ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พิธีราชาภิเษก"

[[ไฟล์:Charles-vii-courronement- Panthéon III.jpg|thumb|300px|พิธีราชาภิเษกของ[[พระเจ้าชาร์ลที่ 7 แห่งฝรั่งเศส]] (พ.ศ. 1972) จากบางส่วนของภาพวาด ''[[โยนออฟอาร์ค|ฌาน ดาร์ก]]'' (''Jeanne d'Arc'') พ.ศ. 2429-2433 โดยฌูลส์ เออแฌน เลอเนิปเวอ]]

 

== ประวัติศาสตร์ ==

ในอดีต บ่อยครั้งที่หลักการและแนวคิดเกี่ยวกับราชสันตติวงศ์มองว่าพระราชพิธีราชาภิเษกกับเทพเจ้าเชื่อมโยงอย่างแยกออกจากกันไม่ได้ ในอารยธรรมโบราณบางแห่ง พระมหากษัตริย์ผู้ปกครองมักจะถูกมองว่าเป็นเทพเจ้าหรือมีเชื้อสายมาจากพระเจ้า: ใน[[อียิปต์โบราณ]] ผู้คนเชื่อกันว่า[[ฟาโรห์]]คือบุตรแห่ง[[เทพรา]] เทพแห่งดวงอาทิตย์ ในขณะที่[[ญี่ปุ่น]] เชื่อว่า[[จักรพรรดิญี่ปุ่น|สมเด็จพระจักรพรรดิ]]ทรงสืบสายพระโลหิตมาจาก[[อะมะเตะระซุ]] สุริยเทพีของญี่ปุ่น ใน[[โรมโบราณ]]มีการประกาศให้ประชาชนบูชาจักรพรรดิ และใน[[ยุคกลาง]] กษัตริย์ยุโรปทรงถือเอาว่าตนครอบครอง[[เทวสิทธิราชย์]]ที่จะปกครอง พระราชพิธีราชาภิเษกนี้เองจึงถูกใช้ฉายให้เห็นถึงภาพความเกี่ยวโยงกันระหว่างกษัตริย์และเทพเจ้า แต่ในสมัยปัจจุบันการเป็นประชาธิปไตย (democratization) และ[[การแยกศาสนาออกจากรัฐ]] (secularization) มีบทบาทสำคัญมากยิ่งขึ้น ส่งผลให้แนวคิดความเชื่อมโยงกันระหว่างกษัตริย์และเทพเจ้าลดลงไปมาก ดังนั้นพระราชพิธีราชาภิเษก (หรือองค์ประกอบทางศาสนา) มักจะถูกละทิ้งไปโดยสิ้นเชิง หรือถูกปรับเปลี่ยนไปเป็นพิธีอันสะท้อนแก่นสารของความเป็นรัฐตามรัฐธรรมนูญที่ประชาชนในรัฐนั้นๆ ให้การยึดถือ อย่างไรก็ตาม[[ราชาธิปไตย]]ของบางประเทศยังคงดำรงมิติทางด้านศาสนาในกระบวนการขึ้นสู่อำนาจ (การขึ้นครองราชสมบัติ) อย่างเปิดเผย บางแห่งลดทอนความสลับซับซ้อนลงมาเหลือเป็นเพียงพระราชพิธีการเถลิงราชบัลลังก์ (enthronement) หรือพระราชพิธีกล่าวคำพระราชปฏิญาณเป็นพระมหากษัตริย์ (inauguration) หรือไม่กระทำการพระราชพิธีอันใดเลย

 

{{multiple image

| direction = horizontal

ตามโบราณราชประเพณีของไทย พระนามของผู้ได้รับการเลือกเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ใหม่ ก็ยังคงใช้ขานพระนามเดิม เป็นแต่เพิ่มคำว่า “ซึ่งทรงสำเร็จราชการแผ่นดิน” ต่อท้ายพระนาม เครื่องยศบางอย่างก็ต้องลด เช่น [[พระเศวตฉัตร]] มีเพียง 7 ชั้น มิใช่ 9 ชั้น คำสั่งของพระองค์ ก็ไม่เรียกว่าพระบรมราชโองการ จนกว่าจะได้ทรงรับการบรมราชาภิเษก จึงถวายพระเกียรติยศโดยสมบูรณ์ พระราชพิธีบรมราชาภิเษกของไทย ปรากฏหลักฐานเป็นครั้งแรกใน[[ประวัติศาสตร์]]คือ [[ศิลาจารึก]][[วัดศรีชุม]]ของ[[พญาลิไท]] แห่ง[[กรุงสุโขทัย]] กล่าวคือ [[พ่อขุนผาเมือง]]อภิเษกพระสหายคือ พ่อขุนบางกลางท่าว ให้เป็น[[พ่อขุนศรีอินทราทิตย์]] ผู้ครองกรุงสุโขทัย แต่ก็ไม่มีรายละเอียดการประกอบพระราชพิธี ว่ามีขั้นตอนอย่างใด

 

 

ส่วน[[พระราชพิธีบรมราชาภิเษก ในรัชกาลที่ 9|พระราชพิธีบรมราชาภิเษก]][[พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช]] เมื่อ[[พ.ศ. 2493|พุทธศักราช 2493]] นั้น [[สำนักพระราชวัง]]ได้ยึดการบรมราชาภิเษก [[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]] รัชกาลที่ 7 เป็นหลัก แต่ปรับปรุงให้เหมาะสมกับสภาพบ้านเมืองที่ยังไม่อุดมสมบูรณ์ เพราะเพิ่งผ่านพ้น[[สงครามโลกครั้งที่สอง]] และเพื่อให้เหมาะสมกับการปกครองระบอบ[[ประชาธิปไตย]] แบบ[[ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ]]ด้วย

* [[สารานุกรมไทย ฉบับกาญจนาภิเษก]]