ผลต่างระหว่างรุ่นของ "แคว้นพะเยา"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
แอนเดอร์สัน (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
แอนเดอร์สัน (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 44:
แคว้นพะเยา เริ่มมีบทบาทโดดเด่นขึ้นต้นพุทธศตวรรษที่ 19 กษัตริย์นาม[[พญางำเมือง]] กษัตริย์พระองค์ที่เก้า เป็นพระสหายของ[[พ่อขุนรามคำแหง]] และ[[พญามังราย]]<ref name="ปู่">"พงศาวดารเชียงแสน". ''พงศาวดารภาคที่ 61'', หน้า 27</ref> ทั้งสามพระองค์ได้ร่วมมือกันทำสัญญาสามกษัตริย์ในปี พ.ศ. 1830 เพื่อต่อต้านการขยายตัวของ[[จักรวรรดิมองโกล]] ทั้งที่ก่อนหน้านี้พญามังรายเคยยกทัพไปเมืองพะเยาในปี พ.ศ. 1819 ซึ่งไม่ได้รบกันแต่กลับเจรจากัน<ref name="สิบห้า">''ตำนานสิบห้าราชวงศ์ เล่ม 1''. เชียงใหม่ : สถาบันวิจัยทางสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 2524, หน้า 55</ref> สรัสวดี อ๋องสกุลได้สันนิษฐานว่าเป็นเพราะ ''"...ความเป็นสหายและความเข้มแข็งของพญางำเมืองในขณะนั้นเป็นอุปสรรคต่อการยึดเมืองพะเยา"''<ref name="สรัส"/> ด้วยความเข้มแข็งดังกล่าวพญางำเมืองได้ขยายอำนาจและยึดครอง[[นครรัฐน่าน]]โดยส่งพระชายาและราชบุตรไปปกครอง ถือเป็นยุคที่พะเยาเจริญรุ่งเรืองสูงสุด<ref name="สรัส"/>
หลังสิ้นรัชกาลพญางำเมือง ท้าวคำแดงพระโอรสได้ครองเมืองสืบต่อ ยังคงสัมพันธ์อันดีกับล้านนา และเคยช่วย[[พญาไชยสงคราม]]ปราบกบฏ[[ขุนเครือ]] และหลังจากการปราบกบฏก็ได้ขอนางแก้วพอตาธิดาพญาไชยสงครามให้เสกสมรสกับท้าวคำลือ พระราชโอรสซึ่งเป็นกษัตริย์พะเยาองค์สุดท้าย ซึ่งเฉลิมวุฒิ ต๊ะคำมี มองว่าการมาของนางแก้วพอตาเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้พะเยาเสียเอกราช<ref>เฉลิมวุฒิ ต๊ะคำมี. ''ความสัมพันธ์ระหว่างชนชั้นปกครองของล้านนาและสุโขทัย : ข้อคิดใหม่และข้อสังเกตบางประการ''. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2559, หน้า 7</ref> เพราะในปี พ.ศ. 1877-1879 [[พญาคำฟู]]แห่งล้านนาทรงประสบความสำเร็จในการปล้นเมืองพะเยาจากความร่วมมือของ[[นครรัฐน่าน]] และอาจได้รับการสนับสนุนจากนางแก้วพอตาที่เป็นพระปิตุจฉาพญาคำฟู<ref>เฉลิมวุฒิ ต๊ะคำมี (ปริวรรต). ''ตำนานเมืองพะเยา''. เชียงใหม่ : นครพิงค์, 2554, หน้า 24-25</ref> อันเป็นการดีต่อล้านนาที่เมืองเชียงราย
หลังสิ้นเอกราช เมืองพะเยาปรากฏความสำคัญในฐานะส่วนหนึ่งของล้านนาในรัชสมัย[[พญาสามฝั่งแกน]] เพราะได้ส่งขุนนางที่มีฐานะเป็นอา ช่วยเหลือให้พระองค์ครองราชย์มาปกครองพะเยา และตอบแทนความชอบด้วยการกำหนดตำแหน่งเจ้าเมืองพะเยาเป็น "เจ้าสี่หมื่น" และในรัชสมัย[[พระเจ้าติโลกราช]] ทรงให้ความชอบแก่[[พระยายุทธิษฐิระ]] อดีตเจ้าเมืองสองแควผู้มาสวามิภักดิ์ให้การยกให้ครองพะเยา แต่กาลต่อมาเมือล้านนาได้ยึดครองนครรัฐแพร่ และน่านแล้ว เมืองพะเยาจึงถูกลดบทบาทลง<ref name="วดี"/>
|