ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ย็อนซันกุน"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
บรรทัด 8:
| death_date = [[ค.ศ. 1506]]
| father = [[พระเจ้าซองจง]]
| mother = [[พระมเหสีแจฮยอน จากตระกูลยุนเจฮ็อน]] (อดีตมเหสีในพระเจ้าซองจง)
| spouse-type = พระมเหสี
| spouse = พระมเหสีวอนซาน ตระกูลชิน
บรรทัด 15:
|dynasty = [[ราชวงศ์โชซอน|โชซอน]]
| reign = [[ค.ศ. 1494]]-[[ค.ศ. 1506]]
| succession = ประมุขแห่งเกาหลี
| พิธีบรมราชาภิเษก =
| reign-type1 = ระยะเวลาครองราชย์
บรรทัด 34:
}}
 
'''เจ้าชายย็อนซัน''' ({{เกาหลี|연산군|ฮันจา=燕山君|MC2000=Yeonsangun|MR=Yŏnsan'gun}} ค.ศ. 1476 - ค.ศ. 1506) เป็นประมุของค์ที่ 10 แห่งราชวงศ์โชซอน (ค.ศ. 1494 - ค.ศ. 1506) ทรงได้ชื่อว่าเป็นกษัตริย์เกาหลีที่อื้อฉาวที่สุด รัชสมัยของพระองค์มีแต่ความวุ่นวาย จนทรงถูกกระทำรัฐประหารยึดอำนาจในค.ศ. 1506 ทรงถูกถอดพระยศจากกษัตริย์ลงมาเป็นเจ้าชายธรรมดา และไม่ได้รับพระนามที่พระสุสาน
 
เจ้าชายย็อนซันประสูติเมื่อค.ศ. 1476 เป็นพระโอรสของ[[พระเจ้าซองจงแห่งโชซอนซ็องจงแห่งโชซ็อน|พระเจ้าซองจงซ็องจง]]กับพระมเหสีจากตระกูลยุน เรียกว่า ''วอนจา'' (원자, 元子) คือ พระโอรสองค์แรกที่ประสูติแต่พระมเหสี แต่พระราชมารดาทรงได้ชื่อว่ามีความหึงหวงอย่างมากและด้วยความกดดันจากพระพันปีอินซู พระอัยยิกาของ''วอนจา''จึงปลดพระมเหสียุนจากตำแหน่งและเนรเทศออกนอกวังไปในค.ศ. 1479 และถูกสำเร็จโทษไปในค.ศ. 1482 ''วอนจา''จึงทรงอยู่ภายใต้การเลี้ยงดูของพระมเหสีองค์ใหม่ คือ พระมเหสีจองฮย็อน (정현왕후, 貞顯王后) และในค.ศ. 1483 ''วอนจา''ก็ได้รับการสถาปนาเป็นเจ้าชายรัชทายาท
 
เมื่อพระเจ้าซองจงสวรรคตในค.ศ. 1494 เจ้าชายรัชทายาทจึงขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์องค์ต่อไป ขุนนางที่มีอำนาจมาตั้งแต่รัชสมัยของพระเจ้าซองจงได้แก่ยุนพิลซัง (윤필상, 尹弼商) ลีกึกดน (이극돈, 李克墩) และยูจากวาง (유자광, 柳子光) ก็ยังคงมีอำนาจต่อ ขณะเดียวกันต้องต่อสู้กับการโจมตีของขุนนางฝ่ายซาริม (사림파, 士林派)
 
ในค.ศ. 1498 ขณะมีการจัดทำบันทึกประวัติศาสตร์รัชกาลพระเจ้าซองจงนั้น คิมอิลซุน (김일손, 金馹孫) ขุนนางฝ่ายซาริมคนหนึ่ง ได้อ้างอิงข้อความจากหนังสือเรื่อง ''ความเสียใจต่อพระองค์ผู้ทรงธรรม'' (조의제문, 弔義帝文) ของ [[คิมจงจิก]] (김종직, 金宗直) ขุนนางสมัยพระเจ้าซองจงและอาจารย์ของตน มาเขียนในบันทึกประวัติศาสตร์ว่าการยึดอำนาจของ[[พระเจ้าเซโจ]]จาก[[เจ้าชายโนซาน]] (노산군, 魯山君) นั้นไม่มีความชอบธรรม เป็นเหตุให้เจ้าชายย็อนซันถึงกับเปิดอ่านบันทึกประวัติศาสตร์ซึ่งเป็นสิ่งที่ต้องห้าม<ref>http://www.koreanhistoryproject.org/Ket/C10/E1002.htm</ref> ลีกึกดนและยูจากวางจึงทูลยุยงให้เจ้าชายย็อนซันทำการกวาดล้างขุนนางฝ่ายซาริมจากการกล่าวหาว่าพระเจ้าเซโจซึ่งเป็นพระปัยกานั้นขาดความชอบธรรมในการครองราชย์ เรียกว่า '''การสังหารหมู่ปราชญ์ปีมูโอ''' (무오사화, 戊午士禍) ขุนนางและนักปราชญ์ฝ่ายซานิมจำนวนมากถูกประหารชีวิตและเนรเทศ ส่วนคนที่ตายไปแล้วเช่นคิมจงจิกนั้นก็ได้ถูกขุดศพขึ้นมาทำลาย
 
พระเจ้าซองจงมีรับสั่งให้ปิดเรื่องการสำเร็จโทษอดีตพระมเหสียุนเป็นความลับ แต่ในค.ศ. 1504 ลิมซาฮง (임사홍, 任士洪) และชินซูกึน (신수근, 愼守勤) ได้ทูลเรื่องนี้แก่เจ้าชายย็อนซัน ทำให้พิโรธมากและสั่งประหารชีวิตทุกคนที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการให้ร้ายพระราชมารดาแม้เพียงเล็กน้อย เรียกว่า '''การสังหารหมู่ปราชญ์ปีคัปจา''' (갑자사화, 甲子士禍) ขุนนางผู้ใหญ่ในสมัยพระเจ้าซองจงเช่นยุนพิลซังล้วนถูกสำเร็จโทษทั้งหมด คนที่เสียชีวิตไปแล้วเช่นฮันมยองฮีก็ถูกขุดศพขึ้นมาทำลาย พระสนมของพระเจ้าซองจง คือ พระสนมควีอิน ตระกูลจอง (귀인 정씨, 貴人 鄭氏) และพระสนมควีอิน ตระกูลออม (귀인 엄씨, 貴人 嚴氏) ถูกสำเร็จโทษและนำพระศพไปทำลาย<ref>http://www.koreanhistoryproject.org/Ket/C10/E1003.htm</ref> รวมทั้งเจ้าชายอันยาง (안양군, 安陽君) และเจ้าชายพงอัน (봉안군, 鳳安君) พระอนุชาที่เป็นพระโอรสของพระสนมจอง ก็ถูกสำเร็จโทษและทำลายพระศพเช่นกัน เจ้าชายย็อนซันสถาปนาพระราชมารดาขึ้นใหม่เป็น พระมเหสีเจฮอน (제헌왕후, 齊獻王后) ทำให้พระหมื่นปีอินซู (인수대왕대비, 仁粹大王大妃) ไม่พอพระทัยเป็นอย่างยิ่ง เกิดการวิวาทกันจนเจ้าชายย็อนซันทำร้ายพระวรกายของพระหมื่นปีอินซูจนสิ้นพระชนม์
 
นับแต่นั้นมาราชสำนักก็เข้าสู่กลียุค ใครก็ตามที่ขัดพระทัยของเจ้าชายย็อนซัยแม้เพียงน้อยนิดล้วนถูกประหารชีวิต เจ้าชายย็อนซันทรงเลิกสนพระทัยกิจการบ้านเมืองและประพฤติตนเหลวแหลกใช้จ่ายฟุ่มเฟือย ทรงให้นางโลมหรือคีแซงเข้ามาอยู่ในพระราชวังเพื่อหลับนอนและสรรหาหญิงงามจากทั่วอาณาจักร โดยเฉพาะนางโลมที่ชื่อว่า จางนกซู (장녹수, 張綠水) ซึ่งเจ้าชายย็อนซันแต่งตั้งให้เป็นพระสนม เจ้าชายย็อนซันทรงล่วงเกินภรรยาของขุนนางทั้งหลาย รวมทั้งพระชายาซึงพยอง (승평부부인, 昇平府夫人) พระชายาของเจ้าชายโวลซานพระปิตุลา จนพระชายาต้องทำอัตวินิบาตกรรมเพื่อหนีความอัปยศ
 
ในค.ศ. 1506 กลุ่มขุนนางประกอบด้วย พัควอนจง[[พัก วอนจง]] (박원종, 朴元宗 เชษฐาของพระชายาซึงพยอง) [[ซองฮีอันฮึยอัน]] (성희안, 成希顔) [[ยูซุนจอง]] (유순정, 柳順汀) ฯลฯ กระทำการยึดอำนาจนำทัพเข้าบุกพระราชวังคยองบก ปลดเจ้าชายย็อนซันลงจากบัลลังก์ ลดพระยศให้เป็นเจ้าชายธรรมดามีพระนามว่า '''เจ้าชายย็อนซัน''' แล้วเนรเทศไปเกาะคังฮวาพร้อมกับอดีตพระมเหสี คณะรัฐประหารจึงยกเจ้าชายจินซอง (진성대군, 晉城大君) พระอนุชาต่างพระราชมารดาของเจ้าชายย็อนซัน พระโอรสของพระมเหสีจองฮย็อน ขึ้นครองราชย์เป็น[[พระเจ้าจุงจง]] เรียกเหตุการณ์นี้ว่า '''รัฐประหารพระเจ้าจุงจง''' (중종반정, 中宗反正) ไม่นานนักเจ้าชายย็อนซันก็สิ้นพระชนม์
 
== พระนามเต็ม ==