ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระราชปิตุลา บรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ล ลบภาพที่มีปัญหาลิขสิทธิ์เกิน 7 วันด้วยบอต |
พุทธามาตย์ (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 1:
{{infobox royalty
|
▲| ชื่อ = สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข <br> เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ <br> กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช
▲| ภาพ = ไฟล์:Prince Bhanurangsi Savangwongse.jpg
▲| พระอิสริยยศ = [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ|สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ]] ชั้น 4
| succession1 = อธิบดีกรมไปรษณีย์และโทรเลข
| succession2 = เสนาบดีกระทรวงกลาโหม
▲| ราชวงศ์ = [[ราชวงศ์จักรี]]
|
| birth_place = [[พระบรมมหาราชวัง]], [[กรุงเทพมหานคร]], [[ไทย]] | death_style = ทิวงคต
| ทิวงคต = {{วันตายและอายุ|2471|6|13|2402|1|11}}<br>[[วังบูรพาภิรมย์]], [[กรุงเทพมหานคร]], [[ไทย]]▼
| death_date = {{วันตายและอายุ|2471|6|13|2402|1|11}}
| พระบิดา = [[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]▼
▲|
| พระมารดา = [[สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี]]▼
| หม่อม = หม่อมเลี่ยม ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา<br>[[หม่อมแม้น ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา]]<br>หม่อมสุ่น ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา<br>หม่อมลับ ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา<br>[[หม่อมเล็ก ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา]]<br />หม่อมเยี่ยม ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา<br />หม่อมย้อย ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา▼
| spouse-type = หม่อม
| พระโอรส/ธิดา = 14 พระองค์▼
▲|
}}
จอมพล จอมพลเรือ '''สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช''' (11 มกราคม พ.ศ. 2402 - 13 มิถุนายน พ.ศ. 2471) เป็นพระราชโอรสใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]และ[[สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี]] เป็นพระราชโอรสลำดับสุดท้ายในพระบรมราชชนนี เมื่อพระบรมราชชนนีสวรรคตสมเด็จเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ พระชันษาเพียง 2 ปี
สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ชาววังมักเอ่ยพระนามอย่างลำลองว่า "สมเด็จพระราชปิตุลาฯ" ส่วนชาวบ้านมักออกพระนามว่า "สมเด็จวังบูรพา" เพราะทรงมีวังชื่อว่า "[[วังบูรพาภิรมย์]]" ซึ่งก็คือตำแหน่งที่เป็นย่านวังบูรพาในปัจจุบัน
ทรงเป็นผู้ให้กำเนิด
== พระประวัติ ==
=== เมื่อทรงพระเยาว์ ===
สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เป็นพระราชโอรสใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ที่ประสูติแต่[[สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี]] พระองค์ประสูติเมื่อวันพุธ เดือนยี่ แรม 4 ค่ำ ปีมะแม เอกศก จุลศักราช 1221 ตรงกับวันที่ 11 มกราคม พ.ศ. 2402<ref>''ราชสกุลวงศ์'', หน้า 65</ref> (นับแบบปัจจุบันตรงกับปี พ.ศ. 2403) ณ พระตำหนักที่ประทับเดิมของ[[สมเด็จพระศรีสุลาไลย]] ภายใน[[พระบรมมหาราชวัง]] สมเด็จพระบรมชนกนาถทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดการสมโภชขึ้นเมื่อพระ
พระองค์มีพระเชษฐาและพระเชษฐภคินีร่วมพระมารดารวม 3 พระองค์ ได้แก่ [[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจันทรมณฑล กรมหลวงวิสุทธิกระษัตริย์]] และ[[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์]]
▲สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เป็นพระราชโอรสใน[[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ที่ประสูติแต่[[สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี]] พระองค์ประสูติเมื่อวันพุธ เดือนยี่ แรม 4 ค่ำ ปีมะแม เอกศก จุลศักราช 1221 ตรงกับวันที่ 11 มกราคม พ.ศ. 2402 ณ พระตำหนักที่ประทับเดิมของ[[สมเด็จพระศรีสุลาไลย]] ภายใน[[พระบรมมหาราชวัง]] สมเด็จพระบรมชนกนาถทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดการสมโภชขึ้นเมื่อพระชนมพรรษาได้ 3 วัน และสมโภชเดือน ตามลำดับ ณ พระตำหนักที่ประสูติ
เมื่อพระ
▲เมื่อพระชนมพรรษาได้ 12 ปี พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระบรมเชษฐาธิราชทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการแห่รับ[[พระสุพรรณบัฏ]]เป็น '''สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์''' และโปรดเกล้าฯ ให้มีพระราชพิธีโสกันต์ ณ [[พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท]] เมื่อพระองค์มีพระชนมพรรษาได้ 13 ปี หลังจากนั้น พระองค์ผนวชเป็นสามเณร ณ พระอุโบสถ [[วัดพระศรีรัตนศาสดาราม]] โดยมี[[สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์]] เป็นพระอุปัชฌาย์ แล้วเสด็จออกไปประทับ ณ พระตำหนักปั้นหยา [[วัดบวรนิเวศวิหาร]] ซึ่งเป็นพระตำหนักที่ประทับเดิมของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อครั้งที่พระองค์ออกผนวช เมื่อครบพรรษาจึงลาผนวช
=== การศึกษา ===
พระองค์ทรงเริ่มต้นการศึกษาเล่าเรียนในสำนักของครูผู้หญิงแล้วทรงเริ่มศึกษาด้วยพระองค์เองเรื่อยมา หลังจากนั้นจึงทรงเล่าเรียนหนังสือขอมและบาลีที่สำนักพระยาปริยัตติธรรมธาดา (เปี่ยม) เมื่อผนวชเป็นสามเณร พระองค์ทรงวิชาทางพุทธศาสตร์ในสำนักสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ณ วัดบวรนิเวศวิหาร
หลังจากนั้น พระองค์ทรงศึกษาวิชาการทหารในสำนักกรมทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ตั้งแต่
=== การรับราชการ ===
พระองค์ทรงได้รับการโปรดเกล้าฯ รับราชการทหารครั้งแรกในตำแหน่งนายทหารพิเศษแต่งเครื่องยศชั้นนายร้อยโท [[กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์]] เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินประพาสสิงคโปร์ (ครั้งที่ 2) และพม่าส่วนของอังกฤษตลอดประเทศอินเดีย รวมทั้งหัวเมืองขึ้นของกรุงสยามตามชายทะเลฝั่งตะวันตกของแหลมมลายู
บรรทัด 47:
สมเด็จเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ ทรงประทับอยู่ ณ ตำหนักหอนิเพทพิทยาคม ริมประตูศรีสุนทร ใน[[พระบรมมหาราชวัง]] ซึ่งเป็นสถานที่ที่ทรงศึกษาภาษาอังกฤษร่วมกับเจ้านายที่เป็นพระเจ้าน้องยาเธอพระองค์อื่นๆ เมื่อยังทรงพระเยาว์ ต่อมาแม้การสอนภาษาอังกฤษที่นั่นจะยกเลิกไป แต่เจ้านายก็ยังเสด็จไปชุมนุมกันที่ตำหนักหอนิเพทพิทยาคม
สมเด็จเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ ได้ทรงชักชวนพระเจ้าน้องยาเธอบางพระองค์ ช่วยกันจดข่าวในพระราชสำนักแต่ละวันมาพิมพ์เผยแพร่เป็นหนังสือพิมพ์ข่าวรายวัน เจ้านายที่ทรงร่วมจดข่าวในครั้งเริ่มแรกมี 6 พระองค์ คือ พระเจ้าน้องยาเธอ [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
สมเด็จเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ ทรงดำริให้มีคนเดินส่งหนังสือแก่ผู้รับหนังสือทุกๆ คน ทุกๆ เช้า โดยคิดเงินค่าสมาชิก และเมื่อคนส่งหนังสือไปส่งหนังสือที่บ้านสมาชิกผู้ใดแล้ว ผู้นั้นจะฝากจดหมายส่งถึงสมาชิกผู้หนึ่งผู้ใดก็ได้ โดยจะต้องซื้อแสตมป์ปิดจดหมายของตนที่จะฝากไปส่งและลงชื่อของตนเองทับแสตมป์แทนตราเพื่อให้เป็นแสตมป์ที่จะนำไปใช้อีกไม่ได้ แสตมป์นั้นทำเป็นพระรูปเหมือนอย่างที่พิมพ์ไว้ข้างหน้าหนังสือ COURT ขายดวงละอัฐและให้ซื้อได้จากโรงพิมพ์หนังสือข่าวราชการ ราคาค่าจ้างส่งจดหมายมีอัตราต่างกัน ถ้าอยู่ในคูพระนครชั้นใน ติดแสตมป์หนึ่งอัฐ ถ้านอกคูพระนครออกไป ผู้ส่งต้องติดแสตมป์ 2 อัฐ
บรรทัด 53:
=== กิจการไปรษณีย์ ===
การจัดส่ง '''หนังสือ COURT''' และ '''หนังสือข่าวราชการ''' ของคนส่งหนังสือที่ทำหน้าที่รับส่งจดหมายระหว่างสมาชิกด้วย นับเป็นจุดเริ่มของการมี บุรุษไปรษณีย์ และการใช้แสตมป์ติดบนจดหมายที่สมาชิกของหนังสือ COURT และหนังสือข่าวราชการส่งถึงกัน จึงเป็นจุดเริ่มของการไปรษณีย์ขึ้นในประเทศไทย เมื่อ[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]มีพระราชประสงค์ให้มีการไปรษณีย์และโทรเลขขึ้นในประเทศไทย ทรงเห็นว่าสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช มีพระทัยใส่ในเรื่องการไปรษณีย์ จึงมีพระราชดำรัสสั่งให้สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ตั้งกรมไปรษณีย์ และกรมโทรเลข ขึ้นเมื่อวันที่ 4 สิงหาคม พ.ศ. 2426 ทรงได้รับตำแหน่งอธิบดีกรมไปรษณีย์ และกรมโทรเลข เป็นพระองค์แรกของประเทศไทย ต่อมาในปี พ.ศ. 2441 ทั้ง 2 กรมนี้ได้รวมเป็นกรมเดียวกัน มีชื่อใหม่ว่า '''[[กรมไปรษณีย์โทรเลข]]'''
== การทิวงคต ==
สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ประชวรพระโรคพระอันตะอักเสบมาหลายวัน จนเสด็จทิวงคตในวันที่ 13 มิถุนายน พ.ศ. 2471 เวลา 18.27 น. ณ ตำหนักวังบูรพาภิรมย์ สิริพระชันษา {{อายุปีและวัน|2403|1|11|2471|6|13}} วันต่อมาเวลา 17.10 น. พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ มาพระราชทานน้ำสรงพระศพ เจ้าพนักงานเชิญประกอบพระโกศทองรองทรงบนแว่นฟ้าสามชั้น แวดล้อมด้วยเครื่องสูง 5 ชั้น 10 องค์ ชุมสาย 4 แถว แล้วทรงทอดผ้าไตร 40 พับ พระสงฆ์มี[[พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า]] ทรงเป็นประธาน สวดสดับปกรณ์ ถวายอนุโมทนา แล้วเสด็จฯ กลับ<ref>{{cite journal|journal=ราชกิจจานุเบกษา|volume=45|issue=ง|pages=957-958|title=ข่าวทิวงคต สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข|url=http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2471/D/957.PDF|date=17 มิถุนายน 2471|accessdate=22 ธันวาคม 2561|language=ไทย}}</ref>
== พระโอรสและพระธิดา ==
สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ทรงเป็นต้นราชสกุลภาณุพันธุ์ ทรงเษกสมรสกับ '''[[หม่อมแม้น ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา|หม่อมแม้น]]''' (สกุลเดิม: บุนนาค) ธิดา[[เจ้าพระยาสุ
| ผู้แต่ง = หม่อมราชวงศ์มาลินี จักรพันธุ์
| ชื่อหนังสือ = ต้นกำเนิดที่เกิดเหตุ... เจ้าชายดาราทอง
เส้น 129 ⟶ 132:
* '''[[พ.ศ. 2455]] :''' [[ไฟล์:Ratana Varabhorn Order of Merit ribbon.png|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนวราภรณ์]]
* '''[[พ.ศ. 2461]] :''' [[ไฟล์:Order of Rama 1st Class ribbon.png|80px]] [[เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีศักดิ์รามาธิบดี]] ชั้นที่ 1 ([[เสนางคะบดี]])
{{ม.ป.ช.|2456}}
{{ม.ว.ม.|2463}}
* '''[[พ.ศ. 2447]] :''' [[ไฟล์:King Rama IV Royal Cypher Medal (Thailand) ribbon.png|80px|border]] [[เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4]] ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2447/032/564.PDF พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชการที่ ๔], เล่ม ๒๑, ตอน ๓๒, ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗, หน้า ๕๖๔ </ref>
* '''[[พ.ศ. 2444]] :''' [[ไฟล์:King Rama V Royal Cypher Medal (Thailand) ribbon.png|80px|border]] [[เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5]] ชั้นที่ 1 (จ.ป.ร.1)
เส้น 164 ⟶ 167:
|}
=== พระ
* พระบิดาแห่งการไปรษณีย์ไทย<ref>https://www.nectec.or.th/schoolnet/library/create-web/10000/sociology/10000-5820.html</ref>
เส้น 183 ⟶ 186:
| 4 = 4. (=24.) [[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]]
| 5 = 5. (=25.) [[สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี]]
| 6 = 6. [[
| 7 = 7. [[หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา]]
| 8 = 8. [[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]]
| 9 = 9. [[สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี]]
| 10 = 10. [[เจ้าขรัวเงิน]]
| 11 = 11. [[สมเด็จพระเจ้า
| 12 = 12. [[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]
| 13 = 13. [[เจ้าจอมมารดาทรัพย์]]
| 14 = 14. บุศย์
| 15 = 15. แจ่ม
| 16 = 16. (=22.) [[สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก
| 17 = 17. (=23.) พระอัครชายา (ดาวเรือง)
| 18 = 18. ทอง
| 19 = 19. [[สมเด็จพระรูป
| 20 = 20. เศรษฐีจีนฮกเกี้ยนแซ่ตัน
| 21 = 21. น้องสาวของท่านผู้หญิงน้อย<br>ภรรยาของเจ้าพระยาชำนาญบริรักษ์ (อู่)
| 22 = 22. (=16.) [[สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก
| 23 = 23. (=17.) พระอัครชายา (ดาวเรือง)
| 24 = 24. (=4.) [[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย]]
เส้น 213 ⟶ 216:
== อ้างอิง ==
; เชิงอรรถ
{{รายการอ้างอิง|2}}
; บรรณานุกรม
* Jeffy Finestone, สมุดพระรูปพระราชโอรส พระราชธิดาและพระราชนัดดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) (แปลโดยชาคริต ชุ่มวัฒนะ), โลมาโฮลดิ้ง, พ.ศ. 2543▼
{{เริ่มอ้างอิง}}
* {{อ้างหนังสือ| ผู้แต่ง = สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตรื กรมศิลปากร| ชื่อหนังสือ = ราชสกุลวงศ์| URL = http://bcnnon.ac.th/webnon/Load/2013/01/king22.pdf| จังหวัด = กรุงเทพฯ| พิมพ์ที่ = สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตรื กรมศิลปากร| ปี = 2554| ISBN = 978-974-417-594-6| จำนวนหน้า = 296| หน้า = 77-78}}
▲* Jeffy Finestone
{{จบอ้างอิง}}
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
* [http://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?ID=921 หนังสือ COURT ข่าวราชการ : ความเชื่อมโยงสู่การก่อกำเนิดไปรษณีย์ไทย]
เส้น 222 ⟶ 229:
{{เริ่มกล่อง}}
{{สืบตำแหน่ง
| รูปภาพ = Emblem of the Royal Thai Navy.svg
| ตำแหน่ง = [[รายนามผู้บัญชาการทหารเรือไทย|ผู้บัญชาการทหารเรือไทย]]
| จำนวนตำแหน่ง =
| ก่อนหน้า = [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต|จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
| จำนวนก่อนหน้า =
| ถัดไป = นายพลเรือเอก [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
| จำนวนถัดไป =
| ช่วงเวลา = ผู้กำกับราชการกระทรวงทหารเรือ<br>[[19 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2463]] - [[31 สิงหาคม]] [[พ.ศ. 2465]]
}}
{{สืบตำแหน่ง
| รูปภาพ =
| ตำแหน่ง = [[รายนามผู้บัญชาการทหารเรือไทย|ผู้บัญชาการทหารเรือไทย]]
เส้น 243 ⟶ 244:
| ก่อนหน้า = [[พระยาชลยุทธโยธินทร์ (อองเดร ดู เปลซี เดอ ริเชอลิเออ)|นายพลเรือโท พระยาชลยุทธโยธินทร์<br> (อองเดร ดู เปลซี เดอ ริเชอลิเออ)]]
| จำนวนก่อนหน้า =
| ถัดไป = [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต|จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
| จำนวนถัดไป =
| ช่วงเวลา = รั้งตำแหน่งผู้บัญชาการกรมทหารเรือ<br>[[29 มกราคม]] [[พ.ศ. 2444]] - [[16 กุมภาพันธ์]] [[พ.ศ. 2445]]<br>
เส้น 249 ⟶ 250:
}}
{{สืบตำแหน่ง
| รูปภาพ = Emblem of the Ministry of Defence of Thailand.svg
| ตำแหน่ง = [[รายนามเสนาบดีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมของไทย|เสนาบดีกระทรวงกลาโหม]]
| จำนวนตำแหน่ง =
| ก่อนหน้า = [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
| จำนวนก่อนหน้า =
| ถัดไป = [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
| จำนวนถัดไป =
| ช่วงเวลา = [[พ.ศ. 2444]] - [[พ.ศ. 2453]]
}}
{{สืบตำแหน่ง
| รูปภาพ = Emblem of the Royal Thai Army.svg
| ตำแหน่ง = [[รายนามผู้บัญชาการทหารบก|ผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการ]]
| จำนวนตำแหน่ง =
| ก่อนหน้า =
| จำนวนก่อนหน้า =
| ถัดไป = จอมพล [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ
| จำนวนถัดไป =
| ช่วงเวลา = (วาระที่ 2) <br>[[1 เมษายน]] [[พ.ศ. 2442]] - [[8 สิงหาคม]] [[พ.ศ. 2444]]
}}
{{สืบตำแหน่ง
| รูปภาพ =
| ตำแหน่ง = [[รายนามผู้บัญชาการทหารบก|ผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการ]]
เส้น 299 ⟶ 291:
{{เรียงลำดับ|ภาณุรังษีสว่างวงศ์}}
{{อายุขัย|2402|2471}}
[[หมวดหมู่:บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 2402]]
[[หมวดหมู่:เจ้าฟ้าชาย]]
[[หมวดหมู่:กรมพระยา|ภาณุพันธุวงศ์วรเดช]]
[[หมวดหมู่:พระราชโอรสในรัชกาลที่ 4]]
[[หมวดหมู่:ราชสกุลภาณุพันธุ์| ]]
[[หมวดหมู่:องคมนตรีในรัชกาลที่ 5]]
[[หมวดหมู่:องคมนตรีในรัชกาลที่ 6]]
[[หมวดหมู่:องคมนตรีในรัชกาลที่ 7]]
[[หมวดหมู่:รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมไทย]]
▲[[หมวดหมู่:ทหารบกชาวไทย]]
[[หมวดหมู่:จอมพล]]
[[หมวดหมู่:ผู้บัญชาการทหารเรือไทย]]
[[หมวดหมู่:ผู้บัญชาการทหารบกของกองทัพไทย]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ม.จ.ก. (ฝ่ายหน้า)]]
[[หมวดหมู่:สมาชิกเครื่องราชอิสริยาภรณ์ น.ร.]]
|