ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ราชวงศ์โก้นบอง"

'''ราชวงศ์คองบอง''' ({{lang-my|ကုန်းဘောင်ခေတ်}}<!--UNICODE ONLY, คองบองเซะ;NO {{langZAWGYI--en|Konbaung Dynasty>}}), หรือ '''ราชวงศ์อลองพญา''' ({{langIPA-my|အလောင်းဘုရားခေတ်kóʊɴbàʊɴ kʰɪʔ|pron}}, อะลองปะยาเซะ; {{lang-en|AlaungpayaKonbaung Dynasty}}) เป็นราชวงศ์ที่ 3 ในประวัติศาสตร์[[พม่า]] และเป็นราชวงศ์สุดท้ายของพม่า ก่อนที่จะตกเป็นเมืองขึ้นของ[[สหราชอาณาจักร]] และสิ้นสุดการปกครองระบอบ[[ราชาธิปไตย]]ของพม่า

ราชวงศ์อลองพญานั้นได้รับการสถาปนาขึ้นโดยการเสวยราชสมบัติของ[[พระเจ้าอลองพญา]]ในปี [[พ.ศ. 2295]] พระองค์สามารถขับไล่ชาวมอญและยึดครองอาณาจักรมอญได้อีกครั้งในปี [[พ.ศ. 2302]] ภายหลังการล่มสลายของ[[ราชวงศ์ตองอู]] ทั้งยังสามารถกลับเข้ายึดครองเมือง[[มณีปุระ]]ได้ในช่วงเวลาเดียวกัน ทรงสถาปนาเมือง[[เมืองชเวโบ]]ขึ้นเป็นราชธานี ก่อนจะย้ายไปที่[[อังวะ]] และทรงพัฒนาเมือง[[ย่างกุ้ง]] หมู่บ้านชาวประมงเล็กๆ ขึ้นเป็นเมืองท่าสำคัญ และกลายเป็นเมืองหลวงในเวลาต่อมา

ต่อมาพระเจ้าอลองพญาได้ทรงนำทัพบุก[[อาณาจักรอยุธยา]] เนื่องจากทางอยุธยาได้ให้การสนับสนุนมอญที่ลี้ภัยสงครามเข้ามาพึ่งบารมีกษัตริย์ไทย ซึ่งตรงกับรัชสมัย[[สมเด็จพระเจ้าเอกทัศ]] และไม่พอใจที่ไทยอยุธยายึดเรือสินค้าที่จะเดินทางมาค้าขายกับพม่าที่เมือง[[มะริด]] โดยเดินทัพเข้ามาทาง[[ด่านสิงขร]] ทาง[[จังหวัดประจวบคีรีขันธ์]] แต่ไม่ประสบความสำเร็จและสิ้นพระชนม์หลังจากการทำสงครามครั้งนั้น [[พระเจ้ามังระ]]ผู้เป็นพระราชโอรสของพระองค์ได้สืบทอดเจตนารมณ์ของพระราชบิดาต่อ โดยได้ส่งทัพใหญ่มา 2 ทางล้อมกรุงศรีอยุธยาในปี [[พ.ศ. 2307]] ทางหนึ่งให้[[เนเมียวสีหบดี]]นำพลเข้ามาทางเหนือด้วยการตี[[ล้านนา]] [[ล้านช้าง]]และหัวเมืองเหนือก่อน และอีกทางหนึ่งให้มังมหานรธานำกองทัพเข้ามาทางใต้ ทั้ง 2 ทัพเข้าล้อมกรุงศรีอยุธยาไว้นานถึง 1 ปีครึ่ง แม้ผ่านฤดูน้ำหลากก็ไม่ยกทัพกลับ ภายหลังแม่ทัพฝ่ายใต้ คือ มังมหานรธาจะ เสียชีวิตลง ก็ส่งแม่ทัพคนใหม่จากเมือง[[เมาะตะมะ]]ชื่อ[[ เมงเยเมงละอูสะนา]] เข้ามาทำหน้าที่แทน จนในที่สุดก็สามารถตีกรุงศรีอยุธยาแตกได้ในปี [[พ.ศ. 2310]] แต่กองทัพพม่าก็อยู่ได้ไม่นาน เนื่องจาก[[พระเจ้ามังระ]]ทรงให้เร่งทำการและรีบกลับเพื่อทำ[[สงครามจีน-พม่า|สงครามกับ]][[จีน]]ในรัชสมัยของ[[จักรพรรดิเฉียนหลง]]

ถึงแม้อาณาจักรอยุธยาจะถูกทำลายราบคาบก็ตาม แต่[[สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช]]ก็ทรงสถาปนาศูนย์กลางอำนาจขึ้นมาใหม่ที่[[กรุงธนบุรี]] พระเจ้ามังระจึงทรงส่งแม่ทัพคนใหม่มา คือ [[อะแซหวุ่นกี้]] นำทัพใหญ่เข้ามาปราบปรามฝ่ายธนบุรีในปี [[พ.ศ. 2318]] อะแซหวุ่นกี้สามารถตีหัวเมือง[[พิษณุโลก]]แตก และกำลังจะยกทัพตามลงมาตาม[[แม่น้ำเจ้าพระยา]] แต่ก็ต้องยกทัพกลับเนื่องจากการสิ้นพระชนม์ของพระเจ้ามังระ ในปี [[พ.ศ. 2319]] จากนั้นก็เกิดการแย่งชิงราชสมบัติกันเองราว 4 - 5 ปี ก่อนที่จะกลับมามีความมั่นคงขึ้นอีกครั้งในรัชสมัยของ[[พระเจ้าปดุง]] พระองค์ทรงยกทัพเข้าตีดินแดน[[ยะไข่]] ได้สำเร็จ ซึ่งไม่เคยมีกษัตริย์พม่าพระองค์ใดทำได้มาก่อน ทำให้พระองค์เกิดความฮึกเหิม ยกกองทัพใหญ่มาถึง 9 ทัพ 5 เส้นทาง ที่เรียกว่า [[สงครามเก้าทัพ]] ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช]] แต่ไม่ประสบความสำเร็จ

ในรัชสมัย[[พระเจ้าจักกายแมง]] พม่าได้ยึดครอง[[แคว้นอัสสัม]]ของ[[อินเดีย]]ได้สำเร็จ ทำให้พม่าต้องเผชิญหน้ากับ[[จักรวรรดิอังกฤษ]]ซึ่งกำลังล่าอาณานิคมอยู่ในขณะนั้น ก่อให้เกิดเป็นสงครามที่เรียกว่า "[[สงครามอังกฤษ-พม่า-อังกฤษ ครั้งที่ 1หนึ่ง]]" (Pagoda War) กินระยะเวลา 2 ปี คือ [[พ.ศ. 2367]] - [[พ.ศ. 2369]] สงครามจบลงด้วยชัยชนะอย่างงดงามของอังกฤษด้วยเทคโนโลยีอาวุธยุทโธปกรณ์ที่เหนือกว่าในทุก ๆ ด้าน มหาบัณฑุละ แม่ทัพพม่าที่เลื่องชื่อก็จบเสียชีวิตลง ทำให้ต้องลงนามในสนธิสัญญาชื่อ สนธิสัญญายันดาโบ (Yandabo) พม่าจำต้องยกเมืองที่สำคัญให้แก่อังกฤษ เช่น มณีปุระ [[ยะไข่]] [[ตะนาวศรี]]

ต่อมา ได้มีการละเมิดสนธิสัญญาฉบับนี้ ทำให้เกิด[[สงครามพม่า-อังกฤษ ครั้งที่ 2สอง]] และก็จบลงด้วยชัยชนะของอังกฤษอีกเช่นเคย ในรัชสมัยของ[[พระเจ้ามินดง]] พระองค์พยายามที่จะฟื้นฟูความเข้มแข็งของอาณาจักรขึ้นมาอีกครั้ง โดยสถาปนา[[มัณฑะเลมัณฑะเลย์]]ขึ้นเป็นราชธานี มีการสร้างพระราชวังอย่างใหญ่โต แต่ในรัชสมัยของพระโอรสของพระองค์ คือ [[พระเจ้าสีป่อ]] พระองค์ไม่สามารถควบคุมสถานการณ์ทั้งในและนอกประเทศไว้ได้ ทำให้นำไปสู่การทำสงครามกับอังกฤษอีกครั้ง และครั้งนี้อังกฤษสามารถครอบครองพม่าไว้ได้หมดทั้งประเทศในปี [[พ.ศ. 2428]] และทำให้[[พระเจ้าสีป่อถูกบังคับให้สละราชสมบัติและเนรเทศไปอยู่ที่อินเดียหลังสิ้น[[สงครามพม่า-อังกฤษครั้งที่สาม]] ทรงเป็นกษัตริย์องค์สุดท้ายของพม่าด้วยและเป็นการสิ้นสุดระบอบกษัตริย์ในพม่าที่มีมายาวนาน

ราชวงศ์อลองพญาคองบอง มีกษัตริย์ทั้งหมด 11 พระองค์ กินระยะเวลาตั้งแต่ปี [[พ.ศ. 2295]] จนถึงปี [[พ.ศ. 2428]] มีเมืองหลวงหลายเมือง ทั้ง [[ชเวโบ]] [[สะกาย]] [[อังวะ]] [[อมระอมรปุระ]] [[มัณฑะเลย์]]