ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน"

'''ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน''' ({{lang-en|Mediterranean Sea}}) เป็น[[ทะเล]]ระหว่างทวีป คั่นกลาง[[ทวีปยุโรป]]และดินแดน[[อานาโตเลีย]]ที่อยู่ทางเหนือ [[ทวีปแอฟริกา]]ที่อยู่ทางใต้ และ[[ทวีปเอเชีย]]ที่อยู่ทางตะวันออก ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 2.5 ล้าน[[ตารางกิโลเมตร]]<ref>{{Cite web|title=Mediterranean Sea|url=http://www.britannica.com/place/Mediterranean-Sea|website=Encyclopædia Britannica|accessdate=23 October 2015}}</ref> (คิดเป็นร้อยละ 0.7 ของพื้นผิวน้ำทะเลทั้งหมดในโลก) และมีส่วนที่เชื่อมต่อกับมหาสมุทรแอตแลนติกผ่านทาง[[ช่องแคบยิบรอลตาร์|ช่องแคบยิบรัลตาร์]] คำในภาษาอังกฤษ ''Mediterranean'' มาจาก[[ภาษาละติน]] ''mediterraneus'' หมายถึง 'ภายในแผ่นดิน' (''medius'' 'กลาง' ''terra'' 'แผ่นดิน, โลก') ใน[[ภาษากรีก]]ใช้ว่า "mesogeios" – จากคำกรีก μέσος (''mésos)'' แปลว่า "ในท่ามกลาง", และ γήινος (''gḗinos)'' แปลว่า "แห่งแผ่นดิน" – ซึ่งแสดงถึงลักษณะทะเลที่มีแผ่นดินล้อมรอบ. ตามหลักฐานทางธรณีวิทยาแล้ว ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนถูกตัดออกจากมหาสมุทรแอตแลนติก เมื่อ 5.9 ล้านปีก่อน และอยู่ในภาวะระเหยแห้ง (dessicated) โดนสิ้นเชิงเป็นช่วงเวลานานราว 6 แสนปี หรือที่เรียกว่า [[วิกฤติระดับเกลือยุคเมสซิเนียน]] (Messinian Salinity Crisis) ก่อนที่จะถูก[[น้ำท่วมใหญ่]]เพิ่มระดับน้ำให้เต็มอีกครั้งใน[[ยุคซานคลีอัน]].

ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนมีความลึกเฉลี่ย 1,500 ม. (4,900 ฟุต) และจุดลึกสุดที่บันทึกไว้ คือ 5,267 ม. (17,280 ฟุต) ในร่องลึกคาลิปโซ (Calypso Deep) ในทะเลไอโอเนียน. ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนถูกล้อมรอบด้วยชายฝั่งของทวีปยุโรปใต้ ชายฝั่งของเอเชียไมเนอร์ และชายฝั่งแอฟริกาเหนือ ตั้งอยู่ระหว่างละติจูด 30 °และ 46 ° N และลองจิจูด 6 ° W และ 36 ° E. มีความยาวตามทิศตะวันตก - ตะวันออก เมื่อวัดจากช่องแคบยิบรอลตาร์ไปจนถึงอ่าว Iskenderun บนชายฝั่งตะวันตกเฉียงใต้ของตุรกี อยู่ที่ประมาณ 4,000 กิโลเมตร ( 2,500 ไมล์) มีความยาวตามทิศเหนือ - ใต้โดยเฉลี่ยของทะเล วัดจากชายฝั่งทางใต้ของโครเอเชีย ถึงลิเบียประมาณ 800 กม. (500 ไมล์).

ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนเป็นเส้นทางที่สำคัญสำหรับพ่อค้าและนักเดินทางในสมัยโบราณ. มันช่วยอำนวยความสะดวกทางการค้าและการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรมระหว่างผู้คนในภูมิภาค. ประวัติศาสตร์ของภูมิภาคในเมดิเตอร์เรเนียนจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการเข้าใจต้นกำเนิดและการพัฒนาของอารยธรรมสมัยใหม่หลายแห่ง.

การเป็นทะเลที่เกือบจะไม่มีทางออกสู่มหาสมุทร ได้ส่งผลกระทบต่อเงื่อนไขหลายประการในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน: ตัวอย่างเช่น กระแสน้ำขึ้นลงมีจำกัดมากเนื่องจากการเชื่อมต่อที่แคบกับมหาสมุทรแอตแลนติก. นอกจากนี้ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนยังมีสีฟ้าลึกซึ่งเป็นลักษณะที่เป็นเอกลักษณ์อย่างเห็นได้ชัด

ทะเลเมดิเตอร์เรเนียนมีระดับการระเหยตัวที่สูงกว่าปริมาณน้ำฝน และอัตราการไหลลงสู่ทะเลของแม่น้ำมาก<ref>{{citation|last=Pinet|first=Paul R.|title=Invitation to Oceanography|page=202|year=1996|edition=3rd|location=St Paul, Minnesota|publisher=West Publishing Co.|isbn=978-0-314-06339-7}}</ref> โดยเฉพาะอย่างยิ่งอัตราการระเหยสูงในซีกตะวันออกทำให้ระดับน้ำลดลงและความเค็มเพิ่มขึ้นทางทิศตะวันออก ความเค็มเฉลี่ยในอ่างทะเล คือ 38 PSU ที่ความลึก 5 เมตร<ref name="tempandsal">{{cite journal|year=2000|title=Temperature and salinity variations of Mediterranean Sea surface waters over the last 16,000 years from records of planktonic stable oxygen isotopes and alkenone unsaturation ratios|citeseerx=10.1.1.378.4964|journal=Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology|volume=158|issue=3–4|pages=259–280|doi=10.1016/s0031-0182(00)00053-5|last1=Emeis|first1=Kay-Christian|last2=Struck|first2=Ulrich|last3=Schulz|first3=Hans-Martin|last4=Rosenberg|first4=Reinhild|last5=Bernasconi|first5=Stefano|last6=Erlenkeuser|first6=Helmut|last7=Sakamoto|first7=Tatsuhiko|last8=Martinez-Ruiz|first8=Francisca|bibcode=2000PPP...158..259E}}</ref> อุณหภูมิของน้ำในส่วนที่ลึกที่สุดของทะเลเมดิเตอร์เรเนียนคือ 13.2 ° C (55.8 ° F).