ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ประเทศเวียดนามใต้"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Guylampang46 (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Guylampang46 (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 10:
| government_type = สาธารณรัฐ
| status = สาธารณรัฐ
| event_start = [[เปลี่ยนระบอบการปกครองเป็น[[สาธารณรัฐ]]
| year_start = [[พ.ศ. 2498]]
| date_start = 14[[26 มิถุนายนตุลาคม]]
| event_end = ทหาร[[เวียดนามเหนือ]]เข้ายึดเมือง[[ไซ่ง่อน]]
| year_end = [[พ.ศ. 2518]]
| date_end = [[30 เมษายน ]]
| p1 = รัฐเวียดนาม
| flag_p1 = Flag of South Vietnam.svg
บรรทัด 32:
| national_motto = Tổ quốc - Danh dự - Trách nhiệm (ปิตุภูมิ - เกียรติศักดิ์ - หน้าที่)
| common_languages = [[ภาษาเวียดนาม|เวียดนาม]]
| religion = [[ศาสนาพุทธ|พุทธ]],[[ศาสนาคริสต์|คริสต์]]
| religion =
| currency = [[ด่ง (เวียดนามใต้)|ด่ง]] <small> (ใช้แทนที่เงิน[[ปียัสทร์ (อินโดจีน)|ปียัสทร์]]) </small>
| leader1 = [[เซืองโง วันดิ่ญ มิญเสี่ยม]] (คนแรก)
| year_leader1 = 8 ปี
| year_leader1 =
| title_leader = [[ผู้นำเวียดนามใต้|ประธานาธิบดีคนสุดท้าย]]
| deputy1leader2 = [[หวูเซือง วัน เหมิ]] (คนสุดท้าย)
| year_leader2 = 3 วัน
| year_deputy1 =
| title_deputytitle_leader = [[ผู้นำเวียดนามใต้#หัวหน้ารัฐบาล|นายกรัฐมนตรีคนสุดท้ายประธานาธิบดี]]
| deputy1 = [[เหงียน หง็อก เทอ]] (คนแรก)
| stat_year1 = พ.ศ. 2516
| year_deputy1 = 3 เดือน
| title_deputy = [[ผู้นำเวียดนามใต้#หัวหน้ารัฐบาล|นายกรัฐมนตรี]]
| deputy2 = [[หวู วัน เหมิว]] (คนสุดท้าย)
| year_deputy2 = 3 วัน
| title_deputy = [[ผู้นำเวียดนามใต้#หัวหน้ารัฐบาล|นายกรัฐมนตรี]]
| stat_year1 = [[พ.ศ. 2516]]
| stat_area1 = 173809
| stat_pop1 = 19370000
เส้น 47 ⟶ 53:
'''สาธารณรัฐเวียดนาม''' เป็นรัฐที่ปกครองบริเวณตอนใต้ของเวียดนามระหว่างปี [[พ.ศ. 2498]] ถึง [[พ.ศ. 2518]] ซึ่งต่างชาติโดยเฉพาะรัฐประชาธิปไตยและชาติต่อต้านคอมมิวนิสต์นิยมเรียกในชื่อว่า '''เวียดนามใต้''' คำเรียก ''[[เวียดนามเหนือ]]'' และ''เวียดนามใต้'' ถูกใช้อย่างแพร่หลายในปี [[พ.ศ. 2497]] ใน[[การประชุมเจนีวา (1954)|การประชุมที่เจนีวา]] ซึ่งแบ่งประเทศเวียดนามออกเป็นสองส่วนโดยเส้นขนานที่ 17 ในระหว่างสงครามเวียดนาม เวียดนามใต้ได้รับการสนับสนุนจาก[[สหรัฐอเมริกา]]
 
ในอดีต เวียดนามใต้เคยเป็น[[จักรวรรดิอาณานิคมฝรั่งเศส|อาณานิคมของฝรั่งเศส]]ในชื่อ ''[[โคชินไชนา]]'' หลัง[[สงครามโลกครั้งที่ 2]] [[เวียดมินห์]]ซึ่งนำโดย[[โฮจิมินห์]] สถาปนา[[รัฐคอมมิวนิสต์]]ขึ้นที่[[ฮานอย]] ในปี[[พ.ศ. 2492]]นักการเมืองที่ไม่ฝักใฝ่คอมมิวนิสต์ ก่อตั้งรัฐบาลขึ้นที่เมือง[[ไซ่ง่อน]]ซึ่งนำโดยอดีต[[จักรพรรดิบ๋าว ดั่ย]] ในปี 2498 บ๋าว ดั่ย ถูกปลดโดยนายกรัฐมนตรี[[โง ดิ่ญ เสี่ยม]] และแต่งตั้งตนขึ้นเป็นประธานาธิบดี หลังจากเสี่ยมเสียชีวิตจากการ[[รัฐประหาร]]ในปี [[พ.ศ. 2506]] ได้มีรัฐบาลทหารอายุสั้นหลายสมัยได้ปกครองเวียดนามใต้จนถึงปี [[พ.ศ. 2510]] พลโท [[เหงียน วัน เถี่ยว]]ได้ขึ้นเป็นประธานาธิบดีและได้ปกครองเวียดนามใต้จนถึงปี [[พ.ศ. 2518]] สงครามเวียดนามเริ่มต้นในปี พ.ศ. 2502 โดยกองกำลัง[[เวียดกง]]ซึ่งได้รับสนับสนุนโดยเวียดนามเหนือ การรบถึงจุดตัดสินในปี[[พ.ศ. 2511]] แม้จะมีสนธิสัญญาสันติภาพในปี[[พ.ศ. 2516]] แต่การรบยังคงต่อเนื่องจนกระทั่ง กองทัพเวียดนามเหนือยึดกรุงไซ่ง่อนได้ในวันที่ 30 เมษายน [[พ.ศ. 2518]]
 
== ภูมิศาสตร์ ==
{{โครง-ส่วน}}
 
== ประวัติศาสตร์ ==
{{ประวัติศาสตร์เวียดนาม}}
=== สถาปนา ===
ภายหลัง[[สงครามโลกครั้งที่ 2]] เวียดนามใต้ได้เปลี่ยนระบอบการปกครองตนเองเป็น[[สาธารณรัฐ]]โดยมี[[ประธานาธิบดี]]เป็นประมุข ตั้งแต่วันที่[[26 ตุลาคม]] [[พ.ศ.2498]] ได้มีการเลือตั้งทั่วไป กษัตริย์องค์สุดท้าย [[สมเด็จพระจักรพรรดิบ๋าว ดั่ย]] สละราชสมบัติ นับแตได้มีกษัตริย์มา 1,000 กว่าปี
{{ดูเพิ่ม|การประชุมเจนีวา (1954)|Operation Passage to Freedom|ประชามติรัฐเวียดนาม ค.ศ. 1955}}
{{โครง-ส่วน}}
 
รัฐสภาของเวียดนามใต้มี 123 คน กลุ่มขวาจัดของ[[โง ดิ่ญ เสี่ยม]]ได้รับเลือกตั้งจึงได้เป็นประธานาธิปดี
=== ค.ศ. 1955–63 ===
{{บทความหลัก|โง ดิ่ญ เสี่ยม}}
{{ดูเพิ่ม|ยุทธการที่ไซ่ง่อน}}
{{โครง-ส่วน}}
 
ตามสนธิสัญญาเจนีวา ในปี 2497 เมื่อยุติ[[สงครามอินโดจีน]]ให้รวมเวียดนามเหนือและเวียดนามใต้เข้าด้วยกัน แต่[[โง ดิ่ญ เสี่ยม]]เห็นว่าเวียดนามเหนือเข้าร่วมกับ[[คอมมิวนิสต์]]จึงประกาศไม่รับรองสนธิสัญญาเจนีวา โดยอ้างว่ารัฐบาลฝรั่งเศสมิได้ร่วมลงนามในสนธิสัญญาฉบับนี้
=== ค.ศ. 1963–73 ===
{{บทความหลัก|สงครามเวียดนาม}}
{{โครง-ส่วน}}
 
[[สหรัฐอเมริกา]]ก็ยับยั้งไม่ยอมให้เวียดนามเหนือเข้าร่วมเป็นสมาชิก[[สหประชาชาติ]] เวียดนามเหนือและเวียดนามใต้จึงไม่ได้เป็นสมาชิกสหประชาชาติ<ref>{{อุดม ประมวลวิทย์. (2508). เวียตนามใต้. 135 นานาชาติ, 805-832.}}</ref>
=== ค.ศ. 1973–75 ===
{{โครง-ส่วน}}
 
=== การล่มสลาย ===
=== การยึดกรุงไซ่ง่อน:เมษายน ค.ศ. 1975===
{{บทความหลัก|การยึดกรุงไซ่ง่อน}}
{{โครง-ส่วน}}
 
=== ความสัมพันธ์กับสหรัฐอเมริกา ===
[[ไฟล์:Ngo Dinh Diem at Washington - ARC 542189.jpg|thumb|right|ประธานาธิบดี [[Dwight D. Eisenhower]] และ รัฐมนตรีว่ากระทรวงการต่างประเทศ [[John Foster Dulles]] เข้าพบประธานาธิบดี [[โง ดิ่ญ เสี่ยม]] เมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 1957 ณ กรุงวอชิงตัน ดี.ซี.]]
 
{{โครง-ส่วน}}
เวียดนามใต้ได้รับความช่วยเหลืองบประมาณทางการทหารจาก[[สหรัฐอเมริกา]]ปีละ 200 ล้านดอลล่าร์ โดยเฉพาะในปี 1964 ได้รับมา 24,000 ล้านดอลล่าร์
 
== การเมืองการปกครอง ==
{{บทความหลัก|โง ดิ่ญ เสี่ยมผู้นำเวียดนามใต้}}
=== ประมุข ===
* [[ไฟล์:Flag of Republic of Cochinchina.svg|25px||โคชินไชนา]] พ.ศ. 2489 - 2490 '''สาธารณรัฐปกครองตนเองโคชินไชนา''' (''Chính phủ Cộng hoà Nam Kỳ tự trị'') - สาธารณรัฐที่ฝรั่งเศสจัดตั้งขึ้นเพื่อหลบเลี่ยงคำสัญญาที่จะมอบเอกราชให้แก่เวียดนาม
:* [[เหงียน วัน ทิญ]] (พ.ศ. 2489)
 
* [[ไฟล์:Flag of Republic of Cochinchina.svg|25px||โคชินไชนา]] พ.ศ. 2490 - 2491 '''สาธารณรัฐเวียดนามใต้'''<ref>"[http://web.archive.org/web/20040114025055/http://www.geocities.com/capitolHill/rotunda/2209/Cochinchina.html French Cochinchina Sept. 1945 - 1949]"</ref> (''Chánh phủ lâm thời Nam phần Việt Nam''). Vietnamese name no longer implies that Cochinchina is independent of Vietnam.
:* [[เหงียน วัน ซวน]] (พ.ศ. 2490 - 2491)
 
* [[ไฟล์:Flag of South Vietnam.svg|25px||รัฐบาลกลางเฉพาะกาลแห่งเวียดนาม]] พ.ศ. 2491 - 2492 '''รัฐบาลกลางเฉพาะกาลแห่งเวียดนาม (Provisional Central Government of Vietnam)''' (''Thủ tướng lâm thời Quốc gia Việt Nam'') - รัฐบาลเพื่อเตรียมการรวมชาติเวียดนามทั้งเหนือและใต้
:* [[เหงียน วัน ซวน]] (พ.ศ. 2491 - 2492)
 
* [[ไฟล์:Flag of South Vietnam.svg|25px||รัฐเวียดนาม]] พ.ศ. 2492 - 2498 '''รัฐเวียดนาม''' (''Quốc gia Việt Nam'') - ได้รับการยอมรับจากนานาชาติในปี พ.ศ. 2493 ถูกแบ่งดินแดนตามแนวเส้นขนานที่ 17 องศาเหนือในปี พ.ศ. 2497
:* [[สมเด็จพระจักรพรรดิบ๋าว ดั่ย|จักรพรรดิบ๋าว ดั่ย แห่งเวียดนาม]] (Bảo Đại) (พ.ศ. 2492 - 2498) - สละตำแหน่งจักรพรรดิเมื่อ พ.ศ. 2498
 
* [[ไฟล์:Flag of South Vietnam.svg|25px||สาธารณรัฐเวียดนาม]] พ.ศ. 2498 - 2518 '''สาธารณรัฐเวียดนาม''' (''Việt Nam Cộng Hòa'') - รบกับ[[เวียดนามเหนือ]]และ[[เวียดกง]]ตลอดช่วง[[สงครามเวียดนาม]] (พ.ศ. 2502 - 2518)
:* [[โง ดิ่ญ เสี่ยม]] (Ngô Đình Diệm) (พ.ศ. 2498 – 2506) - เป็นคนที่สหรัฐอเมริกาให้การสนับสนุน ต่อมาต้องพ้นจากตำแหน่งและเสียชีวิตจากการรัฐประหารซึ่งมีสหรัฐฯ ให้การสนับสนุน
:* [[เซือง วัน มิญ]] (Dương Văn Minh - พ.ศ. 2506 – 2507) - ช่วงปี พ.ศ. 2506 - 2508 เป็นช่วงที่มีรัฐบาลอายุสั้นและการรัฐประหารเกิดขึ้นหลายครั้ง
:* [[เหงียน คั้ญ]] (พ.ศ. 2507)
:* [[ฟาน คั้ก สืว]] (พ.ศ. 2507 – 2508)
:* [[เหงียน วัน เถี่ยว]] (Nguyễn Văn Thiệu) (พ.ศ. 2508 – 2518) - นายกรัฐมนตรี [[เหงียน กาว กี่]] (Nguyễn Cao Kỳ) เป็นผู้นำสูงสุดในช่วง พ.ศ. 2508 - 2510
:* [[เจิ่น วัน เฮือง]] (พ.ศ. 2518)
:* [[เซือง วัน มิญ]] (ครั้งที่ 2) (พ.ศ. 2518) - ยอมแพ้ต่อฝ่ายคอมมิวนิสต์เมื่อปรากฏว่าทหารต่างพากันละทิ้งที่มั่นของตนทั้งหมด
 
* [[ไฟล์:FNL Flag.svg|25px||เวียดกง]] พ.ศ. 2518 - 2519 '''[[รัฐบาลปฏิวัติเฉพาะกาลแห่งสาธารณรัฐเวียดนามใต้]]''' (''Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam'') - คณะปกครองเวียดนามใต้ภายใต้การควบคุมของ[[กองทัพประชาชนเวียดนาม]] (จัดตั้งเป็นรัฐบาลใต้ดินมาตั้งแต่ พ.ศ. 2512)
 
:* [[ฮหวิ่ญ เติ๊น ฟ้าต]] (พ.ศ. 2518 - 2519)
 
=== [[รัฐประหาร]]ในเวียดนามใต้ ===
เส้น 128 ⟶ 100:
 
จะสังเกตได้ว่าเวียดนามใต้มีการทำรัฐประหารถึงสี่ครั้งและความพยายามถึงห้าครั้งรวมเป็นเก้าครั้งในรอบหกปีตั้งแต่ปี 2503-2509 ตรงนี้ชี้ให้เห็นว่ารัฐบาลขาดเสถียรภาพในการปกครองประเทศและเปิดโอกาสให้เวียดกงฟื้นตัวอย่างรวดเร็วรวมไปถึงทำให้ประชาชนส่วนนึงหลงเชื่อไปกับชาวเวียดนามเหนือที่แอบแฝงมาในเวียดนามใต้ที่ประกาศว่ารัฐบาลเป็นหุ่นเชิดของอเมริกาบ้าง รัฐบาลเป็นเผด็จการบ้าง ส่วนนี้ทำให้ประชาชนจำนวนมากเข้าไปร่วมกับขบวนการเวียดกงรวมไปถึงนักการเมืองของเวียดนามใต้จำนวนนึงที่ไม่พอใจการปกครองของรัฐบาลเวียดนามใต้ ดังนั้นตรงนี้จึงเป็นเหตุปัจจัยส่วนนึงในการล่มสลายของเวียดนามใต้
 
=== รัฐบาลเฉพาะกาล ===
{{บทความหลัก|รัฐบาลกลางเฉพาะกาลแห่งสาธารณรัฐเวียดนาม}}
 
== กองทัพ ==
เส้น 136 ⟶ 105:
 
== เศรษฐกิจ ==
ประชาชนเวียดนามใต้ ทำการเกษตร 90% เป็นลูกจ้างทำนา สวนยาง สามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขงทำนาได้ผลผลิตดี ปลูกข้าวได้ 4,381,000 เมตริก ยาง 75,700 ตัน และยังมีใบชา ข้าวโพด ยาสูบ นุ่น พริกไทย
{{บทความหลัก|เศรษฐกิจสาธารณรัฐเวียดนาม}}
 
โรงงานอุตสาหกรรมส่วนใหญ่อยู่ในเมือง เมืองโชลองและกรุง[[ไซ่ง่อน]] เป็นอุตสาหกรรมขนาดเล็กของจีน การสีข้าว โรงเลื่อย
 
ในปี 1960 สินค้าส่วนใหญ่มาจาก[[ยางพารา]] ส่งออกไยัง [[ฝรั่งเศส]] [[สหรัฐอเมริกา]] และ[[เขมร]]
 
== สื่อสารมวลชน ==
{{โครง-ส่วน}}
 
เวียดนามใต้เริ่มระบบสื่อสารมวลชนครั้งแรกตอนปี 2497 ตอนนั้นรัฐบาลของเสี่ยมได้มีการนำวิทยุเข้ามาในประเทศเพื่อให้ประชาชนได้รับฟังข่าวสาร ก่อนหน้านั้นใช้แต่หนังสือพิมม์

ซึ่งวิทยุนี้ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในปี 2503 มีการซื้อขายกันอย่างกว้างขวางดังที่ปรากฏในภาพของเมืองไซง่อนเมื่อปี 1960 ซึ่งวิทยุจะออกอากาศในสองลักษณะคือ 1.คลื่นวิทยุที่ออกอากาศในภาษาเวียดนาม 2.คลื่นวิทยุที่ออกอากาศในภาษาอังกฤษ เพื่อใช้เป็นที่กระจายข่าวสำหรับคนอเมริกาและเพื่อให้ชาวอเมริการวมไปถึงทหารอเมริกาที่อยู่ในเวียดนามใต้ได้รู้ข่าวสาร

แต่ถึงกระนั้นรัฐบาลหลายรัฐบาลก็มีการควบคุมสื่ออย่างเข้มงวด ในปี 2503 รัฐบาลเผด็จการพลเรือนของเสี่ยม ได้มีการควบคุมสื่ออย่างเข้มงวด ในการนำเสนอข่าวนั้นจะต้องถูกกลั่นกรองก่อนเสมอ ทำให้สื่อไม่สามารถตรวจสอบการทำงานของรัฐบาลได้อย่างเต็มที่ ตามมาด้วยในปี 2509 ได้มีนักข่าวทางวิทยุท่านนึงไปสัมภาษณ์นายพลเหงียน เกา กี นายพลเหงียน เกา กีได้เอาปืนมาจ่อที่หัวของนักข่าวคนนั้นเลยที่เดียว

ต่อมาในปี 2509 ในรัฐบาลของเหงียน วัน เถี่ยว ได้มีการนำโทรทัศน์เข้าในประเทศเพื่อให้คนได้เข้าถึงข่าวสาร โดยครั้งแรกออกอากาศสองช่องคือช่องทั่วไปและช่องของทหารอเมริกา ช่องทั่วไปนั้นได้มีรายการเกมส์โชว์ต่างๆ ภาพยนตร์จากทั่วโลกนำมาฉาย ส่วนช่องของทหารอเมริกานั้นได้บอกถึงเหตุการณ์แต่ละเหตุการณ์ในสงครามเวียดนาม สื่อในเวียดนามใต้นั้นถูกครอบงำโดยรัฐบาลมาโดยตลอดมีแค่รัฐบาลของนายพลเดือง วัน มินห์เท่านั้นที่ไม่ถูกครอบงำเพราะนายพลเดืองวันมินห์ต้องการให้เสรีภาพแก่สื่อ แต่รัฐบาลอื่นมีการควบคุมอย่างเข้มงวดถึงขนาดที่เหงียนวันเถี่ยวประกาศว่าใครต่อต้านรัฐบาลของเขาจะถูกยิง
 
== ดูเพิ่ม ==
เส้น 152 ⟶ 130:
 
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง|colwidth=30em}}
 
== แหล่งข้อมูลอื่น ==