ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จักรพรรดิซ่งไท่จู่"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
Miwako Sato (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{Infobox monarchroyalty
{{ต้องการอ้างอิง}}
{{ชื่ออื่น|||จักรพรรดิ name = ซ่งไท่จู่}}
| image =ไฟล์: Song Taizu.jpg
{{Infobox monarch
| image_size =
|name=จักรพรรดิซ่งไท่จู่<br />จ้าว ควงอิ้น
| alt =
|succession =จักรพรรดิองค์ที่ 1 แห่งราชวงศ์ซ่งเหนือ
| caption = ฉายาลักษณ์บนม้วนกระดาษแขวนผนัง ปัจจุบันเก็บรักษา ณ [[พิพิธภัณฑ์วังเก่าแห่งชาติ]]ใน[[ไทเป]] [[ไต้หวัน]]
|image =ไฟล์:Song Taizu.jpg
| succession = [[รายพระนามจักรพรรดิราชวงศ์ซ่ง|จักรพรรดิราชวงศ์ซ่ง]]
|father = Zhao Hongyan ([[:zh:趙弘殷|趙弘殷]])
| reign = 4 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 960<ref name="Lorge2015">{{cite book|last=Lorge|first=Peter|title=The Reunification of China: Peace through War under the Song Dynasty|url=https://books.google.com/books?id=5C7uCgAAQBAJ&pg=PT18|accessdate=3 February 2018|date=31 December 2015|publisher=Cambridge University Press|isbn=9781316432273|pages=4–5}}</ref> – 14 พฤศจิกายน ค.ศ. 976
|mother =Lady Du ([[:zh:昭憲太后|杜氏]])
| coronation = กุมภาพันธ์ ค.ศ. 960
|spouse-type = จักรพรรดินี
| successor = [[จักรพรรดิซ่งไท่จง|ซ่งไท่จง]]
|spouse = Empress He ([[:zh:孝惠皇后 (宋太祖)|孝惠皇后]])<br />Empress Wang ([[:zh:王皇后 (宋太祖)|孝明皇后]])<br />Empress Song ([[:zh:孝章皇后|孝章皇后]])
| birth_name = จ้าว ควงอิ้น
|birth_date ={{Birth date|927|3|21|df=y}}
|death_date birth_date = {{Deathbirth date and age|976|11|14|927|3|21|df=y}}
| birth_place = [[ลั่วหยาง]], รัฐ[[ถังยุคหลัง]] (ปัจจุบัน คือ [[ลั่วหยาง]], [[เหอหนาน]], ประเทศจีน)
|death_place = [[ไคฟง]]
|birth_date death_date = {{Birthdeath date and age|976|11|14|927|3|21|df=y}}
|regnal name ='''[[แซ่]]:''' Zhào (趙)
| death_place = [[ไคเฟิง|เปี้ยนจิง]], [[จักรวรรดิซ่ง]] (ปัจจุบัน คือ [[ไคเฟิง]], เหอหนาน, ประเทศจีน)
|birth_name = Kuāngyìn (匡胤)
| burial_date =
|courtesy_name = '''[[Courtesy name]] (字):''' Yuanlang (元朗)</small>
| burial_place = [[ก่งอี้]], เหอหนาน, ประเทศจีน
|reign = [[4 กุมภาพันธ์]] [[ค.ศ. 960]] - [[14 พฤศจิกายน]] [[ค.ศ. 976]] ({{อายุปีและวัน|960|2|4|976|11|14}})
| spouse =
|dynasty = [[ราชวงศ์ซ่ง]] (宋)
| spouse-type =
|temple name = Tàizǔ (太祖)
| issue =
|posthumous name= ''' Emperor Qiyun Liji Yingwu<br />Ruiwen Shende Shenggong<br />Zhiming Daxiao''' <br />啓運立極英武睿文神德聖功<br />至明大孝皇帝
| era dates = '''เจี้ยนหลง''' (Jianlong ,建隆; 4 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 960 - 3 ธันวาคม ค.ศ. 963) <br> '''เฉียนเต่อ'''เฉียนเต๋อ (Qiande ,乾德; 4 ธันวาคม ค.ศ. 963 - 15 ธันวาคม ค.ศ. 968) <br> '''ไคเป่า''' (Kaibao ,開寶; 16 ธันวาคม ค.ศ. 968 - 1421 พฤศจิกายนมกราคม ค.ศ. 976977)
|predecessor = [[ไฉ จงซฺวิ่น|โจวกงตี้]]
| posthumous name = จักรพรรดิ ฉี่-ยฺวิ่น ลี่จี๋ อิงอู่ รุ่ยเหวิน เฉินเต๋อ เชิ่งกง จื้อหมิง ต้าเซี่ยว (啓運立極英武睿文神德聖功至明大孝皇帝)
|successor = [[จักรพรรดิซ่งไท่จง|ไท่จง]]
| temple name = Tàizǔไท่จู่ (太祖)
|era dates = '''เจี้ยนหลง''' (Jianlong , 4 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 960 - 3 ธันวาคม ค.ศ. 963) <br> '''เฉียนเต่อ''' (Qiande , 4 ธันวาคม ค.ศ. 963 - 15 ธันวาคม ค.ศ. 968) <br> '''ไคเป่า''' (Kaibao , 16 ธันวาคม ค.ศ. 968 - 14 พฤศจิกายน ค.ศ. 976)
| house = [[สกุลจ้าว]]
| father = [[จ้าว หงอิน]]
| mother = [[ตู้ไท่โฮ่ว]]
}}
 
'''ซ่งไท่จู่''' ตาม[[ภาษาจีนมาตรฐาน|สำเนียงมาตรฐาน]] หรือ '''ซ้องไทโจ๊ว''' ตาม[[ภาษาจีนฮกเกี้ยน|สำเนียงฮกเกี้ยน]] ({{zh|c=宋太祖|p=Sòng Tàizǔ}}; 21 มีนาคม ค.ศ. 927<ref name=ss1>{{harvnb|''Song Shi''|loc=[http://zh.wikisource.org/wiki/宋史/卷001 ch. 1.]}}</ref> – 14 พฤศจิกายน ค.ศ. 976)<ref name=ss3>{{harvnb|''Song Shi''|loc=[http://zh.wikisource.org/wiki/宋史/卷003 ch. 3.]}}</ref> ชื่อตัวว่า '''จ้าว ควงอิ้น''' ตามสำเนียงมาตรฐาน หรือ '''เตียคังเอี๋ยน''' ตามสำเนียงฮกเกี้ยน ({{zh|t=趙匡胤|s=赵匡胤|p=Zhào Kuāngyìn}}) เป็นขุนศึกคนสำคัญของ[[ราชวงศ์โจวยุคหลัง]] (后周) แห่ง[[จีนโบราณ]] ภายหลังใช้กำลังบีบให้[[ไฉ จงซฺวิ่น]] (柴宗訓) จักรพรรดิราชวงศ์โจว สละราชบัลลังก์ให้แก่ตน จึงได้ก่อตั้งและขึ้นเป็นปฐมจักรพรรดิแห่ง[[ราชวงศ์ซ่ง]] (宋) อยู่ในราชสมบัติตั้งแต่ ค.ศ. 960 จนสิ้นชีวิตเมื่อ ค.ศ. 976
[[ไฟล์:SongTaizu1.jpg|thumb|300px|สมเด็จพระจักรพรรดิซ่งไท่จู่]]
'''จ้าว ควงอิ้น''' ตามสำเนียงกลาง หรือ '''เตียคังเอี๋ยน''' ตามสำเนียงฮกเกี้ยน ({{zh-all|s=趙匡胤|p=Zhào Kuāngyìn|w=Chao<sup>4</sup> Kuang<sup>1</sup>-yin}}; พระบรมราชสมภพ 21 มีนาคม ค.ศ. 927<ref name=ss1>{{harvnb|''Song Shi''|loc=[http://zh.wikisource.org/wiki/宋史/卷001 ch. 1.]}}</ref> – เสด็จสวรรคต 14 พฤศจิกายน ค.ศ. 976<ref name=ss3>{{harvnb|''Song Shi''|loc=[http://zh.wikisource.org/wiki/宋史/卷003 ch. 3.]}}</ref>) หรือมักเรียกด้วยนามพระอารามประจำรัชกาลว่า '''ไท่จู่''' ตามสำเนียงกลาง หรือ '''ไทโจ๊ว''' ตามสำเนียงฮกเกี้ยน ({{lang/2|太祖|Tàizǔ}}) เป็นปฐมกษัตริย์[[ราชวงศ์ซ่ง]]ใน[[ประวัติศาสตร์จีน|จักรวรรดิจีนโบราณ]] เสวยราชย์ตั้งแต่ ค.ศ. 960 จนสวรรคต
 
ขณะเสวยราชย์ จ้าว ควงอิ้น ปราบปรามรัฐ[[จิงหนาน]] (荆南), [[ฉู่ยุคหลัง]] (後蜀), [[ถังใต้]] (南唐), และ[[ฮั่นใต้]] (南漢) เป็นผลสำเร็จ จึงสามารถผนวก[[China proper|แผ่นดินเมืองจีน]] (中國本土) นำไปสู่การสิ้นสุดของยุค[[ห้ารุ่นสิบรัฐ]] (五代十國) อันวุ่นวาย แต่เพื่อสร้างฐานอำนาจของตนให้แข็งแรง จ้าว ควงอิ้น ลดทอนอำนาจแม่ทัพนายกอง และหันไปพึ่งพาขุนนางพลเรือนในการบริหารราชกิจแทน เมื่อเสียชีวิตแล้ว น้องชายของเขา [[จ้าว ควงอี้]] (趙匡義) ขึ้นสืบบัลลังก์ต่อในนาม [[จักรพรรดิซ่งไท่จง|ซ่งไท่จง]] (宋太宗)
จ้าว ควงอิ้น เดิมเป็นแม่ทัพใน[[ราชวงศ์โจวตอนปลาย]] ยึดอำนาจจากพระเจ้า[[โจวกงตี้|ไฉ จงซวิ่น]] ตามสำเนียงกลาง หรือจิวซาซือ ตามสำเนียงฮกเกี้ยน ({{lang/2|柴宗训|Chái Zōngxùn}}) ซึ่งขณะนั้นพระชนม์หกพรรษา แล้วปราบดาภิเษกเถลิงราชวงศ์ใหม่ เมื่อได้ราชสมบัติแล้ว จ้าว ควงอิ้น ได้ทำสงครามจนมีชัยเหนือรัฐ[[ถังใต้]] [[ฉู่ปลาย]] [[ฮั่นใต้]] และ[[จิงหนาน]] แล้วผนวกแผ่นดินจีน เป็นเหตุให้[[ยุคห้าราชวงศ์สิบอาณาจักร]]สิ้นสุดลง จ้าว ควงอิ้น ยังได้ลดอำนาจทหารและเพิ่มบทบาทพลเรือนขึ้นเพื่อเสริมการปกครองระหว่างรัชกาล ภายหลัง เป็นไปได้ว่า จ้าว ควงอิ้น ถูก[[จ้าว ควงอี้]] ตามสำเนียงกลาง หรือเตียคังหงี ตามสำเนียงฮกเกี้ยน ({{lang/2|趙匡乂|Zhào Kuāngyì}}) ซึ่งเป็นพระอนุชา ลอบปลงพระชนม์เอาราชบัลลังก์ จ้าว ควงอี้ จึงสืบแผ่นดินต่อมา
 
{{ต้องการ==อ้างอิง}}==
== ต้นตระกูลและชีวิตในวัยเยาว์ ==
{{reflist}}
ครอบครัวของพระเจ้าซ่งไท่จู่สามารถสืบกลับไปได้ถึงปลาย[[ราชวงศ์ถัง]] โดยต้นตระกูล คือ จ้าวติง (1368-1417) ซึ่งเป็นข้าราชการในเหอเบ่ย โดยบุตรชายทั้งสองของเจ้าติง (จ้าวหูยิ่น และ จ้าวจิง) ต่างก็ได้เป็นข้าราชการเช่นกัน ลูกของจ้าวจิงเองก็เป็นข้าราชการเช่นกัน แต่ต่างจากบิดาตรงที่เป็นข้าราชการทหาร เนื่องจากในสมัยนั้น (สมัย[[ห้าราชวงศ์ สิบแผ่นดิน]]) การเป็นข้าราชการทหารจะเป็นหนทางสู่ความสำเร็จได้ง่ายกว่า ทำให้บุตรชายของจ้าวหูยิง จ้าวควงอิ้นมีโอกาสได้ฝึกศิลปะป้องกันตัวและได้ศึกษาตำราพิชัยสงครามมากมาย ภายหลังจากที่จ้าวหูยิ่น บิดาของจ้าว ควงอิ้น เริ่มสูญเสียบทบาทในรัฐบาล จ้าวคว้างยิงในวัย 21 ปีตัดสินใจที่จะละทิ้งบ้านเกิดไปเพื่อแสวงหาความสำเร็จ โดยได้เร่ร่อนไปในเมืองต่างๆ ถึงสองปี ทำให้จ้าว ควงอิ้นมีมุมมองที่หลากหลายอย่างมาก ตำนานได้กล่าวว่า ในวันหนึ่งขณะที่จ้าว ควงอิ้นกำลังเร่ร่อนอยู่ในเมืองแห่งหนึ่ง โดยแสร้งทำเป็นขอทาน ได้พบกับนักพรต[[เต๋า]] ผู้ซึ่งได้เห็นแววของจ้าวคว้างยิง ได้แนะนำใหจ้าว ควงอิ้นเดินทางไปขึ้นเหนือที่กำลังมีภัยสงครามอย่างต่อเนื่อง
 
|succession ={{จักรพรรดิองค์ที่ 1 แห่งราชวงศ์ซ่งเหนือ}}
== ชีวิตใต้บัญชาของ[[โจวชิจง]] ==
ภายหลังจากที่จ้าว ควงอิ้นเดินทางขึ้นเหนือได้ไม่นาน จ้าว ควงอิ้นก็ได้รับราชการกับแคว้นซู ซึ่งมีผู้ปกครองคือ [[โจวไท่จู่]] และ[[โจวชิจง]] โดยจ้าว ควงอิ้นได้ก้าวหน้าอย่างช้าๆ โดยเริ่มจากผู้บัญชาการกองกำลังรักษาวัง ต่อมากาวรงได้สังเกตเห็นถึงความสามารถของจ้าว ควงอิ้นก็ได้เลื่อนขั้นให้เป็นผู้บัญชาการกองกำลังทหารม้า โดยการรบครั้งแรกของจ้าว ควงอิ้นเริ่มที่การรบที่เกาผิง (Gaoping) โดยรบกับพันธมิตรของฮั่นและเหลียว ในช่วงแรกของการรบ ปีกขวาของกองกำลังซ่งประสบกับความพ่ายแพ้ เมื่อจ้าว ควงอิ้นและจางหยงเต๋อ (Zhang Yongde) นำกองกำลังรักษาพระราชวัง 4000 นายเข้าตอบโต้ ส่งผลให้ได้รับชัยชนะได้ในที่สุด ชัยชนะในครั้งนี้ส่งผลให้ จ้าว ควงอิ้นไต่เต้าขึ้นอย่างรวดเร็ว และเริ่มสะสมพรรคพวกมากขึ้น โดยในที่สุด จ้าว ควงอิ้นได้รับการแต่งตั้งให้เป็นผู้บัญชาการทหารสูงสุดของแคว้นโจว เมื่อจักรพรรดิของแคว้นโจว จักรพรรดิชิจง สวรรคตโดยมีรัชทายาทเป็นเพียงทารกเท่านั้น จ้าว ควงอิ้นได้รับการสนับสนุนจากทั้งข้าราชการและทหารให้ทำการยึดอำนาจในที่สุด
 
== ความสำเร็จ ==
ในปี พ.ศ. 1503 จ้าว ควงอิ้นสามารถรวมประเทศจีนได้สำเร็จเป็นครั้งแรกหลังจากที่ประเทศจีนได้แตกแยกออกเป็นฝักเป็นฝ่ายต่างๆ หลังจากการล่มสลายของ[[ราชวงศ์ถัง]]ในปี พ.ศ. 1450 โดยเหลือเพียงดินแดนรอบนอกเท่านั้นที่ยังไม่ตกอยู่ในอำนาจของจีน และได้ประกาศราชวงศ์ซ่งขึ้นและขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิ์แห่งประเทศจีนในนาม '''พระเจ้าซ่งไท่จู่''' ก็ได้วางแผนที่จะรวมประเทศจีนและขยายอาณาจักรในทันที ซึ่งเป็นพระราชประสงค์ของโจวชูชิจงด้วย โดยเดิมทีซ่งไท่จูวางแผนที่จะใช้แผนของโจวชูซิจงที่จะปราบดินแดนในตอนเหนือก่อน แล้วจึงค่อยพิชิตดินแดนในตอนใต้ แต่ซ่งไท่จู่ได้เปลี่ยนใจใช้แผนพิชิตดินแดนตอนใต้ก่อนแล้วค่อยปราบดินแดนตอนเหนือหลังจากที่ได้รับคำแนะนำจากเจ้าพูว่าจะเป็นการง่ายกว่าที่จะพิชิตดินแดนทางตอนเหนือ เมื่อดินแดนตอนใต้เป็นปึกแผ่นแล้ว ก้าวแรกของซ่งไท่จู่ในการรวมชาติจีน เริ่มจากการพิชิตแคว้นเล็กๆต่างๆหลายแคว้นด้วยกัน เช่น แคว้นฉู แคว้นฮั่นใต้ และแคว้นถังใต้ หลังจากที่ได้พิชิตแคว้นเล็กๆจนหมดแล้ว จ้าว ควงอิ้นก็ได้หันไปหาแคว้นฮั่นเหนือที่ค่อนข้างแข็งแกร่ง เนื่องจากได้รับการสนับสนุนจากเหลียวหรือชาวคิถาน (Khitans)
 
ในปี พ.ศ. 1511 ไท่จู่ได้นำการรบด้วยพระองค์เองในการรุกรานแคว้นฮั่นเหนือ โดยการรบในช่วงแรกประสบความสำเร็จเป็นอย่างมาก สามารถเข้าล้อมเมืองหลวงของแคว้นฮั่นเหนือได้ แต่ภายหลังไท่จู่ก็จำเป็นต้องล่าถอยกลับมาหลังจากที่เหลียวได้ส่งกองกำลังเข้าสนับสนุน
 
นอกจากความสำเร็จทางการทหารแล้ว ซ่งไท่จู่ยังได้กำหนดกฎในการสืบรัชทายาท และยังได้ปฏิรูประบบการคัดเลือกข้าราชการด้วยการริเริ่มการสอบคัดเลือก หรือการสอบ[[จอหงวน]]ขึ้นเพื่อเป็นการคัดเลือกบุคคลที่ความสามารถมากกว่าที่ชาติตระกูล ซ่งไท่จู่ยังได้สร้างสำนักบัณฑิตเพื่อให้คำแนะนำ โดยให้อิสรภาพในการคิดและวิจารณ์อย่างมาก โดยการสร้างสำนักบัณฑิตนี้ทำให้วิทยาศาสตร์ก้าวหน้าไปมาก และยังทำให้เศรษฐกิจเจริญรุ่งเรืองอย่างมาก และการเจริญรุ่งเรืองของศิลปะและวัฒนธรรม
 
อย่างไรก็ตามผลงานของซ่งไท่จู่ที่เป็นที่รู้จักดีที่สุด อาจจะเป็นการลดอำนาจของกองทัพลง เพื่อป้องกันไม่ให้มีใครสามารถเข้ายึดอำนาจเหมือนอย่างที่ซ่งไท่จู่เคยทำมาก่อน
 
== การสืบราชบังลังก์ ==
ซ่งไท่จู่ครองราชย์อยู่นาน 16 ปีและสวรรคตในปี พ.ศ. 1519 ในวัย 49 พรรษา โดยซ่งไท่จู่เลือกให้จ้าวกวงอี้พระราชอนุชาขึ้นครองราชย์แทนที่จะเป็นหนึ่งในโอรสทั้งสี่องค์ โดยในพงศาวดารจีนได้เขียนไว้ว่า ไท่จู่ได้ตัดสินใจเช่นนั้นเนื่องจากไทเฮาได้เตือนว่าหากให้โอรสขึ้นครองราชย์แทน อาจจะมีความเสี่ยงที่จะโดนใครยึดอำนาจเหมือนที่ไท่จู่เคยทำในการยึดอำนาจจากลูกชายวัยทารกของจักรพรรดิ์ชิจง
 
ตำนานของการสวรรคตของไท่จู่ยังมีอีกตำนานหนึ่ง คือ ในคืนหนึ่งขณะที่ซ่งไท่จู่กำลังดูท้องฟ้าอยู่นั้น ก็ได้เกิดอากาศแปรปรวนขึ้น ซึ่งซ่งไท่จู่ก็ได้รีบปรึกษากับโหรหลวงทันที โดยโหรได้ทำนายว่าให้เตรียมการสำหรับสิ่งที่เลวร้ายที่สุด หลังจากนั้นไท่จู่ได้เรียกให้ไท่จง พระราชอนุชาของพระองค์ เข้าเฝ้าและให้ข้าราชบริพารและขันทีออกจากห้องให้หมด หลังจากนั้นเหล่าข้าราชบริพารก็ได้เห็นเงาของไท่จู่ถือขวานผ่านหน้าต่าง และจามขวานนั้นใส่หิมะหลายที โดยไท่จงคอยหลบอยู่หลายที โดยคนได้ยินซ่งไท่จูตรัสว่า "ดีมากจริงๆ" หลังจากนั้นเงาก็ได้หายไป โดยเหล่าข้าราชบริพารคิดว่าองค์จักรพรรดิ์และพระอนุชาคงจะบรรทมเพราะฤทธิ์สุราแล้ว แต่ในเช้าวันรุ่งขั้นก็ได้มีประกาศว่า องค์ไท่จู่สวรรคตแล้ว
 
== ศิลปะป้องกันตัว ==
นอกจากนี้จักรพรรดิ์ไท่จู่ยังได้คิดค้นท่าการต่อสู้แบบ[[เส้าหลิน]]ที่เรียกว่า ''หัตถ์แห่งองค์ไท่จู่'' ({{Zh-all|p=Tàizǔ Chángquán|c=太祖長拳}}) โดยท่าต่อสู้นี้ได้กลายเป็นท่าหลักของ[[วูซู]]ในปัจจุบัน และได้รับการฝึกฝนอย่างแพร่หลายทั่วโลก
 
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
 
{{เริ่มกล่อง}}
{{สืบตำแหน่ง |
ก่อนหน้า= [[จักรพรรดิโจวกงตี้]] <br />([[ราชวงศ์โฮ่วโจว]]) |
ตำแหน่ง=[[จักรพรรดิจีน]]|
ราชวงศ์=ราชวงศ์ซ่งเหนือ|
ปี=[[พ.ศ. 1503]] - [[พ.ศ. 1519]] |
ถัดไป= [[จักรพรรดิซ่งไท่จง]]
}}{{จบกล่อง}}
 
{{จักรพรรดิราชวงศ์ซ่ง}}
{{เรียงลำดับ|ซ่งไท่จู่}}
[[หมวดหมู่:บุคคลที่เกิดในปี ค.ศ. 927]]
{{birth|927}}{{death|976}}
[[หมวดหมู่:บุคคลที่เสียชีวิตในปี ค.ศ. 976]]
 
[[หมวดหมู่:จักรพรรดิราชวงศ์ซ่งบุคคลจากลั่วหยาง]]
[[หมวดหมู่:ขุนพลราชวงศ์ซ่งเหนือโจวยุคหลัง]]
[[หมวดหมู่:มหาราชจักรพรรดิราชวงศ์ซ่งเหนือ]]
[[หมวดหมู่:พระมหากษัตริย์จีนในคริสต์ศตวรรษที่ 10]]
[[หมวดหมู่:ผู้ปกครองเอเชียในคริสต์ศตวรรษที่ 10]]
[[หมวดหมู่:เทพเจ้าจีน]]
[[หมวดหมู่:ชาวจีนที่กลายเป็นเทพเจ้า]]