ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระราชชนนีพันปีหลวง"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Ekapoj yam (คุย | ส่วนร่วม) |
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: การแก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 27:
ในช่วงรัตนโกสินทร์ ยังคงยึดบรรทัดฐานมาแต่ยุค[[กรุงศรีอยุธยา]]เป็นหลัก และใช้ตั้งพระนามสมเด็จพระราชชนนีพันปีหลวง ได้แก่ สมเด็จกรมพระอมรินทรามาตย์ (หรือ สมเด็จพระอมรินทรามาตย์)<ref>[[เจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค)|ทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), เจ้าพระยา]]. ''พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3''. กรุงเทพฯ : ไทยควอลิตี้บุ๊คส์ (2006), 2560, หน้า 67, 97</ref>, สมเด็จกรมพระศรีสุริเยนทรามาตย์ และกรมสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์ เป็นต้น กระทั่งล่วงมาในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ทรงได้รับอิทธิพลจากชาติตะวันตก จึงโปรดให้เฉลิมพระปรมาภิไธยแก่สมเด็จพระบรมราชชนนีว่า "สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี"<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2453/D/2022.PDF ประกาศเฉลิมพระปรมาภิไธย], เล่ม ๒๗, ตอน ๐ง, ๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๓, หน้า ๒๐๒๒ </ref> ภายหลังเพิ่มเติมอีกครั้งว่า "สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพระพันปีหลวง"<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2458/D/2392.PDF พระราชพิธี คำถวายชัยมงคลของข้าทูลละอองธุลีพระบาท แด่สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนารถ พระบรมราชชนนีพระพันปีหลวง], เล่ม ๓๒, ตอน ง, ๙ มกราคม พ.ศ. ๒๔๕๘, หน้า ๒๓๙๒</ref> ตามลำดับ และทรงแก้ไขพระนามพระบรมอัฐิของสมเด็จพระอัครมเหสีและพระราชชนนีในรัชกาลก่อนทั้งสิ้น โดยทรงตัดคำว่า "มาตย์" อันเป็นชื่อขุนนางเจ้ากรมออก แล้วเพิ่มคำว่า "พระบรมราชินี" ลงไป<ref>ดารณี ศรีหทัย. ''สมเด็จรีเยนต์''. กรุงเทพฯ : มติชน, 2554, หน้า 81-82</ref> อันเป็นแบบแผนในการปรับใช้มาจนถึงปัจจุบัน
* [[สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี]] (พ.ศ. 2280–2369) เป็นอรรคชายาเดิมใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]] และเป็นสมเด็จพระพันปีหลวงใน[[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]]
* [[สมเด็จพระศรีสุลาไลย
* [[สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี]] (พ.ศ. 2310–2379) เป็นสมเด็จพระพันวัสสาในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]] และเป็นสมเด็จพระพันปีหลวงใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] (สถาปนาหลังเสด็จสวรรคต)
* [[สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี]] (พ.ศ. 2377–2404) เป็นพระราชเทวีใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] และเป็นสมเด็จพระพันปีหลวงใน[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] (สถาปนาหลังเสด็จสวรรคต)
บรรทัด 33:
* [[สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง]] (พ.ศ. 2475–ปัจจุบัน) เป็นสมเด็จพระบรมราชินีนาถใน[[พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช]] และเป็นสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงใน[[พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
ส่วน[[สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี]]กับ[[สมเด็จพระศรีสุลาไลย]] ไม่นับว่าเป็นสมเด็จพระราชชนนีพันปีหลวง เพราะพระสวามีมิใช่พระมหากษัตริย์ แต่จัดเป็นเจ้าหญิงพระราชชนนี (princess mother) ส่วน[[สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา|สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระบรมราชินี]]ในรัชกาลที่ 6 ถูกลดพระยศเป็นสมเด็จพระวรราชชายาและมิได้ประสูติการพระราชโอรส จึงนับเป็น[[เจ้าหญิงพระชายา]] (princess consort) และ[[สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี]]ในรัชกาลที่ 7 นั้นไม่มีพระราชโอรสสืบราชสมบัติจึงมิได้สถาปนาเป็นสมเด็จพระราชชนนีพันปีหลวง แต่เป็นสมเด็จพระราชินีวิธวา (queen dowager)
==== ล้านนา ====
| |||