ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อันดับสัตว์ฟันแทะ"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
||
บรรทัด 35:
== ลักษณะทั่วไป ==
[[ไฟล์:Gnagarnas tandsystem, Nordisk familjebok.png|thumb|left|upright|ภาพวาดโครงสร้างฟันของสัตว์ฟันแทะ โดยด้านหน้าของฟันตัดหน้า (incisors) มีชั้นเคลือบฟันที่หนามาก ในขณะที่ด้านหลังมีเนื้อฟันที่นุ่มกว่า ซึ่งทำให้เกิดการ
ลักษณะสำคัญที่จำแนกสัตว์ฟันแทะจากสัตว์อื่นนั้น คือ[[ฟัน|ฟันตัดหน้า]] (incisors) ที่คมและเติบโตเรื่อย ๆ<ref name="MacDonald"/> ตัวอย่างเช่นฟันตัดหน้าของ[[หนูตะเภา]]ซึ่งมีระยะการเจริญเติบโตของฟันตัดหน้า[[ขากรรไกร]]ล่างอยู่ระหว่าง 1.34-1.74 มิลลิเมตรต่ออาทิตย์ ในขณะที่ของฟันตัดหน้าขากรรไกรล่างอยู่ระหว่าง 1.89-2.21 มิลลิเมตรต่ออาทิตย์<ref name=MüllerCodron>{{cite journal|last1=Müller|first1=J. |last2=Clauss|first2=M. |last3=Codron |first3=D. |last4=Schulz |first4=E. |last5=Hummel |first5=J. |last6=Kircher |first6=P. |last7=Hatt |first7=J. M.|title=Tooth length and incisal wear and growth in guinea pigs (''Cavia porcellus'') fed diets of different abrasiveness |journal=Animal Physiology and Animal Nutrition |date=2014 |volume= |pages= |url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/jpn.12226 |doi=10.1111/jpn.12226}}</ref> เนื่องจากมีเลือดมาหล่อเลี้ยงฟันตลอดเวลา สัตว์อันดับนี้จึงต้องใช้ฟันแทะอย่างสม่ำเสมอเพราะไม่งั้นจะทำให้ฟันนั้นยาวเกินไปและสามารถเจาะผ่าน[[กะโหลก]]ได้ โดยด้านหน้าของฟันตัดหน้าจะมี[[ชั้นเคลือบฟัน]]ที่หนามาก ในขณะที่ด้านหลังมีชั้นเคลือบฟันที่บาง<ref name=UCMP2000>{{cite web |url=http://www.ucmp.berkeley.edu/mammal/rodentia/rodentia.html |title=Introduction to the Rodentia |author=Waggoner, Ben |date=15 August 2000 |publisher=University of California Museum of Paleontology |accessdate=4 July 2014}}</ref> เมื่อฟันตัดหน้าจากขากรรไกรบนและล่างเสียดสีกัน ฟันที่มีชั้นเคลือบฟันที่บางกว่าจะสึกกร่อน ก่อให้เกิดขอบฟันดัดหน้าที่คมและมีลักษณะคล้าย[[สิ่ว]]<ref name="Walker 2003"/> โดยในกรณีฟันตัดหน้าของหนูตะเภา ระยะการสึกกร่อนของฟันตัดหน้าขากรรไกรบนอยู่ระหว่าง 1.09-2.04 มิลลิเมตรต่ออาทิตย์ ในขณะที่ของฟันตัดหน้าขากรรไกรล่างจะอยู่ระหว่าง 1.71-2.08 มิลลิเมตรต่ออาทิตย์<ref name="MüllerCodron"/> สัตว์ฟันแทะส่วนใหญ่มีฟันมากถึง 22 ซี่โดยไม่มีฟันเขี้ยวหรือฟันกรามน้อยที่อยู่ด้านหน้า และจะมีช่องว่าง ([[diastema]]) ระหว่างฟันตัดหน้าและฟันแก้มซึ่งทำให้สัตว์ในอันดับนี้สามารถดูดแก้มหรือริมฝีปากเพื่อที่กำจัดและป้องกันไม่ให้เศษไม้และวัสดุที่กินไม่ได้บาดปากหรือลำคอได้<ref name="Rodents5920">{{cite web|url=http://science.jrank.org/pages/5920/Rodents.html |author=Blashfield, Jean F. |title=Rodents |work=Science Encyclopedia |accessdate=14 July 2014}}</ref> ฟันกรามของ[[ชินชิลลา]]และหนูตะเภาไม่มีรากฟันซึ่งทำให้ฟันนั้นเติบโตเรื่อย ๆ เหมือนกับฟันตัดหน้า เหมาะสมกับอาหารที่เส้นใยอาหารเป็นจำนวนมาก<ref>{{cite book|author=Niemiec, Brook A.|title=Small Animal Dental, Oral and Maxillofacial Disease: A Colour Handbook |url=https://books.google.com/books?id=OsL3UmJk3roC&pg=PA13 |date=15 October 2011| publisher=CRC Press |isbn=978-1-84076-630-1 |page=13}}</ref>
สัตว์ฟันแทะส่วนมากมี[[ฟันกราม]]ที่ใหญ่ โครงสร้างที่ประณีต และ[[ปุ่มฟัน]]ที่สูง ซึ่งสามารถเคี้ยวอาหารให้เป็นชิ้นเล็กได้<ref name="MacDonald"/> นอกจากนี้แล้วยังมีกล้ามเนื้อขากรรไกรที่แข็งแรง โดยที่ขากรรไกรล่างจะผลักไปข้างหน้าเมื่อแทะ และดึงไปด้านหลังเมื่อเคี้ยว<ref name=UCMP2000/> กลุ่มของสัตว์ฟันแทะมีความแตกต่างกันในการจัดโครงสร้างของกล้ามเนื้อขากรรไกรและกะโหลก สมาชิกในอันดับย่อย [[Sciuromorpha]] เช่น [[Eastern gray squirrel]] มี[[กล้ามเนื้อแมสซีเตอร์]] (masseter muscle) ที่ใหญ่และลึก ซึ่งเหมาะสำหรับการแทะด้วยฟันตัดหน้า สมาชิกในอันดับย่อย [[Myomorpha]] เช่น หนูบ้าน มี[[กล้ามเนื้อเทมโพราลิส]] (temporal muscle) ที่ใหญ่ เหมาะสำหรับการเคี้ยวด้วยฟันกราม สมาชิกใน[[อันดับย่อยเม่น]]เช่น หนูตะเภา มีกล้ามเนื้อแมซีเทอร์ชั้นนอก (superficial masseter muscle) ที่ใหญ่กว่าและกันมีกล้ามเนื้อแมซีเทอร์ชั้นใน (deep masseter muscle) ที่เล็กกว่าเมื่อเทียบกับหนูหรือกระรอก ซึ่งส่งผลให้การกัดด้วยฟันตัดหน้ามีประสิทธิภาพน้อยลง แต่ในขณะเดียวกัน[[กล้ามเนื้อเทอรีกอยด์]]มัดใน (internal pterygoid) ที่มีขนาดใหญ่ทำให้สามารถการขยับขากรรไกรทางด้านข้างได้มากขึ้นในขณะเคี้ยว<ref name=CoxJeffery>{{cite journal|last1=Cox|first1=Philip G. |last2=Jeffery|first2=Nathan |title=Reviewing the Morphology of the Jaw-Closing Musculature in Squirrels, Rats, and Guinea Pigs with Contrast-Enhanced MicroCT |journal=The Anatomical Record |date=2011 |volume=294 |pages=915–928 |url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ar.21381/pdf |doi=10.1002/ar.21381}}</ref> กลุ่มย่อยของสัตว์ฟันแทะ เช่น [[หนูจิงโจ้]] [[แฮมสเตอร์]] [[ชิปมังก์]] และ[[โกเฟอร์]] มีกระพุ้งแก้มสองข้างสำหรับสะสมอาหาร<ref name="Duckett1853">{{cite book|first1=W.|last1=Duckett|title=English conversation and reading|publisher=Ed Michel Levi|year=1853|page=3|section=cheek pouch|url=https://books.google.com/books?id=3r8FAAAAQAAJ&pg=PA3&lpg=PA3&dq=espagnol+abajoue&source=web&ots=l_OSTC4rGI&sig=6WfhPYIGCX08erHyf2NAuvNPgSc&hl=fr#PPA3,M1}}</ref> ถึงแม้ว่าสัตว์ฟันแทะใน[[วงศ์ย่อยหนู]]จะไม่มีโครงสร้างนี้
[[ไฟล์:VolRenderShearWarp.gif|thumb|right|ภาพจำลองหัวกะโหลกของสัตว์ฟันแทะ ([[การถ่ายภาพรังสีส่วนตัดอาศัยคอมพิวเตอร์|CT]])]]
สัตว์ฟันแทะที่มีขนาดเล็กที่สุดคือ[[หนูเจอร์บัว]] (''
[[ไฟล์:Chinchilla lanigera 11.jpg|thumb|left|upright|[[ชินชิลลา]]ที่มีหนวดยาว]]
สัตว์ฟันแทะมีประสาทการรับรู้ที่ดี เช่น การมองเห็น การรับฟัง และสายตา สมาชิกส่วนมากที่ออกหากินในเวลากลางคืนจะมีตาที่ใหญ่ และในบางสมาชิกมีตาที่ไวต่อ[[แสงอัลตราไวโอเลต]] สัตว์ฟันแทะส่วนมากมีหนวดที่ยาวและไวต่อการจับต้องหรือตรวจสอบสิ่งรอบข้าง บางสมาชิกมีกระพุ้งแก้มที่อาจจะปกคลุมไปด้วยขน เนื่องจากลิ้นไม่สามารถยื่นถึงฟันตัดหน้าได้ การทำความสะอาดกระพุ้งแก้มสามารถทำได้โดยการขยับให้กระพุ้งแก้มข้างในนั้นออกมาและกลับเข้าไปใหม่ สัตว์ฟันแทะมี[[ระบบย่อยอาหาร|ระบบการย่อยอาหาร]]ที่มีประสิทธิภาพสูง ซึ่งสามารถย่อยและดูดซึมพลังงานได้ถึงร้อยละ 80 จากพลังงานในอาหารทั้งหมด [[เซลลูโลส]]จะถูกกระเพาะอาหารย่อยให้นุ่มลงและส่งต่อไปยังกระเปาะลำไส้ใหญ่ซึ่งมีแบคทีเรียที่ย่อยเซลลูโลสต่อ หลังจากนั้นสัตว์ฟันแทะนี้จะ[[กินมูล]] (coprophagy) ของตัวเองเพื่อให้ลำไส้ได้ดูดซึมอาหาร เพราะฉะนั้นมูลของสัตว์ในอันดับนี้จะมีลักษณะแข็งและแห้ง<ref name="MacDonald"/> ในสัตว์ฟันแทะหลายชนิด องคชาติของตัวผู้จะมีกระดูก ([[Baculum]]) ส่วนอัณฑะจะอยู่บริเวณท้องหรือหน้าขา<ref name="Walker 2003"/>
[[ความแตกต่างระหว่างเพศนอกเหนือจากอวัยวะเพศ]] (sexual dimorphism) ของสัตว์ฟันแทะสายพันธ์เดียวกันเกิดขึ้นอยู่มากในบางกลุ่มเช่น [[กระรอกดิน]] [[Kangaroo rat|หนูจิงโจ้]] [[Mole rat|หนูตุ่น]] และ[[โกเฟอร์]] ตัวผู้จะมีขนาดร่างกายที่ใหญ่และแข็งแรงกว่าตัวเมียซึ่งอาจจะเกิดมากจาก[[การคัดเลือกทางเพศ]] (sexual selection) และการต่อสู้เพื่อคู่ผสมพันธุ์ในหมู่สัตว์เพศผู้ ในขณะที่สิ่งตรงข้ามเกิดขึ้นกลับสัตว์ฟันแทะบางชนิด เช่น [[ชิปมังก์]] และ [[Jumping mice]] โดยที่ตัวเมียจะมีขนาดร่างกายที่ใหญ่และแข็งแรงกว่าตัวผู้ ซึ่งเหตุผลของการเกิดปรากฏการณ์นี้ยังไม่ทราบเป็นแน่ชัด แต่ในกรณีของ[[Yellow-pine chipmunk|ชิปมังก์ Yellow-pine]] ตัวผู้เลือกตัวเมียที่มีขนาดตัวใหญ่กว่าเพราะว่ามีโอกาสในการสืบพันธุ์ที่สูงกว่า นอกจากนี้แล้วความแตกต่างระหว่างเพศอาจจะมีไม่เหมือนกันในแต่ละประชากรในสัตว์ฟันแทะ
== ถิ่นที่อยู่และการแพร่กระจาย ==
|