ผลต่างระหว่างรุ่นของ "วิกิพีเดีย:การตรวจสอบผู้ใช้"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
at www.samsung.com ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ล ย้อนการแก้ไขของ 1.47.192.62 (พูดคุย) ไปยังรุ่นก่อนหน้าโดย Tvcccp |
||
บรรทัด 1:
{{เว็บย่อวิกิ|WP:CHECK|WP:CHK}}
{{นโยบาย}}
ในวิกิพีเดีย เครื่องมือ '''ตรวจสอบผู้ใช้''' (KNOX) เป็นเครื่องมือสำหรับผู้ใช้ที่ได้รับอนุญาต ในการตรวจสอบข้อมูลไอพี และบันทึกของเซิร์ฟเวอร์ที่เกี่ยวข้องกับการแก้ไขของผู้ใช้ เพื่อประโยชน์ในการป้องกันวิกิพีเดียจากการก่อกวนหรือการแก้ไขอันไม่พึงประสงค์ เครื่องมือตรวจสอบผู้ใช้เป็นเครื่องมือที่ให้ข้อมูลที่บันทึกไว้ในเซิร์ฟเวอร์ระหว่างการแก้ไขเพื่อการตรวจสอบเท่านั้น จึงอาจต้องใช้ประสบการณ์และทักษะเฉพาะตัวควบคู่กันไปด้วย เพื่อให้การตรวจสอบผู้ใช้ประสบผลสำเร็จมากที่สุด▼
[[ไฟล์:Wikipedia Checkuser.svg|100px|right]]
▲ในวิกิพีเดีย เครื่องมือ '''ตรวจสอบผู้ใช้''' (
== นโยบายการตรวจสอบ ==
* เครื่องมือตรวจสอบผู้ใช้ให้ใช้ในการตรวจสอบเพื่อป้องกัน จำกัดและรับมือกับการก่อกวน เพื่อตรวจสอบพฤติกรรมหุ่นเชิด หรือเพื่อลดการแก้ไขบางประการอันไม่พึงประสงค์ มิใช่เครื่องมือที่ใช้เพื่อควบคุมผู้ใช้ เพื่อสร้างแรงกดดันให้แก่ผู้ใช้ หรือใช้เครื่องมือในการโจมตีหรือคุกคามผู้ใช้อื่น ไม่ว่าจะเป็นในกรณีธรรมดาหรือกรณีที่มีเนื้อหาขัดแย้งกันไม่ก็ตาม
* ไม่ตรวจสอบการใช้บัญชีผู้ใช้มากกว่าหนึ่งบัญชีที่ไม่ละเมิดนโยบาย ได้แก่ บัญชีผู้ใช้ซึ่งแบ่งแยกการแก้ไขในแต่ละโครงการที่สนใจออกจากกัน บัญชีผู้ใช้ที่สร้างใหม่แทนบัญชีผู้ใช้เดิมที่มีปัญหาและมิได้นำไปใช้ในการก่อกวนหรือละเมิดนโยบาย (บัญชีที่เข้าข่ายสร้างเพื่อใช้ในการละเมิดนโยบาย เช่น บัญชีผู้ใช้ที่นำไปใช้ในการโหวดสนับสนุนตนเองเพื่อรับตำแหน่งใดตำแหน่งหนึ่ง (เช่น [[WP:ADMIN|ผู้ดูแลระบบ]]) เป็นต้น
* ไม่อนุญาตให้มีการตรวจสอบไอพีผู้ใช้จากผู้ใช้นั้น ๆ เอง เพื่อเป็นหลักฐานยืนยันว่าตนเองมิใช่หุ่นเชิดของผู้ใช้อื่น เนื่องจากการตรวจสอบดังกล่าวอาจถูกนำไปใช้ในทางที่ไม่พึงประสงค์ได้ หากมีประเด็นที่จะสงสัยว่าเป็นหุ่นเชิดหรือเป็นผู้ใช้เดียวกับบุคคลใดบุคคลหนึ่ง กรุณาอย่าตื่นตระหนก เวลาและการกระทำจะเป็นเครื่องพิสูจน์ทุกสิ่งเอง (ดูเพิ่มที่ [[วิกิพีเดีย:หุ่นเชิด]])
* ตามนโยบายเกี่ยวกับสิทธิส่วนบุคคล ก่อนจะมีการตรวจสอบผู้ใช้ใด ๆ ตามคำขอของอีกผู้ใช้หนึ่ง ให้แจ้งผู้ใช้ที่จะถูกตรวจสอบทราบ และให้เวลาในการยอมรับหรือปฎิเสธความเกี่ยวข้องซึ่งกันและกันได้ภายในระยะเวลาอันสมควร เว้นแต่เป็นกรณีเร่งด่วนซึ่งจำเป็นต้องใช้เครื่องมือนี้ทันที เช่น การก่อกวนที่เกิดขึ้นโดยทันทีทันใด และ/หรือผู้ใช้หลายคนแสดงพฤติกรรมที่ใกล้เคียงกัน
* ไม่รับการตรวจสอบซึ่งจะนำไปสู่การเปิดเผยไอพี (เช่น การตรวจสอบผู้ใช้กับไอพี) เนื่องจากเป็นการละเมิดนโยบายสิทธิส่วนบุคคล
* คำขอตรวจสอบผู้ใช้จะต้องกระทำโดยผ่านทางระบบวิกิพีเดียเท่านั้น เช่น ผ่านทางหน้าพูดคุยของผู้ตรวจสอบ ผ่านทางผู้ดูแลระบบจากหน้า[[WP:AN|แจ้งผู้ดูแลระบบ]] หรือผ่านทางฟังก์ชันส่งอีเมลหาผู้ใช้
=== นโยบายสิทธิส่วนบุคคล ===
เนื่องจากเครื่องมือตรวจสอบผู้ใช้อนุญาตให้ผู้ใช้ที่มีสิทธิ์เข้าถึงข้อมูลส่วนบุคคลได้ และมูลนิธิวิกิมีเดียถือสิทธิส่วนบุคคลของผู้แก้ไขเป็นสิ่งสำคัญมาก จึงอาจมีข้อขัดแย้งระหว่างการคุ้มครองสิทธิส่วนบุคคลของผู้ใช้ (แม้ผู้ใช้จะก่อให้เกิดปัญหามากก็ดี) กับการป้องกันการก่อกวนและการแก้ไขที่ไม่สร้างสรรค์ ประเด็นความขัดแย้งนี้เป็นประเด็นที่ละเอียดอ่อนและยังไม่มีหลักปฏิบัติที่เหมาะสม หลักปฏิบัติต่อไปนี้เป็นหลักทั่วไปที่ปฏิบัติในวิกิพีเดียภาษาไทย หากมีข้อสงสัย กรุณาติดต่อผู้ตรวจสอบผู้ใช้ที่มีประสบการณ์
# ผู้ตรวจสอบผู้ใช้มีวิจารณญาณในการตรวจสอบผู้ใช้ตามที่เห็นสมควรและเหมาะสม (ส่วนใหญ่จะเกี่ยวกับการลดหรือป้องกันการแก้ไขที่ไม่สร้างสรรค์และการก่อกวน)
# ผู้ตรวจสอบผู้ใช้อาจรับเรื่องไว้โดยเปิดเผยหรือไม่ก็ได้ ตามแต่สมควร
# ผู้ตรวจสอบผู้ใช้จะรับเรื่องที่มีเหตุผลเฉพาะเจาะจงที่รับฟังได้เท่านั้น อย่างไรก็ดีผู้ตรวจสอบผู้ใช้อาจทำการตรวจสอบโดยไม่เปิดเผยเพื่อสกัดหรือป้องกันความเสียหายได้ ทั้งนี้ต้องสอดคล้องกับนโยบายการตรวจสอบผู้ใช้
# ผลการตรวจสอบผู้ใช้เป็นไปตามนโยบายสิทธิส่วนบุคคล ซึ่งจะไม่เปิดเผยข้อมูลที่ระบุตัวบุคคล เว้นแต่
## ได้รับ'''คำยินยอม'''จากผู้ที่ถูกตรวจสอบนั้น
## หากผู้ใช้'''ทำการก่อกวน'''หรือ'''แก้ไขโดยไม่สร้างสรรค์'''อย่างสม่ำเสมอ ข้อมูลที่ได้จากการตรวจสอบผู้ใช้อาจนำมาเปิดเผยเพื่อช่วยในการบล็อกไอพีที่มีปัญหา หรือช่วยผู้ให้บริการอินเตอร์เน็ตในการจัดการกับกรณีดังกล่าว ซึ่งมีการร้องเรียนไปยังผู้ให้บริการ และ
## หากมีความจำเป็นอย่างยิ่งยวดในการปกป้องสิทธิ์ ทรัพย์สินหรือความปลอดภัยของมูลนิธิวิกิพีเดีย ผู้ใช้ หรือสังคมโดยรวม
=== การไม่เปิดเผยข้อมูลไอพี ===
โดยปกติการระบุว่าผู้ใช้ที่ต่างชื่อบัญชีกันจะใช้ไอพีหรือช่วงไอพีร่วมกัน ไม่ถือเป็นการละเมิดนโยบาย หากไม่ระบุข้อมูลเกี่ยวกับไอพีหรือช่วงไอพีโดยชัดแจ้ง หรือในข้อมูลที่ระบุมีเพียงข้อมูลกว้าง ๆ เช่นประเทศ เครือข่าย ซึ่งไม่สามารถนำไปชี้ว่าเป็นบุคคลใดบุคคลหนึ่งได้ นอกจากนี้การลิงก์ไอพีกับบัญชีผู้เป็นสิ่งไม่สมควรอย่างยิ่ง เพราะไอพีนั้นมักจะลิงก์กับบุคคลใดบุคคลหนึ่งเพียงช่วงเวลาสั้น ๆ หรือช่วงไอพีแคบ ๆ ช่วงใดช่วงหนึ่งเท่านั้น ยิ่งช่วงไอพีกว้างขึ้น จะไม่สามารถระบุบุคคลหนึ่ง ๆ นั้นว่ามาจากไอพีใดได้เลย
ผู้ตรวจสอบผู้ใช้จะพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อหลีกเลี่ยงการระบุไอพีหนึ่งเข้ากับบุคคลใดบุคคลหนึ่ง แต่ในบางกรณีก็ไม่อาจเป็นเช่นนั้น ผู้ใช้ที่ทำการแก้ไขโดยไม่สร้างสรรค์อาจถูกลิงก์ไอพีกับผู้ใช้ เช่นในกรณีต่อไปนี้
* ผู้ใช้ใช้หลายไอพี หรือใช้ทั้งบัญชีผู้ใช้และไอพีในการก่อกวนหรือแก้ไขโดยไม่สร้างสรรค์ ไม่ว่าจะเป็นในบทความเดียวหรือไม่ก็ตาม และเป็นการยากที่จะบล็อกผู้ใช้และไอพีทั้งหมด
* ผู้ใช้ก่อกวนโดยใช้หลายบัญชีผู้ใช้ และอาจสร้างบัญชีผู้ใช้เพิ่มอีกเพื่อการก่อกวน จำเป็นต้องบล็อกช่วงไอพีที่ใช้โดยบัญชีนั้น ๆ
ผู้ใช้ที่รับมือในสถานการณ์ดังกล่าว ซึ่งได้ร้องขอให้บล็อกหรือมีการดำเนินการใด ๆ ที่ต้องดำเนินการโดยผู้ดูแล ให้ถือว่าเป็นกรณีที่จะใช้เครื่องมือตรวจสอบได้ และหากผู้ตรวจสอบพิจารณาแล้วว่าผู้ใช้ดังกล่าวได้รับมือในสถานการณ์ดังกล่าวจริง แต่กรณีดังกล่าวเป็นข้อพิพาทระหว่างบุคคลหรือเนื้อหา ให้ผู้ตรวจสอบตระหนักไว้ว่า การกระทำการให้วิกิพีเดียปราศจากการก่อกวนและการแก้ไขอันไม่พึงประสงค์ มีความสำคัญกว่าการปกป้องผู้ใช้ที่จงใจละเมิดนโยบาย
=== การเก็บข้อมูลไอพี ===
วิกิมีเดียตั้งโปรแกรมเพื่อเก็บข้อมูลสำหรับการตรวจสอบไว้เพียงระยะเวลาสั้น ๆ ระยะเวลาหนึ่ง เนื่องจากข้อมูลเก่าซึ่งยังเก็บอยู่ในฐานข้อมูลซึ่งแม้จะไม่มีประโยชน์แล้วก็ตาม ยังนับว่าเป็นข้อมูลส่วนบุคคลอยู่ โดยทั่วไปแล้วหากกรณีการตรวจสอบไม่ได้กระทำอย่างทันท่วงที หรือไม่ใช่กรณีที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน อาจไม่ได้รับการตอบสนองในการตรวจสอบได้
=== ข้อปฏิบัติทั่วไป ===
{{ดูเพิ่มที่|:m:CheckUser policy}}
แม้ผู้ใช้จะก่อกวนก็ตาม การไม่เปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลจะเป็นการดีที่สุด กล่าวคือ
* โดยทั่วไปจะไม่เปิดเผยไอพี จะเปิดเผยเพียงว่าใช่เครือข่ายเดียวกันหรือไม่ หากจำเป็นต้องเปิดเผย ขอให้แน่ใจว่าบุคคลที่จะมอบข้อมูลให้นั้นไว้ใจได้และจะไม่เปิดเผยข้อมูลนั้น
* ถ้าผู้ใช้บอกว่าตนเองแก้ไขจากที่ใดที่หนึ่ง และไอพียืนยันว่าเป็นเช่นนั้นจริง จะไม่มีการเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลเพื่อยืนยัน (หากจำเป็นต้องมีการยืนยัน)
* หากผู้ขอตรวจสอบมีข้อสงสัยไม่ว่าจะเป็นในประเด็นก็ตาม ผู้ตรวจสอบจะไม่พึงเปิดเผยข้อมูลใด ๆ ทั้งสิ้น
หลักปฏิบัติเพิ่มเติมคือ หากมีการร้องขอให้ตรวจสอบข้อมูล กรุณาให้ผู้ขอตรวจสอบแสดงหลักฐานว่าการตรวจสอบนั้นจำเป็นและพึงกระทำได้ รวมถึงใช้เหตุผลของผู้ตรวจสอบเองเพื่อพิจารณาควบคู่ไปด้วย และต้องอธิบายเหตุผลของผู้ตรวจสอบเองหากจำเป็น อย่าอนุมานว่ากรณีนี้สามารถตรวจสอบได้ ไม่ว่าใครจะเป็นผู้ร้องขอให้ตรวจสอบก็ตาม
=== "ไม่มีหลักฐาน" ===
การตรวจสอบผู้ใช้โดย "ไม่มีหลักฐาน" คือการตรวจสอบผู้ใช้โดยไม่มีหลักฐานสนับสนุนว่าผู้ใช้ที่ถูกตรวจสอบเป็นหุ่นเชิดของอีกคนหนึ่ง การตรวจสอบเช่นนี้ไม่เหมาะสม เว้นแต่จะมีหลักฐานที่แสดงได้ว่ามีการใช้หุ่นเชิดในทางที่ผิด สำหรับการตรวจสอบผู้ใช้ที่เป็นหุ่นเชิดโดยไม่ทราบผู้เชิดหุ่น แต่มีเหตุผลสนับสนุนว่าจะมีการกระทำการเป็นหุ่นเชิด ไม่ใช่การตรวจสอบแบบไม่มีหลักฐาน เพราะในบางกรณีอาจไม่รู้ตัวผู้เชิดหุ่นจนกว่าจะตรวจสอบก็ได้ ทั้งนี้ แม้ผลการตรวจสอบชี้ว่าไม่ใช่ มิได้หมายความว่าการตรวจสอบนั้นเป็นการตรวจสอบที่ละเมิดนโยบายแต่อย่างใด
== ติดต่อผู้ตรวจสอบผู้ใช้ ==
โดยทั่วไป ผู้ตรวจสอบผู้ใช้เป็นผู้ใช้ที่มีประสบการณ์ในการรับมือกับกรณีที่ละเอียดอ่อน กรณีเกี่ยวกับสิทธิส่วนบุคคล และกรณีอื่น ๆ ที่เกี่ยวกับผู้ใช้ หากต้องการให้มีการตรวจสอบผู้ใช้ กรุณาแจ้งเรื่องไว้ที่ [[WP:AN|หน้าแจ้งผู้ดูแลระบบ]] เพื่อให้ผู้ตรวจสอบดำเนินการต่อไป อย่างไรก็ดี กรณีที่เป็นเรื่องละเอียดอ่อนมาก ๆ อาจสามารถติดต่อกับผู้ตรวจสอบผู้ใช้ได้โดยใช้ช่องทางดังต่อไปนี้
* ติดต่อผู้ตรวจสอบเป็นรายคน ผู้ตรวจสอบอาจให้คำแนะนำ ช่วยจัดการกรณีดังกล่าว หรือส่งเรื่องไปพิจารณากับผู้ตรวจสอบคนอื่น
* ติดต่อกับคณะผู้ตรวจสอบทั้งหมด วิธีนี้มักเป็นวิธีการที่ดีที่สุดที่จะได้รับคำตอบจากผู้ตรวจสอบ เป็นการให้ผู้ตรวจสอบรู้โดยทั่วกัน หรืออาจใช้ในกรณีที่ไม่รู้จักผู้ตรวจสอบเป็นการส่วนตัวและไม่อาจพิจารณาได้ว่าจะติดต่อผู้ใด หากกรณีดังกล่าวเป็นกรณีละเอียดอ่อนที่สุด อาจใช้วิธีติดต่อกับคณะกรรมการอนุญาโตตุลาการ ไม่ว่าจะทั้งหมดหรือรายบุคคลก็ได้
* สำหรับกรณีที่อาจเกี่ยวข้องกับโครงการอื่น เช่น มีการใช้หุ่นเชิดในการก่อกวน ข่มขู่ ละเมิดสิทธิส่วนบุคคล หรือกรณีที่อยู่นอกเหนืออำนาจของผู้ตรวจสอบในวิกิพีเดียภาษาไทย สามารถส่งอีเมลไปยังกลุ่มรวมของผู้ตรวจสอบผู้ใช้ทุกโครงการของวิกิมีเดียได้ แต่เนื่องจากอีเมลดังกล่าวไม่สามารถส่งจากผู้ใช้ทั่วไปไปยังกลุ่มรวมได้โดยตรง ผู้ที่ต้องการติดต่อกับผู้ตรวจสอบผู้ใช้รวมนั้นจึงต้องติดต่อกับคณะผู้ตรวจสอบรายคน แล้วขอให้ส่งอีเมลไปยังกลุ่มรวมของผู้ตรวจสอบ
== การตรวจสอบผู้ใช้ ==
เส้น 26 ⟶ 77:
ผู้ตรวจสอบผู้ใช้สามารถถูกถอดถอนได้ หากชุมชนหรือคณะกรรมการอนุญาโตตุลาการเห็นว่าผู้ตรวจสอบผู้ใช้ได้ใช้เครื่องมือตรวจสอบผู้ใช้ในทางที่ผิด เช่น ตรวจสอบในทางที่ผิด หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลโดยไม่จำเป็น ชุมชนอาจเสนอชื่อให้ถอดถอนผู้ตรวจสอบนั้นหรือคณะกรรมการอาจนำเรื่องให้ผู้ดูแลโครงการถอนสถานะผู้ตรวจสอบได้ ไม่ว่าจะเป็นทางอีเมล คำขอส่วนบุคคล หรือการขอถอนสถานะตามกระบวนการทั่วไปในเมตาวิกิ ทั้งนี้หากมีกรณีเร่งด่วน ผู้ดูแลโครงการอาจถอดถอนสถานะผู้ตรวจสอบผู้ใช้เป็นการชั่วคราว เพื่อรอการตัดสินจากคณะกรรมการอนุญาโตตุลาการได้ ทั้งนี้ต้องเป็นการชั่วคราวและมีเหตุผลรองรับเท่านั้น
== การร้องเรียนซึ่งการละเมิดการใช้เครื่องมือ ==
{{บทความหลัก|m:CheckUser_policy#Removal_of_access}}
นโยบายของมูลนิธิวิกิมีเดียเกี่ยวกับการถอดถอนสถานะตรวจสอบผู้ใช้ มีดังนี้
* ผู้ใช้ที่ได้รับสถานะตรวจสอบผู้ใช้ ที่ขาดความเคลื่อนไหวเป็นเวลานานกว่า
* หากมีการใช้เครื่องมือตรวจสอบผู้ใช้ในทางที่ผิด เช่น มีการตรวจสอบผู้ใช้โดยไม่มีเหตุผลอันสมควรเป็นเวลาบ่อยครั้ง ผู้ตรวจสอบจะถูกถอนสถานะทันที
* หากมีข้อสงสัยว่ามีการเครื่องมือในทางที่ผิด ให้อภิปรายกรณีดังกล่าวในวิกิพีเดียภาษาไทย โดยคณะกรรมการอนุญาโตตุลาการจะเป็นผู้ตัดสินให้ถอนสถานะ หรือชุมชนมีมติก็ได้ และดำเนินเรื่องให้ผู้ดูแลโครงการถอนสถานะต่อไป ผู้ดูแลโครงการจะไม่เป็นผู้ถอนสถานะด้วยตนเอง แต่สามารถให้ข้อมูลเพื่อแสดงว่ามีการใช้เครื่องมือในทางที่ผิด และหากกรณีการถอดเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล สามารถขอให้มูลนิธิวิกิมีเดียเป็นผู้ประกาศถอดถอนสถานะได้
* สามารถส่งข้อร้องเรียนเกี่ยวกับการใช้เครื่องมือในทางที่ผิด หรือการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลไปที่คณะกรรมการผู้ตรวจการวิกิมีเดีย (Ombudsman committee) ได้เช่นกัน หากเป็นกรณีอื่น ๆ สามารถส่งให้คณะกรรมการอนุญาโตตุลาการเป็นผู้พิจารณาได้
== ดูเพิ่ม ==
* [{{fullurl:Special:Listusers|group=checkuser}} รายนามผู้ตรวจสอบผู้ใช้]
; ตรวจสอบผู้ใช้
* [[m:CheckUser policy|นโยบายการตรวจสอบผู้ใช้ ที่เมตาวิกิ]]
; การเข้าถึงเครื่องมือ
* [[m:Requests for permission]] สำหรับยื่นขอสถานะ/ถอดถอนสถานะตรวจสอบผู้ใช้
* [[m:Special:Log/rights|m:User rights log]] สำหรับการตรวจสอบการให้และถอนสถานะ โดยพิมพ์ User:ชื่อผู้ใช้@thwiki ลงในกล่อง
; หน้าที่เกี่ยวข้อง
* [[วิกิพีเดีย:ระดับขั้นผู้ใช้]]
* [[วิกิพีเดีย:การยกเว้นการบล็อกไอพี]]
* [[m:Steward requests/Checkuser]] สำหรับการยื่นตรวจสอบผู้ใช้เดียวกันมากกว่าหนึ่งโครงการ
; เทคนิค
* [[mw:CheckUser]] ให้รายละเอียดการทำงาน และการติดตั้งลงในวิกิของตนเอง
; เครื่องมือสำหรับผู้ตรวจสอบผู้ใช้
* [[พิเศษ:ตรวจสอบผู้ใช้]]
* [[พิเศษ:ปูมตรวจสอบผู้ใช้]]
* [https://checkuser.wikimedia.org checkuser.wikimedia.org]
[[หมวดหมู่:นโยบายวิกิพีเดีย]]
| |||