|
[[ไฟล์:Thor.jpg|thumb|250px|เทพเจ้าธอร์เข้าณรงค์ยุทธกับเหล่ายักษ์]]
'''เทพปกรณัมประมวลเรื่องปรัมปรานอร์ส'''หรือ'''เทพปกรณัมประมวลเรื่องปรัมปราสแกนดิเนเวีย'''เป็น[[เทพปกรณัมประมวลเรื่องปรัมปรา]]ของ[[กลุ่มชนเจอร์แมนิก|ชนเจอร์แมนิกเหนือ]] และเป็นส่วนหนึ่งของ[[เพกัน|ศาสนาเก่าแก่]]ของชาวนอร์สซึ่งเป็นความเชื่อพหุเทวนิยม และยังคงเล่าสืบเนื่องกันมาแม้ภายหลังจากชาวสแกนดิเนเวียหันมานับถือศาสนาคริสต์ จนกลายมาเป็นคติชาวบ้านสแกนดิเนเวียแห่งสมัยใหม่ เทพปกรณัมประมวลเรื่องปรัมปรานอร์สเป็นการกระจายขึ้นเหนือสุดของ[[รายพระนามเทวดาเจอร์แมนิก|เทพปกรณัมประมวลเรื่องปรัมปราเจอร์มานิก]] โดยประกอบด้วยนิทานเทวดา และวีรบุรุษต่าง ๆ จากแหล่งที่มาจำนวนมากทั้งก่อนและหลังยุค[[เพกัน]] ซึ่งรวมถึงวรรณกรรมของชาวไอซ์แลนด์ที่เขียนขึ้นใน[[สมัยกลาง]] หลักฐานทางโบราณคดีและประเพณีพื้นบ้าน
เทพเจ้าองค์สำคัญในเทพปกรณัมประมวลเรื่องปรัมปรานอร์ส ได้แก่ [[ธอร์]]เทพสายฟ้าผู้มีค้อนใหญ่เป็นอาวุธ โดยเป็นเทพนักรบผู้พิทักษ์มนุษยชาติ ฯ [[โอดิน]] เทพเจ้าพระเนตรเดียว ผู้ทรงขวนขวายหาความรู้ในโลกฐาตุทั้งหลาย และพระราชทาน[[อักษรรูน]]ให้แก่มนุษย์; [[เฟรยา]] (Freyja) เทพสตรีผู้ทรงสิริโฉม ผู้ใช้เวทมนตร์ (seiðr) และทรงฉลองพระองค์คลุมขนนก ผู้ทรงม้าเข้าสู่สมรภูมิเพื่อเลือกเอาดวงวิญญาณในหมู่ผู้ตาย; [[Skaði|สคาดดี]] (Skaði) [[โยตุน|ยักขินี]]และเทวีแห่งการ[[สกี]] ผู้อาศัยอยู่ท่ามกลางฝูงหมาป่าบนภูเขาในฤดูหนาว; [[นโยร์ด]] (Njörðr) เทพเจ้าทรงฤทธิ์ผู้อาจปราบได้ทั้งทะเลและไฟและยังประทานความมั่งคั่งและที่ดิน; [[เฟรย์ (เทพเจ้านอร์ส)|เฟรย์]] (Freyr) ผู้นำสันติภาพและความเพลิดเพลินสู่มนุษยชาติ ผ่านทางฤดูกาลและการกสิกรรม; [[อีดุนน์]] (Iðunn) เทพเจ้าผู้ทรงรักษาแอปเปิลที่ให้ความเยาว์วัยชั่วนิรันดร์; [[Heimdallr|เฮม์ดาลร์]] (Heimdallr) เทพเจ้าลึกลับผู้ประสูติแต่มารดาเก้าตน ทรงสามารถฟังเสียงหญ้าโต มีพระทนต์เป็นทองคำ และมีเขาสัตว์ที่เป่าได้ดังกึกก้อง; และ[[โยตุน]][[โลกิ]] ผู้นำโศกนาฏกรรมมาสู่ทวยเทพโดยวางแผนให้[[บัลเดอร์ (เทพเจ้านอร์ส)|บัลเดอร์]] (Baldr) พระโอรสแห่งเทพเจ้า[[ฟริกก์]] ต้องตาย เป็นต้น
เทพปกรณัมประมวลเรื่องปรัมปรานอร์สจัดเหล่าเทพเจ้าออกเป็นสองกลุ่ม คือ พวก[[อัสร์]] (Æsir) ซึ่งมีรากคำเดียวกับ "อสูร" ในภาษาสันสกฤต ได้แก่ พวกเทพเจ้าองค์สำคัญๆในเทพวิหารของนอร์ส (เช่น โอดิน, ธอร์, ฟริกก์, บัลเดอร์ ฯลฯ) พวกหนึ่ง และ พวกวาเน็น หรือ[[วานร์]] อันเป็นเหล่าเทพที่มีความเกี่ยวพันกับความอุดมสมบูรณ์ ปัญญาเฉลียวฉลาด ธรรมชาติ และการรู้อนาคตอีกพวกหนึ่ง ทั้งสองพวกเข้าทำสงครามกันมาแต่ดึกดำบรรพ์ จนในที่สุดรู้ว่าตนมีอำนาจเท่าๆกัน นอกจากนี้ในโลกยังมีสัตว์และเผ่าในเทพนิยายอยู่อีกนานับประการ (เช่น ยักษ์, คนแคระ, เอลฟ์, และภูตในแผ่นดิน)
จักรวาลวิทยาของนอร์สประกอบด้วยโลกเก้าโลก ซึ่งขนาบ[[อิกดระซิล]] ต้นไม้แห่งเอกภพ โลกมนุษย์ในจักรวาลวิทยานอร์สมีชื่อเรียกว่า [[มิดการ์]] นอกจากนี้ยังมีภพหลังความตายอยู่หลายภพซึ่งมีเทพเจ้าพิทักษ์รักษาอยู่แตกต่างกัน ในตำนานของนอร์สมีตำนานสร้างโลกอยู่หลายแบบ มีการทำนายว่าโลกเหล่านี้จะกำเนิดใหม่หลังเหตุการณ์[[แรกนะร็อก]] เมื่อเกิดการยุทธ์มโหฬารระหว่างเหล่าทวยเทพและฝ่ายศัตรู และโลกถูกเพลิงประลัยกัลป์หุ้มเพื่อถือกำเนิดใหม่ ที่นั่น เทพเจ้าที่เหลือรอดจะประชุม แผ่นดินจะเขียวอุดม และมนุษย์สองคนจะเพิ่มประชากรโลกอีกครั้ง
== แหล่งที่มาของตำนาน ==
[[ไฟล์:Rökstenen.jpg|thumb|190px|[[ร็อกรูนสโตน]] (Rök Runestone), ตั้งอยู่ที่ประเทศสวีเดน มีข้อความจารีกในอักษรรูนอ้างถึงเรื่องราวในเทพปกรณัมประมวลเรื่องปรัมปรานอร์ส]]
[[ไฟล์:Snorre Sturluson-Christian Krohg.jpg|thumb|right|upright|[[สนอร์ริ สตูร์ลูสัน]] (Snorri Sturluson) กวีและนักบันทึกประวัติศาสตร์ชาวไอซ์แลนด์ ผู้รจนา[[บทร้อยแก้วเอ็ดดา]]]]
เทพทั้งหลายทรงได้ชี้ทิศให้ทั้งสองหาที่ทางตั้งที่อยู่กันในมิดการ์ด
== ที่อยู่ของเทพ ==
เทพทั้งหลายนั้นทรงได้สร้าง '''แอสการ์ด'''(Asgard) ขึ้น ตามชื่อ'''วงศ์แอเซียร์'''(Aesir) ของตน ที่นี่ไม่ต้องการสงคราม ไม่มีการสู้รบ สันติภาพคงอยู่ตลอดไป ตราบเท่าที่เทพอีเซอร์ปกครองโลก
== ต้นอิกกราซิล ==
[[ไฟล์:GodIgdrasil.jpg|thumb|250px|กลางแดนสวรรค์ มีไม้อยู่ต้นหนึ่ง ต้นอิกกราซิล]]
กลางแดนสวรรค์ มีไม้อยู่ต้นหนึ่ง เป็นไม้แอช (Ash) ชื่อ อิกกราซิล (Igrasil หรือ Yggrasil) โอบรับโลกทั้งเก้า ไม่ว่า [[สวรรค์]] โลกมนุษย์ โลกยักษ์ โลกคนแคระ โลกเอลฟ์ ไว้กับกิ่งก้านสาขา และรากของมัน
โลกมนุษย์อยู่ภายใต้ร่มเงากิ่งก้านสาขา ยอดไม้ระเมฆบนท้องฟ้า ความแข็งแกร่งของไม้ทำให้โลกทั้งหมดตั้งอยู่อย่างมั่นคง
* คอสมอส, '''ตำนานเทพชาวเหนือ'''; กรุงเทพฯ: เครือเถา, กันยายน 2546
*
[[หมวดหมู่:เทพปกรณัมประมวลเรื่องปรัมปรานอร์ส| ]]
| 