|
#REDIRECT[[แขวงสะหวันนะเขต]]
{{ต้องการอ้างอิง}}
''สะหวันนะเขต เชื่อมโยงมาที่นี่ สำหรับความหมายอื่นของสุวรรณเขต ดูที่ [[สุวรรณเขต (แก้ความกำกวม)]]''
{{Infobox settlement
| name = {{raise|0.2em|แขวงสุวรรณเขต}}
| native_name = {{lower|0.2em|{{nobold|{{lang|lo|ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ}}}}}}
| native_name_lang = lo
| settlement_type = [[แขวงของประเทศลาว|แขวง]]
| image_skyline =RestoSavannakhet.JPG
| image_caption = ร้านอาหารใน[[แม่น้ำโขง]]
| image_alt =
| image_map = Map of Savannakhet Province, Laos.jpg
| map_caption = แผนที่แขวงสุวรรณเขต
| map_alt =
| image_map1 = Savannakhet Province-Laos.svg
| map_caption1 = แผนที่ประเทศลาวเน้นแขวงสุวรรณเขต
| map_alt1 =
| latd = 16.54
| longd = 105.78
| coordinates_type = type:adm1st_region:LA
| coordinates_display = title
| coordinates_footnotes =
| motto =
| subdivision_type = [[รายชื่อประเทศ ดินแดน และเมืองหลวง|ประเทศ]]
| subdivision_name = {{flag|ลาว}}
| established_title =
| established_date =
| named_for =
| seat_type = เมืองเอก
| seat = [[ไกสอน พมวิหาน (เมือง)|ไกสอน พมวิหาน]]
| leader_party =
| leader_title =
| leader_name =
| area_footnotes =
| area_total_km2 = 21774
| area_note =
| elevation_footnotes =
| elevation_m =
| population_footnotes =
| population_total = 825879
| population_as_of = สำมะโนเดือนมีนาคม 2548
| population_density_km2 = auto
| population_demonym =
| population_note =
| timezone1 = [[UTC+07]]
| postal_code_type = รหัสไปรษณีย์
| postal_code = 13000
| iso_code = LA-XI
| website =
| footnotes =
}}
'''สุวรรณเขต''' หรือ '''สะหวันนะเขต''' ({{lang-lo|ສະຫວັນນະເຂດ}} สะกด ''สะหวันนะเขด'') เป็นหนึ่งในแขวงของ[[ประเทศลาว]] ตั้งอยู่ตอนกลางค่อนไปทางใต้ของประเทศ ทิศตะวันออกติดกับ[[ประเทศเวียดนาม]] ทิศตะวันตกติดกับ[[ประเทศไทย]] ทิศเหนือติดกับ[[แขวงคำม่วน]] ทิศใต้ติดกับ[[แขวงสาละวัน]] เป็นแขวงที่มีเนื้อที่ใหญ่อันดับที่ 2 รองจากแขวงเวียงจันทน์
เมื่อวันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2549 ได้มีพิธีเปิด[[สะพานมิตรภาพ 2 (มุกดาหาร-สะหวันนะเขต)|สะพานมิตรภาพ 2]] อย่างเป็นทางการ สะพานแห่งนี้เป็นเส้นทางเชื่อมตะวันออก-ตะวันตก จากเวียดนามถึงพม่า ทำให้แขวงสุวรรณเขตกลายเป็นเส้นทางการค้าที่สำคัญอีกแห่งของลาว รัฐบาลลาวได้ประกาศจัดตั้ง[[เขตเศรษฐกิจพิเศษสะหวัน-เซโน]] ขึ้นเพื่อเป็นการส่งเสริมการลงทุน
== การแบ่งเขตการปกครอง ==
{| border="1" cellpadding="4" cellspacing="1" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; text-align:; border-collapse: collapse; font-size: 90%;"
|- style="background:#cccccc"
! align="center"| แผนที่
! align="center"| รหัสเมือง
! align="center"| เมือง (ไทย)
! align="center"| เมือง (ลาว)
! align="center"| เมือง (อังกฤษ)
|-
|rowspan=16|[[ไฟล์:Savannakhet Province districts.png|300px]]
|-
| 13-01
| [[เมืองไกสอน พมวิหาน|ไกสอน พมวิหาน]]<br>(เดิม : คันธบุรี)
| {{lang|lo|ໄກສອນ ພົມວິຫານ}}<br>(เดิม : {{lang|lo|ຄັນທະບູລີ}})
| Kaysone Phomvihane<br>(เดิม : Khanthabouly)
|-
| 13-02
| [[เมืองอุทุมพร|อุทุมพร]]
| {{lang|lo|ອຸທຸມພອນ}}
| Outhoumphone
|-
| 13-03
| [[เมืองอาดสะพังทอง|อาดสะพังทอง]]
| {{lang|lo|ອາດສະພັງທອງ}}
| Atsaphangthong
|-
| 13-04
| [[เมืองพีน|พีน]]
| {{lang|lo|ພີນ}}
| Phine
|-
| 13-05
| [[เมืองเซโปน|เซโปน]]
| {{lang|lo|ເຊໂປນ}}
| Sepone
|-
| 13-06
| [[เมืองนอง|นอง]]
| {{lang|lo|ນອງ}}
| Nong
|-
| 13-07
| [[เมืองท่าปางทอง|ท่าปางทอง]]
| {{lang|lo|ທ່າປາງທອງ}}
| Thapangthong
|-
| 13-08
| [[เมืองสองคอน|สองคอน]]
| {{lang|lo|ສອງຄອນ}}
| Songkhone
|-
| 13-09
| [[เมืองจำพอน|จำพอน]]
| {{lang|lo|ຈຳພອນ}}
| Champhone
|-
| 13-10
| [[เมืองชนบุรี|ชนบุรี]]
| {{lang|lo|ຊົນບຸລີ}}
| Xonnabouly
|-
| 13-11
| [[เมืองไชยบุรี (แขวงสุวรรณเขต)|ไชยบุรี]]
| {{lang|lo|ໄຊບູລີ}}
| Xaybuly
|-
| 13-12
| [[เมืองวีรบุรี|วีรบุรี]]
| {{lang|lo|ວີລະບຸລີ}}
| Vilabuly
|-
| 13-13
| [[เมืองอาดสะพอน|อาดสะพอน]]
| {{lang|lo|ອາດສະພອນ}}
| Atsaphone
|-
| 13-14
| [[เมืองไชยภูทอง|ไชยภูทอง]]
| {{lang|lo|ໄຊພູທອງ}}
| Xayphouthong
|-
| 13-15
| [[เมืองพลาญไชย|พลาญไชย]]
| {{lang|lo|ພະລານໄຊ}}
| Phalanxay
|}
== ประวัติ ==
[[ไฟล์:Lao-Vietnam friendship.jpg|thumb|right|อนุสาวรีย์มิตรภาพลาว-เวียดนาม ในสุวรรณเขต]]
ก่อนสมัยขอมเรืองอำนาจ ดินแดนแถบนี้ตกอยู่ภายใต้การปกครองของอาณาจักรศรีโคตรบูรหรือศรีโคตรบอง ต่อมาในสมัยขอมเรืองอำนาจเมืองนี้มีชื่อว่า สุวรรณภูมิประเทศ เป็นเมืองที่อุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากรธรรมชาติ ในปี พ.ศ. 2120 ท้าวหม่อมบ่าวหลวง (เจ้าคำโพน) กวานเวียงดงเขยแห่งเมืองน้ำน้อยอ้อยหนูและนางสิมมาหรือเจ้านางสิมผู้เป็นภริยา ได้อพยพผู้คนจากน้ำน้อยอ้อยหนูภาคเหนือของอาณาจักรล้านช้าง ลงมาตั้งหมู่บ้านชื่อว่าบ้านหลวงโพนสิมหรือเมืองโพนสิมเก่า แล้วยกให้เป็นเมืองชื่อว่าเมืองหลวงมหาสุวรรณภูมิคำโพนสิมมาเขตต์ โดยถือเอานิมิตทองคำและภูมิประเทศซึ่งเป็นเนินดินสูงเป็นนามเมือง ห่างจากตัวเมืองสุวรรณเขตปัจจุบันประมาณ 18 กิโลเมตร เส้นทางเดียวกันกับทางไปพระธาตุอิงฮัง วัดพระธาตุอิงฮัง บ้านธาตุอิงฮัง ครั้นถึง พ.ศ. 2185 ท้าวแก้วสิมพลีบุตรชายคนรองได้พาชาวบ้านหลายสิบครอบครัวแยกออกไปตั้งบ้านเมืองใหม่เป็นชุมชนริมฝั่งแม่น้ำโขง คือบ้านท่าแฮ่ แล้วสร้างวัดขึ้นโดยอาศัยหินแฮ่ที่มีอยู่มากมายริมน้ำโขงมาเป็นวัสดุก่อสร้าง นอกจากนี้ ประวัติการก่อตั้งเมืองสุวรรณเขตยังเกี่ยวพันกับการก่อตั้ง[[จังหวัดมุกดาหาร]]ในฝั่งไทย เพราะชาวบ้านที่อพยพมาจากบ้านหลวงโพนสิมได้ข้ามไปตั้งบ้านเรือนทางฝั่งขวาแม่น้ำโขง จากนั้นท้าวแก้วสิมพลีจึงก่อตั้งเมืองมุกดาหารขึ้นที่ปากห้วยบังมุก โดยออกนามเมืองว่ามุกดาหารบุรีศรีมุตติกนคร โดยถือเอานิมิตหอยกาบมุกที่ปากห้วยบังมุกเป็นนามเมือง คนทั่วไปเรียกว่าเมืองบังมุก ส่วนพี่ชายของท้าวแก้วสิมพลีนั้นชื่อว่า ท้าวคำสิงห์ ได้อพยพชาวบ้านไปสร้างบ้านท่าสะโน (สะโหน) แล้วข้ามแม่น้ำโขงไปตั้งบ้านชะโนด (สะโนด) ในอำเภอหว้านใหญ่ จังหวัดมุกดาหารปัจจุบัน ชาวเมืองจึงนับถือกันว่าเมืองหลวงโพนสิม เมืองคันธบุรี เมืองมุกดาหาร บ้านสะโนและบ้านชะโนดนั้นเป็นพี่น้องเผ่าพันธุ์เดียวกัน เมื่อท้าวหม่อมบ่าวหลวงผู้เป็นบิดาได้เสียชีวิตลง ชาวบ้านจึงตั้งให้ท้าวหลวงท่อมเป็นเจ้าเมืองโพนสิมองค์ที่ 2 โดยมีผู้คนอาศัยอยู่อย่างเบาบางไม่ถึงร้อยหลังคาเรือน หลัง พ.ศ. 2256 สมเด็จพระเจ้าสร้อยศรีสมุทรพุทธางกูรหรือเจ้าหน่อกษัตริย์ ได้รับการสถาปนาเป็นพระเจ้านครจำปาศักดิ์พระองค์แรกจากราชวงศ์เวียงจันทน์ พระองค์ได้โปรดฯ ให้เจ้าจารย์จันทสุริยวงศ์แห่งราชวงศ์เวียงจันทน์ซึ่งเป็นศิษย์คนสำคัญของเจ้าราชครูหลวงโพนสะเม็ก และมีศักดิ์เป็นพระโอรสของเจ้าศรีวิชัย เป็นพระราชนัดดาของเจ้าศรีวรวังโส และเป็นพระราชปนัดดาในสมเด็จพระเจ้าโพธิสาลราชแห่งนครหลวงพระบาง ไปปกครองเมืองหลวงโพนสิมร้างอยู่หลายสิบปี โดยมีเมืองพิน เมืองนอง เมืองตะโปน (เซโปน) เป็นเมืองขึ้น ต่อมาในปี พ.ศ. 2310 เจ้าจันทกินรีหรือเจ้ากินรีพระโอรสของเจ้าจารย์จันทสุริยวงศ์ ได้อพยพผู้คนจากเมืองโพนสิมมาสร้างเมืองบังมุกร้าง ซึ่งแต่เดิมเคยเป็นเมืองที่ท้าวแก้วสิมพลีปกครองมาก่อน จากนั้นเจ้ากินรีจึงได้เสวยราชย์เป็นเจ้าเมืองมุกดาหารพระองค์แรกจากราชวงศ์เวียงจันทน์ เฉลิมพระนามว่าเจ้าพระยาศรีสุราชอุปราชามันธาตุราช และตั้งชื่อเมืองว่ามุกดาหารบุรีศรีสัตตตาลนคร โดยถือเอานิมิตแก้วมุกดาหารที่เสด็จลอยออกมาจากต้นตาลเจ็ดยอดในเวลากลางคืนเป็นนามเมือง
ในเขตตัวเมืองสุวรรณเขตปัจจุบันแต่เดิมมีหมู่บ้านหนึ่งเรียกกันว่า บ้านท่าแฮ่ (ท่าแร่) เพราะอุดมสมบูรณ์ด้วยแร่ธาตุ ทองคำ และนัยว่าอุดมด้วยหินแฮ่ จึงสันนิษฐานว่าอาจเป็นที่มาของชื่อแขวงสุวรรณเขตด้วย คำว่าสุวรรณเขตนั้นมาจากคำว่า สุวรรณ หรือ สุวัณฺณ แปลว่าทอง ซึ่งคนลาวเรียกว่าคำ รวมกับคำว่า เขต หรือ เขตฺต ที่แปลว่าเขตแดนหรือดินแดน ดังนั้นคำว่า สุวรรณเขต จึงหมายถึงดินแดนแห่งทองคำ นอกจากนี้ ในสมัยที่ฝรั่งเศสเข้ามาตั้งศูนย์กลางการปกครองอาณานิคมบริเวณตอนกลางของลาวนั้น ฝรั่งเศสได้อาศัยการตั้งชื่อแขวงสุวรรณเขตนี้จากหมู่บ้านที่ชื่อว่า บ้านนาคำ อย่างไรก็ตาม ชนชั้นปกครองแขวงสุวรรณเขตในสมัยอาณานิคมได้เลือกใช้คำศัพท์คำว่า สวรรค์ (สะหวัน) แทนคำว่า สุวรรณ จึงทำให้แขวงสุวรรณเขตได้ชื่อว่าสวรรค์ณเขต (สะหวันนะเขต) ซึ่งแปลว่าดินแดนแห่งสวรรค์มาแต่บัดนั้น ในปัจจุบันคนลาวไม่เรียกแขวงสะหวันนะเขตว่าสุวรรณเขตอีกแล้ว มีแต่เพียงเอกสารเก่าของลาวเท่านั้นที่เรียกชื่อเมืองนี้ว่า สุวรรณเขต
หลังจาก[[ลาว]]ตกเป็นประเทศอาณานิคมแล้ว [[ฝรั่งเศส]]ได้สร้างเมืองสุวรรณเขตให้เป็นศูนย์กลางทางการปกครองที่สำคัญแห่งหนึ่งของลาวตอนกลาง พร้อมทั้งวางผังเมืองใหม่ โดยตั้งท้าววรกุมาร (ปุ้ย) นายด่านบ้านผักขยานากุดจาน เมืองอาดสะพังทอง ซึ่งเคยเป็นอดีตกรมการเก่าเมืองมุกดาหาร ให้เป็น พญาปุ้ย เจ้าเมืองสุวรรณเขตคนแรก และตั้ง ท้าวฮ่อม หลานชายของพระอมรฤทธิธาดา (กุ) เจ้าเมืองพาลุกากรภูมิ (เมืองตาลุกะหรือบ้านบังทราย) ทางฝั่งขวาแม่น้ำโขงขึ้นเป็นเจ้าเมืองคันธบุรีคนแรก ต่อมาหลังจากนั้นไม่นานได้มีการตั้งเมืองคันธบุรีเป็นเมืองหลวงของแขวงสุวรรณเขต เมืองหลวงของแขวง ปัจจุบันได้เปลี่ยนชื่อเมืองใหม่เป็น เมืองไกสอน พมวิหาน สำหรับเมืองคันธบุรีนี้ เดิมเคยเป็นที่ตั้งของหมู่บ้านข้าโอกาสกัลปนาเพื่อปลูกสวนดอกไม้ไว้สำหรับเก็บมานมัสการพระธาตุอิงฮัง หมู่บ้านนั้นชื่อว่า บ้านดงดอกไม้ เมื่อมีการตั้งบ้านดงดอกไม้ขึ้นเป็นเมือง จึงใช้ชื่อว่า เมืองคันธบุรี แปลว่าเมืองที่มีแต่กลิ่นหอมของดอกไม้นั่นเอง
== สถานที่ท่องเที่ยว ==
* วัดพระธาตุโพ่น
* วัดพระธาตุอิงฮัง
* วัดรัตนรังษี
* [[วัดไชยสมบูรณ์]]
* [[สะพานมิตรภาพไทย-ลาว 2 (มุกดาหาร-สะหวันนะเขต)|สะพานมิตรภาพไทย-ลาว 2]]
* วัดเจ้า
* ปราสาทเฮือนหิน
* อนุสาวรีย์ท่านกุ วรวงศ์
* [[ตลาดสิงคโปร์]]
* โบสถ์เซนต์เทเรซ่า
* เซโปน
* ป่าสงวนภูช้างแห
* พิพิธภัณฑ์แขวงสุวรรณเขต
* พิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์
* ถนนสีเมือง
== เทศกาลและงานประเพณีประจำปี ==
* [[เทศกาลสงกรานต์]]
* [[งานมนัสการพระธาตุอิงฮัง]]
* [[งานมนัสการพระธาตโพ่น]]
* [[บุญบั้งไฟ]]
* [[ประเพณีเข้าพรรษา]]
* [[ประเพณีออกพรรษา-เทศกาลแข่งเรือ]]
== การคมนาคม ==
=== ทางหลวง ===
* ทางหลวงหมายเลข 13 เชื่อมต่อกับ[[แขวงคำม่วน]] [[แขวงบอลิคำไซ]] [[นครหลวงเวียงจันทน์]] [[แขวงสาละวัน]] และ[[แขวงจำปาศักดิ์]]
* ทางหลวงหมายเลข 9 จากตะวันตกสู่ตะวันออก ระหว่างแขวงสุวรรณเขตไปยัง[[ดานัง]] [[เวียดนาม]]
=== ท่าอากาศยาน ===
* [[ท่าอากาศยานนานาชาติสุวรรณเขต]]
=== ด่านพรมแดนที่สำคัญ ===
* ด่านพรมแดน[[สะพานมิตรภาพ 2 (มุกดาหาร-สะหวันนะเขต)|สะพานมิตรภาพ 2]] เปิด 06.00–22.00 น.
* ด่านพรมแดนสุวรรณเขต-[[มุกดาหาร]] เปิด 06.00–18.00 น.
* ด่านพรมแดน[[แดนสะหวัน]]-[[ลาวบาว]] เปิด 07.00–18.00 น.
== การเดินทาง ==
จาก[[จังหวัดมุกดาหาร]] ผ่านสะพานมิตรภาพไทย-ลาว แห่งที่ 2 แล้วให้นั่งรถสองแถวหรือรถสามล้อมาด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดมุกดาหาร จากนั้นให้มาติดต่อทำหนังสือเดินทางและซื้อตั๋วเรือข้ามแม่น้ำโขงที่นี่ โดยใช้เวลาประมาณ 25 นาที ก็จะถึงแขวงสุวรรณเขตหรือมาโดยรถโดยสารประจำทาง ที่หมอชิต 2 มีรถโดยสารไปจังหวัดมุกดาหารทุกวัน โทรศัพท์ 0 2936 2841-8, 0 2936 2852-66 เมื่อมาถึงสถานีขนส่ง แล้วให้นั่งรถสองแถวหรือรถสามล้อมาด่านตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดมุกดาหาร จากนั้นให้มาติดต่อทำหนังสือเดินทางและซื้อตั๋วเรือข้ามแม่น้ำโขงที่นี่ ก็จะถึงเมืองแขวงสุวรรณเขต
== ดูเพิ่ม ==
* [[สะพานมิตรภาพ 2 (มุกดาหาร-สะหวันนะเขต)|สะพานมิตรภาพ 2]]
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
== แหล่งข้อมูลอื่น==
* สัญญา ชีวะประเสริฐ. (2555). ความทรงจำของเมืองสองฝั่งแม่น้ำโขง: มุกดาหาร และสะหวันนะเขด. '''วารสารประวัติศาสตร์''' (มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ). หน้า 49-60.
* ธวัชชัย พรหมณะ. (2545). '''ความสำคัญของการอพยพเคลื่อนย้ายกลุ่มชาติพันธุ์ในลุ่มแม่น้ำโขงต่อความเป็นเมืองสุวรรณเขต ระหว่าง ค.ศ. 1893-1954.''' สารนิพนธ์ ศศ.ม. (ประวัติศาสตร์เอเชีย). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. ดูได้ที่ http://thesis.swu.ac.th/swuthesis/His%28M.A.)/Thawatchai_P.pdf
{{แขวงของลาว}}
[[หมวดหมู่:แขวงในประเทศลาว|สุวรรณเขต]]
[[หมวดหมู่:แขวงสุวรรณเขต]]
{{โครงประเทศ}}
| 