ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้ารามประเดิด"

'''พระเจ้าคุนลอ''' ({{lang-romanmy|Hkun Lawခွန်လော}}, 27{{IPA-my|kʰʊ̀ɴ มีนาคมlɔ́|}}; 1254 – มีนาคม 1311) หรือที่รู้จักกันในพระนาม '''พระเจ้ารามประเดิด''' กษัตริย์องค์ที่ 2 แห่ง [[ราชอาณาจักรหงสาวดี]] จาก ค.ศ. 1307 ถึง 1311. พระองค์ขึ้นสืบราชบัลลังก์ภายหลังการสวรรคตของ [[พระเจ้าวาเรรู]] หรือพระเจ้าฟ้ารั่วปฐมกษัตริย์ผู้เป็นพระเชษฐาซึ่งไร้รัชทายาทสืบทอดราชบัลลังก์ โดยรัชสมัยของพระองค์ต้องเผชิญหน้ากับการรุกรานจาก [[อาณาจักรล้านนา]]

พระเจ้าคุนลอประสูติเมื่อวันที่ 27 มีนาคม ค.ศ. 1254 มีพระนามเดิมว่า '''มะกะทา'''<ref group=note>The ''[[Razadarit Ayedawbon]]'' chronicle (Pan Hla 2005: 37) says he was born on Friday, 7th waxing of Late Tagu 635 (''Thursday'', 15 March 1274). But 635 ME was likely a typographical error. The chronicle (Pan Hla 2005: 16) says he had an elder brother Ma Gadu and a younger sister Hnin U Yaing. The chronicle's later narrative (Pan Hla 2005: 37) again mentions twice that Gada was U Yaing's older brother. Since Gadu was born in 1253 per (Pan Hla 2005: 36), and since Hnin U Yaing was already in her marriage age in 1281/82 per (Pan Hla 2005: 21–23), it was highly unlikely that Gada would have been born 21 years later in 1274, and Hnin U Yaing even later. Instead, the birth date was more likely Friday, 7th waxing of Late Tagu 615 ME (''Friday'', 27 March 1254), date translated per (Eade 1989: 100).</ref> โดยพระองค์มีพระเชษฐา 1 พระองค์คือพระเจ้าวาเรรู และมีพระขนิษฐา 1 พระองค์คือ [[:en:Hnin U Yaing|Hnin U Yaingนินอูยาง]]<ref name=npl-16>Pan Hla 2005: 16</ref> เมื่อมะกะโทสถาปนาตนเองขึ้นเป็นพระเจ้าวาเรรูปฐมกษัตริย์แห่งราชอาณาจักรหงสาวดีใน ค.ศ. 1287<ref name=geh-110>Harvey 1925: 110</ref><ref name=app-65>Phayre 1967: 65</ref> ก็ได้สถาปนาพระราชอนุชาพระองค์เดียวคือมะกะทาเป็นรัชทายาทเนื่องจากพระเจ้าวาเรรูมีพระราชธิดาพระองค์เดียว<ref name=npl-36>Pan Hla 2005: 36</ref>

เมื่อพระเจ้าวาเรรูถูกปลงพระชนม์ในวันที่ 14 มกราคม ค.ศ. 1307 พระองค์จึงได้ขึ้นสืบราชบัลลังก์ต่อมา แต่พระองค์ต้องใช้เวลาปราบปรามผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการสวรรคตของพระเจ้าวาเรรูนานถึง 2 สัปดาห์ จึงได้ประกอบพระราชพิธีราชาภิเษกเมื่อวันที่ 28 มกราคม ปีเดียวกัน

ในเดือนมีนาคม ค.ศ. 1311<ref เจ้าหญิงgroup=note>The Hninchronicle U''Razadarit YaingAyedawbon'' (Pan Hla 2005: 37, 39) says Hkun Law died in 672 ME, and soon after [[Saw O]] ascended the throne on Saturday, 6th waning of [[Tagu]] 673 ME (10 April 1311). It means Law most probably died in the last weeks of 672 ME (March 1311).</ref> เจ้าหญิงนินอูยาง และ [[:en:Min Bala|Min Balaof Myaungmya|มินบาละ]] พระสวามีของเจ้าหญิงได้ก่อกบฏเข้ายึดราชบัลลังก์ ระหว่างที่พระเจ้าคุนลอเสด็จออกไปคล้องช้างป่าที่ [[เมาะลำเลิง]] เมื่อพระองค์ทราบข่าวจึงรีบเสด็จกลับแต่ได้พบว่าประตูเมืองถูกปิด พระองค์จึงรีบเสด็จหนีไปยังป่าข้างเมือง [[เมาะตะมะ]] แต่ก็ถูกทหารของ Min Bala มินบาละสังหารจนสวรรคต<ref name=npl-37>Pan Hla 2005: 37</ref><ref name=app-66>Phayre 1967: 66</ref> ทำให้ราชบัลลังก์ว่างลงกว่า 2 อาทิตย์สัปดาห์<ref group=note>Since Law was 56 (in his 57th year), he must have died by 6th waxing of Late Tagu 672 ME (26 March 1311). Per (Pan Hla 2005: 39), Saw O became king on Saturday, 6th waxing of Tagu 673 ME (10 April 1311).</ref> จากนั้นจึงได้มีการอัญเชิญเจ้าชายสอโอพระราชนัดดาของพระเจ้าคุนลอขึ้นเป็น [[พระเจ้าสอโอ]] เมื่อวันที่ 10 เมษายน ปีเดียวกัน<ref name=npl-39>Pan Hla 2005: 39</ref>

[[หมวดหมู่:พระมหากษัตริย์พม่าประวัติศาสตร์มอญ]]