ผลต่างระหว่างรุ่นของ "กรมขุนสุนทรภูเบศร์"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 15:
|}}
 
'''พระองค์เจ้าเรือง กรมขุนสุนทรภูเบศร์''' หรือ '''กรมขุนสุนทรภูเบศร์ (จีนเรือง สุนทรกุล ณ ชลบุรี)'''<ref>ประโยชน์ เนื่องจำนงค์. ''พระประวัติ กรมขุนสุนทรภูเบศร์ (จีนเรือง สุนทรกุล ณ ชลบุรี)''. พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานทำบุญคล้ายวันสิ้นชีพิตักษัย ปีที่ 10 ของนายนารถ มนตเสวี อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดชลบุรี 10 มิถุนายน พ.ศ. 2528</ref> หรือ '''กรมขุนสุนทรภูเบศร์ภูเบศร (เรือง)'''<ref>''ประชุมประกาศรัชกาลที่ 4 ภาคปกิรณกะ ส่วนที่ 1''. กรุงเทพฯ : หอพระสมุดวชิรญาณ. 2467, หน้า 84-7<br>"...แต่กรมหมื่นนรินทรพิทักษ (มุข) ๑ กรมขุนสุนทรภูเบศร (เรือง) ๑ ไม่ได้ยินใครเรียกคำหน้าพระนามว่ากระไรเลยมาแต่เดิม..." </ref> มีพระนามเดิมว่า '''เรือง'''<ref name="ราชสกุลวงศ์">{{cite web |url=http://bcnnon.ac.th/webnon/Load/2013/01/king22.pdf|title= ราชสกุลวงศ์|author=|date=|work= |publisher=กรมศิลปากร, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์|accessdate=16 พฤษภาคม 2557}}</ref> หรือ '''จีนเรือง'''<ref name= "จีนเรือง"/> ทรงเป็นเศรษฐีชาวตำบลเมืองบางปลาสร้อย เมือง(ชลบุรี) ทรงที่เคยถวายการอุปการะ[[สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี]]เมื่อครั้งยกทัพไปตีเมืองจันทบุรี ภายหลัง[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]]ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็นเจ้านาย ด้วยเกี่ยวข้องกับราชวงศ์จักรีจากการเป็นภราดาร่วมสาบานกับ[[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท]]
 
พระองค์เจ้าเรือง กรมขุนสุนทรภูเบศร์ ทรงเป็นต้นสกุล "สุนทรกุล ณ ชลบุรี" และบางสายใช้ "สุนทรมนูกิจ"<ref name= "ราชสกุลวงศ์"/>
 
== พระประวัติ ==
พระองค์เจ้าเรือง กรมขุนสุนทรภูเบศร์ แต่เดิมทรงเป็นเศรษฐีตำบลเมืองบางปลาสร้อย เมืองชลบุรี มีพระนามเดิมว่า "เรือง" หรือ "จีนเรือง" ที่ทรงอุปการะ[[สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี]] เมื่อครั้งเสด็จยกทัพไปตี[[จังหวัดจันทบุรี|เมืองจันทบูร]] ทรงมีความสนิทชิดเชื้อกับ[[สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท]]มาก ถึงขั้นทรงร่วมสาบานเป็นภราดรภาพ(คือเป็นพี่น้องร่วมสาบาน)กัน<ref>{{cite web |url=http://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?ID=3025|title=พระเจ้าวรวงศ์เธอ (ตอนที่ ๓)|author=|date=26 พฤษภาคม พ.ศ. 2552|work= |publisher=ราชบัณฑิตยสถาน|accessdate=16 พฤษภาคม 2557}}</ref>
 
ครั้นเมื่อ[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]]ทรงปราบดาภิเษก จึงโปรดเกล้าฯ สถาปนา "จีนเรือง" ขึ้นเป็นเจ้านาย นามว่า "หม่อมเรือง" ต่อมาได้สถาปนาเป็นเจ้าราชินิกุลด้วยความชอบด้านสงครามว่า "เจ้าบำเรอภูธร" (บ้างว่า หม่อมเจ้าบำเรอภูธร)<ref name= "ราชสกุลวงศ์"/>, "กรมหมื่นสุนทรภูเบศร์"<ref name= "ราชสกุลวงศ์"/> และจนท้ายที่สุดได้สถาปนาที่พระยศที่ "กรมขุนสุนทรภูเบศร์"<ref name="จีนเรือง">[[จุลลดา ภักดีภูมินทร์]]. "จีนกุน จีนเรือง จีนมั่วเส็ง," ''เวียงวัง''. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : อักษรโสภณ, 2551. หน้า 38-43.</ref> ตามลำดับ ดังพระราชประสงค์ของสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท<ref name= "ราชสกุลวงศ์"/> ภายหลังพระราชทานให้ทรงสร้างวังอยู่ปากคลอง[[วัดชนะสงคราม]] (หรือปากคลองโรงไหม) ตรงข้ามวังหน้า
 
พระองค์เจ้าเรือง กรมขุนสุนทรภูเบศร์ สิ้นพระชนม์เมื่อใดไม่ปรากฏทราบแต่เพียงว่าน่าจะสิ้นพระชนม์หลังปี พ.ศ. 2348 เพราะมีหลักฐานว่าในปีนั้นพระองค์ยังมีพระชนม์ชีพอยู่<ref>''ประกาศเรื่องบำเพ็ญพระราชกุศลเทศน์มหาชาติในรัชกาลที่รัชชกาลที่ 1''. พระนคร:ราชบัณฑิตยสภา. 2474, หน้า 3</ref> หลังการสิ้นพระชนม์ วังปากคลองโรงไหมได้ตกเป็นของ[[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศราพงศ์]] ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]] รัชกาลที่ 3
 
== ผู้สืบเชื้อสาย ==
== พระทายาท ==
[[ไฟล์:กรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ.jpg|thumb|right|200px|[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุไร กรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ]] ทายาทกรมขุนสุนทรภูเบศร์ ต้นราชสกุล ''อุไรพงศ์'']]
พระองค์เจ้าเรือง กรมขุนสุนทรภูเบศร์ ทรงมีพระโอรสและพระ-ธิดาอยู่จำนวนหนึ่ง ที่บางท่านมีฐานันดรศักดิ์เป็น "หม่อมเจ้า" ซึ่งอาจได้รับพระราชทานเป็นรายบุคคลตามพระราชประสงค์เท่านั้น<ref name= "พระอนุวงศ์">{{อ้างหนังสือ || ผู้แต่ง = ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร || ชื่อหนังสือ = พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี || URL = || จังหวัด = กรุงเทพ || พิมพ์ที่ = สำนักพิมพ์บรรณกิจ || ปี = พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549 || ISBN = 974-221-818-8 || หน้า = 288 || จำนวนหน้า = 360}}</ref> โดยพระโอรสและธิดาเท่าที่ปรากฏพระนามและนาม ได้แก่
* หม่อมเจ้าดวง สุนทรกุล พระราชทานเพลิง ณ วัดลาดบัวขาว พ.ศ. 2387
* หม่อมเจ้าก้อง สุนทรกุล พระราชทานเพลิง ณ วัดลาดบัวขาว พ.ศ. 2387
* หม่อมเจ้าเม่น สุนทรกุล พระราชทานเพลิง ณ วัดลาดบัวขาว พ.ศ. 2395
* อ้น สุนทรกุล ณ ชลบุรี ถวายตัวเป็นฝ่ายในใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก]]
* [[เจ้าจอมมารดาเขียว ในรัชกาลที่ 3|เจ้าจอมมารดาเขียว]] พระสนมใน[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เป็นพระเจ้าจอมมารดาใน[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุไร กรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ]] ต้นราชสกุลอุไรพงศ์
 
พระองค์เจ้าเรือง กรมขุนสุนทรภูเบศร์ ทรงเป็นต้นสกุล "สุนทรกุล ณ ชลบุรี" เป็นนามสกุลพระราชทานลำดับที่ 4603 พระราชทานให้แก่หม่อมหลวงจาบ สุนทรกุล ตามราชกิจจานุเบกษาเล่มที่ 35 หน้า 1719 พระราชทานเมื่อวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2461 สำหรับบรรดาผู้สืบสกุลโดยตรงลงมาจากพระองค์เจ้าเรือง กรมขุนสุนทรภูเบศร์ นอกจากนี้ในปี พ.ศ. 2485 หลวงสุนทรมนูกิจ (ทิพย์ สุนทรกุล ณ ชลบุรี) ได้ขอพระบรมราชานุญาตใช้ราชทินนามเป็นนามสกุลใหม่ว่า "สุนทรมนูกิจ"<ref name= "พระอนุวงศ์"/>
 
== พระอิสริยยศ ==
* หม่อมเรือง
* เจ้าบำเรอภูธร (บ้างว่า หม่อมเจ้าบำเรอภูธร)
* พระองค์เจ้าเรือง กรมหมื่นสุนทรภูเบศร์
* พระองค์เจ้าเรือง กรมขุนสุนทรภูเบศร์
 
== อ้างอิงและเชิงอรรถ ==