสเปน จาก ฯพณฯ จอมพล ฟรันซิสโก ฟรังโก ประธานาธิบดีของสเปน
 
พ.ศ. 2506  1) ใบประกาศเกียรติคุณ นิสิตเก่าดีเด่น มหาวิทยาลัยวิสคอนซิน สหรัฐอเมริกา
 
      2) โล่นิสิตเก่าดีเด่น สมาคมศิษย์เก่า คณะเกษตร มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ ลอนบันยอส จาก ฯพณฯ เฟอร์ดินาน มาก๊อส ประธานาธิบดีของฟิลิปปินส์
 
พ.ศ. 2507  ได้รับพระราชทานปริญญา กสิกรรมและสัตวบาล ดุษฎีบัณฑิต (กิตติมศักดิ์) จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
 
พ.ศ. 2525  ได้รับพระราชทานปริญญา เทคโนโลยีการเกษตร ดุษฎีบัณฑิต (กิตติมศักดิ์)  จากสถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้
 
พ.ศ. 2527  โล่เกียรติคุณ นักวิทยาศาสตร์อาวุโสผู้มีผลงานดีเด่นของประเทศ จากสมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ในวันวิทยาศาสตร์แห่งชาติ ในวันที่ 18 สค. 2527
 
== '''ครอบครัว''' ==
'''คุณพระช่วงเกษตรศิลปการ''' สมรสกับ '''คุณหญิงช่วงเกษตรศิลปการ (สำอางค์   ไรวา)''' เมื่อปีพ.ศ. 2471
 
มีบุตรธิดารวม 6 คน คือ
 
            1)  นางชื่นสุข    โลจายะ
 
            2)  แพทย์หญิงปานทิพย์    วิริยะพานิช
 
            3)  ศ. เกียรติคุณ ดร.สิรินทร์   พิบูลย์นิยม
 
            4)  ศ. นายแพทย์สมชาติ    โลจายะ
 
            5)  พ.ต.ท. สมชัย    โลจายะ
 
            6)  นายชวาล      โลจายะ
<br />
== อ้างอิง ==
เรียบเรียงโดย พญ.ปานทิพย์ วิริยะพานิช และ ศ.เกียรติคุณ ดร.สิรินทร์ พิบูลนิยม {{รายการอ้างอิง}}
{{รายการอ้างอิง}}
 
 
== ดูเพิ่ม ==
<br />
 
* [[อนุสาวรีย์สามบูรพาจารย์]]
 
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/wiki/พระช่วงเกษตรศิลปการ_(ช่วง_โลจายะ)"