|
== การศึกษา ==
ปรีดีเริ่มเรียนหนังสือที่บ้านครูแสง<ref>วิชัย ภู่โยธิน, [http://www.openbase.in.th/files/pridibook087.pdf ก้าวแรกแห่งความสำเร็จ ดร.ปรีดี พนมยงค์], ไทยวัฒนาพานิช, หน้า 13-14, 2538, ISBN 974-08-2445-5</ref> ตำบลท่าวาสุกรี และสำเร็จการศึกษาในระดับประถมที่โรงเรียนวัดศาลาปูน<ref>วิชัย ภู่โยธิน, [http://www.openbase.in.th/files/pridibook087.pdf ก้าวแรกแห่งความสำเร็จ ดร.ปรีดี พนมยงค์], ไทยวัฒนาพานิช, หน้า 20, 2538, ISBN 974-08-2445-5</ref> อำเภอกรุงเก่า จากนั้นไปศึกษาชั้นมัธยมเตรียมที่[[โรงเรียนมัธยมวัดเบญจมบพิตร]]<ref>วิชัย ภู่โยธิน, [http://www.openbase.in.th/files/pridibook087.pdf ก้าวแรกแห่งความสำเร็จ ดร.ปรีดี พนมยงค์], ไทยวัฒนาพานิช, หน้า 23, 2538, ISBN 974-08-2445-5</ref> แล้วย้ายไปศึกษาต่อที่โรงเรียนตัวอย่างประจำมณฑลกรุงเก่า (ปัจจุบันคือ [[โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย]])<ref>วิชัย ภู่โยธิน, [http://www.openbase.in.th/files/pridibook087.pdf ก้าวแรกแห่งความสำเร็จ ดร.ปรีดี พนมยงค์], ไทยวัฒนาพานิช, หน้า 25, 2538, ISBN 974-08-2445-5</ref> จนสอบไล่ได้ชั้นมัธยม 6 ซึ่งเป็นชั้นสูงสุดสำหรับหัวเมือง แล้วไปศึกษาต่อที่[[โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย]]<ref name="ชีวประวัติย่อของนายปรีดี พนมยงค์">ปรีดี พนมยงค์, [http://www.openbase.in.th/files/pridibook078.pdf ชีวประวัติย่อของนายปรีดี พนมยงค์], วิสิษฏสรอรรถ, หน้า 3</ref>
ใน พ.ศ. 2460 เข้าศึกษาที่โรงเรียนกฎหมาย กระทรวงยุติธรรม และศึกษาภาษาฝรั่งเศสที่[[เนติบัณฑิตยสภา]] กับอาจารย์เลเดแกร์ (E.Ladeker) ที่ปรึกษาศาลต่างประเทศกระทรวงยุติธรรม<ref>เดือน บุนนาค [http://www.openbase.in.th/files/pridibook024.pdf ข้าพเจ้ารู้จักกับท่านปรีดี พนมยงค์], ปรีดีปริทัศน์, 2542, หน้า 14</ref> ต่อมาสอบไล่วิชากฎหมายชั้นเนติบัณฑิตได้ในขณะมีอายุ 19 ปี แต่ตามข้อบังคับสมัยนั้นยังเป็นเนติบัณฑิตไม่ได้เพราะอายุยังไม่ครบ 20 ปีบริบูรณ์ ต้องรอจนอายุครบ 20 ปีบริบูรณ์จึงได้เป็นสมาชิกสามัญแห่งเนติบัณฑิตยสภา<ref name="ชีวประวัติย่อของนายปรีดี พนมยงค์"/>
ต่อมาได้รับการคัดเลือกจากกระทรวงยุติธรรมให้ทุนไปศึกษาต่อที่[[ประเทศฝรั่งเศส]] ใน พ.ศ. 2463<ref>เดือน บุนนาค [http://www.openbase.in.th/files/pridibook024.pdf ข้าพเจ้ารู้จักกับท่านปรีดี พนมยงค์], ปรีดีปริทัศน์, 2542, หน้า 12</ref> โดยเข้าศึกษาวิชากฎหมายที่[[มหาวิทยาลัยกอง]] (Université de Caen) จนสอบไล่ได้ปริญญารัฐเป็น "บาเชอลิเอร์" กฎหมาย (bachelier en droit) และได้ปริญญารัฐเป็น "ลิซองซิเอ" กฎหมาย (Licencié en Droit) ตามลำดับ<ref>ปรีดี พนมยงค์, [http://www.openbase.in.th/files/pridibook078.pdf ชีวประวัติย่อของนายปรีดี พนมยงค์], วิสิษฏสรอรรถ, หน้า 4</ref><ref>เดือน บุนนาค [http://www.openbase.in.th/files/pridibook024.pdf ข้าพเจ้ารู้จักกับท่านปรีดี พนมยงค์], ปรีดีปริทัศน์, 2542, หน้า 15-17</ref>
ปรีดีสำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกสาขานิติศาสตร์ จากคณะนิติศาสตร์ [[มหาวิทยาลัยปารีส]] พ.ศ. 2469 ด้วยคะแนนเกียรตินิยมดีมาก (trés bien) นับเป็นคนไทยคนแรกที่ได้ปริญญาเอกแห่งรัฐ (doctorat d'état) เป็น "ดุษฎีบัณฑิตกฎหมาย" (docteur en droit) ฝ่ายนิติศาสตร์ (sciences juridiques)<ref>เดือน บุนนาค [http://www.openbase.in.th/files/pridibook024.pdf ข้าพเจ้ารู้จักกับท่านปรีดี พนมยงค์], ปรีดีปริทัศน์, 2542, หน้า 19</ref> นอกจากนี้เขายังสอบไล่ได้ประกาศนียบัตรการศึกษาชั้นสูงในสาขาเศรษฐศาสตร์การเมือง (diplôme d'études supérieures d'économie politique) อีกด้วย<ref>ปรีดี พนมยงค์, ชีวประวัติย่อของปรีดี พนมยงค์, สำนักพิมพ์มูลนิธิเด็ก, 2544, หน้า 13-17, ISBN 974-7834-15-4</ref>
== การสมรสและครอบครัว ==
ปรีดีสมรสกับ [[พูนศุข พนมยงค์|พูนศุข ณ ป้อมเพชร์]] ธิดา [[พระยาชัยวิชิตวิศิษฏ์ธรรมธาดา (ขำ ณ ป้อมเพชร์)|มหาอำมาตย์ตรี พระยาชัยวิชิตวิศิษฎ์ธรรมธาดา (ขำ ณ ป้อมเพชร)]] กับ คุณหญิงเพ็ง ชัยวิชิตวิศิษฏ์ธรรมธาดา (สุวรรณศร) เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2471<ref>นรุตม์, [http://www.openbase.in.th/files/pridibook157.pdf หลากบทชีวิต ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์], แพรวสำนักพิมพ์, อมรินทร์พริ้นติ้งกรุ๊พ, หน้า, 2535, ISBN 974-8359-86-7</ref> มีบุตร-ธิดาด้วยกันทั้งหมด 6 คน คือ
|
