เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
|
|
|
[[ไฟล์:NeakPean.jpg|thumb|right|สระน้ำตรงกลางของปราสาทนาคพันพันธ์]]
[[ไฟล์:Neak Pean, Angkor, Camboya, 2013-08-17, DD 02.JPG|thumbnail|ถนนไปที่วัด]]
'''ปราสาทนาคพันพันธ์''' ({{lang-km|ប្រាសាទនាគព័ន្ធ}} - ออกเสียงว่า "เนียกปวน"''บฺราสาทนาคพันฺธ''; {{lang-enroman|Neak Pean / Neak Poan}}) <ref> "แอบชมลายขอม" > เสนีย์ เกษมวัฒนากุล, บริษัทอมรินทร์ พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 2539, หน้า 78 </ref> เป็นปราสาทขนาดเล็ก ตั้งอยู่บนฐานกลมที่มีลักษณะซ้อนลดหลั่นกันลงไปเป็นชั้นๆชั้น ๆ ชั้นสุดท้ายเป็นรูป[[พญานาค]] 7 เศียร 2 ตัว โอบล้อมฐานของปราสาทโดยหันส่วนหัวไปทางทิศตะวันออก และส่วนหาง วนอ้อมฐานมาบรรจบกันทางทิศตะวันตก ที่ฐานของปราสาทจำหลักรูปดอกบัวรองรับตัวปราสาท และมีรูป[[พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร]]ประดิษฐานอยู่ที่ปราสาททั้ง 4 ทิศ
ปราสาทนาคพันพันธ์ สร้างอยู่กลางสระสี่เหลี่ยมจตุรัสขนาดใหญ่ มีบ่อน้ำขนาดเล็กตั้งอยู่โดยรอบทั้ง 4 ทิศ แต่ละบ่อมีส่วนที่เชื่อมต่อกับสระใหญ่ตรงกลางเพื่อให้น้ำจากสระใหญ่สามารถไหลไปสู่บ่อเล็กได้ การก่อสร้างปราสาทนาคพันพันธ์น่าจะเกี่ยวข้องกับคติความเชื่อทางศาสนา ผังของปราสาทเป็นลักษณะการจำลองของ[[สระอโนดาต]] <ref> "ชัยวรมันที่ 7 มหาราชองค์สุดท้ายของอาณาจักรกัมพูชา", วรรณวิภา สุเนต์ตา, สำนักพิมพ์มติชน, 2548, หน้า 66,68 </ref> สระอโนดาตเป็นสระน้ำบนสวรรค์มีน้ำที่ใสสะอาดและเต็มเปี่ยมอยู่ตลอดเวลา มีท่าน้ำอยู่ 4 ท่า น้ำในสระอโนดาตจะไหลออกตามช่องภูเขาที่ตั้งอยู่ทั้ง 4 ทิศของสระ ซึ่งปากช่องของภูเขาแต่ละลูกจะเป็นรูปหน้าของสัตว์ 4 ชนิด คือ สิงห์ ช้าง ม้า และวัว <ref>"ประวัติวรรณคดี", รศ.ประจักษ์ ประภาพิทยากร </ref>
ใน "ย้อนรอยอารยะเมืองพระนคร" ซึ่งเขียนโดย ชากส์ คูมาร์เชย์ และแปลโดยอาจารย์วีระ ธีรภัทร ได้กล่าวถึงรูปจำหลักในทิศทั้ง 4 ของปราสาทนาคพันพันธ์ว่า ที่สระน้ำทางทิศตะวันตกมีหินสลักเป็นรูปหัวมนุษย์ สระน้ำทางทิศเหนือมีหินสลักเป็นรูปหัวช้าง สระน้ำทางทิศตะวันออกมีหินสลักเป็นรูปหัวม้า และสระน้ำทางทิศใต้มีหินสลักเป็นรูปหัวสิงห์ <ref> "ย้อนรอยอารยะเมืองพระนคร", ชากส์ คูมาร์เชย์ (เขียน) วีระ ธีรภัทร (แปล), สำนักพิมพ์อมรินทร์, 2548, หน้า 75 </ref> จะเห็นว่าช่างขอมจำหลักรูปหน้าสัตว์ประจำทิศในแต่ละทิศตามคติความเชื่อเรื่องสระอโนดาต แต่ในทิศตะวันตกกลับจำหลักรูปหน้าคนแทนหน้าวัว
คติความเชื่อที่เกี่ยวข้องกับการสร้างปราสาทนาคพันพันธ์มีทั้งความเชื่อทาง[[พุทธศาสนา]]และ[[ศาสนาฮินดู]]ปะปนกัน ตัวปราสาทกลางสระสร้างตามความเชื่อทางศาสนาพุทธ แต่ไม่ปรากฏรูป[[พระพุทธเจ้า]]กลับมีรูปสลักของ[[พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร]]แทน <ref> "แอบชมลายขอม" > เสนีย์ เกษมวัฒนากุล, บริษัทอมรินทร์ พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 2539, หน้า 80 </ref>
== อ้างอิง ==
|
