ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ชิมแปนซี"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Horus (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{Taxobox | color = pink | name = ชิมแปนซี | image = Schimpanse Zoo Leipzig.jpg | image_width = 250px | image_caption = | regnum = [[Animal]]ia | fossil_range = 4 ล้านปีก่อน-ปัจจุบัน | phylum = [[Chordata]] | classis = [[Mammal]]ia | ordo = [[Primate]]s | familia = [[Hominidae]] | superfamilia = [[Hominoidea]] | status = en | status_system = iucn3.1 | status_ref = <ref name="iucn"> [http://www.iucnredlist.org/details/15933/0 จาก [[IUCN]] {{en}}]</ref> | genus = ''[[Pan (genus)|Pan]]'' | species = '''''P. troglodytes''''' | binomial = ''Pan troglodytes'' | binomial_authority = ([[Johann Friedrich Blumenbach|Blumenbach]], 1775) | range_map = Pan troglodytes area.png | range_map_width = 250px | range_map_caption = แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ของชิมแปนซี[[ชนิดย่อย]]ต่าง ๆ (1. ''Pan troglodytes verus'' 2. ''P. t. vellerosus'' 3. ''P. t. troglodytes'' 4. ''P. t. schweinfurthii'') | subdivision = *''P. t. verus''<br> *''P. t. vellerosus'' *''P. t. troglodytes'' *''P. t. schweinfurthii'' | subdivision_ranks = [[ชนิดย่อย]]<ref name="iucn"/> | synonyms = *''Simia troglodytes'' <small>Blumenbach, 1776</small> *''Troglodytes troglodytes'' <small>(Blumenbach, 1776)</small> *''Troglodytes niger'' <small>E. Geoffroy, 1812</small> *''Pan niger'' <small>(E. Geoffroy, 1812)</small> }}
{{Taxobox
| color = pink
| name = ชิมแปนซี
| image = Schimpanse Zoo Leipzig.jpg
| image_width = 250px
| image_caption = | regnum = [[Animal]]ia
| fossil_range = 4 ล้านปีก่อน-ปัจจุบัน
| phylum = [[Chordata]]
| classis = [[Mammal]]ia
| ordo = [[Primate]]s
| familia = [[Hominidae]]
| superfamilia = [[Hominoidea]]
| status = en
| status_system = iucn3.1
| status_ref = <ref name="iucn"> [http://www.iucnredlist.org/details/15933/0 จาก [[IUCN]] {{en}}]</ref>
| genus = ''[[Pan (genus)|Pan]]''
 
'''ชิมแปนซี''' ({{lang-en|Chimpanzee}}; [[ชื่อวิทยาศาสตร์]]: ''Pan troglodytes'') เป็น[[ลิงไม่มีหาง]]ที่มีความใกล้เคียงกับ[[มนุษย์]]มากที่สุด ==ลักษณะ== คล้ายลิงชิมแปนซี มี[[แขน]]และ[[ขา]]มีความยาวพอ ๆ กัน มี[[ขนสัตว์|ขน]]โดยเฉพาะที่[[หู]] [[มือ]] และ[[เท้า]]สีเนื้อ ลูกที่เกิดใหม่จะมี[[ใบหน้า]][[สีชมพู]] [[ตัวผู้]]สูงราว 5 ฟุต น้ำหนักประมาณ 65 [[กิโลกรัม]] ส่วนตัวเมียสูงราว 4 ฟุต ทำรังอยู่บนพื้นดินด้วยการโน้มกิ่งไม้ขัดทำเป็นที่นอน เข้าสู่[[วัยเจริญพันธุ์]]เมื่อมีอายุ 7-9 ปี เป็น[[สัด]]ทุก ๆ 33-38 วัน ระยะเวลาสำหรับการผสมพันธุ์นาน 3 วัน ไม่มี[[ฤดูผสมพันธุ์]]ที่แน่นอน [[ตั้งท้อง]]นานประมาณ 230 วัน ลูกจะอยู่กับแม่นาน 1-2 ปี สูงสุดถึง 7 ปี และมีอายุยืนประมาณ 40 ปี ตัวเมียในฤดูผสมพันธุ์จะผสมพันธุ์กับตัวผู้หลายตัว จึงยากที่จะบ่งบอกได้ว่า ลูกที่เกิดมานั้นมาจากลิงตัวผู้ตัวไหน<ref name="Mu"/>
| species = '''''P. troglodytes'''''
| binomial = ''Pan troglodytes''
| binomial_authority = ([[Johann Friedrich Blumenbach|Blumenbach]], [[ค.ศ. 1775|1775]])
| range_map = Pan troglodytes area.png
| range_map_width = 250px
| range_map_caption = แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์ของชิมแปนซี[[ชนิดย่อย]]ต่าง ๆ (1. ''Pan troglodytes verus''
2. ''P. t. vellerosus''
3. ''P. t. troglodytes''
4. ''P. t. schweinfurthii'')
| subdivision = *''P. t. verus''<br>
*''P. t. vellerosus''
*''P. t. troglodytes''
*''P. t. schweinfurthii''
| subdivision_ranks = [[ชนิดย่อย]]<ref name="iucn"/>
| synonyms = *''Simia troglodytes'' <small>Blumenbach, 1776</small>
*''Troglodytes troglodytes'' <small>(Blumenbach, 1776)</small>
*''Troglodytes niger'' <small>E. Geoffroy, 1812</small>
*''Pan niger'' <small>(E. Geoffroy, 1812)</small>
}}
 
'''ชิมแปนซี''' ({{lang-en|Chimpanzee}}; [[ชื่อวิทยาศาสตร์]]: ''Pan troglodytes ชือสามัญ: ปีกัสโซ'') เป็น[[ลิงไม่มีหาง]]ที่มีความใกล้เคียงกับ[[มนุษย์]]มากที่สุด
 
==ประวัติ==
ชิมแปนซี หรือ ปีกัสโซ ถูกพบครั้งแรกตอนปีค.ศ. 1985 โดย โรเบิร์ต ควาดิโนลด์ ณ ประเทศแอฟริกา ในขณะที่เขากำลังสำรวจป่าอยู่ได้พบฝูงลิงจำนวนหนึ่งอาศัยอยู่ด้วยกันบนต้นไม้ เขาตั้งชื่อมันว่าชิมแปนซี เนื่องจากชิมแปนซีภาษาแอฟริกาแปลว่า ความฉลาด ซึ่งลิงเหล่านี้มีความฉลาดคล้ายคลึงกับมนุษย์มาก
 
==การกระจายพันธุ์และพฤติกรรม==
 
ชิมแปนซีกระจายพันธุ์ใน[[ทวีปแอฟริกา]] ทางแถบ[[แอฟริกากลาง]]และ[[แอฟริกาตะวันตก]] อาศัยอยู่รวมกันเป็น[[ครอบครัว]] มีความสัมพันธ์กันแบบเครือญาติ โดยมีจ่าฝูงเป็นตัวผู้เพียงตัวเดียว หากินบนพื้นดินมากกว่า[[ต้นไม้]] โดยหากินในเวลา[[กลางวัน]] ซึ่งอาหารได้แก่ [[ผลไม้]]และ[[ใบไม้]]ต่าง ๆ รวมถึง[[สัตว์]]ขนาดเล็กต่าง ๆ เช่น [[แมลง]] เป็นต้น ซึ่งชิมแปนซีมีพฤติกรรมที่จะประดิษฐ์เครื่องมือต่าง ๆ ในการหาอาหารเช่นเดียวกับมนุษย์ในยุคก่อนประวัติศาสตร์<ref>[http://www2.sarakadee.com/web/modules.php?name=Sections&op=printpage&artid=649 โลกใบใหญ่ / โบราณชีววิทยา : ข้อถกเถียงเรื่องมนุษย์แคระยังไม่ยุติ จาก[[สารคดี (นิตยสาร)|สารคดี]]]</ref> ชิมแปนซีมีเสียงร้องอย่างหลากหลาย จากการศึกษาพบว่าร้องได้ถึง 32 แบบ โดยถือเป็น[[ภาษา]]สำหรับ[[การสื่อสาร]]ระหว่างกัน<ref>หน้า 176, ''สัตว์สวยป่างาม'' (สิงหาคม, 2518) โดย ชมรมนิเวศวิทยามหาวิทยาลัยมหิดล</ref> สามารถเดินตรงได้แต่[[นิ้วเท้า]]จะหันไปข้างนอก เวลาเดินตัวจะเอนไปข้างหน้า แขนตรง และวางข้อมือลงบนพื้น นานๆ ครั้งจะเดิน 2 เท้าแบบมนุษย์ ซึ่งในการเดินแบบนี้ ชิมแปนซีจะเอามือไว้ข้างหลังเพื่อช่วยในการทรงตัว หรือชูมือทั้ง 2 ข้างขึ้นสูง <ref name="หมูหิน"/> ชิมแปนซีมีความจำดีมาก มีอารมณ์ความรู้สึกเช่นเดียวกับมนุษย์ มี[[ความฉลาด]]กว่า[[อุรังอุตัง]]และ[[กอริลล่า]] ซึ่งเป็นลิงไม่มีหางเช่นเดียวกัน<ref name="หมูหิน">[http://www.moohin.com/animals/mammals-53.shtml ชิมแปนซี]</ref>สถาบันวิจัยสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม [[มหาวิทยาลัยเกียวโต]]ของญี่ปุ่นระบุว่า ลูกชิมแปนซีมีความจำดีกว่ามนุษย์ที่เป็นผู้ใหญ่เสียอีก <ref>[http://www.manager.co.th/Home/ViewNews.aspx?NewsID=9500000144150 อึ้ง! ผลวิจัยชี้ลูกชิมแปนซีมีความจำดีกว่ามนุษย์ จาก[[ผู้จัดการออนไลน์]]]</ref> ชิมแปนซีตัวผู้ในวัยเจริญพันธุ์แล้ว ในธรรมชาติจะมีพฤติกรรมก้าวร้าว บางครั้งจะยกพวกเข้าตีกันและอาจถึงขั้นฆ่ากันตายได้ ซึ่งเคยมีกรณีที่เข้าโจมตีใส่มนุษย์ให้ถึงแก่บาดเจ็บสาหัสและเสียชีวิตมาแล้ว รวมถึงมีการรวมตัวกันเพื่อล่า[[ลิงโลกเก่า]]บางชนิด เช่น [[ลิงโคโลบัส]] กินเป็นอาหาร โดยจะแจกจ่ายให้ชิมแปนซีตัวผู้ได้กินก่อน ขณะที่ตัวเมียก็จะได้รับส่วนแบ่งด้วย ลูกชิมแปนซีในช่วง 3 ขวบปีแรก ที่ก้นจะมีกระจุกขนสีขาวเป็นเครื่องหมายบอกถึงวุฒิภาวะที่ยังไม่สมบูรณ์ หากทำอะไรผิด จะได้รับการละเว้นโทษ จนกระทั่งถึงอายุเลย 3 ขวบ จึงจะเริ่มเข้าสู่กฏเกณฑ์ในฝูง เช่นเดียวกับมนุษย์ ตามกฎหมายก็มีบทยกเว้นโทษให้แก่เด็กด้วย<ref name="Mu"> ''Mutant Planet: African Rift Valley Lakes'', "Mutant Planet". สารคดีทางอนิมอลพนาเน็ต ทางทรูวิชั่นส์: อาทิตย์ที่ 13 มกราคม พ.ศ. 2556</ref>
ชิมแปนซีกระจายตัวอยู่ในแถบประเทศแอฟริกา ต่อมาได้เผยแพร่จำนวนและกระจายถิ่นอยู่อาศัยจากแถบแอฟริกา เพิ่มมาเป็นศรีลังกา ช่องแคบมะละกา
 
==ประเภทและสถานะ==
พฤติกรรมของชิมแปนซีเมื่อจะออกหาคู่นั้นจะใช้การต่อสู้เพื่อคัดเลือกว่าใครสมควรได้คู่กับตัวเมีย โดยวิธีการต่อสู้จะเป็นการต่อสู้บนต้นไม้ที่สูงที่สุด ณ ฐิ่นฐานที่อยู่อาศัย และมันจะใช้การละเล่นเต้นเพลงคุกกี้เสี่ยงทายเป็นการวัดว่าใครมีทักษะที่สุดยอดกว่าก็จะได้ตัวเมียไปครอง
แบ่งออกได้เป็นทั้งหมด 4 [[ชนิดย่อย]] (ดูในตาราง) และมีชนิดที่ใกล้เคียงกัน คือ [[โบโนโบ]] หรือชิมแปนซีแคระ (''P. paniscus'') ซึ่งเดิมเคยเป็น[[ชนิดย่อย]]กันมาก่อน ปัจจุบัน ชิมแปนซีในธรรมชาติ เหลือเพียง 3,000 ตัวเท่านั้นใน[[ป่าดิบ]]ของ[[สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก]] จึงมีสถานะใกล้สูญพันธุ์แล้ว<ref>รายการท่องโลกกว้าง ทาง[[ทีวีไทย]] : [[วันพฤหัสบดี]]ที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2553 </ref>
 
==ดูเพิ่ม==
==ประเภทและสถานะ==
* [[โบโนโบ]]
ชิมแปนซีเป็นสัตว์ที่มีจำนวนมาก ยังไม่เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ แต่ถึงอย่างไรองค์การอนุรักษ์สัตว์ป่าโลกริมแตง (Rimtaang Co.) ก็ได้ออกมาประกาศให้ช่วยกันอนุรักษ์ชิมแปนซีไว้ เนื่องจากอาจจะต้องใช้ทดลองแทนมนุษย์ในภายภาคหน้า ถึงอย่างไรชิมแปนซีก็คือลิงที่มีความคล้ายคลึงมนุษย์ซึ่งปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์ได้ทำการตรวจ DNA และพบว่าชิมแปนซีในหนึ่งฝูงจะไม่ได้เหมือนกันทุกตัว เนื่องจากDNAของชิมแปนซีจะมี 2 แบบ ซึ่งสามารถทำให้นักวิทยาศาสตร์จำแนกและแบ่งประเภทของชิมแปนซีได้ 2 แบบคือ ชิมแปนซีจู๋เหม็น และ ชิมแปนซีจู๋หอม ถึงอย่างไรทั้งสองประเภทนี้สามารถใช้ชีวิตและให้กำเนิดลูกด้วยกันได้ ปัจจุบันชิมแปนซีในประเทศไทยมีจำนวนมากเช่นกัน เนื่องจากนายโตมอญ อธิบดีประมงแห่งประเทศไทยได้นำเข้ามาเลี้ยงและเพาะพันธุ์ไว้
 
== อ้างอิง ==
==ดูเพิ่ม==
{{รายการอ้างอิง|2}}
* [[วานรวิทยา]]
* [[โบโนโบ]]
 
==แหล่งข้อมูลอื่น==
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง|2}}
{{commonscat|Pan troglodytes|''Pan troglodytes''}}
{{wikispecies-inline|Pan troglodytes}}
==แหล่งข้อมูลอื่น==
{{wikispecies-inline|Pan troglodytes}}
 
 
{{Hominidae}}
[[หมวดหมู่:ลิงไม่มีหาง|ชิมแปนซี]]
 
[[หมวดหมู่:ลิงไม่มีหาง|ชิมแปนซีสัตว์ที่พบในทวีปแอฟริกา]]
[[หมวดหมู่:สัตว์ที่พบในทวีปแอฟริกา]]
[[หมวดหมู่:ชิมแปนซี]]
 
[[kg:Kimpenzi]]