ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จื๋อโนม"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Potapt (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Shoshui (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 1:
{{รอการตรวจสอบ}}
{{Infobox Writing system
[[ไฟล์:Tu duc thanh che tu hoc giai nghia ca.jpg|thumb|222px|ส่วนหนึ่งจาก {{lang|vi|''Tự Đức Thánh Chế Tự Học Giải Nghĩa Ca''}} ที่เขียนด้วยจื๋อโนม]]
|name=จื๋อโนม
|sample=Chu nom.svg
|imagesize=140px
|type=[[อักษรภาพ]]
|languages=[[ภาษาเวียดนาม]]
|fam1=[[อักษรจีน]]
|sisters=[[คันจิ]], [[ฮันจา]], [[สือดิบผู้จ่อง]], [[อักษรคีตัน|คีตัน]]
|time=คริสต์ศตวรรษที่ 13 ถึงต้นศตวรรษที่ 20
}}
'''จื๋อโนม''' ({{lang-vi|chữ Nôm, 字喃/𡨸喃/𡦂喃}}) เป็นระบบอักษรที่ใช้เขียน[[ภาษาเวียดนาม]] ปัจจุบันเลิกใช้แล้ว จื๋อโนมประกอบด้วย[[อักษรจีน]] ("ฮั่นจื้อ" เรียกเป็นภาษาเวียดนามว่า "ฮ้านตึ" - {{lang|vi|Hán tự}}) และอักขระที่ประดิษฐ์ขึ้นตามแบบอักษรจีน ตัวอย่างที่เก่าที่สุดอยู่ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 13 มักนิยมใช้เฉพาะในหมู่ชนชั้นสูงของเวียดนาม โดยส่วนใหญ่ใช้บันทึกวรรณคดีเวียดนาม (งานเขียนที่เป็นทางการส่วนใหญ่จะใช้ภาษาจีนแบบแผน ไม่ใช่ภาษาเวียดนาม) ปัจจุบันถือว่าถูกแทนที่โดยสมบูรณ์ด้วย[[จื๋อโกว๊กหงือ]]ซึ่งดัดแปลงจาก[[อักษรละติน]]
 
เส้น 8 ⟶ 17:
ในช่วงประมาณ พ.ศ. 1500 ชาวเวียดนามปรับปรุงอักษรจีนใช้เขียนภาษาของตน เรียกว่าจื๋อโนมหรืออักษรใต้ ตัวอย่างที่เก่าที่สุดของอักษรนี้คือจารึกโลหะที่เจดีย์บ๋าวอาน ({{lang|vi|Bảo An}}) ใน[[จังหวัดหวิญฟุก]] อายุราว พ.ศ. 1752 ในช่วง พ.ศ. 1800 อักษรชุดนี้ได้เริ่มมีการนำมาใช้ทางวรรณคดี กวีและนักเขียนชาวเวียดนามที่มีชื่อเสียงหลายคนเขียนงานของตนโดยใช้จื๋อโนม เช่น [[เหงียน เทวียน]] ({{lang|vi|Nguyễn Thuyên}}), [[เหงียน สี โก๊]] ({{lang|vi|Nguyễn Sĩ Cố}}; พ.ศ. 1900), [[เหงียน จ๋าย]] ({{lang|vi|Nguyễn Trãi}}; พ.ศ. 2000), [[โห่ กวี๊ ลี]] ({{lang|vi|Hồ Quý Ly}}; พ.ศ. 1900) ผู้แปลภาษาจีนเป็นภาษาเวียดนามและเขียนประกาศของทางราชการ
 
[[ไฟล์:Tu duc thanh che tu hoc giai nghia ca.jpg|thumb|222px|left|ส่วนหนึ่งจาก {{lang|vi|''Tự Đức Thánh Chế Tự Học Giải Nghĩa Ca''}} ที่เขียนด้วยจื๋อโนม]]
เมื่อมิชชันนารีชาวตะวันตกเข้ามาถึงเวียดนามเมื่อประมาณ พ.ศ. 2200 พวกเขาได้คิดค้นการเขียนภาษาเวียดนามด้วย[[อักษรละติน]] เรียกว่า "จื๋อโกว๊กหงือ" ใช้ในหนังสือสวดมนต์และหนังสือทางศาสนา ฯลฯ อักษรนี้มีผู้ประดิษฐ์หลายคน แต่ผู้ที่ได้รับการยกย่องมากที่สุดคือ [[อาแล็กซ็องดร์ เดอ รอด]] (Alexandre de Rhodes) มิชชันนารี[[คณะเยสุอิต]][[ชาวฝรั่งเศส]] และต่อมาเริ่มมีการสอนจื๋อโกว๊กหงือในโรงเรียนต่าง ๆ ตั้งแต่ราว พ.ศ. 2300 เป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายในอีก 200 ปีต่อมา ปัจจุบัน ภาษาเวียดนามเขียนด้วยจื๋อโกว๊กหงือเพียงอย่างเดียว ส่วนจื๋อโนมใช้ในทางวิชาการเท่านั้น