15,917
การแก้ไข
ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ประเทศราช"
ไม่มีคำอธิบายอย่างย่อ
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
|||
|
{{มุมมองสากล}}
[[ไฟล์:National Museum KL 2008 (36).JPG|200px|thumb|"[[ต้นไม้เงินต้นไม้ทอง]]" ที่หัวเมือง[[มลายู]]ส่งมาเป็นเครื่องราชบรรณาการแก่พระเจ้ากรุงสยาม]]
'''ประเทศราช''' หรือ '''รัฐบรรณาการ''' หมายถึง [[รัฐ]]ที่มี[[ประมุข]]เป็นของตนเอง แต่อยู่ภายใต้การควบคุมดูแลและคุ้มครองของ[[พระมหากษัตริย์]]อีกรัฐหนึ่ง เจ้าผู้ครองนครประเทศราชหรือสามนตราช<ref>ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ. ''ประวัติศาสตร์วิพากษ์ : สยามไทยกับปาตานี''. กรุงเทพฯ : มติชน, 2556, หน้า 177</ref>ต้องส่งเครื่องราช[[บรรณาการ]]ถวายเป็นประจำ และในยามศึกสงครามต้องส่งกองกำลังเข้าช่วยกองทัพหลวงด้วย<ref>[[ราชบัณฑิตยสถาน]], ''[[พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554]] เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว'', กรุงเทพพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2556, หน้า 708</ref> มีลักษณะคล้าย[[รัฐในอารักขา]]ของ[[จักรวรรดินิยม]]ตะวันตก มีลักษณะคล้าย[[รัฐในอารักขา]]ของ[[จักรวรรดินิยม]]ตะวันตก
ตัวอย่างของประเทศราชได้แก่ เกาหลีภายใต้[[ราชวงศ์หยวน]]ของจีน (พ.ศ. 1813–1899), [[กรุงศรีอยุธยา]]ภายใต้พม่า (พ.ศ. 2112–2127), กัมพูชาภายใต้สยาม (ค.ศ. 2337–2427), [[นครเชียงใหม่]]ภายใต้สยาม (พ.ศ. 2317–2437)
== สยาม ==
ประเทศราชของสยาม แบ่งออกเป็น 3 ชั้น<ref>ชูวงศ์ ฉายะบุตร, ''การปกครองท้องถิ่นไทย'', พิมพ์ครั้งที่ 2, กรุงเทพฯ : สมาคมนิสิตเก่ารัฐศาสตร์, หน้า44</ref> ตามบรรดาศักดิ์ของเจ้าเมือง ได้แก่
# '''พระเจ้าประเทศราช''' เช่น [[พระเจ้าดวงทิพย์]] ผู้ครองนครลำปาง
# '''เจ้าพระยาประเทศราช''' เช่น [[เจ้าพระยาศรีธรรมาโศกราช]]
# '''พระยาประเทศราช''' เช่น [[พระยาวิเชียรปราการ (บุญมา)]] ผู้ครองนครเชียงใหม่
=== ศักดินา ===
ในราชอาณาจักรสยาม [[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]]ได้โปรดให้ตรา'''พระราชบัญญัติศักดินาเจ้านายพระยาท้าวแสนประเทศราช'''<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2442/016/197.PDF พระราชบัญญัติศักดินาเจ้านายพระยาท้าวแสนประเทศราช], เล่ม 16, วันที่ 16 กรกฎาคม ร.ศ. 118, หน้า 197</ref> ดังนี้
{|class="wikitable" style="text-align:center"
|-
| '''เจ้าเมืองประเทศราช''' || '''ศักดินา''' (ไร่) || '''เทียบเท่า'''
|-
| พระเจ้าประเทศราช || 15,000 || เจ้าต่างกรม
|-
| เจ้าประเทศราช || 10,000 || ข้าหลวงเทศาภิบาล
|-
| พระยาประเทศราช || 8,000 || เจ้าพระยาวังหน้า
|}
== ดูเพิ่ม ==
| |||