ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ประเทศอิหร่าน"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Praxidicae (คุย | ส่วนร่วม)
rvv
Sorush5s (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 64:
}}
 
'''อิหร่าน''' ({{lang-fa|ایران}}, ''อีรอน'') หรือ '''เปอร์เซีย''' มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า '''สาธารณรัฐอิสลามอิหร่าน''' ({{lang-fa|جمهوری اسلامی ايران}}) เป็นประเทศใน[[เอเชียตะวันตก]] มีเขตแดนติดกับ[[ประเทศอาร์มีเนีย]] [[สาธารณรัฐนากอร์โน-คาราบัค]]โดยพฤตินัย และ[[อาเซอร์ไบจาน]]ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ติด[[ประเทศคาซัคสถาน]]และ[[รัสเซีย]]โดยมี[[ทะเลแคสเปียน]]คั่น ติด[[ประเทศเติร์กเมนิสถาน]]ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ติด[[ประเทศอัฟกานิสถาน]]และ[[ปากีสถาน]]ทางทิศตะวันออก ติด[[อ่าวเปอร์เซีย]]และ[[อ่าวโอมาน]]ทางทิศใต้ และติด[[ประเทศตุรกี]]และ[[อิรัก]] ([[เคอร์ดิสถาน]]) ทางทิศตะวันตก มีพื้นที่ดินแดน 1,648,195 ตารางกิโลเมตร เป็นประเทศใหญ่ที่สุดอันดับที่สองใน[[ตะวันออกกลาง]]และอันดับที่ 18 ในโลก มีประชากร 78.4 ล้านคน มากที่สุดเป็นอันดับที่ 17 ของโลก เป็นประเทศเดียวที่มีชายฝั่งทะเลแคสเปียนและ[[มหาสมุทรอินเดีย]] ประเทศอิหร่านมีความสำคัญทางภูมิรัฐศาสตร์มาช้านานเนื่องจากที่ตั้งอยู่ในกลางยูเรเชียและเอเชียตะวันตก และอยู่ใกล้กับ[[ช่องแคบฮอร์มุซ]]
 
อิหร่านเป็นประเทศที่มีวัฒนธรรมหลากหลายที่มีกลุ่มชาติพันธุ์และภาษาต่างๆมากมาย เปอร์เซียที่ใหญ่ที่สุด (61%) อาเซอร์ไบจาน (16%), Kurdistani/เคอร์ดิสถาน (10%) และ Luristani/โลเรสถาน (6%)<ref>https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ir.html</ref>
 
 
ประเทศอิหร่านเป็นที่ตั้งของอารยธรรมเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก เริ่มต้นด้วยการตั้งราชอาณาจักรก่อนเอลามและเอลามใน 3200–2800 ปีก่อน ค.ศ. ชาวมีดส์ (Medes) อิหร่านรวบรวมพื้นที่เป็นจักรวรรดิแห่งแรก ๆ ใน 625 ปีก่อน ค.ศ. หลังจากนั้นมีดส์กลายเป็นชาติวัฒนธรรมและการเมืองที่ครอบงำในภูมิภาค อิหร่านเรืองอำนาจถึงขีดสุดระหว่าง[[จักรวรรดิอะคีเมนิด]]ซึ่ง[[พระเจ้าไซรัสมหาราช]]ทรงก่อตั้งใน 550 ปีก่อน ค.ศ. ซึ่งเมื่อแผ่อาณาเขตไพศาลที่สุดนั้นล้วนกินส่วนสำคัญของโลกโบราณ ตั้งแต่บางส่วนของคาบสมุทรบอลข่าน ([[เธรซ]] [[มาซิโดเนีย (ภูมิภาค)|มาซิโดเนีย]] [[บัลแกเรีย]] [[Paeonia|พีโอเนีย]]) และยุโรปตะวันออกทางทิศตะวันตก จดลุ่มแม่น้ำสินธุทางทิศตะวันออก ทำให้เป็นจักรวรรดิใหญ่สุดในโลกในขณะนั้น จักรวรรดิล่มสลายใน 330 ปีก่อน ค.ศ. ให้หลังการพิชิตของ[[อเล็กซานเดอร์มหาราช]] [[จักรวรรดิพาร์เธีย]]กำเนิดขึ้นจากเถ้าถ่านแล้วต่อด้วย[[จักรวรรดิแซสซานิด|ราชวงศ์แซสซานิด]]ใน ค.ศ. 224 ซึ่งอิหร่านกลายเป็นชาตินำในโลกอีกครั้ง ร่วมกับ[[จักรวรรดิโรมัน]]-[[จักรวรรดิไบแซนไทน์|ไบแซนไทน์]] เป็นเวลากว่าสี่ศตวรรษ
เส้น 73 ⟶ 76:
 
ประเทศอิหร่านเป็นสมาชิกผู้ก่อตั้ง[[สหประชาชาติ]] [[องค์การความร่วมมือเศรษฐกิจ]] [[ขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด]] [[องค์การความร่วมมืออิสลาม]]และ[[โอเปก]] ระบบการเมืองของประเทศยึดตามรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1979 ซึ่งมีส่วนที่เป็น[[ประชาธิปไตย]][[ระบบรัฐสภา]]กับ[[เทวาธิปไตย]]โดยนักนิติศาสตร์อิสลามภายใต้มโนทัศน์ผู้นำสูงสุด เป็นประเทศพหุวัฒนธรรมที่ประกอบด้วยหลายกลุ่มชาติพันธุ์และภาษา โดยผู้อยู่อาศัยส่วนมากนับถือนิกายชีอะฮ์อย่างเป็นทางการและ[[ภาษาเปอร์เซีย]]เป็นภาษาราชการ
 
Piranshahr city เป็นอารยธรรมที่เก่าแก่ที่สุดของอิหร่านที่มีประวัติยาวนานถึง 8000 ปี <ref>https://persiadigest.com/Piranshahrs-8000-year-old-artifacts-unearthed</ref> <ref>https://nation.com.pk/08-Jan-2019/8-000-years-old-artifacts-unearthed-in-iran</ref> <ref>https://pk.shafaqna.com/EN/AL/15972</ref> <ref>https://newspakistan.tv/8000-years-old-artifacts-unearthed-in-iran/</ref>
 
== ภูมิศาสตร์ ==