ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โพสพ"

'''โพสพ''' บ้างเรียก '''โพสี'''<ref name="โพสพ"/> [[ภาษาถิ่นพายัพ]]และ[[ภาษาถิ่นอีสาน|อีสาน]]ว่า '''โคสก'''<ref>{{cite web |url=http://www.lannawisdoms.com/blog/?page_id=1573|title=เรียกขวัญข้าว (๒)|author= [[มาลา คำจันทร์]] |date= 13 มีนาคม 2555|work= |publisher=โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา|accessdate=20 พฤศจิกายน 2557}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.isangate.com/local/tahag.html|title=ผีตาแฮก|author= |date= 9 สิงหาคม 2557 |work= |publisher=ประตูสู่อีสาน|accessdate=20 พฤศจิกายน 2557}}</ref> หรือ '''เสื้อนา เสื้อไร่'''<ref name=แม่/> [[ภาษาไทลื้อ]]ว่า '''ย่าขวัญข้าว'''<ref>บุญยงค์ เกศเทศ. ''ร้อยขุนเขาเผ่าไทในเวียดนาม''. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ:หลักพิมพ์, 2548, หน้า 122</ref> [[ภาษากะเหรี่ยง]]ว่า '''ภี่บือโหย่'''<ref>{{cite web |url=http://www.sac.or.th/main/content_print.php?content_id=213|title=ตะวันรุ่งที่ไล่โว่ (1)|author= ศรยุทธ เอี่ยมเอื้อยุทธ และอื่น ๆ|date= 13 มีนาคม 2555|work= |publisher=ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร|accessdate=20 พฤศจิกายน 2557}}</ref> หรือ '''ผีบือโย'''<ref>{{cite web |url=http://nutkubphom16.wordpress.com/ความเชื่อของชนเผ่ากะเห/|title=ความเชื่อของชนเผ่ากะเหรี่ยง|author=|date=|work= |publisher=nutkubphom16|accessdate=2 พฤศจิกายน 2557}}</ref> [[ภาษามลายูปัตตานี]]ว่า '''มะฮียัง''' (Mak Hiang)<ref>{{cite web |url=http://www.sujitwongthes.com/suvarnabhumi/2012/03/09032555/|title= มะโย่ง การแสดงจากพิธีกรรมในวัฒนธรรมมุสลิม |author=เจนจิรา เบญจพงศ์|date= 9-15 มีนาคม 2555 |work= |publisher=สุวรรณภูมิ|accessdate=20 พฤศจิกายน 2557}}</ref> เป็นเทพเจ้าแห่งข้าวตามคติความเชื่อของไทย<ref>[http://web.archive.org/web/20070526103719/http://www.awakenedwoman.com/pairin_rice_mother.htm Pairin Jotisakulratana, ''Mae Po sop: The Rice Mother of Thailand'']</ref> โพสพตามความเชื่อแต่เดิมเป็นเทวสตรี แต่ภายหลังได้มีคติปรากฏเป็นบุรุษเพศคู่กัน มีปลาเป็นพาหนะ<ref name="โพสพ"/> แต่บ้างก็เชื่อว่าได้รับอิทธิพลมาจาก[[ท้าวกุเวร]] หรือท้าวเวสสุวรรณ เทพเจ้าประจำทิศเหนือ ซึ่งเป็นคติที่รับมาจากอินเดีย โดยท้าวกุเวรนั้นเป็นบุรุษรูปร่างอ้วนท้วน พุงพลุ้ย ในพระหัตถ์ถือถุงเงิน ด้วยเป็นเทพเจ้าแห่งทรัพย์สิน แต่ไทยปรับเปลี่ยนมาเป็นเทวสตรี และกลายเป็นเทพเจ้าแห่งข้าว<ref name=แม่>หน้า 3, ''จากแม่โพสสพ กับข้าวใหม่''. "ชักธงรบ" โดย กิเลน ประลองเชิง, '''ไทยรัฐ'''ปีที่ 68 ฉบับที่ 21891: วันพฤหัสบดีที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2560 ขึ้น 11 ค่ำ เดือน 2 ปีระกา</ref>

พระแม่โพสพ มีลักษณะ "...เป็นหญิงสาวท่าทางอ่อนช้อยสวยงาม ภาพของนางที่สร้างขึ้นเพื่อเคารพบูชาเป็นท่านั่งพับเพียบ มือขวาถือรวงข้าวมือซ้ายถือถุงข้าว แต่งกายนุ่งผ้าถุงห่มผ้าสไบเฉียงแบบหญิงในวังสมัยก่อน"<ref name="โพสพ"/> แม้พระแม่โพสพจะมีมาเนิ่นนานก่อนการรับศาสนาพราหมณ์แต่ถือกันว่าเป็นพระภาคหนึ่งของ[[พระลักษมี]] บ้างก็ว่าเดิมเป็นชายาองค์หนึ่งของพระอินทร์ ชื่อ ''พระสวเทวี'' (เพื่อโยงชื่อโพสพเข้ากับชื่อชายาพระอินทร์ นั่นคือให้ 'สพ' แผลงมาจาก 'สว' ส่วน โพอาจจะมาจากชื่อ ไพสพ ของเทวดารักษาทิศอีสาน)<ref name="โพสพ"/> บ้างก็ว่าคือ[[ท้าวกุเวร]] หรือท้าวเวสสุวรรณ เทพเจ้าประจำทิศเหนือ ซึ่งเป็นคติที่รับมาจากอินเดีย โดยท้าวกุเวรนั้นเป็นบุรุษรูปร่างอ้วนท้วน พุงพลุ้ย ในพระหัตถ์ถือถุงเงิน ด้วยเป็นเทพเจ้าแห่งทรัพย์สิน แต่ไทยปรับเปลี่ยนมาเป็นเทวสตรี และกลายเป็นเทพเจ้าแห่งข้าว<ref name=แม่>หน้า 3, ''จากแม่โพสสพ กับข้าวใหม่''. "ชักธงรบ" โดย กิเลน ประลองเชิง, '''ไทยรัฐ'''ปีที่ 68 ฉบับที่ 21891: วันพฤหัสบดีที่ 28 ธันวาคม พ.ศ. 2560 ขึ้น 11 ค่ำ เดือน 2 ปีระกา</ref>