ผลต่างระหว่างรุ่นของ "แคว้นพะเยา"

'''แคว้นพะเยา'''<ref>สรัสวดี อ๋องสกุล. ''ประวัติศาสตร์ล้านนา''. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ : อมรินทร์, 2552. หน้า 256</ref> หรือ '''นครรัฐพะเยา'''<ref>สรัสวดี อ๋องสกุล. ''ประวัติศาสตร์ล้านนา''. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ : อมรินทร์, 2552. หน้า 62</ref> เป็นนครรัฐอิสระ<ref name="สรัส"/>ใน[[จังหวัดพะเยา]] ตั้งอยู่ใกล้[[แม่น้ำน้ำแม่อิง]]ซึ่งไหลลงมาจาก[[เทือกเขาผีปันน้ำ]] เป็นอาณาจักรร่วมสมัยเดียวกับยุคปลายของ[[หิรัญนครเงินยางเชียงแสน]]

ด้วยความที่พะเยาเป็นผลจากการขยายตัวของเมืองเงินยางที่ขยายลงมายังที่ราบลุ่มเชียงราย-พะเยา เป็นดินแดนที่เรียกว่า "โยนก" ที่มีประชากรเป็น ''[[ไทยวน]]'' ด้านการตั้งถิ่นฐานจะกระจายตามแอ่งหรือที่ราบลุ่มแม่น้ำเป็นแนวยาวตาม[[แม่น้ำน้ำแม่อิง|ลำน้ำอิง]]<ref name="พะเยา">{{cite web |url=http://heritage.mod.go.th/nation/oldcity/phayao2.htm|title=พัฒนาการทางประวัติศาสตร์|author=|date=|work= |publisher=หอมรดกไทย|accessdate=17 มกราคม 2557}}</ref> เมื่อขุนจอมธรรมตั้งเมืองพะเยา ได้รวบรวมไพร่พลจากหัวเมืองต่าง ๆ ได้ 80,000 คน แบ่งเป็น 36 พันนา นาละ 500 คน<ref name="พะเยา1">{{cite web |url=http://www.phayao.go.th/history-3.html|title=ประวัติความเป็นมาและเหตุการณ์สำคัญ|author=|date=|work= |publisher=เว็บไซต์จังหวัดพะเยา|accessdate=18 มกราคม 2557}}</ref> ชุมชนที่เกิดขึ้นในระยะแรก ๆ เป็นชุมชนเล็ก ๆ แยกกันอยู่เป็นแห่ง ๆ มีผู้นำชุมชนในนามของเจ้าผู้ปกครอง การตั้งชุมชนบ้านและเมืองได้พัฒนาจากถิ่นฐานที่อยู่ของชนเผ่าพื้นเมืองที่มีวัฒนธรรมด้อยกว่า ผสมผสานกับวัฒนธรรมต่างถิ่นที่เจริญกว่า<ref name="พะเยา"/> นอกจากนี้ประชากรบางส่วนเป็น[[ชาวกาว]] โดยเฉพาะที่เมืองงาวที่อยู่ใกล้กับ[[นครรัฐน่าน]]ที่มีชาติพันธุ์เดียวกัน<ref>เฉลิมวุฒิ ต๊ะคำมี. ''ความสัมพันธ์ระหว่างชนชั้นปกครองของล้านนาและสุโขทัย : ข้อคิดใหม่และข้อสังเกตบางประการ''. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2559, หน้า 14</ref>

จากการขยายตัวของราชวงศ์ลาวที่ขยายตัวลงมาตามที่ราบลุ่มเชียงราย-พะเยา ทั้งนี้ตัวเมืองพะเยาตั้งอยู่บน[[แม่น้ำน้ำแม่อิง|ลุ่มน้ำอิง]]ที่ไหลลงสู่[[กว๊านพะเยา]] เป็นที่ราบปลายภูเขาที่มีชื่อเรียกตามตำนานว่า "ภูยาว" ต่อมาได้กลายเป็นคำว่า "พยาว" และเป็น "พะเยา" ที่ตั้งเมืองมีความอุดมสมบูรณ์ เพราะมีแหล่งน้ำสองแหล่งคือ [[แม่น้ำน้ำแม่อิง]]และ[[กว๊านพะเยา]] และเป็นที่ราบกว้างใหญ่เหมาะสมแก่การตั้งเมือง<ref name="ที่ตั้ง">สรัสวดี อ๋องสกุล. ''ประวัติศาสตร์ล้านนา''. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ : อมรินทร์, 2552. หน้า 62-63</ref>