ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จังหวัดนครนายก"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
จัดระเบียบ |
||
บรรทัด 1:
{{ข้อความแก้กำกวม|นครนายก|นครนายก (แก้ความกำกวม)}}
{{กล่องข้อมูล จังหวัด
<!-- ข้อมูลจำเป็น -->
เส้น 29 ⟶ 30:
| เว็บไซต์ = http://www.nakhonnayok.go.th/
}}
'''จังหวัดนครนายก''' เป็น[[จังหวัดของประเทศไทย|จังหวัด]]หนึ่งใน[[ภาคกลาง (ประเทศไทย)|ภาคกลาง]]ของ[[ประเทศไทย]] จัดตั้งขึ้นครั้งล่าสุดโดย[[s:พระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดสมุทรปราการฯ พุทธศักราช ๒๔๘๙|พระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดนนทบุรี จังหวัดสมุทรสาคร และจังหวัดนครนายก พุทธศักราช 2489]] ซึ่งมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2489 ด้านอุตุนิยมวิทยาจัดอยู่ใน[[ภาคตะวันออก]]
== ประวัติ ==
สันนิษฐานว่าเคยเป็นเมือง[[สมัยทวารวดี]] มีหลักฐานแนวกำแพงเนินดินและสันคูอยู่ที่[[ตำบลดงละคร]] แต่นครนายกนั้นปรากฏหลักฐานใน[[สมัยอยุธยา]]เป็นเมืองหน้าด่านทางทิศตะวันออกในสมัย[[พระเจ้าอู่ทอง]] ต่อมาในปี [[พ.ศ. 2437]] [[รัชกาลที่ 5]] ทรงจัดลักษณะการปกครองโดยแบ่งเป็นมณฑล นครนายกได้เข้าไปอยู่ในเขตมณฑลปราจีนบุรีจนเมื่อปี พ.ศ. 2445 ทรงเลิกธรรมเนียมการมีเจ้าครองเมืองและให้มีตำแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดขึ้นแทน ในช่วง พ.ศ. 2486-2489 นครนายกได้โอนไปรวมกับ[[จังหวัดปราจีนบุรี]]และ[[สระบุรี]] หลังจากนั้นจึงแยกเป็นจังหวัดอิสระ
เส้น 48 ⟶ 39:
จังหวัดนครนายก ระหว่างปี พ.ศ. 2382 - 2387 ปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และต้นรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีชาวต่างประเทศคือ บาทหลวงปาเลอกัวซ์ และ ดาเวนพอร์ท เดินทางมาถึงเมืองนครนายก และได้บันทึกว่า เมืองนครนายกมีพลเมืองประมาณ 5,000 คน ส่วนมากเป็นชาวลาว และมีชาวสยามอยู่ด้วย ราษฎรประกอบอาชีพในการปลูกข้าวและหาของป่าส่งไปขายที่กรุงเทพ
=== ที่มาของชื่อ ===
ที่มาของชื่อนครนายกนั้นไม่ชัดเจนทางประวัติศาสตร์ แนวคิดหลักของที่มาของชื่อมีดังนี้
* จังหวัดนครนายกเดิมชื่อบ้านนาแต่ภายหลังได้เปลี่ยนชื่อเป็นจังหวัดนครนายก ในสมัยกรุงศรีอยุธยาดินแดนของนครนายกเป็นป่ารกชัฏ เป็นที่ดอนทำนา หรือทำการเพาะปลูกอะไรไม่ค่อยได้ผล มีไข้ป่าชุกชุมผู้คนจึงพากันอพยพไปอยู่ที่อื่นจนกลายเป็นเมืองร้าง ต่อมา[[พระมหากษัตริย์]]ทรงทราบความเดือดร้อนของชาวเมืองจึงโปรดให้ยกเลิก[[ภาษี]]ค่านา เพื่อจูงใจให้ชาวเมืองอยู่ที่เดิมทำให้มีคนอพยพมาอยู่เพิ่มมากขึ้นจนเป็นชุมชนใหญ่ และเรียกเมืองนี้จนติดปากว่า เมืองนา-ยก ภายหลังจึงกลายเป็นนครนายกจนทุกวันนี้ <ref name=กรม/>
* สมัยก่อนรัชกาลที่ 5 การปกครองส่วนภูมิภาคถูกแบ่งเป็นสมุหนายกและสมุหกลาโหม โดยสมุหกลาโหมปกครองทั้งฝ่ายพลเรือนและทหารในหัวเมืองด้านใต้ และสมุหนายกปกครองทั้งฝ่ายพลเรือนและทหารในหัวเมืองด้านเหนือ พื้นที่เดิมของจังหวัดนครานายกนั้นเป็พื้นที่ที่เคยอยู่สังกัดกับสมุหกลาโหมแต่ถายหลังถูกโอนให้อยู่ภายใต้การดูแลของสมุหนายก พื้นที่ตรงนี้จึงได้ชื่อว่านครนายกนับแต่นั้นเป็นต้นมา <ref name=กรม>{{cite web|url=http://www.dpt.go.th/nakhonnayok/main/index.php?option=com_content&view=article&id=5&Itemid=27|title=
ประวัดิความเป็นมาจังหวัดนครนายก|author=เว็บมาสเตอร์ นครนายก|date=2012-02-21|accessdate=2017-10-23|work=[[กรมโยธาธิการและผังเมือง]]}}</ref>
== ภูมิศาสตร์ ==
จังหวัดนี้ตั้งอยู่ที่ละติจูดที่ 14 องศาเหนือ และลองจิจูดที่ 101 องศาตะวันออก มีระยะทางจากจาก[[กรุงเทพมหานคร]]ตาม[[ถนนรังสิต-นครนายก]] (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 305) ผ่าน[[อำเภอองครักษ์]]ถึงจังหวัดนครนายก ระยะทาง 105 กิโลเมตร มีเนื้อที่ประมาณ 2,122 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณ 1,326,250 ไร่
[[ไฟล์:KlongNakonNayok.JPG|thumb|220px|right|[[แม่น้ำนครนายก]]]]
สภาพโดยทั่วไปเป็นที่ราบ ทางตอนเหนือและตะวันออกเป็นภูเขาสูงชันในเขตอำเภอบ้านนา อำเภอเมืองนครนายก และอำเภอปากพลี ส่วนหนึ่งอยู่ในเขต[[อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่]]ซึ่งเป็นเขตรอยต่อกับอีก 3 จังหวัด ได้แก่ [[สระบุรี]] [[นครราชสีมา]] และ[[ปราจีนบุรี]] ซึ่งมีเทือกเขาติดต่อกับ[[ทิวเขาดงพญาเย็น]] มียอดเขาสูงที่สุดของจังหวัดคือ ยอด[[เขาเขียว]]มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 1,351 เมตร ส่วนทางตอนกลางและตอนใต้เป็นที่ราบอันกว้างใหญ่ เป็นส่วนหนึ่งของที่ราบสามเหลี่ยมลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาที่เรียกว่า "ที่ราบกรุงเทพฯ"
ลักษณะดินเป็นดินปนทรายและดินเหนียวเหมาะแก่การ ทำนา ทำสวนผลไม้ และการอยู่อาศัย
== สัญลักษณ์ประจำจังหวัด ==
* '''[[คำขวัญประจำจังหวัด]]''': นครนายก เมืองในฝันที่ใกล้กรุง ภูเขางาม น้ำตกสวย รวยธรรมชาติ ปราศจากมลพิษ
* '''[[ตราประจำจังหวัดของไทย|ตราประจำจังหวัด]]''': รูปช้างชูรวงข้าว
* '''[[ต้นไม้ประจำจังหวัด]]''': [[สุพรรณิการ์|ต้นสุพรรณิการ์]] ({{lang|la|''Cochlospermum religiosum''}})
* '''ดอกไม้ประจำจังหวัด''': ดอกสุพรรณิการ์ <!--flower-->
* '''สัตว์น้ำประจำจังหวัด''': [[ปลาตะเพียนทอง]] ({{lang|la|''Barbonymus altus''}})
<gallery>
ไฟล์:Seal Nakhon Nayok.png|ตราประจำจังหวัดนครนายก
ไฟล์:Supannika01.jpg|[[สุพรรณิการ์|ต้นสุพรรณิการ์]] ({{lang|la|''Cochlospermum religiosum''}}) และดอกสุพรรณิการ์ ซึ่งเป็นต้นไม้และดอกไม้ประจำจังหวัด ตามลำดับ
ไฟล์:Barbonymus schwanenfeldii by OpenCage.jpg|[[ปลาตะเพียนทอง]] ({{lang|la|''Barbonymus altus''}}) สัตว์น้ำประจำจังหวัด
</gallery>
== การเมืองการปกครอง ==
=== หน่วยการปกครอง ===
==== การปกครองส่วนภูมิภาค ====
[[ไฟล์:Amphoe Nakhon Nayok.svg|200px|thumb|แผนที่อำเภอในจังหวัดนครนายก]]
การปกครองส่วนภูมิภาคของจังหวัดนครนายกแบ่งออกเป็น 4 [[อำเภอ]] 41 [[ตำบล]] 403 [[หมู่บ้าน]]
# [[อำเภอเมืองนครนายก]]
# [[อำเภอปากพลี]]
# [[อำเภอบ้านนา]]
# [[อำเภอองครักษ์]]
==== การปกครองส่วนท้องถิ่น ====
[[ไฟล์:NakhonNayok.JPG|thumb|200px|right|ภาพตัว[[เทศบาลเมืองนครนายก|เมืองนครนายก]]]]
จังหวัดนครนายกมี[[องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น]]รวม 46 แห่ง ประกอบด้วย [[องค์การบริหารส่วนจังหวัด]] 1 แห่ง คือ องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครนายก, [[เทศบาลเมือง]] 1 แห่ง คือ [[เทศบาลเมืองนครนายก]], [[เทศบาลตำบล]] 5 แห่ง และ[[องค์การบริหารส่วนตำบล]] 39 แห่ง<ref>[http://www.dla.go.th/work/abt/province.jsp ข้อมูลจำนวน อปท. แยกรายจังหวัด] กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น</ref> โดยรายชื่อเทศบาลทั้งหมดในจังหวัดนครนายกมีดังนี้
* '''[[เทศบาลเมืองนครนายก]]''' อำเภอเมืองนครนายก
* [[เทศบาลตำบลท่าช้าง]] อำเภอเมืองนครนายก
* เทศบาลตำบลเกาะหวาย อำเภอปากพ
* [[เทศบาลตำบลบ้านนา]] อำเภอบ้านนา
* เทศบาลตำบลพิกุลออก อำเภอบ้านนา
* เทศบาลตำบลองครักษ์ อำเภอองครักษ์
=== ทำเนียบผู้ว่าราชการจังหวัด ===
ต่อไปนี้คือรายชื่อผู้ว่าราชการจังหวัดนครนายก โดยเริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ. 2523
{|
| width="50%" valign="top" |
{| class="toccolours"
! width="40" style="background: Khaki;text-align: center;"| ลำดับ
! width="200" style="background: Khaki;text-align: center;"| ชื่อ
! width="130" style="background: Khaki;text-align: center;"| เริ่มดำรงตำแหน่ง
! width="130" style="background: Khaki;text-align: center;"| ออกจากตำแหน่ง
|-
|1
เส้น 136 ⟶ 153:
|1 ตุลาคม 2547
|30 กันยายน 2548
|}
| width="50%" valign="top" |
{| class="toccolours"
! width="40" style="background: Khaki;text-align: center;"| ลำดับ
! width="200" style="background: Khaki;text-align: center;"| ชื่อ
! width="130" style="background: Khaki;text-align: center;"| เริ่มดำรงตำแหน่ง
! width="130" style="background: Khaki;text-align: center;"| ออกจากตำแหน่ง
|-
|12
เส้น 186 ⟶ 210:
|1 ตุลาคม 2560
|ปัจจุบัน
|}
|}
== การศึกษา ==
ในจังหวัดนครนายกมีสถาบันอุดมศึกษาต่าง ๆ ได้แก่
* [[มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ|มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ องครักษ์]] อำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก
* [[ศูนย์วิทยพัฒนามสธ. จังหวัดนครนายก|ศูนย์วิทยพัฒนามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช นครนายก]] อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก
เส้น 232 ⟶ 220:
* [[โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า]]
* วิทยาลัยนานาชาติเซนต์เทเรซา
== สถานที่สำคัญ ==
;วัดที่สำคัญ
[[ไฟล์:พระอุโบสถวัดคีรีวัน.JPG|thumbnail|right|วัดคีรีวัน]]
{|
| width = "500" valign="top" |
* วัดโพธินายก
* วัดอุดมธานี (พระอารามหลวง)
* วัดศรีเมือง วัดโบราณติดกำแพงเมืองนครนายก
* วัดถ้ำสาริกา
* วัดเจดีย์ทอง
* วัดเขานางบวช รอยพระพุทธบาทจำลอง
* วัดบุญนาครักขิตาราม หลวงพ่อเศียรนคร
| width = "500" valign="top" |
* [[วัดป่าศรีถาวรนิมิต]]
* วัดพราหมณี (พระอารามหลวง) หลวงพ่อปากแดง
* วัดเขาทุเรียน วัดที่ทาด้วยสีชมพูทั้งวัด
* [[วัดคีรีวัน]] พระแก้วมรกตจำลององค์ใหญ่
* วัดสะแกซึง
* วัดพระธรรมจักร
|}
; สถานที่ท่องเที่ยว
[[ไฟล์:พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านไทยพวน.jpeg|thumb|พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านไทยพวน]]
{|
| width = "500" valign="top" |
* น้ำตกวังตะไคร้
* น้ำตกสาริกา
* น้ำตกนางรอง
* พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านไทยพวน
| width = "500" valign="top" |
* อุทยานพระพิฆเนศ
* [[ศูนย์ภูมิรักษ์ธรรมชาติ]]
* วีฟาร์ม
|}
== บุคคลที่มีชื่อเสียง ==
;พระสงฆ์ พระภิกษุ
* [[สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (หม่อมราชวงศ์เจริญ ญาณฉนฺโท)]] – สมเด็จพระราชาคณะฝ่ายมหานิกาย เจ้าคณะใหญ่หนเหนือ และอดีตเจ้าอาวาสวัดโมลีโลกยารามราชวรวิหารและวัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร
* พระครูวิมุตยาภรณ์ ปริมุตโต (หลวงพ่อเกิด) – พระเกจิดัง และท่านเป็นอดีตเจ้าอาวาสวัดโพธิ์แทน จังหวัดนครนายก
* พระครูพิศาลธรรมประยุต (เกิด ปุณณปัญโญ) – พระเกจิอาจารย์ อดีตเจ้าอาวาสวัดสะพาน จังหวัดนครนายก
* หลวงปู่สนธิ์ สุมโน – อดีตเจ้าอาวาสวัดเขาคอกสุมมนาราม จังหวัดนครนายก (สรีระไม่เน่าเปื่อย)
* หลวงปู่สี ฐานิโย – อดีตเจ้าอาวาสวัดพระฉาย (เขาชะโงก) จังหวัดนครนายก (สรีระไม่เน่าเปื่อย)
* หลวงปู่ชื่น – อดีตเจ้าอาวาสวัดเขาหัวนา จังหวัดนครนายก (สรีระไม่เน่าเปื่อย)
* หลวงพ่อแดง – อดีตเจ้าอาวาสวัดท่าแห จังหวัดนครนายก (ร่างเป็นหิน)
;นักการเมือง
* [[พันเอก]] [[ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม]] – อดีต[[รองนายกรัฐมนตรี]], อดีต[[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย]], อดีต[[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข]] และอดีต[[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ]]
* [[ศาสตราจารย์พิเศษ]] [[เดช บุญ-หลง]] – อดีต[[รองนายกรัฐมนตรี]], อดีต[[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน|รัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม]], อดีต[[รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม]] และอดีต[[เลขาธิการนายกรัฐมนตรี]]
* [[ชาญชัย อิสระเสนารักษ์]] – อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
* [[วุฒิชัย กิตติธเนศวร]] – อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
* [[สมาน ศรีงาม]] – เป็นนักเคลื่อนไหวทางการเมือง ปัจจุบันดำรงตำแหน่งเลขาธิการทั่วไปขบวนการประชาธิปไตยแห่งชาติ และจัดรายการวิทยุทางคลื่น F.M. 92.25
* [[ประเสริฐ พงษ์สุวรรณศิริ]] – สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดยะลา สังกัดพรรคประชาธิปัตย์
* [[อภัย จันทนจุลกะ]] – อดีต[[รัฐมนตรีว่าการกระทรวงแรงงาน]] ในรัฐบาลของพลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ และอดีต[[ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ]]
* ประเสริฐ เสือสวย (กำนันเสริฐ) – กำนันตำบลพรหมณี อ.เมือง จ.นครนายก เป็นเจ้าของ หจก.กุศลส่งวัสดุก่อสร้าง จำกัด ทำธุรกิจบ่อดินและเป็นผู้รับเหมาก่อสร้าง ฉายา “ขุนแผนนครนายก”
;บันเทิง
{|
| width = "500" valign="top" |
* [[สรวงสุดา ลาวัณย์ประเสริฐ]] – นางงาม, นักแสดง
* [[สมัคร ผลประเสริฐ]] – นักแสดง, นักการเมือง, พิธีกรรายการโทรทัศน์
* [[กันตพัฒน์ เพิ่มพูนพัชรสุข]] – นักร้อง นักแสดง
* [[พรปวีณ์ เทพมงคล]] – นักแสดง
* [[กานท์ การุณวงศ์]] – นักแต่งเพลง นักดนตรี
* [[กาเหว่า เสียงทอง]] – นักร้อง
* [[จุ๋มจิ๋ม เข็มเล็ก]] – อดีตนักแสดงตลก
| width = "500" valign="top" |
* [[รพีภัทร เอกพันธ์กุล]] – นักแสดง, พิธีกร, นักร้อง
* ดร. [[ไสว บุญมา]] – อดีตเศรษฐกรอาวุโส (Senior Country Economist) ธนาคารโลก (World Bank) ปัจจุบันเป็นนักเขียนอิสระ
* [[นุ้ย เชิญยิ้ม]] – นักแสดง, พิธีกร, ผู้กำกับ
* [[โหน่ง ชะชะช่า]] – นักแสดง, พิธีกร
* [[อารี ประธาน]] – นักร้อง
* ปฏิมา สำเร็จ – อดีตแชมป์[[ศึกวันดวลเพลง เด็ก]]
|}
* [[เทพไชยา อุ่นหนู]] – นักสนุกเกอร์ระดับอาชีพชาวไทย
== ดูเพิ่ม ==
เส้น 309 ⟶ 307:
== อ้างอิง ==
{{รายการ
== แหล่งข้อมูลอื่น ==
เส้น 316 ⟶ 313:
* [http://www.nayokcity.com/ เว็บไซต์เพื่อการท่องเที่ยวและประชาสัมพันธ์จังหวัดนครนายก]
{{geolinks-city|14.2|101.22}}
{{อำเภอในจังหวัดนครนายก}}
{{จังหวัด}}
{{กีฬาแห่งชาติ
{{เมืองเจ้าภาพกีฬาแห่งชาติ (ประเทศไทย)}}
[[หมวดหมู่:จังหวัดนครนายก| ]]
|