[[ไฟล์:IndiaCrown.jpg|right| มงกุฏจักรพรรดิ[[มงกุฎแห่งอินเดีย ]]| 300250px|thumb]] ▼{{ต้องการอ้างอิง}}
▲[[ไฟล์:IndiaCrown.jpg|right|มงกุฏจักรพรรดิแห่งอินเดีย|300px|thumb]]
พระอิสริยยศ '''สมเด็จพระจักรพรรดิแห่งอินเดีย''' เป็นพระอิสริยยศของจักรพรรดิพระองค์สุดท้ายพระเจ้าแผ่นดินแห่ง[[จักรวรรดิโมกุลอนุทวีปอินเดีย]]ซึ่งถูกใช้โดย[[พระมหากษัตริย์สหราชอาณาจักร]] ก่อนที่จะมีขึ้นใหม่ในสมัย[[บริติชราช]] ซึ่งตำแหน่งดังกล่าวเป็นของ[[พระมหากษัตริย์อังกฤษ]]
19 ปีให้หลังหลังจากอินเดีย [[บังกลาเทศ]] [[ปากีสถาน]]และ[[พม่า]] ตกอยู่ใต้การปกครองของอังกฤษ ว่ากันว่าเป็นเพราะสมเด็จพระราชินีนาถทรงอิจฉาพระประยูรญาติของพระองค์ฝ่าย[[จักรวรรดิเยอรมัน]]ที่มีพระอิสริยยศเป็น [[สมเด็จพระจักรพรรดิ]] นายกเทศมนตรีรัฐมนตรี[[เบนจามิน ดิสราเอลี|เบนจามิน]]จึงตัดสินใจที่จะถวายพระอิสริยยศ [[สมเด็จพระ"จักรพรรดินี]]แห่งอินเดีย" ให้กับพระองค์ พระอิสริยยศนี้ตั้งขึ้นพร้อมกับที่พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียคือโดยการตรา[[เจ้าหญิงวิกตอเรีย พระวรราชกุมารีบัญญัติรัฐบาลอินเดีย ค.ศ. 1858]]จะเสด็จขึ้นดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระจักรพรรดินีแห่งเยอรมัน เมื่อพระราชสวามีของพระองค์เสด็จขึ้นทรงราชย์
หลังจากที่สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียเสด็จสวรรคต [[สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 แห่งสหราชอาณาจักร|สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 แห่งสหราชอาณาจักร]] พระราชโอรสเสด็จขึ้นครองราชย์ และเป็นพระราชโอรสมหากษัตริย์สหราชอาณาจักรและทรงดำรงพระอิสริยยศเป็น '''สมเด็จพระจักรพรรดิแห่งอินเดีย''' แทน พระอิสริยยศ "สมเด็จพระจักรพรรดินีแห่งอินเดีย" ส่งผ่านไปยังและพระราชสุณิสาคืออัครมเหสีของพระองค์อย่างพระนาง[[สมเด็จอเล็กซานดราแห่งเดนมาร์ก]] ก็ได้เป็นทั้งพระราชินีอเล็กซานดรา แห่งเดนมาร์ค|สมเด็จพระราชินีอเล็กซานดรา]]สหราชอาณาจักรและจักรพรรดินีแห่งอินเดีย
เมื่อพระมหากษัตริย์สหราชอาณาจักรจะทรงลงพระปรมาภิไธยในเอกสารใดๆที่เกี่ยวข้องกับ[[บริติชอินเดีย]] จะมีการเติม R I ลงท้ายพระปรมาภิไธย (R ย่อจากภาษาละตินว่า Rex/Regina และ I จาก Imperator/Imperatrix) แต่ถ้าเป็นการลงพระปรมาภิไธยในเอกสารใดๆที่ไม่เกี่ยวข้องกับอินเดีย จะเติมท้ายเพียงแค่ R เท่านั้น กษัตริย์และอัครมเหสีที่ทรงดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระจักรพรรดิและสมเด็จพระจักรพรรดินีแห่งอินเดียคู่สุดท้ายคือ [[สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 6]]และ[[สมเด็จพระราชินีอลิซาเบธ โบวส์-ลีออน|สมเด็จพระราชินีเอลิซาเบธ พระราชชนนี]] ก่อนที่จะเปลี่ยนเป็นสมเด็จพระราชาธิบดีและสมเด็จพระราชินีแห่งอินเดีย พระอิสริยศนี้ถูกยกเลิกเมื่อ[[อินเดีย]]ประกาศอิสริภาพจาก[[อังกฤษ]] นั่นหมายความว่าพระราชธิดาซึ่งในรัชกาลของพระองค์[[สมเด็จพระบรมราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักร|สมเด็จพระราชินีนาถอลิซาเบธที่ 2]] มีการแบ่ง[[พระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษบริติชราช]]พระองค์ปัจจุบันไม่เคยดำรงพระยศออกเป็นสมเด็จพระจักพรรดินีประเทศปากีสถานและประเทศอินเดียเมื่อปี 1947 หรือสมเด็จพระราชินีอิสริยยศจักรพรรดิแห่งอินเดียเลยจึงถูกยกเลิกมานับแต่นั้น
==รายพระนามจักรพรรดิ และจักรพรรดินีนาถแห่งอินเดีย== ▼เมื่อทรงลงพระปรมาภิไธยและพระนามาภิไธยในเรื่องของประเทศอินเดีย สมเด็จพระจักรพรรดิและสมเด็จพระจักรพรรดินีนาถวิกตอเรีย แห่งอินเดียทรงลงพระนาม ตามท้ายด้วย R I (R จาก Rex/Regina และ I จาก Imperator/Imperatrix)แต่ถ้าเป็นสมเด็จพระจักรพรรดินีพระองค์อื่นๆ ทรงลงท้ายแค่ R เท่านั้น
เมื่อพระเจ้าแผ่นดินเป็นผู้ชาย สมเด็จพระราชินีของพระองค์ย่อมดำรงพระยศเป็น ราชินี-จักรพรรดินี ตามพระราชสวามี แต่ไม่เหมือนพระราชินีนาถวิคตอเรีย เพราะพระองค์เหล่านั้นเป็นพระมเหสี ไม่ใช่พระราชินีนาถ(พระมหากษัตรีย์) ในทางทฤษฎีแล้วไม่มีพระราชอำนาจในการบริหารราชการแผ่นดิน (แม้ว่าในทางปฏิบัติอาจจะมีก็ได้)
▲==รายพระนามจักรพรรดิและจักรพรรดินีนาถแห่งอินเดีย==
{| class="wikitable" style="clear:right; text-align:center"
|-
! width=9% | พระฉายาลักษณ์ภาพ
! width=25% | พระนาม
! width=9% | ประสูติ
! width=9% | สวรรคต
! width=9% | ครองราชย์เป็นจักรพรรดิเมื่อ
! width=9% | พ้นจากราชบัลลังก์เป็นจักรพรรดิถึง
! width=10% | ความสัมพันธ์กับองค์ก่อน
! width=10% | หมายเหตุ
! width=20% | คู่อภิสมรสอภิเษก
|-
|align="center"| [[ไฟล์File:QueenKennington Victoria by Heinrich von Angeli.jpg|80px80px]]
|align="center"| [[สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งสหราชอาณาจักร|สมเด็จพระจักรพรรดินีนาถวิกตอเรีย]]
|align="center"|[[ 24 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2362]] 1819
|align="center"|[[ 22 มกราคม]] [[พ.ศ. 2444]]1901
|align="center"|[[1 มกราคม]]1 [[พ.ศ.พฤษภาคม 2419]]1876 <br> <ref>Proclaimed Empress of India on 28 April 1876 in the United Kingdom</ref><ref>Proclaimed Empress of India on 1 January 1877 in India</ref>
|align="center"|[[ 22 มกราคม]] [[พ.ศ. 2444]]1901
|align="center"| เป็นจักรพรรดินีนาถแห่งอินเดียโดยบริษัทชาติตาม[[พระราชบัญญัติรัฐบาลอินเดียตะวันตก ค.ศ. 1858]]
| [[เจ้าชายอัลเบิร์ต พระราชสวามี]]
|align="center"|
|-
|align="center"| [[ไฟล์File:Edward VII in coronation robes.jpg|80px80px]]
|align="center"| [[สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7 แห่งสหราชอาณาจักร|สมเด็จพระจักรพรรดิเอ็ดเวิร์ดที่ 7]]
| align="center" |[[9 พฤศจิกายน]] [[พ.ศ. 2384]]1841
|align="center"|[[ 6 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2453]]1910
|align="center"|[[ 22 มกราคม]] [[พ.ศ. 2444]]1901
|align="center"|[[ 6 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2453]]1910
|align="center"| พระราชโอรสของในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย
|align="center"| [[อเล็กซานดราแห่งเดนมาร์ก สมเด็จพระราชินีแห่งสหราชอาณาจักร|อเล็กซานดราแห่งเดนมาร์ก]]
|-
|align="center"| [[ไฟล์File:George V of the united Kingdom.jpg|80px80px]]
|align="center"| [[สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 5 แห่งสหราชอาณาจักร|สมเด็จพระจักรพรรดิจอร์จที่ 5]]
|align="center"|[[ 3 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2408]]1865
|align="center"|[[ 20 มกราคม]] [[พ.ศ. 2479]]1936
|align="center"|[[ 6 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2453]]1910
|align="center"|[[ 20 มกราคม]] [[พ.ศ. 2479]]1936
|align="center"| พระราชโอรสของในพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 7
|align="center"| [[แมรีแห่งเทก สมเด็จพระราชินีแห่งสหราชอาณาจักร|แมรี่รีแห่งเทก]]
|-
| [[File:King Edward VIII, when Prince of Wales - Cope 1912.jpg|80px]]
|align="center"|[[ไฟล์:A022344.jpg|80px]]
|align="center"| [[สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่เอดเวิร์ดที่ 8|สมเด็จพระจักรพรรดิเอ็ดเวิร์ดที่ 8]]
|align="center"|[[ 23 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2437]]1894
|align="center"|[[ 28 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2515]] 1972
|align="center"|[[ 20 มกราคม]] [[พ.ศ. 2479]]1936
| 11 ธันวาคม 1936<br>[[วิกฤตการณ์สละราชสมบัติของพระเจ้าเอดเวิร์ดที่ 8|(สละราชสมบัติ)]]
|align="center"|[[11 ธันวาคม]] [[พ.ศ. 2479]] <br />(สละราชบัลลังก์)
|align="center" rowspan="2"|พระราชโอรสของในพระเจ้าจอร์จที่ 5
|
|align="center"|
|-
|align="center"| [[ไฟล์File:King George VI.jpg|80px80px]]
|align="center"| [[สมเด็จพระเจ้าจอร์จที่ 6 แห่งสหราชอาณาจักร|สมเด็จพระจักรพรรดิจอร์จที่ 6]]
| 14 ธันวาคม 1895
|align="center"|[[14 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2438]]
|align="center"|[[ 6 กุมภาพันธ์]] [[พ.ศ. 2495]]1952
|align="center"|[[ 11 ธันวาคม]] [[พ.ศ. 2479]]1936
|align="center"|[[ 22 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2490]] <ref name=gazette1948-06-22a/>
| พระอนุชาในพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ 8
|align="center"| [[สมเด็จพระราชินีเอลิซาเบธ พระราชชนนี|เอลิซาเบธ โบวส์-ลีออน]]
|-
|}
== สมเด็จพระราชาธิบดีแห่งอินเดียและปากีสถาน ==
จอร์จที่ 6 ทรงปกครองอินเดียด้วยพระยศ '''สมเด็จพระราชาธิบดี''' ประมาณ 2 ปี กระทั่งอินเดียประกาศอิสรภาพเมื่อวันที่ [[26 มกราคม]] [[ค.ศ.1950]] พระองค์ยังคงเป็น[[พระเจ้าแผ่นดินแห่งสหราชอาณาจักร]]และ'''ปากีสถาน''' ตราบกระทั่งพระองค์เสด็จสวรรคต ปากีสถานประกาศอิสรภาพเมื่อวันที่ [[23 มีนาคม]] [[ค.ศ.1956]] ดังนั้นเอลิซาเบธที่ 2 จึงทรงเป็นสมเด็จพระราชินีนาถแห่งปากีสถานอยู่ 4 ปี
== ดูเพิ่ม ==
== เชิงอรรถ ==
{{รายการอ้างอิง|group=note}}
== อ้างอิง ==
| 