ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้าย็องโจแห่งโชซ็อน"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
Beersongphon (คุย | ส่วนร่วม)
Beersongphon ย้ายหน้า พระเจ้าย็องโจแห่งโชซ็อน ไปยัง พระเจ้ายองโจ ทับหน้าเปลี่ยนทาง
Beersongphon (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 2:
{{ต้องการอ้างอิง}}
{{กล่องข้อมูล เชื้อพระวงศ์
| ชื่อ = พระเจ้าย็องโจยองโจ
| native_name =
| native_language =
บรรทัด 10:
| พระราชลัญจกร =
| พระลัญจกร =
| พระบรมนามาภิไธย = อีลี กึม (이금, 李昑)
| พระนามาภิไธย =
| พระปรมาภิไธย = '''พระเจ้าย็องโจยองโจ'''
| พระนาม =
| พระนามเดิม =
บรรทัด 28:
| ฐานันดรศักดิ์ =
| ฐานันดร =
| ราชวงศ์ = [[ราชวงศ์โชซ็อน|โชซ็อนโชซอน]]
| ครองราชย์ = 30 สิงหาคม ค.ศ. 1724 – 10 มีนาคม ค.ศ. 1776
| ทรงราชย์ =
บรรทัด 35:
| ระยะครองราชย์ =
| ระยะเวลาครองราชย์ = {{อายุปีและวัน|1724|08|30|1776|03|05}}
| รัชกาลก่อนหน้า = [[พระเจ้าคย็องจงคยองจง]]
| รัชกาลถัดไป = [[พระเจ้าช็องโจจองโจ]]
| รัชกาลถัดมา =
| วัดประจำรัชกาล =
บรรทัด 49:
| พระบรมศพ =
| พระศพ =
| พระราชสมภพ = {{birth date|1694|09|13}}<br/>[[พระราชวังชังด็อกกุงวังชางด๊อกกุง]] [[เกาหลี]]
| วันพระราชสมภพ =
| ราชสมภพ =
บรรทัด 67:
| พิราลัย =
| วันพิราลัย =
| ฝังศพ = [[พระราชสุสานว็อนนึงวอนนึง]] [[เกาหลี]]
| สวรรคตที่ =
| สิ้นพระชนม์ที่ =
บรรทัด 79:
| พระมารดา =
| พระอัครมเหสี =
| พระมเหสี = [[พระมเหสีช็องซ็องจองซอง]] <br /> [[พระมเหสีช็องซุนจองซุน]]
| พระสนม = [[พระสนมช็องบินจองบิน ตระกูลอีลี|พระนางย็อนโฮยอนโฮ]],<br /> [[พระสนมย็องยอง จากตระกูลอีลี|พระนางซ็อนฮีซอนฮี]]
| พระชายา =
| ชายา =
บรรทัด 88:
| สวามี =
| พระราชบุตร =
| พระราชโอรส/ธิดา = [[องค์ชายรัชทายาทฮโยชังฮโยจาง]], ,[[องค์ชายรัชทายาทซาโด]], ,[[องค์หญิงฮวาวาน]]
| พระโอรส/ธิดา =
| โอรส/ธิดา =
บรรทัด 114:
|mrja=Kwangsuk
}}
'''พระเจ้าย็องโจยองโจ''' ({{เกาหลี|영조|ฮันจา=英祖|MC2000=Yeongjo|MR=Yǒngjo}} ค.ศ. 1694 - ค.ศ. 1776) ทรงเป็นกษัตริย์ลำดับที่ 21 แห่ง[[ราชวงศ์โชซ็อนโชซอน]] (ค.ศ. 1724 - ค.ศ. 1776) พระเจ้าย็องยองโจทรงปฏิรูปการปกครองบ้านเมืองหลายประการ ทรงเป็นหนึ่งในกษัตริย์ที่ได้รับยกย่องที่สุดแห่งราชวงศ์โชซ็อนโชซอน คู่กับพระนัดดา คือ [[พระเจ้าช็องโจแห่งโชซ็อนจองโจ]] พระเจ้าย็องยองโจทรงเป็นกษัตริย์ที่ทรงครองราชย์ยาวที่สุดของราชวงศ์โชซ็อนโจซอน
 
== ความขัดแย้งระหว่างฝ่ายโนนนและฝ่ายโซนน ==
พระเจ้าย็องโจยองโจประสูติเมื่อค.ศ. 1694 เป็นพระโอรสของ[[พระเจ้าซุกจง]] กับ[[พระสนมซุกบิน ตระกูลชเว]] ได้รับพระนามเป็น '''องค์ชายย็อนอิงยอนอิง''' (연잉군 延礽君) ทรงเป็นองค์ชายที่ขุนนางฝ่ายตะวันตกให้การสนับสนุน มีพระเชษฐาต่างพระราชมารดาซึ่งเป็นพระโอรสของพระสนมฮีบิน ตระกูลชังจาง เมื่อปลายรัชสมัยพระเจ้าซุกจงขุนนางแตกเป็นสองฝ่าย คือ ฝ่ายตะวันตก (노론, 老論) สนับสนุนองค์ชายย็อนอิงยอนอิง ขณะที่ฝ่ายใต้ (소론, 少論) สนับสนุนองค์ชายรัชทายาท เมื่อค.ศ. 1720 พระเจ้าซุกจงสวรรคต องค์ชายรัชทายาทขึ้นครองราชย์เป็น[[พระเจ้าคย็องจงแห่งโชซ็อนคยองจงแห่งโชซอน|พระเจ้าคย็องจงคยองจง]]
 
แต่ทว่าพระเจ้าคย็องคยองจงมีพระพลานามัยที่ไม่สู้จะดีนัก ทรงใช้เวลาทั้งรัชสมัยส่วนใหญ่ไปกับการประชวรทำให้ทรงว่าราชการไม่ได้ และอำนาจจึงตกแก่ขุนนางฝ่ายโซนน ที่สำคัญพระเจ้าคย็องคยองจงทรงไม่มีพระโอรสไว้สืบทอดราชบัลลังก์ ขุนนางฝ่ายโนนนจึงยื่นฎีกาถวายขอให้แต่งตั้งองค์ชายย็อนอิงเป็นยอนอิงเป็น พระอนุชารัชทายาท (왕세제, 王世弟) ซึ่งพระเจ้าคย็องคยองจงก็ทรงอนุมัติเมื่อค.ศ. 1721 แต่เมื่อขุนนางฝ่ายโนนนพยายามจะผลักดันพระอนุชารัชทายาทขึ้นมาอีกขั้นโดยการขอให้เป็นผู้สำเร็จราชการแทน ขุนนางโซนนจึงกล่าวหาว่าฝ่ายโนนนกำลังพยายามจะผลักดันให้องค์ชายย็อนยอนอิงขึ้นมาเป็นกษัตริย์แทนพระเจ้าคย็องจงคยองจง จึงเกิดการกวาดล้างขุนนางฝ่ายโนนนเมื่อค.ศ. 1722 ที่เรียกว่า '''การลงทัณฑ์ปีชินอิม''' (신임옥사, 辛壬獄事) ขุนนางฝ่ายโนนนถูกประหารชีวิตและเนรเทศ<ref>Jae Un-Kang, Jae Eun-Kang. ''The land of scholars: two thousand years of Korean Confucianism''.</ref> รวมถึงพระสนมโซฮุน ตระกูลอีลี ซึ่งเป็นพระสนมของพระอนุชารัชทายาท (ภายหลังได้เป็น พระสนมช็องบินจองบิน ตระกูลอีลี 정빈 이씨, 靖嬪 李氏) และเป็นมารดาขององค์ชายคย็องอีคยองอี (경의군, 敬義君 ภายหลังเป็น องค์ชายรัชทายาทฮโยจัง) ถูกสำเร็จโทษไปในคราวนี้ด้วย
 
พระอนุชารัชทายาทจึงได้สำเร็จราชการแทนพระเจ้าคย็องจงคยองจง จนพระเจ้าคย็องจงสวรรตเมื่อคคยองจงสวรรตเมื่อค.ศ. 1724 พระอนุชารัชทยาทจึงได้ขึ้นครองราชสมบัติ และแต่งตั้งองค์ชายคย็องคยองอีพระโอรสเป็นองค์ชายรัชทายาท
 
== รัชสมัย ==
แม้จะทรงขึ้นครองราชสมบัติแล้วพระเจ้าย็องโจยองโจยังต้องทรงเผชิญกับปัญหาการต่อต้านจากฝ่ายโซนน ขุนนางฝ่ายโซนนกล่าวหาว่าฝ่ายโนนนได้กระทำการลอบปลงพระชนม์พระเจ้าคย็องคยองจงเพื่อนำพระเจ้าย็องโจยองโจขึ้นครองราชย์ พระเจ้าย็องโจยองโจจึงทรงประกาศแผนการเพื่อความสมานฉันท์ (탕평책, 蕩平策)<ref>Michael J. Seth. ''A concise history of Korea: from the neolithic period through the nineteenth century''.</ref> ในปีค.ศ. 1728 เป็นการประกาศยุติการแบ่งฝ่ายของขุนนางและลงโทษขุนนางที่แสดงออกเป็นฝักฝ่าย แต่กลายเป็นว่าขุนนางฝ่ายโซนนกลายเป็นเป้าโจมตีถึงการแบ่งพรรคแบ่งพวก ทำให้ขุนนางฝ่ายโซนนต้องโทษและถูกเนรเทศออกราชสำนักจนหมด ฝ่ายโนนนจึงขึ้นมามีอำนาจ จนทำให้ขุนนางฝ่ายโซนนที่ถูกเนรเทศ นำโดย อีลีอินจวา (이인좌, 李麟佐) ก่อการกบฏในปีค.ศ. 1729 เพื่อยึดบัลลังก์ให้กับองค์ชายมิลพง (밀풍군, 密豊君 โหลนของ องค์ชายรัชทายาทโซฮย็อน) แต่ฝ่ายพระเจ้าย็องโจยองโจก็สามารถปราบปรามกบฏลงได้ ทำให้ฝ่ายโซนนถูกกวาดล้างไปหมดสิ้น
 
ในสมัยพระเจ้าย็องโจยองโจ การค้าของโชซ็อนโชซอนพัฒนาขึ้นมามาก<ref>http://www.koreaaward.com/kor/history/151</ref> ผู้คนในทุกระดับชั้นตั้งแต่ชาวบ้านถึงขุนนางพากับประกอบธุรกิจการค้า ชนชั้นพ่อต้าเรืองอำนาจและได้รับการสนับสนุนจากราชสำนักในการผูกขาดสินค้าแต่ละชนิดให้เป็นของตน เป็นการละทิ้งแนวความคิดแบบ[[ขงจื้อ]]เดิม ที่ประมาณอาชีพค้าขายว่าเป็นอาชีพที่ต้อยต่ำ แต่ถ้าจะเทียบกับเพื่อนบ้านอย่าง[[ราชวงศ์ชิง]]หรือ[[ญี่ปุ่น]]แล้ว กิจกรรมการค้าในเกาหลีนั้นยังไม่พัฒนาไปถึงขั้นนั้น เพียงแต่จากเดิมที่กิจกรรมการค้าจะมีนานๆทีก็กลายเป็นมีทุกวัน โดยเฉพาะใน[[ฮันยาง]]
 
องค์ชายรัชทายาทสิ้นพระชนม์เมื่อค.ศ. 1728 ได้รับพระนาม องค์ชายรัชทายาทฮโยจัง (효장세자, 孝章世子) พระเจ้าย็องโจยองโจจึงทรงขาดรัชทายาท จนกระทั่งพระสนมย็องบินยองบิน ตระกูลอีลี (영빈 이씨, 暎嬪 李氏) ประสูติพระโอรสในค.ศ. 1735 ในขณะที่พระมเหสีไม่มีพระโอรส พระเจ้าย็องโจยองโจจึงทรงตั้งขึ้นเป็น ภายหลังได้รับพระนาม องค์ชายรัชทายาทซาโด (사도세자, 思悼世子)
 
นโยบายความสมานฉันท์ของพระเจ้าย็องโจยองโจทำให้รัชสมัยของพระองค์ค่อนข้างสงบสุข ปราศจากความขัดแย้งระหว่างฝ่ายขุนนาง เป็นผลให้ประเทศเกาหลีมีโอกาสพัฒนาในด้านต่างๆ พระเจ้าย็องโจยองโจยังทรงได้ชื่อว่าทรงห่วงใยราษฎรโดยการเสด็จออกนอกวังไปเยี่ยมและถือความเดือดร้อนของราษฎรเป็นสำคัญ อย่างที่กษัตริย์เกาหลีเพราะองค์ก่อนๆไม่เคยทำ เรียกได้ว่า พระเจ้าย็องยองโจทรงเข้าใกล้ความเป็นกษัตริย์ในอุดมคติตามลัทธิขงจื้อ ทรงลดความหรูหราของราชสำนัก เพื่อลดค่าใช้จ่าย หรือทรงแม้แต่ห้ามการดื่มสุรา ซึ่งเป็นนโยบายที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดของพระองค์ และยังทรงเลิกการใส่วิกผมของสตรีชั้นสูง<ref>Yi I-hwa. ''Korea's pastimes and customs: a social history''.</ref>
 
แม้ว่าพระเจ้าย็องโจยองโจจะทรงไม่เลือกฝ่ายขุนนาง แต่ในรัชสมัยของพระองค์นั้นขุนนางส่วนใหญ่มากจากฝ่ายโนนนทั้งสิ้น นำโดยคิมฮันกู (김한구, 金漢耉) พระราชบิดาของพระมเหสี และฮงพงฮัน (홍봉한, 洪鳳漢) พระบิดาของพระชายาขององค์ชายรัชทายาท เมื่อค.ศ. 1749 พระเจ้าย็องยองโจทรงตั้งองค์ชายรัชทายาทเป็นผู้สำเร็จราชการแทน (승명대리, 承命代理) <ref>JaHyun Kim Haboush. ''The memoirs of Lady Hyegyŏng: the autobiographical writings of a Crown Princess of Eighteenth-Century Korea''.</ref>องค์ชายรัชทายาทซึ่งตลอดมาถูกขุนนางฝ่ายโนนนโจมตีนั้น ทรงหันไปหาขุนนางฝ่ายโซนน ซึ่งหมดอำนาจไปตั้งแต่ต้นรัชกาล ทำให้องค์ชายรัชทายาททรงเป็นที่เพ่งเล็งของพระเจ้าย็องโจยองโจและขุนนางฝ่ายโนนน
 
=== องค์ชายซาโด ===
{{main|องค์ชายรัชทายาทซาโด}}
พระเจ้าย็องยองโจทรงเข้มงวดกับองค์ชายรัชทายาทอย่างมาก จนสร้างความเครียดให้กับองค์ชายทายาทจนทรงเสียพระสติ ทรงเข่นฆ่าข้าราชบริพารและนางรับใช้ แอบลักลอบออกไปประพาสนอกพระราชวัง จนในค.ศ. 1762 ขุนนางฝ่ายโนนนที่ชื่อว่า นาคย็องออนยองออน (나경언, 羅景彦) ซึ่งน้องชายได้ถูกองค์ชายรัชทายาทสังหาร ได้ถวายฎีกาขอให้พระเจ้าย็องยองโจทรงลงพระอาญาองค์ชายรัชทายาท ขุนนางฝ่ายโนนนพากันรบเร้าให้พระเจ้าย็องโจยองโจทำตามฎีกาของนาคย็องออนยองออน พระเจ้าย็องโจยองโจยังทรงลังเลอยู่จนกระทั่งพระสนมย็องบินยองบิน<ref>http://www.koreanhistoryproject.org/Ket/C15/E1501.htm</ref> พระราชมารดาขององค์ชายรัชทายาท ขอให้พระเจ้าย็องยองโจทรงทำตามเพื่อความสงบของประเทศ องค์ชายรัชทายาทจึงทรงถูกปลดและลงพระอาญาให้เสด็จเข้าไปอยู่ในกล่องไม้ใส่ข้าว หลังจากผ่านไปเจ็ดวัน อดีตองค์ชายรัชทายาทก็สิ้นพระชนม์
 
ต่อมาภายหลังพระเจ้าย็องยองโจทรงคืนตำแหน่งให้แก่อดีตองค์ชายรัชทายาท พระนามว่า องค์ชายรัชทายาทซาโด เหตุการณ์สำเร็จโทษองค์ชายรัชทายาทซาโดนั้นทำให้เกิดการแตกแยกครั้งใหม่ในหมู่ขุนนาง คือ ฝ่ายที่เห็นชอบกับการสำเร็จโทษขององค์ชายรัชทายาทยาทซาโด เรียกว่า ฝ่ายพยอกพา (벽파, 僻派) และฝ่ายที่ไม่เห็นชอบกับการสำเร็จโทษองค์ชาย และควรจะคืนตำแหน่งและเกียรติยศให้ดังเดิม เรียกว่า ฝ่ายชิพา (시파, 時派) ราชสำนักจึงเข้าสู่ยุคสมัยแห่งความขัดแย้งอีกครั้ง
 
เมื่อค.ศ. 1775 พระเจ้าย็องยองโจทรงตั้งพระนัดดารัชทายาท (왕세손, 王世孫) ที่เป็นพระโอรสขององค์ชายรัชทายทาซาโด เป็นผู้สำเร็จราชการแทน ท่ามกลางการต่อต้านจากขุนนางฝ่ายพยอกพา พระเจ้าย็องโจสวรรคตในคยองโจสวรรคตในค.ศ. 1776 พระนัดดารัชทายาทขึ้นครองราชย์ต่อเป็นพระเจ้าช็องโจจองโจ พระสุสานพระนามว่า ว็อนนึงวอนนึง (원릉, 元陵)
 
== พระนามเต็ม ==
* สมเด็จพระราชาย็องโจ ยังซุน ชีแฮ็ง แทโจ ซุนด็อก ย็องโม อึยรย็อล ชังอึย ฮงยุน ควังอิน ทนฮี เชช็อน ค็อนกึก ซ็องกง ชินฮวา แทซ็อง ควังอุน แคแท คีย็อง ยมโยมย็อง ซุนช็อล ค็อนก็อน กอนย็อง แพมย็อง ซูทง คย็องนย็อก ฮงฮยู ชุงฮวา ยุงโด ซุกชังจาง ชังฮุน ช็องมุน ซ็อนมู ฮีกย็อง ฮย็อนฮโย แห่งเกาหลี
 
 
== พระบรมวงศานุวงศ์ ==
*พระราชบิดา: [[พระเจ้าซุกจงแห่งโชซ็อน|พระเจ้าซุกจง]] (숙종)
*พระราชมารดา: [[พระสนมซุกบิน ตระกูลชเว]] แห่ง แฮจู (숙빈 최씨, 淑嬪 崔氏) ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็น สมเด็จพระราชินีซ็อนฮวาคย็องซอนฮวาคยอง
 
'''พระมเหสี'''
*[[พระมเหสีช็องซ็องจองซอง|สมเด็จพระราชินีช็องซ็องจองซอง]] ตระกูลซอ แห่งทัลซ็องทัลซอง (정성왕후 서씨, 7 December 1692 – 15 February 1757)
*[[พระมเหสีช็องซุนจองซุน จากตระกูลคิม|สมเด็จพระราชินีช็องซุนจองซุน]] ตระกูลคิม แห่งคย็องจูคยองจู (정순왕후 김씨, 10 November 1745 – 12 January 1805)
 
'''พระสนม'''
*พระสนมช็องบินจองบิน ตระกูลอีลี แห่งฮัมยาง (정빈 이씨) ภายหลังได้รับการแต่งตั้งเป็น พระนางย็อนโฮยอนโฮ
*[[พระสนมย็องยอง จากตระกูลอีลี|พระสนมย็องบินยองบิน ตระกูลอีลี]] แห่งช็อนอึยจอนอึย (영빈 이씨, 1696 - 23 August 1764) ภายหลังได้รับการแต่งตั้งเป็น พระนางซ็อนฮีซอนฮี
*พระสนมควีอิน ตระกูลโชโจ แห่งพุงยาง (귀인 조씨)
*พระสนมซุกอึย ตระกูลมุน (숙의 문씨) ภายหลังถูกถอดจากตำแหน่งพระสนม
 
'''พระราชโอรส'''
*องค์ชายฮโยชังฮโยจาง มกุฎราชกุมารแห่งโชซ็อนโชซอน (효장세자, 1719–1728) ภายหลังได้รับการแต่งตั้งเป็น พระเจ้าจินจง พระราชโอรสของพระสนมช็องบินจองบิน ตระกูลอีลี
*[[องค์ชายรัชทายาทซาโด|องค์ชายซาโด มกุฎราชกุมารแห่งโชซ็อนโชซอน]] (사도세자, 1735–1762) ภายหลังได้รับการแต่งตั้งเป็น พระเจ้าชังจางโจ พระราชโอรสของพระสนมย็องบินยองบิน ตระกูลอีลี
 
'''พระราชธิดา'''
*องค์หญิงฮวาอ๊อค (화억옹주) พระราชธิดาของพระสนมช็องบินจองบิน ตระกูลอีลี
*องค์หญิงฮวาซุน (화순옹주) พระราชธิดาของพระสนมช็องบินจองบิน ตระกูลอีลี
*องค์หญิงฮวาพย็องฮวาพยอง (화평옹주) พระราชธิดาของพระสนมย็องบินยองบิน ตระกูลอีลี
*องค์หญิงฮวาด็อกฮวาด๊อก (화덕옹주)พระราชธิดาของพระสนมย็องบินยองบิน ตระกูลอีลี
*องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม พระราชธิดาของพระสนมย็องบินยองบิน ตระกูลอีลี
*องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม พระราชธิดาของพระสนมย็องบินยองบิน ตระกูลอีลี
*[[เจ้าหญิงฮวาฮย็อบฮวาฮยอบ]] (화협옹주) พระราชธิดาของพระสนมย็องบินยองบิน ตระกูลอีลี
*[[องค์หญิงฮวาวาน]] (화완옹주) พระราชธิดาของพระสนมย็องบินยองบิน ตระกูลอีลี
*องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม พระราชธิดาของพระสนมควีอิน ตระกูลโชโจ
*องค์หญิงฮวายู (화유옹주) พระราชธิดาของพระสนมควีอิน ตระกูลโชโจ
*องค์หญิงฮวากิล (화길옹주)พระราชธิดาของพระสนมซุกอึย ตระกูลมุน
*องค์หญิงฮวาย็องฮวายอง (화령옹주)พระราชธิดาของพระสนมซุกอึย ตระกูลมุน
 
== อ้างอิง ==
บรรทัด 183:
{{เริ่มกล่อง}}
{{สืบตำแหน่ง
| ก่อนหน้า = [[พระเจ้าคย็องจงคยองจง]]
| ตำแหน่ง = พระราชาแห่งราชอาณาจักรโชซ็อนโชซอน
| ราชวงศ์ = ราชวงศ์โชซ็อนโชซอน
| ปี = [[พ.ศ. 1724–17782267]] - [[พ.ศ. 2319]]
| ถัดไป = [[พระเจ้าช็องโจจองโจ]]
}}{{จบกล่อง}}
 
{{กษัตริย์ราชวงศ์โชซ็อนโชซอน}}
{{เรียงลำดับ|ย}}
{{lifetimebirth|1694}}{{death|1776}}
 
 
[[หมวดหมู่:บุคคลที่เกิดในปี พ.ศ. 2237]]
[[หมวดหมู่:ราชวงศ์โชซ็อน]]
[[หมวดหมู่:ตัวละครในอีลีซาน จอมบัลลังก์พลิกแผ่นดิน]]