ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข ในรัชกาลที่ 5"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่
หม่อมราชวงศ์เป็นสามัญชนอยู่แล้ว
บรรทัด 1:
{{Infobox Person
| name = เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข ในรัชกาลที่ 5
| image =
| caption =
| birth_name = คุณหม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ ณ อยุธยา
| birth_date = [[พ.ศ. 2390]]
| birth_place =
บรรทัด 23:
| footnotes =
}}
'''เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข''' เป็นเจ้าจอมมารดาคนแรกใน[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เกิดเมื่อประมาณปี [[พ.ศ. 2390]]
คุณแข พึ่งบุญ ณ อยุธยา เป็นธิดาของหม่อมนก พึ่งบุญ ณ อยุธยา ซึ่งเดิมเป็น "หม่อมเจ้าชายนก พึ่งบุญ" พระโอรสใน[[หม่อมไกรสร|พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงรักษ์รณเรศ]] (ซึ่งต้องพระราชอาญาถูกประหารชีวิต และถอดพระยศเป็น "หม่อมไกรสร" ในสมัย[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]) พระโอรสและพระธิดาจึงพลอยถูกถอดยศจากหม่อมเจ้าลงมาเป็นสามัญชน และเรียกหากันว่า "หม่อม" นำหน้านามต่อมา ส่วนพระนัดดาที่เดิมมีสกุลยศชั้น[[หม่อมราชวงศ์]] รวมไปถึงพระปนัดดาที่มีสกุลยศชั้น[[หม่อมหลวง]]นั้นก็เรียกกันแต่เพียงว่าคุณเท่านั้น
 
คุณหม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ ณ อยุธยา เป็นธิดาของหม่อมนก พึ่งบุญ ณ อยุธยา ซึ่งเดิมเป็น "หม่อมเจ้าชายนก พึ่งบุญ" พระโอรสใน[[หม่อมไกรสร|พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงรักษ์รณเรศ]] (ซึ่งต้องพระราชอาญาถูกประหารชีวิต และถอดพระยศเป็น "หม่อมไกรสร" ในสมัย[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]]) พระโอรสและพระธิดาจึงพลอยถูกถอดยศจากหม่อมเจ้าเจ้าลงมาเป็นสามัญชน และเรียกหากันว่า "หม่อม" นำหน้านามต่อมา ส่วนพระนัดดาที่เดิมมีสกุลยศชั้น[[หม่อมราชวงศ์]] รวมไปถึงพระปนัดดาที่มีสกุลยศชั้น[[หม่อมหลวง]]นั้นก็เรียกกันไม่นับเป็นเจ้านายในราชวงศ์ แต่เป็นเพียงว่าคุณเท่านั้นเชื้อพระวงศ์ จึงยังคงใช้คำนำหน้านามได้อย่างเดิม
คุณแข พึ่งบุญ ณ อยุธยา นั้นรับราชการเป็นพระพี่เลี้ยงในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะมีพระชนมายุเพียง 14-15 พรรษา และดำรงพระอิสริยยศเป็น '''"สมเด็จเจ้าฟ้าชายจุฬาลงกรณ์ กรมขุนพินิตประชานาถ"''' และได้ถวายตัวเป็นหม่อมนางห้ามเป็นท่านแรก มีพระประสูติกาลพระราชธิดาพระองค์แรกในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว คือ
 
คุณหม่อมราชวงศ์แข พึ่งบุญ ณ อยุธยา นั้นรับราชการเป็นพระพี่เลี้ยงในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะมีพระชนมายุเพียง 14-15 พรรษา และดำรงพระอิสริยยศเป็น '''"สมเด็จเจ้าฟ้าชายจุฬาลงกรณ์ กรมขุนพินิตประชานาถ"''' และได้ถวายตัวเป็นหม่อมนางห้ามเป็นท่านแรก มีพระประสูติกาลประสูติพระราชธิดาพระองค์แรกในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว คือ
* '''[[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าผ่องประไพ|หม่อมเจ้าหญิงผ่อง]]''' ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือนอ้าย แรม 8 ค่ำ ปีเถาะ ตรงกับวันที่ [[19 ธันวาคม]] [[พ.ศ. 2410]] ณ วังกรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองราชย์แล้ว จึงมีพระยศเป็น "'''พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าผ่องประไพ'''"
 
เส้น 33 ⟶ 34:
{{คำพูด|พ่อไม่ปฏิเสธว่าในเวลาหนุ่มคะนองเช่นนั้นจะมิได้ซุกซน อันเป็นเหตุให้พลาดไปหลายครั้ง... แต่อาศัยเหตุโอบอ้อม และความรู้เห็นใจผู้ซึ่งควรจะไว้ใจได้ แก้ไขให้รอดจากความเสีย...ถ้าไม่ได้ประพฤติใจดั่งเบื้องต้นแล้ว ไหนเลยจะรอดอยู่ได้ คงล่มเสียนานแล้ว..}}
 
เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์แข ในรัชกาลที่ 5 พำนักใน[[พระบรมมหาราชวัง]]ตราบจนกระทั่งถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคอติสาร เมื่อวันที่ [[13 พฤษภาคม]] [[พ.ศ. 2464]] สิริอายุได้ 78 ปี<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/845.PDF ข่าวตาย], เล่ม ๔๓, ตอน ง, ๒๓ พฤษภาคม ๒๔๖๙, หน้า ๘๔๘</ref>
 
== วงศ์ตระกูล ==