ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ชนชั้นกระฎุมพี"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
เพิ่มเนื้อหาสารานุกรม
บรรทัด 1:
'''กระฎุมพี''' (ออกเสียงว่า กระ-ดุม-พี) โดยทั่วไปมักสะกดผิดเป็น ''กระฎุมภี'' หรือ ''กฎุมภี'' เป็นชนชั้นทางสังคมกลุ่มหนึ่ง ซึ่งอยู่ในกลุ่ม[[ชนชั้นสูง]]หรือ[[ชนชั้นพ่อค้าวาณิช]] ซึ่งได้สถานะทางสังคมหรืออำนาจมาจากหน้าที่การงาน การศึกษา หรือความมั่งมี (ซึ่งตรงกันข้ามกับพวก[[อภิชน]]) เป็นชนชั้นที่มีฐานะจากการค้าขายหรืองานช่างฝีมือ ไม่มีที่ดินเป็นของตนเอง ซึ่งอาจหมายรวมถึง นายทุน นายทุนน้อย คนชั้นกลาง ส่วน "ไพร่กระฎุมพี" นั้น หมายถึงชนชั้นที่อยู่ต่ำกว่ากระฎุมพีแต่สูงกว่าชนชั้นที่ต่ำที่สุดในสังคม เป็น "พลเมืองที่มีเงินพอใช้เลี้ยงชีวิตไม่เป็นทาสบุคคลผู้ใด"<ref name="Thanet">[[ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ]], [http://www.sac.or.th/Subdetail/article/2549/September2/article5.html ไพร่กระฎุมพี ความคิดการเมืองไพร่กระฎุมพีแห่งกรุงรัตนโกสินทร์], [[มติชน]], 1 กันยายน พ.ศ. 2549 จากเว็บไซต์[[ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร]] (อ้างตาม[[หมอบรัดเลย์]])</ref>
{{ย้าย|วิกิพจนานุกรม}}
{{ลบ}}
 
== กระฎุมพีในประเทศไทย ==
กระฎุมพี (ออกเสียงว่า กระ-ดุม-พี) โดยทั่วไปมักสะกดผิดเป็น ''กระฎุมภี'' หรือ ''กฎุมภี'' เป็นคำอธิบายชนชั้นผู้คนในสังคมว่าเป็น '''"ชนชั้นซื้อมาขายไป ไม่มีปัจจัยการผลิต"''' ซึ่งอาจหมายรวมถึง นายทุน นายทุนน้อย คนชั้นกลาง
 
ลักษณะเด่นของกระฎุมพีในประเทศไทยก็คือ การกำเนิดและแหล่งที่มาของกระฎุมพีในสังคม[[รัตนโกสินทร์]]นั้น ไม่ได้กำเนิดแยกเป็นอิสระจาก[[ชนชั้นศักดินา]]ที่ครอบครองอำนาจและผลประโยชน์เศรษฐกิจของอาณาจักรมาก่อน ตรงกันข้ามกระฎุมพีไทยถือกำเนิดมาภายในและจากระบบศักดินาเอง กระฎุมพีที่เป็นชนชั้นนำในยุคแรกนั้นจึงล้วนเป็นชนชั้นศักดินาด้วย<ref name="Thanet" /> ซึ่งต่างจากกระฎุมพีใน[[ยุคกลางของยุโรป]]ที่กำเนิดมาจากการรวมตัวกันเป็นสมาคมและบริษัทของพ่อค้าตามเมืองต่าง ๆ เพื่อทำธุรกิจและช่วยเหลือผลประโยชน์ของตน
== รูปศัพท์ ==
ความหมายตาม[[พจนานุกรม]] ฉบับ[[ราชบัณฑิตยสถาน]] พ.ศ. 2525 ได้ให้ความหมายไว้ดังนี้ ''น. (1) คำนี้เดิมแปลว่า คนมั่งมี, พ่อเรือน. <nowiki>[</nowiki>ในอินเดียบางแห่งหมายความว่า ชนจำพวกศูทรที่มั่งมีขึ้น (หนังสือ Hobson-Jobson ในคำว่า Kumbi-กุมพี), [[ภาษาทมิฬ]] (ภาษาปาก) ว่า คนจน<nowiki>]</nowiki>.''
 
คำว่า '''กระฎุมพี''' นี้ มาจากภาษาบาลีว่า '''กุฎุมฺพี''' หรือ '''กุฏุมฺพิก''' (กุ-ตุม-พิ-กะ) ซึ่งแปลว่า ''ผู้มีทรัพย์'' ซึ่งก็มาจากคำว่า ''กุฏุมฺพ'' (กุ-ตุม-พะ) ที่แปลว่า ''ขุมทรัพย์'' ลง ณี และ อิก (อิ-กะ) ปัจจัยในตทัสสัตถิตัทธิต จึงแปลว่า ''ผู้มีทรัพย์'' หรือ ''ผู้มีขุมทรัพย์'' มีฐานะต่ำกว่า ''เศรษฐี'' ตามปรกติมักจะเป็น ''ลูกน้อง'' หรือ ''บริวาร'' ของเศรษฐี<ref>[http://www.royin.go.th/th/knowledge/detail.php?Search=1&ID=1243 www.royin.go.th - ไพร่-กระฎุมพี โดย ศ.จำนงค์ ทองประเสริฐ]</ref>
 
ความหมายตาม[[พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542]] ให้คำอธิบายว่า ''น.เป็นคำนามหมายถึง "ชนชั้นต่ำ, นิยมใช้เข้าคู่กับคำ ไพร่ เป็น ไพร่กระฏุมพี.<br/>(ป." โดยระบุว่ามาจากคำบาลีว่า "กุฎุมฺพิก" แปลว่า "คนมั่งมี).''"
 
== ในวัฒนธรรม ==
เพลงคนกับควาย<ref>[http://www.caravanonzon.com/fr_music%2032.htm* www.caravanonzon.comเพลง - เพลง''คนกับควาย วงคาราวาน]</ref>'' ของ [[คาราวาน|วงคาราวาน]] มีการใช้คำนี้ ในเนื้อเพลงท่อนหนึ่งว่า ''"...''กระฎุมพีกินแรงแบ่งชนชั้น ชนชั้นชาวนาจึงต่ำลง..."''<ref>[http://www.caravanonzon.com/fr_music%2032.htm www.caravanonzon.com - เพลงคนกับควาย วงคาราวาน]</ref>
 
== อื่นๆ ==
<references />
 
[[หมวดหมู่:ชนชั้นทางสังคม]]
[[หมวดหมู่:ทฤษฎีมาร์กซิสต์]]
 
[[af:Bourgeoisie]]
[[ar:برجوازية]]
[[zh-min-nan:Chu-sán-kai-kip]]
[[br:Bourc’hizelezh]]
[[ca:Burgesia]]
[[da:Borgerskab]]
[[de:Bourgeoisie]]
[[en:Bourgeoisie]]
[[es:Burguesía]]
[[fr:Bourgeoisie]]
[[gl:Burguesía]]
[[ko:부르주아]]
[[it:Borghesia]]
[[he:בורגנות]]
[[lt:Buržuazija]]
[[hu:Polgárság]]
[[nl:Burgerij]]
[[ja:ブルジョワジー]]
[[no:Borgerskap]]
[[nn:Borgarskap]]
[[pl:Burżuazja]]
[[pt:Burguesia]]
[[ro:Burghezie]]
[[ru:Буржуазия]]
[[sk:Buržoázia]]
[[fi:Porvaristo]]
[[sv:Bourgeoisie]]
[[tr:Burjuvazi]]
[[uk:Буржуазія]]
[[ur:بورژوا]]
[[zh:資產階級]]