ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ราชาธิราช"
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: แก้ไขจากอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขจากเว็บสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
ย้อนก่อกวน |
||
บรรทัด 1:
{{ความหมายอื่น|สำหรับ=ราชาธิราช ที่เป็นพระนามกษัตริย์มอญ|ดูที่=พระเจ้าราชาธิราช}}
{{infobox book | <!-- See [[Wikipedia:WikiProject Novels]] or [[Wikipedia:WikiProject Books]] -->
| name = ราชาธิราช
| title_orig = {{my|ရာဇာဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံ}}<br>Razadarit Ayedawbon
| translator = [[พญาทะละ]]<br>[[เจ้าพระยาพระคลัง (หน)]]
| image =
| image_caption =
| author = เจ้าพนักงานอาลักษณ์ของอาณาจักรหงสาวดี
| illustrator =
| cover_artist =
| country = [[ราชวงศ์ตองอู|อาณาจักรพม่า]]
| language = [[ภาษามอญ|มอญ]] (ต้นฉบับ)<br>[[ภาษาพม่า|พม่า]]<br>[[ภาษาไทย|ไทย]]
| series =
| genre = [[พงศาวดาร]], [[ประวัติศาสตร์]]
| publisher =
| release_date = ราว พ.ศ. 2100<br>[[พ.ศ. 2328]] (ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง)
| english_release_date =
| media_type =
| pages =
| preceded_by =
| followed_by =
}}
'''ราชาธิราช''' หรือชื่อในภาษาพม่า '''ยาซาดะริต อเยดอว์บอง''' ({{lang-my|ရာဇာဓိရာဇ် အရေးတော်ပုံ}}) เป็นชื่อของ[[พงศาวดารพม่า]] ซึ่งมีเนื้อหาว่าด้วยประวัติศาสตร์ของ[[อาณาจักรหงสาวดี]]ของ[[ชาวมอญ]]ตั้งแต่ [[พ.ศ. 1830]] ถึง [[พ.ศ. 1964]] รายละเอียดภายในตัว[[พงศาวดาร]]ประกอบด้วยเรื่องราวของความขัดแย้งภายในราชสำนัก การกบฏ เรื่องราวทางการทูต การสงคราม เป็นต้น เนื้อหาประมาณกึ่งหนึ่งของเรื่องอุทิศพื้นที่ให้กับรัชกาลของ[[พระเจ้าราชาธิราช]] โดยลงลึกในรายละเอียดของ[[สงครามสี่สิบปี]]ระหว่างอาณาจักรมอญกับ[[อาณาจักรอังวะ]]ภายใต้การนำของ[[พระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง|พระเจ้าเมงคองที่ 1 (พระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง)]] และอุปราช[[มังกะยอชวา|เมงเยจ่อสวา (มังกะยอชวา)]]<ref name=utk-29-30>Thaw Kaung 2010: 29–30</ref>
ต้นฉบับของเรื่องราชาธิราชฉบับภาษาพม่ามาจากหนังสือ[[ภาษามอญ]]เรื่อง "พงศาวดารกรุงหงสาวดี" ("Hanthawaddy Chronicle") และได้รับการแปลเป็นภาษาพม่าโดย[[พญาทะละ]] เสนาบดีและกวีชาวมอญซึ่งรับราชการในอาณาจักรพม่าสมัย[[ราชวงศ์ตองอู]] นับได้ว่าเป็นเอกสารเกี่ยวกับชาวมอญในดินแดน[[พม่าตอนล่าง]]ที่เก่าแก่ที่สุดเท่าที่หลงเหลืออยู่<ref name=mat-2005-133-135>Aung-Thwin 2005: 133–135</ref> และอาจเป็นพงศาวดารมอญเพียงฉบับเดียวที่เหลือรอดจากการเผาทำลายเมือง[[พะโค]] (หงสาวดี) โดยกบฏชาวมอญภายใต้การนำของอดีตขุนนางในอาณาจักรหงสาวดีในปี [[พ.ศ. 2107]]<ref name=geh-xviii>Harvey 1925: xviii</ref>
สำเนาใบลานของเรื่องราชาธิราชฉบับพญาทะละปัจจุบันเหลือรอดมาเพียง 4 ชุด สันนิษฐานว่าทำขึ้นในช่วงราวพุทธศตวรรษที่ 23 (คริสต์ศตวรรษที่ 18) นอกจากนี้ยังมีฉบับความแปลกฉบับอื่นๆ อยู่อีก รวมทั้งสิ้น 9 ฉบับ ตามการวิเคราะห์โดย[[นายปันหละ]]เมื่อปี [[พ.ศ. 2511]]<ref name=mat-2005-133-135/>นายปันหละได้แปลราชาธิราชฉบับหนึ่งกลับเป็นภาษามอญเมื่อปี [[พ.ศ. 2501]] และเรียบเรียงเรื่องราชาธิราชขึ้นใหม่อีก 1 ฉบับเป็นภาษาพม่า (นับเป็นราชาธิราชฉบับที่ 10) โดยสังเคราะห์ข้อมูลจากราชาธิราชฉบับพญาทละ ฉบับ "ปากลัด"<ref>ราชาธิราชฉบับปากลัด เป็นราชาธิราชฉบับภาษามอญซึ่งพิมพ์ในประเทศไทย ตีพิมพ์ที่โรงพิมพ์วัดแค [[อำเภอพระประแดง]] [[จังหวัดสมุทรปราการ]] โดยจัดพิมพ์เป็นชุด 2 เล่มต่อเนื่องกัน เมื่อ พ.ศ. 2453 และ 2455 - ดูเพิ่มเติมที่ องค์ บรรจุน. "ราชาธิราชฉบับภาษามอญ" http://blogazine.in.th/blogs/ong/post/2611 เผยแพร่ 29 ตุลาคม 2552. อ้างเมื่อ 20 ตุลาคม 2556.</ref> และบันทึกจาก[[พงศาวดารพม่าฉบับหอแก้ว]] (มานนานยาซะเวง) รวมทั้งอาศัยข้อมูลเพิ่มเติมจากการวิจัยสมัยใหม่<ref name=npl-3-4>Pan Hla 1968: 3–4</ref>
== ราชาธิราชฉบับภาษาไทย ==
พงศาวดารเรื่องราชาธิราชได้มีการแปลจากฉบับภาษามอญเป็นภาษาไทยครั้งแรกในสมัย[[กรุงศรีอยุธยา]]ตอนปลาย ซึ่งฉบับแปลครั้งแรกนั้นได้สูญหายไปเมื่อกรุงศรีอยุธยาล่มสลายในปี [[พ.ศ. 2310]] ต่อมาในปี [[พ.ศ. 2328]] [[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]]แห่ง[[กรุงรัตนโกสินทร์]] มีพระราชดำริว่า หนังสือเรื่องราชาธิราชเป็นหนังสือดี เคยได้รับการยกย่องมาแล้ว จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการแปลและเรียบเรียงใหม่ โดยมี[[เจ้าพระยาพระคลัง (หน)]] เป็นแม่กองกำกับการแปล ร่วมกับพระยาอินทรอัครราช พระภิรมรัศมี และพระศรีภูริปรีชา และได้ตีพิมพ์ครั้งแรกที่โรงพิมพ์[[หมอบรัดเลย์]]เมื่อ [[พ.ศ. 2423]]
เนื้อหาของราชาธิราชฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) มีความแตกต่างจากราชาธิราชฉบับภาษาพม่าของพญาทะละอยู่ 2 ข้อใหญ่ๆ คือ
# เนื้อหาของราชาธิราชฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) มีความยาวมากกว่าฉบับของพญาทะละ โดยฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ดำเนินเนื้อเรื่องตั้งแต่เรื่องกำเนิด[[มะกะโท]]ไปจนจบเรื่องที่[[พระเจ้าธรรมเจดีย์]]ถวายพระเพลิงพระบรมศพของ[[พระนางเชงสอบู|ตะละนางพระยาท้าว]] ส่วนฉบับพญาทละเดินเรื่องตั้งแต่กำเนิดมะกะโทจบเพียงถึงตอนพระเจ้าราชาธิราชสวรรคตเท่านั้น
# ช่วงเวลาสวรรคตของพระเจ้าราชาธิราชกับพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องในราชาธิราชทั้งสองฉบับมีความแตกต่างกัน กล่าวคือ ราชาธิราชฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ระบุว่าพระเจ้าราชาธิราชเสด็จสวรรคตก่อนพระเจ้าฝรั่งมังฆ้อง ส่วนฉบับพญาทะละระบุว่าพระเจ้าฝรั่งมังฆ้องเสด็จสวรรคตก่อนพระเจ้าราชาธิราช
=== ราชาธิราชภาคภาษาไทยฉบับอื่นๆ ===
* บท[[ละครพันทาง]]เรื่องราชาธิราช ประพันธ์โดย [[หลวงพัฒนพงศ์ภักดี (ทิม สุขยางค์)]]
* ราชาธิราชยุทธนา แปลจากราชาธิราชฉบับภาษาพม่าโดย [[วิรัช นิยมธรรม]] (พ.ศ. 2552)
== อ้างอิง ==
{{reflist}}
| |||