ผลต่างระหว่างรุ่นของ "สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท"

{{Infobox royalty

| image = ไฟล์:Maha Sura Singhanat.jpg

| full name = สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท

| personal name = บุญมา

|predecessor = [[สมเด็จพระมหาอุปราช เจ้าฟ้าจุ้ย กรมขุนอินทรพิทักษ์]] ([[กรุงธนบุรี]])

|successor = [[พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย|เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร]]

| birth_date = วันพฤหัสบดีขึ้น 1 ค่ำ เดือน 11 ปีกุน<br> (1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2286) <ref>{{อ้างหนังสือ

| ผู้แต่ง = ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร

| death_date = 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2346<br> (59 พรรษา)

|death_place = [[พระที่นั่งบูรพาภิมุข]] [[พระราชวังบวรสถานมงคล]]

| father = [[สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก]] (ทองดี)

| dynasty = [[ราชวงศ์จักรี]]

}}

* [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี]] (นามเดิมว่า สา) พระเชษฐภคินี พระองค์ใหญ่

* [[สมเด็จพระเจ้าขุนรามณรงค์]] (นามเดิมว่า ราม) พระเชษฐา พระองค์ใหญ่

* [[สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์]] (นามเดิมว่า แก้ว) พระเชษฐภคินี พระองค์รอง

* '''สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท''' (นามเดิมว่า บุญมา)

 

== กรุงศรีอยุธยาแตก ==

* พ.ศ. 2318 เจ้าพระยาสุรสีหพิษณวาธิราช และเจ้าพระยาจักรี ได้รับพระราชบัญชาให้ยกทัพจากพิษณุโลกไปขับไล่โปสุพลา ที่ยกมาตีเมืองเชียงใหม่ และต่อมา[[อะแซหวุ่นกี้]] ยกมาล้อมเมืองพิษณุโลก เจ้าพระยาทั้งสองจึงนำไพล่พลออกจากพิษณุโลกไปตั้งมั่นที่เมืองเพชรบูรณ์ ต่อมาพม่าถอนกำลัง จึงได้คุมกำลังเมืองนครราชสีมาติดตามตีทัพที่กำลังถอยแตกกลับไป

* พ.ศ. 2320 ได้ยกทัพจากกรุงธนบุรีไปสมทบทัพเจ้าพระยาจักรีที่นครราชสีมา ตีเมืองนคร[[จำปาศักดิ์]] เมือง[[อัตบือ]] [[สุรินทร์]] [[สังขะ]] [[ขุขันธ์]] ไว้ได้ จากความชอบในการพระราชสงครามครั้งนี้ เจ้าพระยาจักรี ได้รับเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น "สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก"

* พ.ศ. 2324 เจ้าพระยาสุรสีหพิษณวาธิราช เป็นแม่ทัพหน้าร่วมกับสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ยกทัพไปตีกัมพูชา แต่ต้องเสด็จกลับกรุงธนบุรี เนื่องจากสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงพระประชวร บ้านเมืองเกิดจลาจล สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกได้เสด็จปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์ รัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ทรงสถาปนาพระบรมราชจักรีวงศ์ และสถาปนากรุงเทพมหานคร เป็นราชธานี เจ้าพระยาสุรสีหพิษณวาธิราช ได้รับสถาปนาเป็น สมเด็จพระมหาอุปราช กรมพระราชวังบวรสถานมงคล บันทึกบางฉบับจะเอ่ยพระนามว่า สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกรมพระราชวังบวรสถานมงคลบ้าง สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้งสองพระองค์บ้าง (หมายความรวมถึงรัชกาลที่ 1 และสมเด็จวังหน้า) ไม่เป็นที่แน่นอน ซึ่งพระนามนี้ต่อมาพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงกำหนดระเบียบเกี่ยวกับพระเกียรติเจ้านายใหม่ โดยให้ขานพระนามว่า สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท

นอกจากจะทรงอุทิศพระองค์เสด็จไปในการศึกสงครามกอบกู้เอกราช และป้องกันพระราชอาณาจักรตลอดพระชนมชีพ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ยังทรงเสริมสร้างความมั่นคงให้แก่บ้านเมือง ทรงอุปถัมภ์บำรุงการพระศาสนา ศิลปวรรณกรรม และสถาปัตยกรรม เป็นต้นว่า โปรดให้สร้าง พระราชวังบวร (ซึ่งปัจจุบันคือบริเวณ[[มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์]] [[พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร]] [[โรงละครแห่งชาติ|โรงละครแห่งชาติ วิทยาลัยช่างศิลป์]] และ[[วิทยาลัยนาฏศิลป์]]) ทรงสร้างกำแพงพระนครตั้งแต่ประตูวัดสังเวชวิศยารามจนถึงวัดบวรนิเวศ และทรงสร้างป้อมอิสินธร [[ป้อมพระอาทิตย์]] [[ป้อมพระจันทร์]] ป้อมยุคนธร (ซึ่งรื้อลงแล้ว) คงเหลือแต่[[ป้อมพระสุเมรุ]] และทรงสร้างประตูยอดของบรมมหาราชวัง คือ ประตูสวัสดิโสภา ประตูมณีนพรัตน์ ประตูอุดมสุดารักษ์ และทรงสร้างโรงเรือที่ฟากตะวันตก ทรงสถาปนา[[วัดมหาธาตุ]] [[วัดชนะสงคราม]] (วัดตองปุ) [[วัดโบสถ์]] [[วัดเทวราชกุญชร]] (วัดสมอแครง) [[วัดราชผาติการาม]] (วัดส้มเกลี้ยง) [[วัดปทุมคงคา]] (วัดสำเพ็ง) วัดครุฑ [[วัดสุวรรณคีรี]] (วัดขี้เหล็ก) [[วัดสุวรรณดาราราม]] ทรงสร้างหอมณเฑียรธรรมใน[[วัดพระศรีรัตนศาสดาราม]] วิหารคต [[วัดโพธิ์|วัดเชตุพนฯ]] เป็นต้น พระปรีชาสามารถ และพระมหากรุณาธิคุณในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ได้จารึกอยู่ในประวัติศาสตร์ของชาติเป็นที่แซ่ซร้องสดุดีเทิดทูนของพสกนิกร ไทยตลอดมา

 

 

== พระโอรส-ธิดา ==

[[ไฟล์:พระองค์เจ้าดาราวดี.jpg|thumb|150px|พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดาราวดี]]

* [[พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดวงจันทร์|พระองค์เจ้าหญิงดวงจันทร์]] (พ.ศ. 2326-2411) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาฉิม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 5

* พระองค์เจ้าหญิงโกมล (พ.ศ. 2326) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแก้วศาลาลอย สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3

* พระองค์เจ้าหญิงบุนนาค (พ.ศ. 2328) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดามา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3

* พระองค์เจ้าหญิง (พ.ศ. 2328) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาสุวรรณา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 4

* พระองค์เจ้าหญิงโกสุม (พ.ศ. 2328) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาพ่วง สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2

* พระองค์เจ้าหญิงกลัด (พ.ศ. 2332) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดามีใหญ่ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3

* พระองค์เจ้าหญิงฉิมพลี (พ.ศ. 2332) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดางิ้ว สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2

* พระองค์เจ้าหญิงแก้ว (พ.ศ. 2332) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาแจ่ม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1

* พระองค์เจ้าหญิง (พ.ศ. 2334) ประสูติแต่เจ้าจอมมารดานักองค์เภา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1

 

== อ้างอิง ==

{{รายการอ้างอิง}}

{{เริ่มกล่อง}}