ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สงครามอังกฤษ–พม่าครั้งที่หนึ่ง"

| combatant2 = [[ไฟล์:Flag of the Alaungpaya Dynasty of Myanmar.svg|border|25px]] [[ราชวงศ์อลองพญาโกนบอง]]

| commander2 = † [[มหาบัณฑุละพันธุละ]]</br>† [[มหาเนเมียว]]

'''สงครามพม่า–อังกฤษครั้งที่หนึ่ง''' ({{lang-en|First Anglo-Burmese War}}) เป็น[[สงคราม]]ระหว่าง[[จักรวรรดิอังกฤษ]]กับ[[ราชวงศ์อลองพญาโกนบอง]]ของ[[พม่า]] เป็นระยะเวลา 2 ปี ในระหว่าง ค.ศ. 1824–1826 ถือเป็นสงครามครั้งแรกของ[[สงครามพม่า–อังกฤษ]] ซึ่งเกิดขึ้นทั้งหมด 3 ครั้ง รวมทั้งครั้งนี้

ในระยะแรก กองทัพอังกฤษยังไม่จัดเจนในการสงครามครั้งนี้ เนื่องจากไม่คุ้นกับสภาพภูมิอากาศและภูมิประเทศ และยุทธวิธีการรบ แต่ทว่า ผลของการสู้รบมาถึงจุดพลิกผันที่ให้ถึงที่สิ้นสุดเอาเมื่อถึงวันที่ 1 ธันวาคม – 14 ธันวาคม ค.ศ. 1824 ซึ่งเป็นสมรภูมิใน[[ปริมณฑลย่างกุ้ง]] [[มหาบัณฑุละพันธุละ]] แม่ทัพใหญ่ของฝ่ายพม่า ซึ่งนำกองกำลังประมาณ 60,000 นาย จากกรุง[[อังวะ|รัตนปุระอังวะ]] ซึ่งเป็น[[เมืองหลวง]] ปะทะกับกองทัพอังกฤษ ซึ่งประกอบด้วย ทหารสัญชาติอังกฤษไม่เกิน 1,300 นาย และทหารแขก ([[ซีปอย]]) 2,500 นาย ในเวลาเพียง 15 วัน กองทัพพม่าสูญเสียเป็นอย่างยิ่ง จนมหาบัณฑุพันธุละเหลือกำลังทหารเพียง 7,000 นายเท่านั้น ต้องถอยร่นไปตั้งรับที่เมืองดนูพยู หรือทุนพยู จนลำน้ำปันฮะลาย ซึ่งเป็นลำน้ำสำคัญที่ตัดออกสู่[[แม่น้ำอิระวดี]] ซึ่งเป็นแม่น้ำสายใหญ่ มหาบัณฑุพันธุละใช้ยุทธวิธีการรบแบบสมัยโบราณ ที่เคยกระทำใช้ได้ผลสำเร็จมาแล้วในการรบแต่ละครั้งในประวัติศาสตร์ภูมิภาค[[เอเชียอาคเนย์]] คือ การตั้งค่ายและป้อมปืนขึ้นริมน้ำทั้งสองฟากเพื่อดักยิงเรือของข้าศึกที่ผ่านมา แต่ด้วยเทคโนโลยีทางอาวุธที่ทันสมัยกว่าและระเบียบวิธีการรบของกองทัพอังกฤษ มหาบัณฑุพันธุละเป็นฝ่ายแพ้อย่างยับเยิน และหลังจากนั้นในวันที่ [[1 เมษายน]] ปีถัดมา มหาบัณฑุพันธุละก็เสียชีวิตลงด้วยสะเก็ดปืนใหญ่ระเบิดที่เมืองดนูพยูนั่นเอง เมื่อถูกฝ่ายอังกฤษใช้ปืนใหญ่ที่ทันสมัยกว่ารวมทั้ง[[ปืนครก]] ขึ้นตั้งเป็นหอรบระดมยิงกระหน่ำค่ายของพม่า <ref>B.R. Pearn, 'The War of 1824' in A History of Rangoon (Rangoon, 1939), pp. 111-129</ref>

ซึ่งสงครามครั้งนี้ ได้ส่งผลกระทบอย่างมากต่ออาณาจักรอังวะ หรือ ราชวงศ์อลองพญาโกนบอง ที่ถือได้ว่ามีอำนาจสูงสุดในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ขณะนั้น ซึ่งนับจากนี้ต่อไป พม่าไม่อาจจะแสดงอิทธิพลหรือแผ่แสนยานุภาพใด ๆ อีกต่อไป และนำไปสู่การสิ้นสุดลงของราชวงศ์อลองพญาโกนบอง ซึ่งเป็น[[ราชวงศ์]]สุดท้ายในประวัติศาสตร์พม่า และถือเป็นสิ้นสุดของ[[ระบอบราชาธิปไตย]]ของพม่าในปี ค.ศ. 1885 หลังสิ้นสุด[[สงครามพม่า-อังกฤษ ครั้งที่ 3]]<ref>D.G.E. Hall, Burma, p. 105: see Article Two of the Treaty of Yandabo, note 128,</ref><ref>สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, ไทยรบพม่า (พระนคร: แพร่พิทยา, 2514) หน้า 754-756</ref><ref>Snodgrass, op. cit., pp. 314-319: John Crawfurd, Journal of an Embassy from the Governor-General of India to the Court of Ava in the year 1827 (London, 1829) pp. 35-43: The Treaty of Yandabo (1826)</ref>